NARZĘDZIA ANALIZY
EKONOMICZNEJ
dr Katarzyna Bentkowska
NARZĘDZIA ANALIZY
EKONOMICZNEJ
dr Katarzyna Bentkowska
Pytanie
•Jak możemy prezentować
dane ekonomiczne?
•Co to jest model
ekonomiczny?
Back to
City
Czy poniższe opinie są
prawdziwe?
• Wykresy są lepszą formą prezentacji
danych od tablic. Na przykład, tendencja
do zmian wielkości zmiennej tworzących
szereg czasowy jest wyraźniej widoczna
na wykresie liniowym niż w tablicy z
danymi.
• Pojawienie się w modelu nieliniowej
zależności między zmiennymi oznacza, że
model źle opisuje gospodarkę.
• Modele ekonomiczne powstają m.in. dzięki
obserwacji procesu gospodarowania.
Zadanie 1
Pomyśl o modelu, w którym popyt klientów
baru mlecznego „Boston" na „ziemniaki z
tłuszczem" za 3zł zależy od ich dochodów i
ceny dania.
a)
Załóż, że dochód klientów baru jest stały.
Jakiej zależności popytu od ceny oczekujesz:
dodatniej czy ujemnej?
b)
Tym razem stała jest cena. Co powiesz o
zależności popytu od dochodu?
c)
Spróbuj rozbudować model o dodatkową
zmienną wyjaśniającą.
Pytania
•Co pokazuje krzywa
możliwości
produkcyjnych?
•Co to jest koszt
alternatywny?
Back to
City
Zadanie 2
W tabeli podane są możliwości produkcyjne pewnego
przedsiębiorstwa.
a. Narysuj krzywą możliwości produkcyjnych.
b. Ile dobra A mogłoby wytworzyć
społeczeństwo, gdyby zgodziło się zupełnie
zrezygnować z dobra B?
c. Co powiesz o punktach A i B, których
współrzędne są równe (1,1) i (4,4)? Czy w
punkcie A można dostać darmowy obiad?
Co oznaczają te punkty?
d. Dlaczego punkty nad krzywą możliwości
produkcyjnych są nieosiągane?
e. Ile wynosi koszt alternatywny zwiększenia
produkcji dobra A z 2 do 3?
f. Czy w tym przedsiębiorstwie występuje
prawo malejących przychodów (rosnących
kosztów)?
g. Przedstaw wpływ postępu technicznego na
możliwości produkcyjne.
Zatrudnieni
e
Produkcja
A
B
A
B
0
4
0
4
1
3
1
3
2
2
2
2
3
1
3
1
4
0
4
0
Zadanie 3
W gospodarce jest 5 robotników.
Każdy z nich może wytworzyć albo
4 ciastka albo 3 koszule dziennie.
Produkcja na 1 zatrudnionego nie
zależy od liczby robotników w tej
samej gałęzi.
Wykreśl krzywą możliwości
produkcyjnych.
Back to
City
Test 1
Za
pomocą
krzywej
możliwości
produkcyjnych pokazujemy:
a) Obowiązującą w gospodarce zasadę „coś
za coś”
b) Minimalną możliwą do wytworzenia ilość
jednego dobra przy danej wielkości
produkcji drugiego dobra
c) Działanie prawa popytu
d) Najlepsze możliwe do wytworzenia przy
danych zasobach i technologii kombinacje
dóbr.
A.(a,b) B. (a,b,d) C. (a,c,d) D. (a,d) E. (c,d)
Back to
City
Pytanie
Back to
City
Co to jest siła
nabywcza pieniądza?
Zadanie 4
W lipcu 1998 r. tempo inflacji w
Polsce wyniosło -0,4%; oznacza to,
że cena porcji dóbr, która w końcu
czerwca kosztowała 1 zł, w końcu
lipca wynosiła przeciętnie rzecz
biorąc 0,996 zł.
a. Wyjaśnij, co znaczy to
„przeciętnie rzecz biorąc".
b. Czy bez niego to zdanie byłoby
prawdziwe?
Back to
City
Zadanie 5
Na początku stycznia koszyk dóbr
nabywany przez przeciętnego
mieszkańca kosztował 10 zł. W styczniu
ceny przeciętnie wzrosły o 20%, a w
lutym o 25% (w porównaniu z końcem
stycznia).
a. Ile musisz zapłacić, jeśli chcesz nabyć
taki sam koszyk dóbr 1 marca?
b. Na jaką część tego koszyka możesz
sobie pozwolić, jeśli Twój dochód nie
zmienił się od początku stycznia i
nadal wynosi 10 zł?
Back to
City
Zadanie 6
Tablica informuje o cząstkowych indeksach cen detalicznych i o
udziałach wydatków gospodarstw domowych na główne grupy dóbr
konsumpcyjnych w całości wydatków gospodarstw domowych w
Polsce w 1996 r. (1995 = 100)
a. Oblicz zagregowany (syntetyczny)
indeks cen detalicznych. Ile
wynosiło tempo inflacji w Polsce w
1996 r.?
b. A teraz oblicz stopę inflacji dla
abstynentów, którzy nie kupują
napojów alkoholowych, lecz
odpowiednio więcej usług.
Żywność
Napoje
alkoholowe
Towary
nieżywności
owe
Usługi
Indeksy
118,6
125,4
120,7
120,1
Udziały
39,6%
4,2%
29,8%
26,4%
Zadanie 7
W Hipotecji nikt nie oszczędza.
Ludność wydaje swoje dochody
tylko na żywność i usługi. Wskaźnik
cen żywności i usług wyniósł we
wrześniu 110; wskaźnik cen usług
był równy 102, a wskaźnik cen
żywności osiągnął poziom 118.
Jaki procent dochodów mieszkańcy
Hipotecji wydają na usługi?
Odpowiedź uzasadnij
.
Back to
City
Czy poniższe opinie są
prawdziwe?
• Wyrażony w złotych wskaźnik cen
detalicznych mierzy poziom cen
wszystkich dóbr produkowanych w
polskiej gospodarce.
• Obliczenie wskaźnika (indeksu)
wystarcza, aby ustalić przyczynę
zmian analizowanej zmiennej
ekonomicznej.
Back to
City
Zadanie 8
Wykorzystując dane z tabeli oblicz realną wartość wolnorynkową dolara
amerykańskiego w Polsce w końcu stycznia 1992 r. (Załóż, że dane w
tablicy z kursami dolara dotyczą końca miesiąca).
a. Do obliczeń użyj złotych z początku stycznia 1992 r.
b. A teraz posłuż się złotymi z początku listopada 1991 r.
c. Ile wyniosła absolutna zmiana ceny dolara w styczniu 1991 r. w
porównaniu do stycznia roku ubiegłego a ile względna zmiana ceny ?
.
Kurs wolnorynkowy dolara amerykańskiego w Polsce
1989
1990
1991
1992
Styczeń
3410
9344
9460
11425
Ceny towarów i usług w Polsce (wzrost w % w stosunku do poprzedniego
miesiąca)
Styczeń
11
79,6
12,7
7,5
Listopad
22,4
4,9
3,2
2,3
Grudzień
17,7
5,9
3,1
2,2
Zadanie 9
Tablica zawiera dane o wielkości produkcji, czyli tzw. produkcie
krajowym brutto (PKB) i bezrobociu w Polsce w latach 1992-
1996 (w mln PLN, w cenach bieżących; w tyś. osób).
a. Oblicz indeksy zmian obu zmiennych
(1992 r. =100). O czym one informują?
b. Czy dostrzegasz jakąś zależność tych
zmiennych? Czy jest ona liniowa, czy
nieliniowa? Dodatnia, czy ujemna?
1992
1993
1994
1995
1996
PKB
114944
155780
210407
288701
362814
Bezrobo
cie
2509,3
2889,6
2838
2628,8
2359,5
Test 2
Cena masła wzrosła z 80 gdybów
do 100 gdybów. W tej sytuacji:
a. Wskaźnik wzrostu ceny masła
wynosi 120.
b. Stopa wzrostu ceny równa się
20%.
c. Cena wzrosła o 1/4.
d. Cena zwiększyła się o 20 punktów
procentowych.
a) (A); b) (A, B); c) (B); d) (B, C);
e) (C).
Test 3
Tempo inflacji w marcu wynosiło 10%, a w
kwietniu wzrosło do 14%. Oznacza to
zmianę tego tempa o:
a. 4 punkty procentowe.
b. 4%.
c. 40%.
d. 40 punktów procentowych.
a) (A, B); b) (A, C); c) (B); d) (C, D); e) (D).
Back to
City
Test 4
Wskaźniki (indeksy):
a. Pomniejszone o 100 dają wyrażoną w
procentach stopę zmiany zmiennej między
okresem bazowym a okresem, którego dotyczą.
b. Służą do opisu tempa zmian zmiennych
ekonomicznych.
c. Pozostają w takim stosunku do 100, jak zmienna
z okresu bazowego do zmiennej z okresu, dla
którego obliczamy wskaźnik.
d. Służą do opisu struktury gospodarki.
a) (A, B); b) (A, B, C, D); c) (A, C, D); d) CB, C, D); e)
(C, D).
Back to
City
Test 5
Wskaźnik cen detalicznych:
a. Jest średnią ważoną wskaźników zmiany cen
głównych grup towarów nabywanych przez
gospodarstwa domowe.
b. Pozwala ustalić tempo zmiany cen każdego z
dóbr wytwarzanych w gospodarce.
c. Informuje o zmianach kosztów utrzymania
ludności.
d. Może się zmienić pod wpływem zmiany
struktury wydatków gospodarstw domowych.
a) (A, B); b) (A, B, C, D); c) (A, C, D); d) (B, C); e)
(B, C, D).
Back to
City
Test 6
Wykres punktowy:
a) Umożliwia porównanie kierunku zmian obu
zmiennych.
b) Może zostać wykonany tylko w przypadku
zależności liniowej zmiennych.
c) Może zostać wykonany tylko wtedy, gdy jedna
zmienna nie jest przyczyną zmian drugiej
zmiennej.
d) Umożliwia ustalenie kierunku zależności
przyczynowej obu zmiennych.
a) (A); b) (A, B); c) (B); d) (C); e) (D).
Back to
City
Test 7
Model ekonomiczny:
a. Jest uproszczoną wersją teorii
ekonomicznej.
b. Powstaje dzięki obserwacji
gospodarowania.
c. Opisuje tylko nieliniowe zależności
zmiennych ekonomicznych.
d. Opisuje wszystkie czynniki, które
wpływają na badane zjawisko.
a) (A); b) (A, B); c) (B); d) (C, D); e)
(D).
Zadanie 10
Oto wykresy pokazujące zmiany realnego kursu dolara na wolnym
rynku w Polsce w 1991 r. Z rysunku 2A wynika, że były one
niewielkie. Wymowa rysunku 2B jest odwrotna. Który z nich
zawiera fałszywe informacje?
Czy poniższe opinie są
prawdziwe?
• Wielkości realne są wyrażone w
cenach bieżących, a wielkości
nominalne w cenach stałych.
• Odkrycie korelacji statystycznej
wystarcza, aby wskazać przyczyny
zmian analizowanych zmiennych
ekonomicznych.
Back to
City
Test 8
„Ceny w Polsce w sierpniu 1998 r. obniżyły
się przeciętnie o 8,4% w porównaniu z
miesiącem poprzednim”. Opinia ta:
a. Potwierdza tezę, że rola doświadczenia w
ekonomii jest ograniczona.
b. Należy do makroekonomii.
c. Jest niemożliwa do zaprzeczenia z powodu
języka, w którym została sformułowana.
d. Należy do ekonomii normatywnej.
A.(a,b) B. (b) C. (b,c) D. (c) E. (d)
Back to
City
Test 9
„W ubiegłym roku tempo inflacji w Hipotecji
wyniosło 10%, ponieważ Ministerstwo Finansów
prognozowało wzrost cen w przybliżeniu o 10% i
przedsiębiorcy, aby uniknąć strat, o tyle właśnie
podnieśli ceny swoich produktów. Wypowiedź ta:
a. Jest przykładem wyjaśnienia zjawiska
makroekonomicznych w kategoriach przeżyć
psychicznych jednostek.
b. Wskazuje, że ustalenia ekonomistów miewają
charakter samosprawdzającej się prognozy.
c. Wskazują, że wypowiedzi ekonomistów
nieuchronnie wiążą się z wartościowaniem.
d. Jest niemożliwa do zaprzeczenia z powodu
języka, w którym została sformułowana.
A.(a, b) B. (a, c) C. (b) D. (b, c) E. (c,d)
Back to
City
Test 10
„W gospodarce nakazowo-rozdzielczej, inaczej
niż w gospodarce rynkowej, tempo inflacji wcale
nie zmienia się odwrotnie do stopy bezrobocia,
bo o wysokości cen decydują urzędnicy. Opinia
ta:
a. Należy do ekonomii normatywnej.
b. Opisuje przykład pogwałcenia klauzuli ceteris
paribus.
c. Jest niemożliwa do zaprzeczenia z powodu
języka, w którym została sformułowana.
d. Wskazuje, że zmienność warunków
społecznych (kulturowych, politycznych itp.)
ogranicza zasięg działania praw
ekonomicznych.
A.(a) B. (a,c) C. (b,d) D. (c,d) E. (d)
Back to
City