NOWOTWORY ŁAGODNE, STANY PRZEDNOWOTWOROWE, RAKI SKÓRY

Wyróżniam się następujące rodzaje

nowotworów

łagodnych:



brodawka łojotokowa



włókniak



bliznowiec



tłuszczak



ziarniniak naczyniowy

NOWOTWORY ŁAGODNE

Objawy:



płaskowyniosłe grudki lub plamy



brodawkowata, hiperkeratotyczna powierzchnia



brązowe, rzadko czarne zabarwienie

Lokalizacja:



tułów



twarz



grzbiet ręki

Leczenie:



łyżeczkowanie



wycięcie lub ścięcie chirurgiczne



dermabrazja



laseroterapia CO

Najczęściej chorują ludzie starsi.

Objawy:



Guzek



Zmiana ma kolor skóry lub jest różowawa

Rodzaje włókniaków:



włókniak twardy



włókniak miękki



włókniaki nitkowate



nerwiakowłókniaki

Leczenia:



usunięcie chirurgiczne



elektrokoagulacja



laseroterapia CO



krioterapia

Bliznowiec

– to odczyn skóry wyrażony

nadmierną produkcją kolagenu w miejscu

urazów, infekcji, oparzeń. Skłonność do

tworzenia się blizn przerostowych jest

uwarunkowana genetycznie.

Leczenie:



doogniskowo kortykosteroidy



presoterapia



wycięcie chirurgiczne



laseroterapia



krioterapia



radioterapia



metody skojarzone: krioterapia, chirurgia po
uprzednim doogniskowym podaniu
kortykosteroidów.

Objawy:



guz o przerostu tkanki tłuszczowej



zmiany najczęściej są pojedyncze o miękkiej
konsystencji



charakterystyczny żółtawy odcień skóry



możliwe przesuwanie guza względem podłoża

Leczenie:



wycięcie chirurgiczne

Ziarniniak naczyniowy

– tworzy się najczęściej

w wyniku niewielkiego urazu bądź infekcji o
podłożu bakteryjnym. Powstanie zmiany jest
wynikiem nowotworzenia, nadmiernego rozrostu
naczyń krwionośnych skóry.

Objawy:



najczęściej pojedynczy guzek barwy
żywoczerwonej, często uszypułowany



zmiana charakteryzuje się łatwą urażalnością



ma gładkie, błyszczące powierzchnie

Leczenie:



wycięcie chirurgiczne



laseroterapia



krioterapia

Lokalizacja: zmiana jest

rozmaita

Do nowotworów in situ (raków

przedinwazyjnych) zaliczamy:



chorobę Bowena



erytroplazję



złośliwą plamę soczewicowatą

Nowotwory in situ

Choroba Bowena

– schorzenie to jest najczęściej

związane z obecnością onkogennego wirusa HPV
16

Objawy:



płaskowyniosłe ogniska, wyraźne odgraniczone
od skóry zdrowej



zmiany mają brunatną barwę



ich powierzchnia jest hiperkeratotyczna lub
gładka



szerzą się obwodowo

Lokalizacja:



zmiana jest rozmaita, najczęściej współistnieją
ze zmianami

w obrębie narządów moczowo-płciowych,

wywołanych infekcją HPV16

Choroba Bowena

Leczenie:



krioterapia



wycięcie chirurgiczne



laseroterapia

Erytroplazja Queyrata

– jest to właściwie choroba

Bowena

ograniczona do błon śluzowych. W większości

przypadków

jej wystąpienie jest związane z infekcją HPV 16

lub innymi

onkogennymi wirusami z grupy HPV (18,31,33,35)
Objawy:



pojedyncze, płaskie ognisko barwy
sinoczerwonej



zmiana wyraźnie odgraniczona od zdrowej skóry



ma gładką powierzchnię i lekko nacieczoną
podstawę

Erytroplazja Queyrata

Lokalizacja:



żołądź oraz napletek u mężczyzn



wargi sromowe u kobiet

Leczenie:



krioterapia



laseroterapia

Złośliwa plama soczewicowata

– to zmiana

rogowacenia starczego, szerząca się
powierzchownie, która w 5-10% przypadków
staje się podłożem rozwoju czerniaka

Objawy:



Barwnikowa, płaska plama



Początkowo o małych rozmiarach i brązowym
kolorze , co czyni ją bardzo podobną do
brodawki łojotokowej.

Zmiana bardzo powoli szerzy się obwodowo,

staje się rozległa ( 3-6 cm średnicy ) i
dziwaczna w kształcie i kolorze

Złośliwa plama

soczewicowata

Lokalizacja:



występuje u osób starszych, przeważnie u
kobiet



na twarzy lub rzadziej w innych okolicach
skóry odsłoniętej

Leczenie:



usunięcie chirurgiczne

Stany chorobowe, z których po dłuższych okresie

mogą

rozwijać się nowotwory złośliwe, w tym

najbardziej złośliwy - rak
kolczystokomórkowy skóry.

Należą do nich:



Rogowacenia słoneczne



Róg skórny



Skóra pergaminowa i barwnikowa



Rogowacenie białe



Porentgenowskie późne uszkodzenia skóry

Stany przednowotworowe

Rogowacenie słoneczne

– zmiany są związane z

przewlekłą

ekspozycją na światło słoneczne. Melanocyty

występują w

naskórku w zwiększonej liczbie, są przyrosłe i

niejednolicie

rozłożone. Liczba ziaren melaniny jest skrajnie

zmienna,

niektóre komórki są przeładowane pigmentem,

inne puste.

Lokalizacja: ( skóra eksponowana na ultrafiolet)



twarz



grzbiet rąk



przedramiona



małżowiny uszne



wyłysiała skóra głowy

Objawy:



liczne ogniska rumieniowo – złuszczające



zmiany położone w poziomie skóry lub
nieznacznie uniesione



sucha, nierówna powierzchnia zmian



nadmierne rogowacenie i żółtawobrunatne łuski



częste złuszczanie



wzmożone pobruzdowanie skóry



liczne zmarszczki w obrębie zmian

Leczenie:



retinoidy miejscowo, doustnie



peeling chemiczny



krioterapia



dermabrazja, laseroterapia,



terapia fotodynamiczna

Róg skórny

rozwija się najczęściej na

podłożu już istniejącej zmiany o typie
brodawki zwykłej lub rogowacenia
słonecznego.

Objawy:



ognisko nadmiernego rogowacenia
występuje najczęściej na rumieniowym
podłożu.



przybiera kształt rogu, stąd nazwa
schorzenia

Lokalizacja:



twarz



małożownia uszna

Leczenie:



usunięcie chirurgiczne



laseroterapia



elektrokoagulacja



krioterapia

Po usunięciu zmiany konieczne jest

przeprowadzenie badania

histopatologicznego, umożliwiającego rozpoznanie
transformacji nowotworowej w obrębie zmiany.

Róg skórny

może być podstawą rozwoju raka

kolczystokomórkowego.

Skóra pergaminowa i barwnikowa

to rzadka

choroba, o podłożu genetycznym dziedziczona

recesywnie.

Skóra pergaminowa i barwnikowa

Objawy:



bardzo duża nadwrażliwość na światło słoneczne
o dł. fali 290 -320 mm



skóra przyjmuje wygląd pstry – pojawiają się:



plamy barwnikowe,



liczne piegi,



zaniki skóry,



odbarwienia,



Przebarwienia,



teleangiektazje

Lokalizacja:



okolice odsłonięte: twarz, ręce

Leczenie:



dostanie – pochodne witaminy A



bezwzględna ochrona przeciwsłoneczna



usuwanie zmian nowotworowych we wczesnych
fazach:



krioterapia



laseroterapia



usunięcie chirurgiczne

Schorzenie te staje się podłożem rozwoju zmian

nowotworowych, obejmujących skórę, oraz

narządy wewnętrzne ( rak, mięsak, czerniak,

brodawczak). Chorzy są niepełnosprawni

umysłowo i fizycznie, często dochodzi do

zaburzeń neurologicznych i głuchoty.

Rogowacenie białe

– rozwój prowokowany jest

przez działanie

czynników drażniących na śluzówkę przewodu

pokarmowego.

Najczęstszymi z nich są dym tytoniowy, przewlekłe

urazy

mechaniczne, a także zmiany śluzówkowe w

przebiegu

niektórych chorób ( liszaj płaski, liszaj

twardzinowy i

zanikowy)

Rogowacenie białe

Objawy:



białe zmleczenia o nierównej szorstkiej
powierzchni

Lokalizacja:



błona śluzowa jamy ustnej i narządów płciowych
zewnętrznych

Leczenie:



krioterapia



laseroterapia



usunięcie chirurgiczne



miejscowo pochodne witaminy A



beat – karoten doustnie



unikanie drażnienia mechanicznego i palenia
papierosów

Porentgenowskie późne uszkodzenia skóry

–

to zmiany

wynikające z ekspozycji skóry na promieniowanie
rentgenowskie stosowane w leczeniu nowotworów
narządowych.
Objawy:



stwardnienie skóry i tkanki podskórnej



plamiste odbarwienia i przebarwienia, liczne
teleangiektazje nadające zmianom pstry wygląd



w obrębie zmian nadmierne rogowacenie,
czasem owrzodzenie

Porentgenowskie późne

uszkodzenia skóry

Lokalizacja:



pośladki



Powłoki brzuszne

Leczenie:



Ogniska nadmiernego rogowacenia:



krioterapia



laseroterapia



Zmiany podejrzane o transformację
nowotworową:



zabieg chirurgiczny



Zmiany troficzne:



leczone jak owrzodzenia

Zespół zmian dysplastycznych

– to schorzenie

o podłożu

genetycznym, dziedziczne w sposób

autosomalny dominujący.

Objawy:



liczne znamiona barwnikowe( powyżej 100)



średnica zmian często powyżej 1 cm



nieostre odgraniczenia od skóry zdrowej



nierówne wysycenie barwnikiem



Obecność koloru czerwonego oraz czarnego w
obrębie zmian

Zespół zmian

dysplastycznych

Rozpoznanie:



Obraz kliniczny:



Występowanie w rodzinie zespołu
znamion dysplastycznych lub czerniaka



Charakterystyczny obraz
histopatologiczny

Zaleca się monitorowanie zmian,

systematyczne kontrolne wizyty u

dermatologa

Rogowiak kolczystokomórkowy

- to schorzenie o

typie

rzekomego raka kolczystokomórkowego. Jego

etiologia nie

została do końca wyjaśniona.
Najprawdopodobniej na rozwój stanów
rzekomonowotworowych ma wpływ:



przewlekła ekspozycja na światło słoneczne



działanie dziegci



działanie produktów przemiany ropy naftowej

Lokalizacja:



okolice eksponowane na światło słoneczne,
najczęściej twarz

Stany

rzekomonowotworowe

Objawy:



szybko rosnący guz



czop rogowy w centralnej części guza



zmiany rozwijające się szybko (4-6 tygodni) i
mogą samoistnie ustąpić w ciągu 4-8 miesięcy

Rozpoznanie:



obraz kliniczny



obraz histopatologiczny

Leczenie:



ogólne: preparaty immunosupresyjne,
pochodne witaminy A



inne: zabiegi chirurgiczne



laseroterapia



krioterapia



radioterapia

Rak podstawnokomórkowy

- to zmiana

nowotworowa

rozwijająca się z komórek warstwy podstawnej lub

zewnętrznej pochewki mieszka włosowego.
Do

czynników sprzyjających

rozwojowi nowotworu

należą:



jasna karnacja typ I i II wg Fitzpatricka



wiek pow. 40 r.ż



strefa okołorównikowa



płeć męska



przewlekła ekspozycja na UV



schorzenie może rozwijać się na podłożu
rogowacenia słonecznego

Objawy:



wykwitem pierwotnym jest najczęściej guz
otoczony perełkowatym wałem, posiadający w
części środkowej rozszerzone naczynia
krwionośne lub przewlekłe niegojące się
owrzodzenia.

Lokalizacja:



odsłonięta skóra: twarz owłosiona skóra głowy,
tułów

Rozpoznanie:



obraz kliniczny



obraz histopatologiczny: rozrost komórek
warstwy podstawnej naskórka, nacieczenie
skóry właściwej

Odmiany:



Rak podstawnokomórkowy guzkowy



Rak podstawnokomórkowy twardzinopodobny



Rak podstawnokomórkowy powierzchowny



Rak podstawnokomórkowy barwnikowy



Rak podstawnokomórkowy przerosły

Leczenie:



chirurgiczne usunięcie zmiany



rentgenoterapia



Chemioterapia następcza w bardzo rzadkich
przypadkach

Po usunięciu raka podstawnokomórkowego rzadko

występują odległe przerzuty, częściej występują

wznowy miejscowe.

Rak kolczystokomórkowy

– to zmiana

nowotworowa

wywodząca się z komórek warstwy kolczystej.
Czynniki sprzyjające rozwojowi tej zmiany to:



przewlekłe ekspozycje na światło słoneczne



fototyp I i II



rozwija się na podłożu rogowacenia słonecznego,
rogowacenia białego, rogu skórnego, blizn,
przewlekłych stanów zapalnych, owrzodzeń



chemioterapia, immunosupresja

Rak kolczystokomórkowy

Objawy:



wykwitem pierwotnym jest guz

Lokalizacja:



twarz



grzbiet rąk



przedramiona

Rozpoznanie:



obraz kliniczny



obraz histopatologiczny: rozrost warstwy
kolczystej, nacieczenie skóry właściwej

Leczenie:



usuniecie chirurgiczne zmiany



następcza radio- lub chemioterapia

Odmiany:



Rak kolczystokomórkowy zrogowaciały



Rak kolczystokomórkowy bujający



Rak kolczystokomórkowy wrzodziejący



Rak kolczystokomórkowy brodawkujący

Rak kolczystokomórkowy charakteryzuje się

znaczną złośliwością, często obserwuje się

przerzuty do okolicznych węzłów chłonnych i

wątroby

Czerniak (MM)

- jest nowotworem złośliwym

wywodzącym się z komórek barwnikowych.

Czynniki ryzyka

rozwoju czerniaka to:



obecność znamion atopowych



obecność zwykłych znamion melanocytowych



rude włosy oraz piegi



typ skóry I i II



ciężkie oparzenia słoneczne w dzieciństwie



występowanie MM w rodzinie



uprzednie zachorowanie na czerniaka



choroby układu chłonnego lub immunosupresja

Czerniak



źródła promieniowania nadfioletowego (lampy
jarzeniowe, owadobójcze)



ekspozycja ( zawodowa) na węglowodory
aromatyczne, pochodne chlorku winylu i metale
ciężkie

Objawy:



wykwitem pierwotnym jest zwykle ciemno
wybarwiony guzek



zmiany występują na skórze niezmienionej lub
na podłożu pigmentowej plamy

Najczęstsza lokalizacja:
U ludzi rasy białej



skóra – 85%-95%



przewód pokarmowy – 1-5 %



gałka oczna – 2-3%

U ludzi rasy czarnej i Azjatów:



najczęściej dłonie i stopy



przewód pokarmowy – do 30 %

Kryteria oceny zmian:



A (asymmetry) – asymetria



B (border) – odgraniczenie



C ( color) – barwa



D (diameter) –średnica



E ( elevation) – wyniosłość

Rozpoznanie:



wywiad: zmiany w obrębie znamienia,
przewlekłe choroby, dolegliwości ( świąd,
pieczenie), obciążający wywiad rodzinny



badanie kliniczne, lupa, dermatoskop



badania okolicznych węzłów chłonnych



badanie cytologiczne zmian wrzodziejących



biopsja wycinająca zmianę



skierowanie do onkologa

Typ czerniaka:



szerzący się powierzchownie



guzkowy



wywodzący się z Lentigo maligna



postać dystalna



niesklasyfikowany



Inne ( amelanotyczny, błon śluzowych,
pozaskórny)

Ocena zaawansowania zmian, stopień zajęcia

tkanek –

skala Clarka

zajęcie naskórka

II.

zajęcie górnych części warstwy brodawkowatej

III.

zajęcie całej grubości warstwy brodawkowatej

IV.

zajęcie górnych części warstwy siateczkowatej

zajęcie całej warstwy siateczkowatej i
penetracja do tkanki podskórnej

Ocena grubości guza -

skala Breslowa

Grubość guza

10-letnie przeżycie

< 0,75 mm

97 %

0,76 – 1,50 mm

90%

1,51 -4,00 mm

65%

> 4,00mm

50%

Leczenie:

Ognisko pierwotne:



biopsja wycinająca z marginesem 2 mm i
tkanką podskórną



ocena w histopatologiczna, zawierająca
głębokość nacieku w mm (wg Breslowa) i
stopień nacieku ( wg Clarka)

Obecnie w klasyfikacji zaawansowania zmian

onkolodzy największą wagę przywiązują do

skali Breslowa.

Dziękujemy za uwagę

Bibliografia:

D. Nowicka „Dermatologia” Podręcznik dla studentów kosmetologii

I.B.Peters „Kosmetyka”

E. Baran „ Nowotwory skóry” Klinika, patologia, leczenie

Strony internetowe

Aleksandra Korpysz

Izabela Gola

Justyna Marek

Document Outline