WZÓR UŻYTKOWY 

Łukasz Bożek

Co to jest wzór użytkowy?

Zgodnie z 

definicja wzorem użytkowym jest nowe i 

użyteczne (to jest pozwalające na osiągnięcie celu, mającego 
praktyczne znaczenie, przy wytwarzaniu lub korzystaniu z 
wyrobów) rozwiązanie o charakterze technicznym, dotyczące
kształtu,  budowy  lub  zestawienia  przedmiotu  o  trwałej 

postaci.

W przypadku zgłoszenia wzoru użytkowego
rozwiązanie musi być przedstawione na rysunku.
Do wzorów użytkowych należy stosować w sposób 
odpowiedni metodykę i wytyczne rozpatrywania zgłoszeń 
wynalazków.

Użyteczność

Wymóg użyteczności wzoru użytkowego należy rozumieć w szerokim

znaczeniu tego słowa. Warunek ten może spełniać przedmiot, który ma
gorsze walory użytkowe od podobnych dotychczasowo znanych, ale będący
łatwiejszy w stosunku do nich w produkcji, transporcie, składowaniu itp.

Przykładowo, posługiwanie się tym przedmiotem może nie przedstawiać
dodatkowych walorów, a użyteczność może przejawiać się w znacznie 
uproszczonym wykonawstwie. 
Wymóg użyteczności będzie spełniony, jeżeli możliwe
jest osiągnięcie celu mającego praktyczne znaczenie przy wytwarzaniu
lub korzystaniu z wytworów według wzoru użytkowego.

Generalnie więc, wzór użytkowy powinien wykazywać się użytecznością,
a nie wyższą użytecznością, gdyż taka nie jest warunkiem udzielenia prawa
ochronnego.

Postacie

Wzór użytkowy może dotyczyć jedynie wytworów o trwałej 
postaci, 

A więc przedmiotów o określonym ukształtowaniu przestrzennym.
Dopuszcza się by elementy składowe przedmiotu przemieszczały się 
względem siebie, pod warunkiem, że swoboda ta jest wyraźnie 

określona 

funkcją samego rozwiązania i nie jest dowolna. Te elementy powinny 

być ze 

sobą powiązane organicznie lub funkcjonalnie (zestawienie, zespół, 

np. okno 

i futryna).

Rozwiązanie będące przedmiotem wzoru użytkowego powinno 

dotyczyć określonego przedmiotu, a więc takiego elementu, który mógłby 
być wyodrębniony z otoczenia. Przedmiot ten może mieć istotne określone 
cechy np. wymiary, kąt, a poszczególne jego postacie mogą się różnić 

między 

sobą, przy zachowaniu niezmienionych cech podstawowych.

Zachowując więc te same podstawowe cechy techniczne przedmiotu, 
możliwe jest objęcie jednym zgłoszeniem wzoru użytkowego różnych jego 
potaci.

Chodzi bowiem o to, ażeby ochrona wzoru użytkowego, jakkolwiek 

znacznie

węższa niż to może mieć miejsce w przypadku wynalazku, nie sprowadzała
się do określenia jedynego, unikalnego modelu umieszczonego na przykład
w gablocie jako wzorzec, a obejmowała również jego modyfikacje.

Jednolitość zgłoszenia



Zgłoszenie  wzoru  użytkowego  może  dotyczyć  tylko  jednego 
rozwiązania, 

zatem 

zakres 

żądanej 

ochrony 

określony 

zastrzeżeniami  ochronnymi  musi  być  zawarty  w  jednym 
zastrzeżeniu  niezależnym,  określającym  jednoznacznie  jeden 
przedmiot  wzoru.  Dodatkowe  cechy  określające  różne  np. 
postacie przedmiotu, szczegóły budowy mogą być sprecyzowane 
w  zastrzeżeniach  zależnych,  ale  należy  pamiętać,  że  zgłoszenie 
wzoru  użytkowego  to  zgłoszenie  konkretnego  jednego 
rozwiązania,  które  jest  przedstawione  w  opisie  w  oparciu  o 
rysunek.

  Dopuszcza  się  możliwość  ujęcia  w  zgłoszeniu  wzoru  użytkowego 

różnych

postaci  przedmiotu  pod  warunkiem,  że  posiadają  one  te  same 

istotne cechy

zastrzeganego 

rozwiązania. 

Ocena 

spełnienia 

wymagania 

jednolitości

zgłoszenia  powinna  być  poprzedzona  ustaleniem  cech  istotnych 

zgłoszonego

rozwiązania.

Art. 94. 

1.

Wzorem użytkowym jest nowe i użyteczne 
rozwiązanie o charakterze technicznym, 
dotyczące kształtu, budowy lub 
zestawienia przedmiotu o trwałej postaci.

2.

Wzór użytkowy uważa się za rozwiązanie 
użyteczne, jeżeli pozwala ono na 
osiągnięcie celu mającego praktyczne 
znaczenie przy wytwarzaniu lub 
korzystaniu z wyrobów.

Art. 95. Prawo ochronne na 

wzór użytkowy 

1.

Na wzór użytkowy może być udzielone prawo 
ochronne.

2.

Przez uzyskanie prawa ochronnego nabywa się 
prawo wyłącznego korzystania ze wzoru 
użytkowego w sposób zarobkowy lub zawodowy 
na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej.

3.

Czas trwania prawa ochronnego wynosi 
dziesięć lat od daty dokonania zgłoszenia 
wzoru użytkowego w Urzędzie Patentowym.

Art. 96. Zakres przedmiotowy 

prawa użytkowego

Zakres przedmiotowy prawa ochronnego 
określają zastrzeżenia ochronne zawarte 
w opisie ochronnym wzoru użytkowego.

Art. 97. Zgłoszenie wzoru 

użytkowego 

1.

Do zgłoszenia wzoru użytkowego stosuje się 
odpowiednio, z zastrzeżeniem ust. 2, 
przepisy art. 31 zakres zgłoszenia wynalazku-33.

2.

Zgłoszenie wzoru użytkowego zawiera rysunki.

3.

Zgłoszenie wzoru użytkowego może obejmować 
tylko jedno rozwiązanie.

4.

Wymóg, o którym mowa w ust. 3, nie ogranicza 
ujęcia w zgłoszeniu różnych postaci przedmiotu, 
posiadających te same istotne cechy techniczne 
zastrzeganego rozwiązania, jak również 
przedmiotu składającego się z części organicznie 
lub funkcjonalnie związanych ze sobą.

Art. 98. Wpis do rejestru wzorów użytkowych

Udzielone prawa ochronne na wzory 

użytkowe podlegają wpisowi do rejestru 
wzorów użytkowych.

Rrt. 99. Świadectwo ochronne na wzór użytkowy

1. Udzielenie prawa ochronnego na wzór 

użytkowy stwierdza się przez wydanie 
świadectwa ochronnego.

2. Częścią składową świadectwa ochronnego jest 

opis ochronny wzoru użytkowego obejmujący 
opis tego wzoru, zastrzeżenia ochronne i 
rysunki. Opis ochronny wzoru użytkowego jest 
udostępniany osobom trzecim i podlega 
rozpowszechnianiu przez Urząd Patentowy.