POWSTAWANIE I WYMIAR
ZOBOWIĄZAŃ
PODATKOWYC

H

1

Literatura:

H. Dzwonkowski: Powstawanie i wymiar zobowiązań
podatkowych, Dom Wydawniczy ABC, Warszawa 2003;
tenże Magia metafizyka i normy prawa podatkowego,
Państwo i Prawo 2004, Nr 8, Samowymiar zobowiązań
podatkowych: Państwo i Prawo 2004 Nr 12; uchwała
składu 7 sędziów NSA z 27 IX 1999, Państwo i Prawo nr
8/2000, s. 113 – 117, z glosą H. Dzwonkowskiego.

dr hab. Henryk Dzwonkowski

Profesor Uniwersytetu Łódzkiego

Główny Specjalista Biura Analiz Sejmowych

POGLĄDY DOKTRYNY

2

Zobowiązania podatkowe powstają na dwa

sposoby:

a) z mocy prawa i
b) z mocy decyzji.

Rodzaje decyzji wymiarowych:

c) jeżeli zobowiązanie powstaje z mocy prawa

decyzję wydaną przez organ podatkowy
uznaje się za określającą (deklaratoryjną),

d) jeżeli zobowiązanie powstaje z mocy decyzji,

to decyzja taka ma charakter ustalający
(konstytutywny).

dr hab. Henryk Dzwonkowski

Profesor Uniwersytetu Łódzkiego

Główny Specjalista Biura Analiz Sejmowych

DLACZEGO KONCEPCJA
POWSTAWANIA ZOBOWIĄZAŃ Z
MOCY PRAWA I Z MOCY
DECYZJI JEST WADLIWA ?

3

Jej deklarowany model nie
odpowiada faktycznie istniejącym

uprawnieniom i obowiązkom

ponieważ:

a) wszystkie uprawnienia i obowiązki

materialnopodatkowe powstają
z chwilą zaistnienia zdarzenia
uzasadniającego opodatkowanie,

dr hab. Henryk Dzwonkowski

Profesor Uniwersytetu Łódzkiego

Główny Specjalista Biura Analiz Sejmowych

DLACZEGO KONCEPCJA
POWSTAWANIA ZOBOWIĄZAŃ
Z MOCY PRAWA I Z MOCY
DECYZJI JEST WADLIWA ? C.D.

4

b) uprawnienia i obowiązki

materialnoprawne nie mogą
powstać z mocy decyzji, w chwili
wydania lub doręczenia decyzji,
ponieważ muszą istnieć przed
decyzją, aby można było wszcząć
postępowanie w tym
postępowaniu, ujawnić je i wydać
decyzję będącą ich rezultatem,

dr hab. Henryk Dzwonkowski

Profesor Uniwersytetu Łódzkiego

Główny Specjalista Biura Analiz Sejmowych

DLACZEGO KONCEPCJA
POWSTAWANIA ZOBOWIĄZAŃ Z
MOCY PRAWA I Z MOCY DECYZJI
JEST WADLIWA ? C.D.

5

c) wbrew założeniom tej koncepcji w

ramach danego podatku i tej samej
konstrukcji przedmiotu
opodatkowania można zastosować
samowymiar albo obligatoryjne
wydawanie decyzji; nie ma to nic
wspólnego z powstawaniem
stosunku prawnopodatkowego
(przykład: podatek od
nieruchomości).

dr hab. Henryk Dzwonkowski

Profesor Uniwersytetu Łódzkiego

Główny Specjalista Biura Analiz Sejmowych

DLACZEGO KONCEPCJA
POWSTAWANIA ZOBOWIĄZAŃ Z
MOCY PRAWA I Z MOCY
DECYZJI JEST WADLIWA ? C.D.

6

d) Jest wadliwe metodologicznie jeśli
przyjmuje się, że dwa różne rezultaty
powstawania zobowiązań, raz
uprawnienia i obowiązki powstające z
mocy prawa a drugi raz rezultat
powstający z mocy decyzji, to
rezultaty porównywalne. Koncepcja ta
miesza ze sobą kategorie
powstawania i wymiaru zobowiązań.

dr hab. Henryk Dzwonkowski

Profesor Uniwersytetu Łódzkiego

Główny Specjalista Biura Analiz Sejmowych

DLACZEGO KONCEPCJA
POWSTAWANIA ZOBOWIĄZAŃ
Z MOCY PRAWA I Z MOCY
DECYZJI JEST WADLIWA ? C.D.

7

e) Pojęcie decyzji deklaratoryjnych i
konstytutywnych wypracowane na gruncie
prawa administracyjnego nie jest
równoznaczne z pojęciami decyzji
ustalających i określających z prawa
podatkowego.
f) Kategorie decyzji ustalających i
określających nie mają związku z biegiem
odsetek za zwłokę. O powstawaniu
zaległości i odsetek za zwłokę decydują
przepisy o zaległościach podatkowych.

dr hab. Henryk Dzwonkowski

Profesor Uniwersytetu Łódzkiego

Główny Specjalista Biura Analiz Sejmowych

KLASYFIKACJA NORM PRAWA
PODATKOWEGO

8

Ze względu na funkcję jaką pełnią poszczególne grupy norm
prawo podatkowe można podzielić na:

a) prawo materialne, na mocy którego dochodzi do

powstawania stosunku prawnego mającego formę
zobowiązania nieskonkretyzowanego (czyli obowiązku
podatkowego),

b) przepisy o wymiarze, które prowadzą do:

-

ujawnienia treści obowiązku podatkowego i

-

wyznaczenia wysokości zobowiązania,

c) regulację dotyczącą wykonywania zobowiązań,

e) kontrolę podatkową, oraz

f) sankcje podatkowe i prawo karne skarbowe.

dr hab. Henryk Dzwonkowski

Profesor Uniwersytetu Łódzkiego

Główny Specjalista Biura Analiz Sejmowych

Stosunek

prawno-

podatkow

y

Podmiot

Przedmiot

Podstawa

opodatkowan

ia

Stawka

podatkowa

Ulga

Zwolnienie

Obowiązek

podatkowy

art. 4 O.p.

Zobowiązanie

podatkowe

art. 5 O.p.

=

= (+ -) =

dr hab. Henryk Dzwonkowski

Profesor Uniwersytetu Łódzkiego

Główny Specjalista Biura Analiz Sejmowych

TWORZYWO STOSUNKU PRAWNEGO I RELACJE
MIĘDZY STOSUNKIEM PRAWNYM,
OBOWIĄZKIEM I ZOBOWIĄZANIEM
PODATKOWYM

Obowiązek
powstaje

Zobowiązanie
jest
wymierzane

RELACJE MIĘDZY OBOWIĄZKIEM
A ZOBOWIĄZANIEM

1.

Tożsamość prawna – obowiązek i zobowiązanie
to materialny stosunek prawny,

2.

Odrębność bytów obowiązku i zobowiązania –
obowiązek idealny (wirtualny), zobowiązanie
realne zawarte w deklaracji, decyzji albo
występuje jako wpłata,

3.

Obowiązek poprzedza zobowiązanie,

4.

Obowiązek to nieujawniony wzorzec,
zobowiązanie to ujawnione odwzorowanie,

5.

Odwzorowanie powinno być wierne ale
podatnik albo organ nie zawsze prawidłowo
wymierzają zobowiązanie.

dr hab. Henryk Dzwonkowski

Profesor Uniwersytetu Łódzkiego

Główny Specjalista Biura Analiz Sejmowych

STOSUNEK PRAWNOPODATKOWY,
OBOWIĄZEK PODATKOWY,
ZOBOWIĄZANIE PODATKOWE –
WZAJEMNE RELACJE



Obowiązek podatkowy to – stosunek

prawnopodatkowy.



Zobowiązanie podatkowe to – stosunek

prawnopodatkowy.



Dwie fazy stosunku prawnopodatkowego -

obowiązek i zobowiązanie podatkowe.



Obowiązek – powstaje.



Zobowiązanie podatkowe – podlega

wymiarowi.



Obowiązek podatkowy jest wzorcem

zobowiązania podatkowego

11

dr hab. Henryk Dzwonkowski

Profesor Uniwersytetu Łódzkiego

Główny Specjalista Biura Analiz Sejmowych

NORMY PRAWA
MATERIALNEGO, KTÓRE
DOTYCZĄ POWSTAWANIA
ZOBOWIĄZAŃ

Powstawania zobowiązań dotyczą dwie

następujące grupy przepisów:

1.

Normy prawa materialnego o
poszczególnych podatkach.

2.

Normy o powstawaniu zobowiązań. Są one
zawarte częściowo w przepisach prawa
materialnego, a częściowo w Ordynacji
podatkowej.

12

dr hab. Henryk Dzwonkowski

Profesor Uniwersytetu Łódzkiego

Główny Specjalista Biura Analiz Sejmowych

OBOWIĄZEK PODATKOWY –
DEFINICJA PRAWNA

Art. 4. Obowiązkiem

podatkowym jest wynikająca z
ustaw podatkowych
nieskonkretyzowana
powinność przymusowego
świadczenia pieniężnego w
związku z zaistnieniem
zdarzenia określonego w tych
ustawach.

13

dr hab. Henryk Dzwonkowski

Profesor Uniwersytetu Łódzkiego

Główny Specjalista Biura Analiz Sejmowych

OBOWIĄZEK PODATKOWY – CECHY
TEORETYCZNO- PRAWNE

1.

Materialnie - wzorzec indywidualnego stosunku

prawnopodatkowego.

2.

Uprawnia organ podatkowy do wydania decyzji a

podatnika zobowiązuje do zadeklarowania lub

wpłacenia należności podatkowej.

3.

Powstaje samoistnie na skutek zaistnienia sytuacji

faktycznej lub prawnej z którą przepisy prawa wiążą

obowiązek podatkowy.

4.

Idealny, bez żadnej formy prawnej.

5.

Nieujawniony.

6.

Poprzedza zobowiązanie.

7.

Skonkretyzowany podmiotowo, nieskonkretyzowany

przedmiotowo co do powinnego zachowania się w

zakresie zapłaty.

8.

Nie wywołuje powinności zapłaty i nie jest podstawą do

wykonywania i egzekucji.

14

dr hab. Henryk Dzwonkowski

Profesor Uniwersytetu Łódzkiego

Główny Specjalista Biura Analiz Sejmowych

ZOBOWIĄZANIE PODATKOWE
– DEFINICJA PRAWNA

Art. 5 O.p. Zobowiązaniem podatkowym

jest wynikające z obowiązku
podatkowego zobowiązanie podatnika
do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa,
województwa, powiatu albo gminy
podatku w wysokości, w terminie oraz w
miejscu określonych w przepisach
prawa podatkowego.

15

dr hab. Henryk Dzwonkowski

Profesor Uniwersytetu Łódzkiego

Główny Specjalista Biura Analiz Sejmowych

PRZESŁANKI WYMIARU

16

Przesłanką wymiaru jest
zaistnienie stosunku prawnego
obowiązku podatkowego.
Powstanie obowiązku powoduje
powstanie obowiązku
samowymiaru i uprawnienia do
wydania decyzji.

dr hab. Henryk Dzwonkowski

Profesor Uniwersytetu Łódzkiego

Główny Specjalista Biura Analiz Sejmowych

Samoistne powstanie

stosunku prawnego obowiązku

podatkowego art. 4 o.p.

Jest to idealny wzorzec zobowiązania

na który składają się materialne

uprawnienia i obowiązki

oraz zaistniały stan faktyczny.

Z chwilą jego powstania tworzy

się obowiązek samowymiaru albo

prawo wymiaru decyzją.

Obowiązek
samowymiaru

Obowiązek
wymiaru

Następstwa powstania
obowiązku podatkowego

Rys. 2

podatnika

organów
podatkowych

dr hab. Henryk Dzwonkowski

Profesor Uniwersytetu Łódzkiego

Główny Specjalista Biura Analiz Sejmowych

TRYBY WYMIARU

18

Wymiar dzielimy na:

a)podstawowy, który ma

charakter pierwotny i

b)wymiar nadzwyczajny, który

ma charakter pierwotny albo
wtórny.

dr hab. Henryk Dzwonkowski

Profesor Uniwersytetu Łódzkiego

Główny Specjalista Biura Analiz Sejmowych

METODY PIERWOTNEGO, ZWYCZAJNEGO
WYMIARU ZOBOWIĄZAŃ PODATKOWYCH

Powstanie obowiązku

podatkowego

(art. 4 o.p. w związku

z przepisami o ob.pod.

w ustawach

podatkowych).

Obowiązek

samowymiaru

przez złożenie

deklaracji (art. 21

par. 2 o.p.)

Samowymiar przez

dokonanie wpłaty,

jeżeli podatnik nie

ma obowiązku

złożenia deklaracji

(art. 21 par. 4 o.p.)

Wymiar z urzędu

przez obligatoryjne

wydanie decyzji

(art. 21 par. 5 o.p.).

Obowiązek

wymiaru

zobowiązania

przez

płatników

Rys. 3

dr hab. Henryk Dzwonkowski

Profesor Uniwersytetu Łódzkiego

Główny Specjalista Biura Analiz Sejmowych

WYMIAR PODSTAWOWY

20

Wymiar podstawowy (pierwotny)
to
ten, do którego zobowiązuje
obowiązujące prawo w pierwszej
kolejności. Na przykład złożenie
deklaracji w podatku
dochodowym albo wydanie
decyzji w sprawie podatku od
nieruchomości.

dr hab. Henryk Dzwonkowski

Profesor Uniwersytetu Łódzkiego

Główny Specjalista Biura Analiz Sejmowych

WYMIAR WTÓRNY (1)

21

Wymiar ma charakter wtórny gdy
dokonano już wymiaru
pierwotnego, lecz konieczne jest
dokonanie wymiaru
korygującego. Wymiarem tym
jest korekta deklaracji przez
podatnika albo korekta deklaracji
decyzją.

dr hab. Henryk Dzwonkowski

Profesor Uniwersytetu Łódzkiego

Główny Specjalista Biura Analiz Sejmowych

NADZWYCZAJNE METODY
WYMIARU
ZOBOWIĄZAŃ PODATKOWYCH

Stosunek prawny

obowiązku

podatkowego –

obowiązek

podatkowy – art. 4

o.p.

Korekta deklaracji

decycją wymiarową

art. 21 ust. 3 o.p.

Opodatkowanie

dochodu przerzuco-

nego (transfer

pricing (art.. 11 pdop

I art.. 25 pdof

Sacowanie podstaw

opodatkowania

art. 23 o.p.

Opodatkowanie

dochodów

nieujawnionych

art., 20 ust. 3

updf

Rys. 7

dr hab. Henryk Dzwonkowski

Profesor Uniwersytetu Łódzkiego

Główny Specjalista Biura Analiz Sejmowych

WYMIAR WTÓRNY (2)

23

Wymiar wtórny może mieć

charakter:

a)zwyczajny (aktualizacja), albo
b)nadzwyczajny (np.

opodatkowanie dochodu
przerzuconego).

dr hab. Henryk Dzwonkowski

Profesor Uniwersytetu Łódzkiego

Główny Specjalista Biura Analiz Sejmowych

WYMIAR WTÓRNY
ZWYCZAJNY (AKTUALIZACJA)

24

Art. 254. § 1. Decyzja ostateczna, ustalająca lub
określająca wysokość zobowiązania podatkowego
na dany okres, może być zmieniona przez organ
podatkowy, który ją wydał, jeżeli po jej
doręczeniu nastąpiła zmiana okoliczności
faktycznych mających wpływ na ustalenie lub
określenie wysokości zobowiązania, a skutki
wystąpienia tych okoliczności zostały
uregulowane w przepisach prawa podatkowego
obowiązujących w dniu wydania decyzji.
§ 2. Zmiana decyzji ostatecznej może dotyczyć
tylko okresu, za który ustalono lub określono
wysokość zobowiązania podatkowego.

dr hab. Henryk Dzwonkowski

Profesor Uniwersytetu Łódzkiego

Główny Specjalista Biura Analiz Sejmowych

WYMIAR WTÓRNY NADZWYCZAJNY
(NP. OSZACOWANIE)

25

Art. 23. § 1. Organ podatkowy określa podstawę
opodatkowania w drodze oszacowania, jeżeli:

1) brak jest ksiąg podatkowych (...)

§ 2. Organ podatkowy odstąpi od określenia
podstawy opodatkowania w drodze oszacowania
(...).
§ 3. Podstawę opodatkowania określa się w drodze
oszacowania, stosując następujące metody: (...)
§ 4. W szczególnie uzasadnionych przypadkach
(...) organ podatkowy może w inny sposób
oszacować podstawę opodatkowania.
§ 5. Określenie podstawy opodatkowania w drodze
oszacowania powinno zmierzać do (...).

dr hab. Henryk Dzwonkowski

Profesor Uniwersytetu Łódzkiego

Główny Specjalista Biura Analiz Sejmowych

RODZAJE WYMIARU PIERWOTNEGO:

26

a)przez wydanie decyzji

obligatoryjnej,

b)samowymiar (z deklaracją i

bez)

c)Wymiar płatniczy.

dr hab. Henryk Dzwonkowski

Profesor Uniwersytetu Łódzkiego

Główny Specjalista Biura Analiz Sejmowych

METODY PIERWOTNEGO,
ZWYCZAJNEGO WYMIARU
ZOBOWIĄZAŃ PODATKOWYCH

Powstanie obowiązku

podatkowego

(art. 4 o.p. w związku

z przepisami o ob.pod.

w ustawach

podatkowych).

Obowiązek

samowymiaru

przez złożenie

deklaracji (art. 21

par. 2 o.p.)

Samowymiar przez

dokonanie wpłaty,

jeżeli podatnik nie

ma obowiązku

złożenia deklaracji

(art. 21 par. 4 o.p.)

Wymiar z urzędu

przez obligatoryjne

wydanie decyzji

(art. 21 par. 5 o.p.).

Obowiązek

wymiaru

zobowiązania

przez

płatników

Rys. 3

dr hab. Henryk Dzwonkowski

Profesor Uniwersytetu Łódzkiego

Główny Specjalista Biura Analiz Sejmowych

RODZAJE DEKLARACJI

28

Deklaracje:

a)informacyjno-

dowodowe,

b)samowymiarowe

dr hab. Henryk Dzwonkowski

Profesor Uniwersytetu Łódzkiego

Główny Specjalista Biura Analiz Sejmowych

DEKLARACJE
INFORMACYJNO-DOWODOWE

29

Deklaracje informacyjno-dowodowe nie
zawierają deklarowanej powinności zapłaty.
Są to deklaracje nazywane informacjami lub
wykazami w podatku rolnym, leśnym i od
nieruchomości osób fizycznych oraz zeznania
w podatku od spadków i darowizn.

Złożenie takiej deklaracji nie jest podstawą
wykonania zobowiązania Wymiar następuje
dopiero w decyzji. Dla tego rodzaju
zobowiązań tylko decyzja może stanowić
podstawę dla postępowania egzekucyjnego.

dr hab. Henryk Dzwonkowski

Profesor Uniwersytetu Łódzkiego

Główny Specjalista Biura Analiz Sejmowych

SAMOWYMIAR (1)

Art. 21. § 2. 

Jeżeli przepisy prawa podatkowego
nakładają na podatnika obowiązek
złożenia deklaracji (…) podatek wykazany
w deklaracji jest podatkiem do zapłaty, z
zastrzeżeniem § 3.

30

dr hab. Henryk Dzwonkowski

Profesor Uniwersytetu Łódzkiego

Główny Specjalista Biura Analiz Sejmowych

SAMOWYMIAR (2)

31

1. Podatnicy nie zawsze obowiązani są do

złożenia deklaracji a mimo to ciąży na nich
obowiązek obliczenia podatku i wpłacenia
go do urzędu skarbowego albo do zapłaty w
inny sposób (na przykład znakami opłaty
skarbowej. Jest to druga forma
samowymiaru o której stanowi art. 21 par.
4 O.p.

2. Art. 21 § 4 O.p.: Przepisy § 3 i art. 53a

stosuje się odpowiednio, gdy podatnik
obowiązany jest do zapłaty podatku,
zaliczki na podatek lub raty podatku bez
złożenia deklaracji, a obowiązku tego nie
wykonał w całości lub w części.

dr hab. Henryk Dzwonkowski

Profesor Uniwersytetu Łódzkiego

Główny Specjalista Biura Analiz Sejmowych

WYMIAR PRZEZ WYDANIE
DECYZJI

32

Art. 21 § 5. Jeżeli przepisy prawa
podatkowego nakładają na podatnika
obowiązek złożenia deklaracji, wysokość
zobowiązania podatkowego, o którym mowa
w § 1 pkt 2, ustala się zgodnie z danymi
zawartymi w deklaracji, chyba że przepisy
szczególne przewidują inny sposób ustalenia
wysokości zobowiązania podatkowego albo w
toku postępowania podatkowego
stwierdzono, że dane zawarte w deklaracji,
mogące mieć wpływ na wysokość
zobowiązania podatkowego, są niezgodne ze
stanem faktycznym.

dr hab. Henryk Dzwonkowski

Profesor Uniwersytetu Łódzkiego

Główny Specjalista Biura Analiz Sejmowych

WYMIAR PRZEZ WYDANIE DECYZJI C.D.

33

Wymiar przez wydanie decyzji
obowiązuje w podatku rolnym, leśnym i
od nieruchomości osób fizycznych oraz w
podatku od spadków i darowizn.

Podatnicy tych podatków składają
deklarację informacyjno-dowodową, a
organ podatkowy ma obowiązek wydania
decyzji.

Decyzja ta ma więc charakter
obligatoryjny

dr hab. Henryk Dzwonkowski

Profesor Uniwersytetu Łódzkiego

Główny Specjalista Biura Analiz Sejmowych

Obowiązek

podatkowy

(art. 4 o.p.)

Deklaracja

informacyjno-

dowodowa

(art. 21 par. 5 o.p.)

np. informacja w

podatku rolnym albo

wykaz w podatku

od nieruchomości.

Wymiar wtórny.

Decyzja selektywna

o której stanowi

art. 21 par. 3 o.p. (jej

wydanie nie jest

konieczne jeżeli

deklaracja

samowymiarowa

prawidłowo wyznacza

powinność zapłaty).

Decyzja

obligatoryjna

o której stanowi

art. 21 par. 5 o.p.

(jej wydanie jest

konieczne gdyż

poprzedzająca ją

deklaracja

informacyjno-dowodowa

nie wyznacza

powinności

zapłaty i nie może być

podstawą egzekucji

Deklaracja
samowymiarowa
(art. 21 par. 2 o.p.)
stanowiąca
podstawę
egzekucji (również
obliczenie
zobowiąza-
ina jeżeli podatnik
nie
ma obowiązku
złożenia
deklaracji
(art. 21 par. 4 o.p.)

Faza powstawania
obowiązku
podatkowego

Faza wymiaru zobowiązań

Rys. 5

Obowiązek

podatkowy

(art.. 4 o.p.)

Obowiazek

samowymia
ru

Obowiązek
pierwotnego

wymiaru
decyzją

dr hab. Henryk Dzwonkowski

Profesor Uniwersytetu Łódzkiego

Główny Specjalista Biura Analiz Sejmowych

Obowiązek

podatkowy

(art. 4 o.p.)

Deklaracja

informacyjno-

dowodowa

(art. 21 par. 5 o.p.)

np. informacja w

podatku rolnym albo

wykaz w podatku

od nieruchomości.

Decyzja

obligatoryjna

o której stanowi

art. 21 par. 5 o.p.

(jej wydanie jest

konieczne gdyż

poprzedzająca ją

deklaracja

informacyjno-dowodowa

nie wyznacza

powinności

zapłaty i nie może być

podstawą egzekucji

Faza
powstawania
obowiązku
podatkowego

Rys. 4

Obowiązek
pierwotnego

wymiaru
decyzją

Faza wymiaru zobowiązań

Fazy powstawania obowiązku, składanie deklaracji „niewymiarowej” oraz
pierwotny
wymiar zobowiązania, nazywany „powstawaniem zobowiązań z mocy
decyzji”. W
istocie zobowiązanie nie powstaje wskutek wydania decyzji, lecz jest po
prostu
wymierzane. Stosunek prawny raz już powstał pod postacią obowiązku,
więc nie
może powstać po raz drugi. Trzeba go tylko ujawnić decyzją.

dr hab. Henryk Dzwonkowski

Profesor Uniwersytetu Łódzkiego

Główny Specjalista Biura Analiz

Sejmowych

WYMIAR PRZEZ WYDANIE
DECYZJI

36

Art. 21 § 5. Jeżeli przepisy prawa
podatkowego nakładają na podatnika
obowiązek złożenia deklaracji, wysokość
zobowiązania podatkowego, o którym mowa
w § 1 pkt 2, ustala się zgodnie z danymi
zawartymi w deklaracji, chyba że przepisy
szczególne przewidują inny sposób ustalenia
wysokości zobowiązania podatkowego albo w
toku postępowania podatkowego
stwierdzono, że dane zawarte w deklaracji,
mogące mieć wpływ na wysokość
zobowiązania podatkowego, są niezgodne ze
stanem faktycznym.

dr hab. Henryk Dzwonkowski

Profesor Uniwersytetu Łódzkiego

Główny Specjalista Biura Analiz Sejmowych

Wymiar wtórny.

Decyzja selektywna

(nazywana błędnie

„określającą”)

o której stanowi

art. 21 par. 3 o.p. (jej

wydanie nie jest

konieczne jeżeli

deklaracja

samowymiarowa

prawidłowo wyznacza

powinność zapłaty).

Faza
powstawania
obowiązku
podatkowego

Faza wymiaru zobowiązań

Rys. 5

Obowiązek

podatkowy

(art.. 4 o.p.)

Obowiazek

samowymiaru

Realizacja przez

podatnika obowiązku

samowymiaru

Deklaracja

samowymiarowa

(art. 21 par. 2 o.p),

Która stanowi podstawę

egzekucji. Albo

obliczenie i wpłata

jeżeli podatnik nie ma

obowiązku złożenia

deklaracji

(art. 21 par. 4 o.p.)

Fazy powstawania obowiązku oraz pierwotny i wtórny wymiar
zobowiązania, nazywane „powstawaniem zobowiązań z mocy prawa”.

dr hab. Henryk Dzwonkowski

Profesor Uniwersytetu Łódzkiego

Główny Specjalista Biura Analiz Sejmowych