Stres i sytuacje trudne
Stres i sytuacje trudne
Stres dobry i zły
Stres to niespecyficzna reakcja organizmu
na wszelkie stawiane mu wymagania
(Selye,1973)
Przyczyny stresu mogą być
-przyjemne (jakie znamy przykłady?)-eustres
-nieprzyjemne(jakie znamy przykłady?)
Biologiczna odpowiedź organizmu jest
zawsze taka sama, bez względu na źródło
stresu.
Stres wg Lazarusa
Stres to codzienne uciążliwości,
czyli regularnie powtarzające się
warunki i doświadczenia
zagrażające naszemu
psychicznemu dobrostanowi.
Źródła stresu wg Lazarusa
Uciążliwości domowe (zakupy, sprzątanie)
Uciążliwości zdrowotne (choroby, skutki uboczne leków)
Uciążliwości czasowe (nadmiar zadań i zobowiązań)
Uciążliwości własnego życia psychicznego (samotność,
nieśmiałość)
Uciążliwości środowiskowe (przestępczość, hałas, ruch)
Uciążliwości finansowe (kredyty, raty, długi)
Uciążliwości związane z pracą
Uciążliwości związane z perspektywami na przyszłość
Efekty kumulacyjne
Skala stresu wg Rahe
Przeżycie wydarzeń o łącznej sumie od 155
do 199 punktów stwarza 37% ryzyka na
zapadnięcie na poważną chorobę w ciągu
dwóch następnych lat. Jeśli suma ta wynosi od
200 do 299 punktów, ryzyko wzrasta do 51%,
zaś powyżej 300 punktów do 79%
Teoria konfliktów Dollarda - Millera
Konflikt dążenie – dążenie
Konflikt unikanie-unikanie
Konflikt dążenie - unikanie
Teoria Ellisa – irracjonalne
przekonania
Ellis zauważył, że stresujące mogą być nie
tylko wydarzenia, ale i nasze przekonania
na ich temat. Analiza Ellisa:
Zdarzenie - Przekonania -
Konsekwencje
A
B C
Irracjonalne przekonania jako źródła
stresu (Ellis)
Wszyscy ważni dla mnie ludzie powinni mnie w
każdym momencie szczerze kochać i aprobować.
Powinienem być do końca kompetentny w tym co
robię i dążyć do osiągnięcia czegoś ważnego
Sprawy muszą toczyć się tak, jak chcę. Życie staje
się okropne, gdy nie mam możliwości wyboru.
Mój żałosny stan psychiczny wynika z zewnętrznych
okoliczności, na które nie mam żadnego wpływu.
Łatwiej unikać odpowiedzialności i problemów niż
stawiać im czoła i odwołać się do pewnej dyscypliny
Szczęście można osiągnąć nie robiąc nic i żyjąc z
dnia na dzień.
Stadia stresu wg Selyego
1.Reakcja alarmowa (reakcja mobilizacyjna)
Zmiany fizjologiczne, które są pierwszą
odpowiedzią organizmu na działanie
czynnika wywołującego stres, czyli stresora
(jakie znamy z własnego doświadczenia?)
Stadia stresu wg Selyego
2. Stadium odporności
W tym stadium organizm zdaje się
wytwarzać odporność na stresor, który
wywoływał reakcję alarmową
Stadia stresu wg Selyego
3. Stadium wyczerpania
Jeśli oddziaływanie szkodliwego stresora trwa
zbyt długo, zostaje osiągnięty punkt, w
którym organizm nie jest w stanie dłużej
utrzymać swej odporności, zmiany
fizjologiczne, które pojawiły się w fazie
alarmowej wracają i mogą doprowadzić do
śmierci
Choroby „cywilizacyjne”
Jaki jest udział czynników psychologicznych, w
tym stresu w powstawaniu różnych zaburzeń i
chorób (somatycznych i psychicznych).
Zespół stresu pourazowego (PTSD, z
ang.posttraumatic stres disorder),
Utrzymujące się ponad miesiąc 3 grupy objawów
powstałe na skutek przeżytego wydarzenia
traumatycznego (zagrażającego życiu):
powracanie w myślach do wydarzenia, unikanie
ludzi i miejsc związanych z wydarzeniem,
objawy psychofizjologiczne: zaburzenia snu,
apetytu
Wskaźniki dotyczące pomiaru
katecholamin w moczu u dorosłych
Adrenalina
Noradrenalina
Poziomy podstawowe 4-5 ug/dzień 28-30 ug/
dzień
Poziom w stresie 10-15 ug/dzień 50-
70ug/dzień
Poziom w skrajnym >15ug/dzień >70
ug/dzień
stresie
Skutki pobudzenia osi rdzenia
nadnerczy
Wzrost ciśnienia tętniczego
Wzrost pojemności minutowej serca
Spadek przepływu krwi przez nerki
Zmniejszenie światła tętnic na poziomie łożysk
naczyniowych w skórze (zwężenie naczyń)
Wzrost poziomu wolnych kwasów tłuszczowych
w osoczu krwi
Wzrost napięcia mięśniowego (skórcz włókien
mięśniowych)
Wzrost poziomu trójglicerydów w osuczu krwi
Wzrost cholesterolu w osoczu krwi
Somatyczne skutki stresu w
organizmie
Oddech – staje się dwukrotnie szybszy
Poziom cukru – podwyższony w stresie
poziom cukru we krwi wpływa na
dodatkowe uwalnianie insuliny
Układ trawienny- w stresie zmniejsza się
wydzielanie soków żołądkowych i
spowolnieniu ulegają soki żołądkowe
Glikortykotykoidy – służą do szybkiego
gromadzenia energii ( zwalniają czynności
organizmu, spadek odporności)
Jak radzić sobie ze stresem?
Regularny wysiłek fizyczny
Hobby i inne przyjemności, ale czy alkohol?
Techniki relaksacyjne
Higiena psychiczna