Uniwersytet Ekonomiczny w
Katowicach
Katedra Inwestycji i
Nieruchomości
dr Tomasz Ramian
tomasz.ramian@ue.katowic
e.pl
WYTYCZNE
SPORZĄDZANIA
PROJEKTU OPERATU
SZACUNKOWEGO.
ZALICZENIE Z
PRZEDMIOTU
WYCENA
NIERUCHOMOŚCI
2014
r.
STRONA TYTUŁOWA
Operat szacunkowy
określający wartość rynkową
nieruchomości gruntowej zabudowanej,
położonej w Katowicach,
przy ul. Gałczyńskiego 10
objętej Księgą Wieczystą KW
Nr KA1K/00010311/8
Skład zespołu
Miejscowość, data
W nagłówku: Zaliczenie z przedmiotu Wycena
nieruchomości
WYCIĄG Z OPERATU 1/2
Rodzaj
nieruchomości
Nieruchomość gruntowa
zabudowana budynkiem
mieszkalnym
jednorodzinnym
Krótki opis
nieruchomości
Teren nieruchomości
położonej w Katowicach,
przy ul. Gałczyńskiego
10 stanowi działka
gruntu nr 135
zabudowana budynkiem
mieszkalnym
jednorodzinnym,
dwukondygnacyjnym,
podpiwniczonym o p/u.
125 m
2
Forma prawna
własność
Nr KW
KA1K/00010311/8
prowadzona przez Sąd
Rejonowy w Katowicach
WYCIĄG Z OPERATU 2/2
Cel opinii
Określenie wartości
rynkowej nieruchomości
w celu określenia ceny
sprzedaży
Data
sporządzenia
12.01.2012
Wartość rynkowa
nieruchomości w
podejściu
porównawczym
……………………………zł
Słownie:
Wartość rynkowa
nieruchomości w
podejściu
dochodowym
……………………………zł
słownie
Wartość
nieruchomości w
podejściu
kosztowym
……………………………….
zł.
Słownie:
PRZEDMIOT WYCENY
– rodzaj nieruchomości, adres, nr w
ewidencji gruntów i budynków, nr KW
Przedmiotem wyceny jest
nieruchomości gruntowa
zabudowana domem
jednorodzinnym, działka nr
650/1 o pow. 2125 m
2
, objęta
KW 54279 Sądu Rejonowego
w Chrzanowie
ZAKRES WYCENY
• rodzaj wycenianego prawa
(praw),
• całość lub część nieruchomości
podlegająca wycenie,
ZAKRES WYCENY
Zakres wyceny obejmuje
własność nieruchomości
gruntowej opisanej w
punkcie….. - tj. grunt i części
składowe nieruchomości.
Zakres wyceny jest zgodny
przepisami prawa, nie
dokonywano jakichkolwiek
wyłączeń modyfikujących
zakres wyceny prawa własności
nieruchomości.
CEL WYCENY
Tutaj: określenie wartości jako
podstawy ustalenia ceny sprzedaży.
PODSTAWY OPRACOWANIA
FORMALNE: UMOWA Z
ZAMAWIAJĄCYM LUB POSTANOWIENIE
SĄDU (i innych organów)
TU: PODSTAWA ZALICZENIA Z
PRZEDMIOTU WYCENA
NIERUCHOMOŚCI
PODSTAWY OPRACOWANIA
MATERIALNO -PRAWNE: podanie
przepisów prawa właściwych ze względu
na przedmiot, zakres, oraz cel wyceny.
• Ustawa o gospodarce nieruchomościami
• Rozporządzenie w sprawie wyceny
nieruchomości i sporządzania operatu
szacunkowego
• Inne, jeżeli są potrzebne (np. ustawa o
własności lokali)
PODSTAWY OPRACOWANIA
METODYCZNE: wykorzystane
standardy zawodowe, ewentualnie
MSW,
• Wartość rynkowa i odtworzeniowa
• …
• …
• …
PODSTAWY OPRACOWANIA
MERYTORYCZNE:
• o przedmiocie wyceny, takich jak:
kataster nieruchomości, kataster
uzbrojenia terenu, księgi wieczyste,
plan miejscowy zagospodarowania
przestrzennego, rejestr zabytków,
protokół z oględzin itp.
• o rynku nieruchomości
• innych, mających wpływ na wycenę.
DATY ISTOTNE DLA SPORZĄDZENIA WYCENY
1. data sporządzenia wyceny,
2. data, na którą określono wartość
przedmiotu wyceny,
3. data, na którą określono i
uwzględniono w wycenie stan
przedmiotu wyceny,
4. data dokonania oględzin
nieruchomości.
STAN PRAWNY NIERUCHOMOŚCI
1. komu i na jakiej podstawie przysługuje
własność (współ) nieruchomości
2. jakie prawa rzeczowe (np.
użytkowanie wieczyste, użytkowanie,
służebności) lub zobowiązania (np.
dożywocie, najem, dzierżawa)
obciążają nieruchomość,
3. co wchodzi w skład nieruchomości,
gdzie ona jest położona, kiedy
zostały one wzniesione budynki,
STAN PRAWNY NIERUCHOMOŚCI
• ŹRÓDŁA INFORMACJI:
– Księga wieczysta
– Kataster nieruchomości, mapy nieruchomości
i ewidencja sieci uzbrojenia
– Koncesje, zezwolenia, umowy, decyzje admin.
• Źródła informacji powinny być wyraźnie
powołane w operacie
• Opisać wszelkie istniejące na
nieruchomości obciążenia (w tym
hipoteki
, służebności itp.), zaznaczając,
które z nich uwzględniono przy
ustaleniu wartości nieruchomości.
STAN PRAWNY NIERUCHOMOŚCI-
PRZYKŁAD
Stan prawny przedmiotowej
nieruchomości ustalono na
podstawie:
• informacji zamieszczonej w księdze
wieczystej nr …….. prowadzonej
przez Wydział Ksiąg Wieczystych
Sądu Rejonowego w …..;
• informacji z rejestru gruntów
prowadzonego przez Wydział
………..Urzędu Miejskiego w …..;
STAN PRAWNY NIERUCHOMOŚCI-
PRZYKŁAD
Prezentacja podstawowych informacji z księgi
wieczystej
• właścicielem nieruchomości gruntowej położonej w …,
oznaczonej numerem geodezyjnym 25/7 o powierzchni 1512
m
2
jest Skarb Państwa;
• użytkownikiem wieczystym gruntu (do dnia ……….r.) oraz
właścicielem budynku biurowego o powierzchni użytkowej
1200 m
2
stanowiącego odrębny od gruntu przedmiot
własności jest SPD Sp. z o.o. z siedzibą w Katowicach;
• dział III analizowanej księgi wieczystej nie zawiera obciążeń;
• w dziale IV badanej księgi wieczystej wpisana jest hipoteka
do kwoty 8 000 000,00 zł tytułem kredytu na działalność
gospodarczą udzielonego spółce ….na rzecz Banku ….Oddział
w Gliwicach.
STAN PRAWNY NIERUCHOMOŚCI-
PRZYKŁAD
Prezentacja informacji z ewidencji
gruntów
Numer
działki
Nr
jedn.
rej.
Obręb
Arkusz
mapy
Klasyfi
kacja
Powier
zchnia
[m
2
]
435/51 G.304
0002
Lipiny
-
Bi
69
784/51 G.304
0002
Lipiny
-
Bi
Ti
dr
693
1171
1493
Razem:
3426
STAN PRAWNY NIERUCHOMOŚCI-
PRZYKŁAD
Uwagi
Określona w niniejszym operacie
szacunkowym wartość nie
uwzględnia wpływu na jej
wysokość ograniczonego prawa
rzeczowego jakim jest hipoteka
wpisana w dziale IV księgi
wieczystej.
STAN TECHNICZNY I UŻYTKOWY NIERUCHOMOŚCI
GRUNT
1. rodzaj, charakter i cechy
nieruchomości,
2. lokalizacja i czynniki środowiskowe,
3. stan i stopień wyposażenia w
urządzenia infrastruktury technicznej,
4. stan zagospodarowania otoczenia
nieruchomości,
5. stan usług, komunikacji w miejscu
położenia nieruchomości,
6. stan i dotychczasowy sposób
użytkowania i zagospodarowania
nieruchomości.
STAN TECHNICZNY I UŻYTKOWY NIERUCHOMOŚCI
BUDYNKI I URZĄDZENIA
1. Wiek rodzaj i przeznaczenie obiektu,
2. parametry techniczno-użytkowe,
3. rodzaj konstrukcji i wykończenia,
4. sposób i warunki użytkowania oraz
utrzymania (remonty i konserwacje),
5. możliwości i warunki dalszej
eksploatacji,
6. sposób użytkowania w stosunku do
ustaleń wynikających z planu
miejscowego.
STAN T-U NIERUCHOMOŚCI - PRZYKŁAD
LOKALIZACJA
• Szacowana nieruchomość zlokalizowana
jest w mieście ……, w dzielnicy ….., przy ul.
……..,
• Mapka
• Nieruchomość położona jest w otoczeniu
zabudowy mieszkaniowej i usługowej….
• W bliskim sąsiedztwie nieruchomości
znajdują się tereny zabudowy o charakterze
……….
• Lokalizację tą należy ocenić jako korzystną/
niekorzystną dla lokalizacji funkcji
mieszkaniowej.
STAN ZAGOSPODAROWANIA- PRZYKŁAD
LOKALIZACJA PRZYKŁAD
SĄSIEDZTWO PRZYKŁAD
STAN T-U NIERUCHOMOŚCI - PRZYKŁAD
OTOCZENIE A WARTOSĆ
• Wyceniana nieruchomość pasuje/ nie
do sąsiedztwa
• W otoczeniu są elementy
(udogodnienia) podnoszące komfort
korzystania.
STAN T-U NIERUCHOMOŚCI - PRZYKŁAD
OPIS DZIAŁKI GRUNTOWEJ
• Kształt działki, np. regularny
• Ogrodzenie…
• Ukształtowanie powierzchni działki
(płaski)
• Uzbrojenie terenu,
• Stan zagospodarowania ocenia się
jako…
STAN T-U NIERUCHOMOŚCI - PRZYKŁAD
OPIS BUDYNKU
• Wykończenie pomieszczeń (ściany, sufity,
podłogi, stolarka drzwiowa i okienna)
• Wyposażenie budynku w instalacje
wewnętrzne (np. wodna, kanalizacyjna,
elektryczna, alarmowa…)
• Zestawienie powierzchni budynku
• Program funkcjonalno – użytkowy
budynku
• Ocena stanu t-u - np. Aktualnie
budynek znajduje się w dobrym stanie
technicznym
STAN TECHNICZNY I UŻYTKOWY NIERUCHOMOŚCI
BUDYNKI I URZĄDZENIA -WARTOŚĆ
1. Zużycie nieruchomości – wpływ na
poszczególne metody wyceny:
• Porównawcze – jakość cech
nieruchomości i dobór
nieruchomości podobnych
• Dochodowe – dobór nieruchomości
podobnych, stawki czynszowe,
poziom kosztów remontów
• Kosztowe – stopień zużycia
PRZEZNACZENIE NIERUCHOMOŚCI
Przeznaczenie nieruchomości określa
rzeczoznawca majątkowy na podstawie
obowiązującego planu miejscowego.
W przypadku braku takiego planu
określenie przeznaczenia następuje na
podstawie decyzji o warunkach
zabudowy i zagospodarowania
terenu. W razie braku takiej decyzji
należy określić aktualny sposób
użytkowania nieruchomości,
zamieszczając w operacie szacunkowym
odpowiednią klauzulę.
PRZEZNACZENIE NIERUCHOMOŚCI -PRZYKŁAD
•
Przedmiotowa nieruchomość położona jest
na terenie, dla którego obowiązuje
miejscowy plan zagospodarowania
przestrzennego uchwalony uchwałą Nr
……./2008 Rady Miejskiej w …………dnia
12 października 2008 r.
• Teren, w obrębie którego zlokalizowana
jest przedmiotowa nieruchomości
oznaczony jest symbolem XYZ, co
oznacza:
Teren istniejącej zabudowy
mieszkaniowej wysokiej
intensywności
PRZEZNACZENIE NIERUCHOMOŚCI -PRZYKŁAD
ANALIZA RYNKU NIERUCHOMOŚCI
Z PRZEPROWADZONEJ ANALIZY STANU
NIERUCHOMOSCI WYNIKAJĄ
KRYTERIA DLA ANALIZY RYNKU
NIERUCHOMOŚCI (RODZAJ
NIERUCHOMOŚCI PODOBNYCH) –
– TE SAME PRAWA DO
NIERUCHOMOŚCI
– TE SAME CECHY RYNKOWE
WPŁYWAJĄCE NA WARTOŚĆ
ANALIZA RYNKU NIERUCHOMOŚCI
• CECHY NIERUCHOMOŚCI WYNIKAJACE
Z ANALIZY STANU = KRYTERIA
POSZUKIWANIA NIERUCHOMOŚCI
PODOBNYCH
Źródła informacji o rynku sprzedaży
ANALIZA RYNKU NIERUCHOMOŚCI
ZAKRES ANALIZY:
Obszar badania (dzielnica, gmina, kilka
gmin, region… w zależności od
oddziaływania popytu i dostępnych
danych rynkowych)
Okres badania – w zależności od
dostępnych danych rynkowych
Przedmiot badania – rodzaj
nieruchomości (prawny i fizyczny) oraz
parametry wyceny (ceny, czynsze,
wydatki…)
Źródła informacji wykorzystane w analizie
ANALIZA RYNKU NIERUCHOMOŚCI
ANALIZA PARAMETRÓW WYCENY:
• Podejście porównawcze –
– Ceny transakcyjne
• Podejście dochodowe
– Stawki czynszowe i warunki umów
– Wydatki operacyjne
– Straty w dochodzie
– Stopy zwrotu
• Podejście kosztowe – ceny gruntów i
rynkowe koszty odtworzenia części
składowych
ANALIZA RYNKU NIERUCHOMOŚCI
• DANE MAKROEKONOMICZNE
– Dane statystyczne, zewnętrzne raporty
• DANE OGÓLNE Z RYNKU
NIERUCHOMOŚCI
– Raporty, artykuły, opracowania
• NIERUCHOMOŚCI Z TEGO SAMEGO
SEGMENTU
– Analiza własna danych ofertowych/cen,
opracowania zewnętrzne
• NIERUCHOMOŚCI PORÓWNAWCZE
– Analiza własna
ANALIZA RYNKU NIERUCHOMOŚCI DLA PODEJŚCIA
PORÓWNAWCZEGO I DOCHODOWEGO
NIERUCHO
MOŚCI
PODOBNE
(PORÓWNA
WCZE)
NIERUCHOMO
ŚCI Z TEGO
SAMEGO
SEGMENTU
DANE
OGÓLNE Z
RYNKU
NIERUCHOMO
ŚCI
DANE
MAKROEKON
OMICZNE
CENY
SPRZEDAŻY
ŚREDNIE CENY,
ZAKRES CEN
CENY,
CZYNSZE,
PUSTOSTANY,
STOPY ZWROTU
DANE DO
USTALENIA
STOPY
DYSKONTOWEJ
(KAPITALIZACJI)
CZYNSZ
NAJMU
J.W.
WYDATKI
OPERACYJNE
: PODATEK
OD
NIERUCH,
ZARZĄDZAN
IE,
UBEZPIECZE
NIE
PUSTOSTAN
Y
ANALIZA RYNKU W STRUKTURZE
PRACY
ANALIZA RYNKU NIERUCHOMOSCI:
1.ZAKRES ANALIZY
2.KRÓTKA CHARAKTERYSTYKA
GMINY/DZIELNICY
3.ANALIZA CEN SPRZEDAŻY –
zabudowane do porównawczej,
grunty niezabudowane do kosztowej
4.ANALIZA NAJMU
5.ANALIZA POZOSTAŁYCH
PARAMETRÓW WYCENY
DOCHODOWEJ
ANALIZA RYNKU NIERUCHOMOŚCI
Okres badania rynku obejmował ostatnie 2
lata.
Do analizy wykorzystano informacje
….zestawienie transakcji/czynszów z
opisem nieruchomości
Wnioski z analizy:
• Rynek aktywny/ mało aktywny
• Ceny kształtują się na poziomie od do i
zależą od cech rynkowych …
• Czynsze kształtują się na poziomie od do i
zależą od cech rynkowych …
• Stopy zwrotu…..
Wnioski i wyniki analizy transakcji sprzedaży
Wnioski z analizy czynszów najmu
Wnioski i wyniki analizy transakcji sprzedaży
Wnioski z analizy czynszów najmu
Stopy zwrotu i ich uzasadnienie
Definicja wartości
• Wartość rynkowa
• Ustawa i standardy krajowe, ew.
MSW
Wybór sposobu wyceny
• O sposobie wyceny decyduje…?
• Biorąc pod uwagę co….?
OKREŚLENIE WARTOŚCI porównawcze
• PROCEDURA PP lub KCŚ
• Podanie podstaw (źródeł) co do
założeń poszczególnych parametrów
wyceny
• Zaokrąglenie wyniku
OKREŚLENIE WARTOŚCI - DOCHODOWE
• METODA INWESTYCYJNA – KP lub
DSD
• Podanie podstaw (źródeł) co do
założeń poszczególnych parametrów
wyceny
• Zaokrąglenie wyniku
OKREŚLENIE WARTOŚCI - KOSZTOWE
• METODA KOSZTÓW ZASTAPIENIA
• TECHNIKA WSKAŹNIKOWA
• Podanie założeń co do wyboru
obiektu podobnego
• Określenie zużycia nieruchomości
• Zaokrąglenie wyniku
WNIOSKI KOŃCOWE I KOMENTARZ
• Przeliczenie oszacowanej wartości na
jednostkę odniesienia (np.m2 p.u.
budynku)
• Porównanie z nieruchomościami
podobnymi – ceny transakcyjne lub
oferty sprzedaży
• Wnioski – mieści się w przedziale,
wykracza poza poziom rynkowy,
dlaczego?