Pierwsi władcy

polski

Mieszko I, Bolesław Chrobry, Bolesław

Krzywoustny , Władysław Łokietek, i Kazimierz

Wielki

Pochodzili z Piastów

Informacje o Mieszku I



Mieszko I (ur. 922-

945

, zm.

25 maja

992) – książę Polski z dynastii

Piastów

sprawujący

władzę od ok.

960

r. Syn Siemomysła, wnuk Lestka. Ojciec Bolesława I Chrobrego i

Świętosławy-Sygrydy

. Brat

Czcibora

. Po kądzieli dziadek

Kanuta

Wielkiego.



Mieszko I to historyczny władca

Polan

, uważany zarazem za faktycznego twórcę

państwowości

polskiej

. Kontynuował politykę swojego ojca i dziadka, którzy jako władcy

pogańskiego księstwa znajdującego się na terenach obecnej Wielkopolski, poprzez sojusze
lub siłę militarną podporządkowali sobie Kujawy oraz prawdopodobnie Pomorze Wschodnie i

Mazowsze

. Przez większość okresu swojego panowania toczył walki o

Pomorze Zachodnie

,

zajmując je po rzekę Odrę. W ostatnich latach życia przystąpił także do wojny z Czechami,
zdobywając Śląsk i prawdopodobnie

Małopolskę

.



Poprzez przyjęcie

chrztu

w

966

r. oraz ślubu (w 965 r.) z

Dobrawą

Przemyślidką Mieszko

włączył swoje państwo w zachodni krąg kultury

chrześcijańskiej

. Oprócz podbojów duże

znaczenie dla przyszłości księstwa Polan miały także jego reformy wewnętrzne, mające na
celu rozbudowę i usprawnienie państwa.



Zachowane źródła pozwalają twierdzić, że Mieszko I był sprawnym politykiem,
utalentowanym wodzem i charyzmatycznym władcą. Prowadził zręczne działania
dyplomatyczne, zawierając sojusz wpierw z Czechami, a następnie ze

Szwecją

i Cesarstwem.

W polityce zagranicznej kierował się przede wszystkim

racją stanu

, wchodząc w układy

nawet ze swoimi wcześniejszymi wrogami. Synom pozostawił państwo o znacznie wyższej
pozycji w

Europie

i przynajmniej podwojonym terytorium.

Chrzest Polski



Chrzest Polski – zwyczajowa nazwa początku

procesu chrystianizacji państwa polskiego. Proces ten

został zapoczątkowany przez osobisty

chrzest

Mieszka I w 966 r. (najczęściej podawaną datą jest
14 kwietnia

966

r., ponieważ zgodnie z ówczesnym

zwyczajem ceremonia odbywała się w Wielką Sobotę

[

potrzebne źródło]

). Następnym ważnym posunięciem była

budowa organizacji kościelnej na przełomie

X

i

XI

w.

(przy czym istnieją przesłanki pozwalające

przypuszczać, iż wcześniej podejmowano próby

chrystianizacji na terenach

Małopolski

).



Powszechnie przyjmuje się, iż chrystianizacja ziem
polskich trwała aż do początków XIII w., choć według
źródeł kościelnych poprzednie religie słowiańskie
nadal usilnie zwalczano aż do wieku

XVII

.



Mieszko I

przyjął chrzest w obrządku rzymskim.

Chrzest władcy i erygowanie niezależnego biskupstwa
zrównały państwo gnieźnieńskie z chrześcijańskimi
krajami

Europy

i związały Polskę z zachodnim kręgiem

kultury chrześcijańskiej.

Zdjęcie Mieszka I

Bolesław Chrobry-

Informacje



Bolesław I Chrobry (Wielki) (ur.

967

w Poznaniu, zm. 17 czerwca 1025) –

książę Polski od

992

roku, pierwszy koronowany władca Polski (od 1025 roku) z dynastii

Piastów

, w latach

1003

-

1004

był także księciem Czech jako Bolesław IV.



Był synem Mieszka I, księcia Polski i

Dobrawy

, czeskiej księżniczki. Objął rządy w 992

roku, wypędzając krótko potem swoją macochę

Odę

i przyrodnich braci.



Sojusznik cesarza

Ottona III

, gościł go w 1000 roku w Gnieźnie na tzw.

zjeździe gnieźnieńskim

, podczas którego cesarz prawdopodobnie koronował Bolesława.

Źródła są niejednoznaczne w ocenie gestów, które Otton wykonał podczas wizyty w
Gnieźnie, lecz dowodem na to są monety z napisem rex datowane maksymalnie na

1020

oraz dary które cesarz wręczył Bolesławowi - włócznia i diadem. Po śmierci

Ottona III (

1002

) Bolesław znalazł się w konflikcie z jego następcą

Henrykiem II Świętym

, prowadząc z nim długotrwałe wojny (1002-1018), zakończone

pokojem w Budziszynie i zajęciem Milska i

Łużyc

.



W 1018 roku zdobył

Kijów

, osadzając na ruskim tronie swojego zięcia

Światopełka

I. W

1018 lub rok później przyłączył ponownie do państwa polskiego utracone w

981

roku

Grody Czerwieńskie

.



Popierał akcje misyjne

Wojciecha

Sławnikowica, biskupa praskiego i

Brunona z

Kwerfurtu. W

1000

roku doprowadził do powstania metropolii gnieźnieńskiej i trzech

biskupstw (kołobrzeskiego, krakowskiego, wrocławskiego).

Zjazd gnieznieński



Zjazd gnieźnieński – inaczej nazywany też Synodem gnieźnieńskim. Była to
pielgrzymka cesarza

Ottona III

do grobu św. Wojciecha, a także spotkanie z księciem

Polski Bolesławem w ówczesnej stolicy państwa –

Gnieźnie

. Zjazd odbył się między

7 a 15 marca 1000 roku w Gnieźnie. Do grobu św. Wojciecha przybył cesarz

Świętego Cesarstwa Rzymskiego

Otton III, zwany też Ottonem Rudym. Po modlitwie

w katedrze spotkał się z księciem Bolesławem. Podczas zjazdu Otton nałożył na jego
głowę

diadem

[1]

i wręczył kopię

Włóczni św. Maurycego

. W zamian cesarz otrzymał

od księcia część relikwii św. Wojciecha. Bolesław przychylił się do planów cesarza o
Wielkim Cesarstwie. Najdonioślejszym efektem zjazdu było utworzenie

Metropolii gnieźnieńskiej

– pierwszej metropolii kościelnej w Polsce podległej

wyłącznie papieżowi, na czele której postawiono brata św. Wojciecha

Radzima

Gaudentego. Wraz z powstaniem nowej metropolii utworzono podległe Gnieznu
nowe biskupstwa-sufraganie w Krakowie z biskupem

Popponem

, w

Kołobrzegu

z

biskupem Reinbernem,

Wrocławiu

z biskupem Janem. Biskupstwo w

Poznaniu

pozostało poza metropolią gnieźnieńską aż do śmierci biskupa

Ungera

.



Zjazd z pewnością przyczynił się do umocnienia pozycji Bolesława wobec władców
państw sąsiadujących z Polską. Tradycję Synodu gnieźnieńskiego (w jego
wymiarze kościelnym i europejskim) podtrzymuje w naszych czasach abp

Henryk Muszyński

, metropolita gnieźnieński i

prymas Polski

. Organizuje on od 1997

roku kolejne

Zjazdy gnieźnieńskie

podnoszące i upamiętniające prestiż oraz wagę

Gniezna w całej Europie.

Zdjęcie Bolesława

Chrobrego

Władysław Łokietek



. Władysław

[1]

I Łokietek (ur. między 3 marca 1260 a 19 stycznia 1261

[2]

, zm. 2 marca 1333, Kraków) – książę na

Kujawach Brzeskich

i

Dobrzyniu 1267-1275 (pod opieką matki), udzielne rządy razem z braćmi
1275-1288, książę brzeski i

sieradzki

1288-1300, książę sandomierski

1289-1292, 1292-1300 lennik

Wacława II

, regent w księstwie dobrzyńskim

1293-1295, książę

łęczycki

1294-1300, książę wielkopolski i pomorski

1296-1300, na wygnaniu w latach 1300-1304, od 1304 w

Wiślicy

, od 1305

ponownie w Sandomierzu, Sieradzu, Łęczycy i Brześciu, od 1306 w
Krakowie i zwierzchnictwo nad księstwami: inowrocławskim i

dobrzyńskim

, 1306-1308/1309 na Pomorzu, od 1314 w Wielkopolsce, od 1320 król
Polski, od 1327 zamiana Sieradza i Łęczycy na

Inowrocław

i Dobrzyń, w

1329 utrata ziemi dobrzyńskiej, w 1332 utrata Kujaw.



Wladislaus, Dei gracia, Rex Polonie, nec non Terrarum Cracovie,
Sandomirie, Lancicie, Cuyavie, Siradieque Dominus et Heres.



Tłumaczenie: Władysław z Bożej łaski król

Polski

, pan i dziedzic

ziemi krakowskiej

, sandomierskiej, łęczyckiej,

Kujaw

i

ziemi sieradzkiej

.

Osiągnięcia Władysława Łokietka



Najważniejszymi założeniami polityki Łokietka było odzyskanie zagarniętego przez Krzyżaków Pomorza, oraz doprowadzenia do swojej koronacji. Były to dwa podstawowe czynniki, które miały
wzmocnić Polskę i to im król poświęcił najwięcej uwagi, zapominając niestety o wielu istotnych sprawach wymagających jego ingerencji. Władysław nie zajął się przeprowadzeniem koniecznych reform
wewnętrznych kraju, co zaowocowało miedzy innymi odpadnięciem na rzecz Czech Śląska w 1327r.

Swoją władzę w kraju Łokietek opierał na utrzymaniu zwierzchności nad Wielkopolską. Dzielnicy tej zagrażało widmo najazdu ze strony Brandenburgii, która już od dawna planowała jej przejęcie.
Wiedząc o tym Władysław przystąpił w 1362r do wymierzonego przeciw Brandenburgii przymierza króla duńskiego i książąt Pomorza zaodrzańskiego. Ten zabieg dyplomatyczny nie przyniósł
oczekiwanych korzyści, jest jednak warty odnotowanie, gdyż było to pierwsze wystąpienie Łokietka na europejskiej scenie politycznej.
W 1316 i 1317 z Brandenburgii na polecenie rządzącego nią Waldemara, wyruszyły dwie zbrojne wyprawy na Wielkopolskę. Wspomógł je Henryk Głogowski, dawny władca tych ziem usunięty przez
Łokietka, który nie chcąc uznać jego władzy sprzymierzył się z wrogiem. Oba najazdy nie odniosły sukcesu, a po śmierci Waldemara niebezpieczeństwo ataku z tej strony minęło.

Ważną kwestią polityki zagranicznej Polski było zbliżenie kraju do państw sąsiednich i zabezpieczenia w ten sposób granic. Łokietek szukając sojuszników doprowadził do zaręczyn swojego syna
Kazimierza z córką Jan, króla czeskiego. Próba uzyskania przychylności tego państwa była o tyle ważna, że jego władca rościł sobie prawa do korony polskiej i istniała słuszna obawa, e będzie ich
dochodził drogą zbrojną.

Inaczej przedstawiały się stosunki z Węgrami, które były Polsce przyjazne, do czasu objęcia tam władzy przez Karola Roberta w 1312r. Wzajemna nieufność obu władców zaowocowała porozumieniem
czesko - węgierskim, które stanowiło dla Polski poważne zagrożenie.
Łokietkowi nie udało się znaleźć sojusznika wśród najbliższych sąsiadów, zwrócił się więc w stronę papieża. To na jego autorytecie oparł dalsze starania o odzyskanie Pomorza i doprowadzenia do
koronacji. Niestety Polska była ciągle zbyt słaba, aby zbrojnie wypędzić Krzyżaków. Władysław zdawał sobie z tego sprawę i oczekiwał odpowiedniego momentu. W staraniach o ponowne przyłączenie
tych ziem do Polski gorąco popierało go duchowieństwo, które weszło w zakonem w serię sporów o jurysdykcję nad diecezjami polskimi w granicach państwa krzyżackiego. Kościół widział również w
zamiarze koronacji Łokietka, czynnik jednoczący ziemie polskie.
Kolejni arcybiskupi gnieźnięzcy poczynając od Jakuba Świnki, a kończąc na Janisławie popierali starania Władysława o zdobycie korony. Byli oni łącznikami pomiędzy Polską, a papieżem, który co
prawda nie był przeciwny koronacji, lecz nie omieszkał wykorzystać tej sytuacji do osiągnięcia korzyści dla siebie. Jego pisma wezwały Łokietka do uregulowania sposobu opłaty świętopietrza, a także
nie przeciwstawianiu się projektowi utworzenia w Polsce trybunałów inkwizycyjnych zwalczających organizacje heretyckie (begardów, beginów i dulcynistów). Łokietek podczas zjazdu duchowieństwa,
rycerstwa i dostojników świeckich w Sulejowie przystał na wszystkie te żądania i wysłał do Awinionu (siedziby papiestwa) poselstwo, które miało przypilnować sprawy koronacji. Na jej czele stanął
Gerward, biskup kujawski, zręczny dyplomata i człowiek oddany bez granic Polsce.

Pomimo przychylności papieża koronacja nie była jednak przesądzona. Zamiar ten miał wielu przeciwników, którzy nie szczędzili sił i środków na jego zniweczenie. Szczególnie aktywni na tym gruncie
byli Krzyżacy, którzy poprzez intrygi próbowali zniechęcić papieża do Polaków. Krytykowali oni politykę Łokietka na Rusi, która według nich godziła w interesy kościoła, przekupywali urzędników kurii
papieskiej i szkalowali dobre imię Polski.

Przeciwnikiem koronacji był również Jan Luksemburski. Nazywał on obraźliwie Łokietka "królem krakowskim" umniejszając w ten sposób jego pozycję. Sam upominał się o koronę, jako o należną mu
spuściznę po Przemyślidach.

Wszystkie te działania nie przyniosły żadnych efektów. Papieżowi zależało na pozyskaniu Władysława w sporze Ludwika bawarskiego z Frederykiem austryjackim. Kuria popierała tego ostatniego,
natomiast w opozycji do niej znalazły się państwa wrogie Polsce.

Pismo papieskie z 20 sierpnia 1319r głosi, że koronacja Władysława Łokietka pomoże odeprzeć napaści pogan, zapewni pokój wewnętrzny, wzmocni wolności kościelne i przyczyni się do rozszerzenia
wiary chrześcijańskiej. Pismo to przyznawało też, że jedynie Łokietek ma prawo do korony Polski z tytułu przysługujących mu władz dziedzicznych.

20 stycznia 1320 roku prowadzona przez Władysława Jagięłę polityka zaowocowało koronacją. Polska miała nowego króla. Fakt umacniał jej stanowisko na arenie międzynarodowej. Korona była przez
wszystkie stulecia tym czynnikiem, który jednoczył

państwo

. Polska znowu miała stać się państwem zjednoczonym i w pełni suwerennym. Potrzebowała na to jedynie czasu, którego nie posiadała. Póki

co inni władcy dzielnicowi i pomniejsi książęta nie chętnie uznawali zwierzchnictwo Łokietka, nad dobro ojczyzny przedkładając własne interesy.
Dobre stosunki z papiestwem zaowocowały sukcesami na cenie dyplomatycznej. Nastąpiło korzystne dla Polski zbliżenie z Węgrami, przypieczętowane małżeństwem Karola Roberta z córką Łokietka
Elżbietą. Pomyślnie dla Łokietka rozpatrzono również spór o Pomorze. Papież nie starał się nawet ukryć po czyjej stronie się opowiada i wyznaczył na sędziów w tej sprawie polskich duchownych.
Rozprawa odbyła się w Brześciu i Inowrocławiu w 1320 i 1321r.

Władysław Łokietek zrywa układ z

krzyżakami

Kazimierz Wielki



Kazimierz III Wielki

[2]

(ur.

30 kwietnia

1310 w

Kowalu

, zm. 5 listopada

1370

w

Krakowie

)

– król Polski w latach 1333-1370, ostatni władca z

dynastii Piastów

na polskim tronie.



Najmłodszy syn

Władysława I Łokietka

i

Jadwigi

Bolesławówny, córki

Bolesława Pobożnego

.



Jako władca unormował stosunki z Czechami i Zakonem Krzyżackim. W 1335 udało mu się
uzyskać od czeskiego króla Jana Luksemburskiego zrzeczenie się pretensji do polskiego
tronu. Jednocześnie zrzekł się praw do księstw śląskich, które w późniejszych latach
bezskutecznie próbował odzyskać. Ostatecznie w 1348 w

Namysłowie

zawarł pokój z

Czechami. Na mocy

pokoju kaliskiego

z 1343 odzyskał zajęte przez Krzyżaków Kujawy i

ziemię dobrzyńską

, w zamian zrzekając się praw do Pomorza Gdańskiego.



Głównym sojusznikiem Kazimierza Wielkiego na arenie międzynarodowej byli Węgrzy. Z ich
pomocą w latach 1340-1349 przyłączył do Polski większą część Rusi Halicko-
Włodzimierskiej.



W polityce wewnętrznej doprowadził do kodyfikacji prawa (statuty wiślicko-piotrkowskie),
rozbudowy systemu obrony państwa oraz rozwoju miast. W

1364

ufundował

Akademię Krakowską

.



Czterokrotnie żonaty, nie pozostawił legalnego następcy, dlatego po śmierci Kazimierza na
mocy wcześniejszych układów tron polski przypadł jego siostrzeńcowi, Ludwikowi
Węgierskiemu.

Kazimierz Wielki -bohater dla Polski



pobudował szkoły
- "zastał polskę drewnianą a zostawił murowaną"
- sprowadził wiele książek
- pobudował mnóśtwo uniwersytetów
- założył uniwersytet jagielloński
- zażegnał konflikty z czechami i krzyżakami
- zawarł sojusz z węgrami
- nowe wsie
- handel i rzemiosło (rozkwit)
- rozwój gospodarki, kultury
- prawnicy
- uporządkowanie spraw ze skarbem państwa
- pierwszy w polsce uniwersytet
- zyski z kopalni soli w wieliczce m.in.

Kazimierz Wielki

Dobrawa



Jak o dzieciństwie Mieszka I, tak i o młodości Dobrawy wiadomo niewiele. Była córką
(choć niektóre źródła mówią, że siostrą) księcia czeskiego Bolesława I zwanego
Okrutnym bądź Starszym. Spokrewniona była również z misionarzem Prusów,
Wojciechem, który zosta świętym.

Małżeństwo Mieszka z Dąbrówką w 965 roku było potwierdzeniem sojuszu Polski z
Czechami. Nie wiadomo do końca czy obecność Dobrawy na dworze księcia Mieszka
miała wpływ na jego decyzję odnośnie przyjęcia chrztu. Jednak według kronikarza
niemieckiego Thietmara (żył on za czasów Bolesława I Chrobrego i nie był przychylny
Polakom, choć o Mieszku stanowczo cieplej się wypowiadał niż o Bolesławie Chrobrym)
księżniczka czeska ogromnie przyczyniła się do chrztu Polski. Według niego

Dobrawa

chcąc zdobyć zaufanie i posłuch u męża nie wstrzymywała się od jedzenia dań mięsnych
w czasie Wielkiego Postu na życzenie księcia równocześnie modląc się o nawrócenie
Polski. Tym sposobem zyskała zaufanie Mieszka. Prośby jej zostały wysłuchane. Czy tak
było istotnie? Z pewnością

Dobrawa

została nauczycielką Mieszka nowej wiary.

Dobrawa

urodziła Mieszkowi syna Bolesława późniejszego króla Polski oraz córkę

Świętosławę zwaną Sygrydą lub Storradą. Zmarła w 977 roku, a pochowano ją
najpewniej w Gnieźnie. Po jej śmierci Mieszko ponownie się ożenił - z córką margrabiego
Teodoryka - Odą.

Portret Dobrawy

Dziękuje za uwagę