WIZERUNEK
KOBIETY WG
WYBRANYCH
FILOZOFÓW
SOKRATES
„Kobiety nie są
istotami
gorszymi od
mężczyzn.
Również mają
wiele możliwości
i nie powinny
być
dyskryminowane
. Pod wieloma
względami
dorównują
mężczyznom.”
PLATON
• mężczyźni i kobiety nie są równi sobie,
• kobiety są istotami niższymi z natury i według
prawa,
• są wynikiem fizycznej degeneracji istoty ludzkiej,
• kobieta, jak i każdy mężczyzna nadają się do
wszystkich prac, tylko że kobieta zawsze jest od
mężczyzny słabsza; nie tylko fizycznie, lecz także
intelektualnie, artystycznie i moralnie,
• odsuwanie kobiet od wykonywania tzw. męskich
zadań to „największą głupota”, gdyż redukuje to o
połowę siły państwa,
• kobieta może sprawować urzędy publiczne dopiero
od czterdziestego roku życia, mężczyzna od
trzydziestego,
• wiek wstępowania w związki małżeńskie: 16-20 lat
dla dziewcząt i 30-35 lat dla mężczyzn,
• okres ciąży kobiety powinien być traktowany jak
czas uciążliwej choroby,
• kobieta pełnić ma przede wszystkim funkcje
opiekuńczo-wychowawcze (matka ma sprawować
opiekę nad dzieckiem do ukończenia przez nie
trzeciego roku życia),
• dziewczynki, które chcą, mogą uczyć się jazdy
konnej, strzelania z łuku, rzucania włócznią i
miotania kamieniami z procy; wszystkie natomiast
muszą obowiązkowo uczyć się szybkiego nakładania
i odkładania zbroi, stawania w szyku, tańca z
uzbrojeniem i marszu;
kobietom przypisuje się więc jedynie funkcję
pomocniczą w obronie; mają one podejmować
działania wojenne tylko w przypadku nieobecności
mężczyzn, bądź w przypadku wtargnięcia wroga w
granice państwa.
„Jedynie mężczyźni
zostali bezpośrednio
stworzeni przez bogów i
obdarzeni duszą. Ci,
którzy prowadzą dobry
żywot powrócą do
gwiazd, lecz można
przypuścić, że tchórze
lub [prowadzący zły
żywot] w następnym
wcieleniu przejmą
naturę kobiecą.”
ARYSTOTELES
• kobiety są ‘’nieudanymi’’ ludźmi,
• potrzebują nieustannego kierowania przez
mężczyznę, gdyż ich dusza zbyt często ulega emocjom,
• kobieta jest istotą gorszą od mężczyzny pod
względem fizycznym, moralnym i intelektualnym,
• kobiecość to bierność, zachowawczość, ostrożność,
chytrość, pamiętliwość, niższość,
• przeznaczeniem kobiet są sprawy domowe; nie
oznacza to wcale możliwości decyzyjnych kobiet w
sprawach domowych; i tutaj rządzi zasada hierarchii;
głową domu i jego naczelnym szefem jest mężczyzna,
• kobiety to ‘bezpłodni mężczyźni’; niezdolność do
wytwarzania nasienia wskazuje, że ich rozwój jest
niekompletny.
„Samica, ponieważ
brakuje jej naturalnego
żaru, nie jest w stanie
‘gotować’ swoich płynów
menstruacyjnych do
właściwego punktu
przemiany, w którym
stałyby się nasieniem. Z
tego względu jedynym jej
wkładem w tworzeniu
zarodka jest surowiec,
oraz ‘gleba’, w której
może się rozwijać.”
„Stosunek między mężczyzną
i kobietą jest z natury taki, że
mężczyzna znajduje się
wyżej, kobieta niżej, że
mężczyzna rządzi a kobieta
jest podwładna.”
„(...) kobieta jest bardziej
współczująca niż mężczyzna i
więcej skłonna do łez; jest
więcej zazdrosna i więcej
skłonna do użalania się na
los, do miotania zniewag i do
bicia, łatwiej się zniechęca i
popada w rozpacz; jest więcej
bezczelna i więcej kłamliwa, i
dająca się łatwiej oszukać, i
mniej prędko zapomina; ona
wreszcie mniej odczuwa
potrzebę spania, lecz także
jest mniej czynna i na ogół
bardziej powolna w działaniu
niż mężczyzna, poprzestaje
na mniejszej ilości pokarmu.”
SW. AUGUSTYN
• kobiety i mężczyźni są równi, oboje posiadają w
jednakowym stopniu w swej duszy obraz Boży,
• mąż i żona, w równym stopniu mają godność ludzką,
mając dusze rozumne, w równym stopniu noszą w
sobie obraz Boży i oboje są zdolni do kontemplacji
Boga,
• żona jest symbolem ciała,
• kobieta była człowiekiem, miała ona przeto duszę
rozumną
• należy poważać u kobiet współczucie, cierpliwość i
łagodność.
„Kobieta jest istotą
pośrednią, która nie
została stworzona na
obraz i podobieństwo
Boga. To naturalny
porządek rzeczy, że
kobieta ma służyć
mężczyźnie.”
SW. TOMASZ
•kobieta jest ‘’błędem natury’’,
•to istota pośrednia, gorsza od mężczyzny,
•jest upośledzona zarówno duchowo jak i cieleśnie-
‘’niewydarzony samiec’’.
„Kobieta jest jedynie pomocą w
płodzeniu i pełni pożyteczną rolę w
gospodarstwie domowym.”
„Kobieta ma się tak do mężczyzny
jak to, co niedoskonałe do
doskonałości.”
„Wartość kobiety polega na jej
zdolnościach rozrodczych i
możliwości wykorzystania do prac
domowych.”
„Kobiety są błędem natury... z tym
ich nadmiarem wilgoci i ich
temperaturą ciała świadczącą o
cielesnym i duchowym
upośledzeniu... są rodzajem
kalekiego, chybionego, nieudanego
mężczyzny... Pełnym
urzeczywistnieniem rodzaju
ludzkiego jest mężczyzna.”
NICCOLO MACHIAVELLI
„Szczęście jest jak
kobieta, którą
trzeba koniecznie
bić i dręczyć, aby ją
posiąść; i tacy,
którzy to czynią,
zwyciężają łatwiej
niż ci, którzy
postępują oględnie.
Dlatego zawsze
szczęście, tak jak
kobieta, jest
przyjacielem
młodych, bo ci są
mniej oględni,
bardziej zapalczywi
i z większą
zuchwałością
rozkazują.”
J.J. ROUSSEAU
• istotą kobiety jest wdzięk,
• kobieta ma być żoną i matką;
jako przyszła żona, musi być tak wychowana, aby
podobała się mężczyźnie i umiała spełnić swoje
obowiązki względem niego: uczynić mężczyźnie życie
słodkim i przyjemnym (podobać mu się , być dla
niego pożyteczna, zyskiwać jego miłość i szacunek,
wychowywać, póki jest młody, opiekować się nim,
kiedy dorośnie, wspomagać go swoją radą, pocieszać
w smutku),
• aby móc kierować życiem rodzinnym, sama
powinna być wychowywana na łonie rodziny, a nie,
jak mężczyzna w samotności,
• wychowanie kobiety zmierzało w kierunku
ukształtowania roli, jaką pełniła ona w życiu
mężczyzny,
•
kobieta skazana jest na uleganie całe życie
autorytetowi męża, ma być od wczesnej młodości
wychowywana w duchu religijnym; wiara kobiety ma
być oparta na autorytecie; każda córka musi
wyznawać religię swojej matki, a każda żona religię
męża,
• kobiety powinny się zagłębiać w nauki wymagające
rozumowania; rozumieją wszystko, lecz mało z tego
pamiętają,
• nie wolno z kobiety robić mężczyzny, gdyż byłoby to
działanie wbrew naturze.
„Każda płeć ma
zalety
przystosowane do
swojego
przeznaczenia, do
swej roli w życiu.”
MONTESQUIEU
„Towarzystwo
kobiet psuje
obyczaje i
wyrabia smak.”
JOHN LOCKE
„Dominacja
mężczyzn nad
kobietami to
wytwór ludzki,
który można i
należy zmienić.”
JOHN MILL
• ograniczanie dostępu kobiet do nauki, handlu i
pracy zawodowej jest nielogiczne i szkodliwe dla
społeczeństwa,
• kobiety intelektualnie są równe mężczyznom i
przysługują im takie same prawa,
• kobiecie należy się prawo głosowania w wyborach.
Małgorzata Chrobak
Angela Hansel