Opis doświadczeń stosowania przez NBP i inne banki

centalne operacji interwencyjnych na rynku

pieniężnym i walutowym

Jakub Siłuszek
Jan Jęczmyk

Operacje otwartego rynku

• Operacje podstawowe (sprzedaż

bonów pieniężnych)

• Operacje dostrajające (sprzedaż

bonów pieniężnych o dłuższym
okresie, REPO, przedterminowy
wykup bonów pieniężnych)

• Operacje strukturalne (wykup

obligacji NBP, zakup papierów na
rynku, emisja papierów
długoterminowych)

Bony pieniężne NBP

• Standardowa metoda regulacji

płynności w sektorze bankowym

• Stosowanie regularnie, raz w

tygodniu, w każdy piątek

• Od 1 stycznia 2006 roku dostęp do

operacji podstawowych uzyskały
wszystkie banki uczestniczące w
systemie SORBNET

Bony pieniężne NBP

• Nominał: 10 000 PLN
• Termin wykupu: od 1 do 364 dni (1,7,

14,28, 91, 182 oraz 364 dni)

• Minimalna wartość oferty: 1 mln zł.
• Rynek wtórny dostępny jedynie dla

banków

Dealerzy rynku pieniężnego

2011

PKO S.A.

PKO BP S.A.

Bank Handlowy S.A.

Kredyt Bank S.A.

ING Bank Śląski S.A.

Raiffeisen Bank S.A.

Bank BPH S.A.

Societe Generale (Polska) S.A.

Bank Zachodni WBK S.A.

Deutsche Bank Polska S.A.

Bank Gospodarstwa Krajowego

BGŻ S.A.

BRE Bank S.A.

BNP Paribas (Polska) S.A.

Bank Millenium S.A.

Bony pieniężne - NBP

Źródło: Dane NBP – Sprawozdanie z wykonania polityki pieniężnej w 2010
r.

Działania NBP w warunkach kryzysu

• Przed 2008 rokiem brak przesłanek

do korzystania z operacji
dostrajających

• Wzrost niepewności i braku zaufania

na rynku międzybankowym jako
efekt kryzysu finansowego

• Wprowadzenie „Pakietu zaufania” 17

listopada 2008 roku

Pakiet zaufania

•

Celem wprowadzenia pakietu było zwiększenie
płynności w sektorze bankowym, zarówno w
walutę krajową jak i waluty obce

•

Do stosowanych instrumentów polityki pieniężnej
dołączyły swapy walutowe (oferowane bankom
na parach walut: USD/PLN, EUR/PLN, CHF/PLN)

•

W 2008 roku przeprowadzono 6 operacji repo, a
saldo zasilenia sektora bankowego wyniosło 15,3
mld PLN

•

Ponadto, przeprowadzono dodatkowe emisje
bonów pieniężnych (2-dniowe i 3-dniowe)

Pakiet zaufania

•

W związku z przyrostem nadpłynności w
sektorze bankowym do 20 lutego 2009
roku NBP każdorazowo akceptował całość
popytu zgłaszanego przez banki na
przetargach bonów pieniężnych

•

Do kwietnia przeprowadzano operacje repo
raz w miesiącu

•

Ponadto, w maju wprowadzono operacje z
6-miesięcznym terminem zapadalności
(również raz w miesiącu)

Pakiet zaufania

•

W 2009 r. rozszerzono listę aktywów
akceptowanych jako zabezpieczenie operacji
repo

•

Przy operacjach repo bank centralny nie ogłaszał
podaży i przyjmował cały popyt, ogłaszając
jedynie minimalną akceptowalną rentowność

•

Średni poziom operacji repo w 2009 wyniósł
11,456 mln PLN

•

Tego też roku przedterminowo skupiono 10-letnie
obligacje NBP o wartości 7,817 mln PLN
(operacja strukturalna)

Pakiet zaufania

• Począwszy od października 2010 nie

przewiduje się przeprowadzania operacji
typu repo. Ostatnia taka operacja miała
miejsce 7 września 2010 roku i była
przeprowadzona z pulą

• Obecnie nie przewiduje się także

wykorzystania swapów walutowych

• Operacje podstawowe będą

przeprowadzane w formie 7-dniowych
bonów pieniężnych

Pakiet zaufania

Źródło: Dane NBP – Raport roczny 2010 – Płynność sektora
bankowego

Użycie instrumentów polityki pieniężnej

Interwencje walutowe -

Polska

• 9 kwietnia 2010 – pierwsza

interwencja NBP na rynku
walutowym od momentu
wprowadzenia płynnego kursu
walutowego (2000)

• Zdaniem dealerów NBP skupił 9 mln

euro

Tak na stronie NBP…

A tak na rynku

Źródło: Money.pl

Doświadczenia szwajcarskie

• Mocny frank szwajcarski zagrożeniem dla

szwajcarskiego eksportu i polskich
kredytobiorców.

• Dodrukowanie franka (80 -> 120 -> 200

mld).

• Obniżenie 3M LIBORU z 0-0.75 % do 0-

0.25%.

• Zagraniczne SWAPY walutowe.
• Maksymalny kurs franka do euro (EUR/CHF

1.20).

Doświadczenia szwajcarskie

Operacje otwartego rynku -

EBC

• Utrzymanie stabilności cen - inflacja

nie większa niż 2%.

• Wszystkie operacje otwartego rynku w

Eurosystemie przeprowadzane są za
pośrednictwem banków narodowych.

• Kryzys – obniżka stóp proc. 4.25%

październik 2008 -1% Maj 2009.

• Obecnie 1.25%.

Operacje refinansujące

• Kraje kandydujące do strefy euro charakteryzuje

nadmierna płynność. W Eurosystemie brak
płynności.

• Recepta na brak płynności – operacje refinansujące.
• Poprzez system podstawowych operacji

refinansujących odbywa się większość
refinansowania sektora bankowego w strefie euro.

• Wszystkie instytucje kredytowe, odprowadzające

rezerwy obowiązkowe, mają możliwość dostępu do
tych operacji.

• Tryb przetargu kwotowy lub procentowy.

Operacje refinansujące

• W tych warunkach stosuje się dwa

regularne rodzaje operacji:

- podstawowe operacje refinansujące z

terminem 1-tygodniowym

- dodatkowe operacje z terminem

3-miesięcznym

• W 2010 r. średnie dzienne zapotrzebowanie

systemu bankowego strefy euro na
płynność wynosiło 557 mld euro

Operacje refinansujące

PIIGS

• Aż do roku 2007 banki inwestowały w

obligacje państwowe obszaru euro i
wykorzystywały je do operacji
refinansowania kredytów przez EBC.

• Zasady EBC dotyczące stopy rezerw

obowiązkowych nie czyniły
rozróżnienia między obligacjami
różnych krajów…

PIIGS

• Wzrost rentowności 10 –letnich obligacji

włoskich z poziomu 6.53 proc. do poziomu
7.48% – po interwencji EBC spadek poniżej 7%

• Dziś w swoich pasywach EBC ma obligacje

Irlandii, Portugalii i Grecji o łącznej nominalnej
wartości 77 mld euro.

• Skupowanie obligacji wątpliwe pod względem

prawnym.

• Czy EBC może wesprzeć Europejski Fundusz

Stabilizacji Finansowej?