Rak nerki



Rak nerkowokomórkowy (rak nerki, łac. carcinoma renis,– nowotwór
złośliwy wywodzący się najczęściej z komórek nabłonka cewek krętych
bliższych. Ze względu na fakt, że nabłonek cewek nerkowych wywodzi
się z mezodermy, a nie jak w innych narządach z ektodermy, nie należy
on do grupy gruczolakoraków.



Pod względem histopatologicznym rozróżnia się pięć typów raka
nerkowokomórkowego:



rak jasnokomórkowy, stanowiący 65–75% przypadków raka
nerkowokomórkowego. Dawna historyczna nazwa raka
jasnokomórkowego nerki to nadnerczak lub guz Grawitza – sądzono,
że rozwija się on z wtrętów nadnerczowych w miąższu nerki.



rak brodawkowaty, zwany także chromofilnym (10–15% przypadków)



rak chromofobny (5% przypadków).



rak z cewek zbiorczych



rak sarkomatoidalny



Rak nerkowokomórkowy stanowi 3,6% wszystkich przypadków
nowotworów złośliwych u mężczyzn i 2,6% u kobiet. Rak
nerkowokomórkowy występuje dwukrotnie częściej u płci męskiej,
średni wiek wystąpienia tego nowotworu szacuje się na 60 lat.

Etiologia

nie jest znana, a w jego

rozwoju postuluje się następujące
czynniki:



predyspozycja genetyczna (np. zespół von Hippla i
Lindaua)



palenie papierosów



otyłość współistniejąca z nadciśnieniem tętniczym
(czynnik ryzyka głównie u kobiet)



zawodowe narażenie na wielopierścieniowe
węglowodory aromatyczne np. trichloroetylen oraz
kadm, azbest



nabyta torbielowatość nerek u osób z mocznicą
leczonych dializami



po napromienieniu



terapia estrogenowa



fenacetyna i acetaminofen

Objawy i przebieg



W 5% przypadków stwierdza się klasyczne objawy zwane
niekiedy triadą Virchowa:



guz wyczuwalny w okolicy lędźwiowej



ból zlokalizowany tamże



krwiomocz



Zwykle towarzyszą im objawy ogólne, pod postacią
osłabienia, utraty masy ciała, częste gorączki lub stany
podgorączkowe. Inne niespecyficzne objawy to:



żylaki powrózka nasiennego zwłaszcza po stronie lewej



powiększenie szyjnych lub nadobojczykowych węzłów
chłonnych wskutek przerzutów



obrzęki kończyn dolnych



nadciśnienie tętnicze wskutek wydzielania reniny przez
komórki guza



wyniszczenie



W badaniach dodatkowych stwierdza się następujące
odchylenia:



niedokrwistość, ale może też wystąpić czerwienica
spowodowana nadprodukcją przez guz erytropoetyny



hiperkalcemia



zwiększenie stężeń AlAT, AspAT, fosfatazy alkalicznej
pomimo braku przerzutów do wątroby (tzw. zespół
Stauffera) oraz także kreatyniny i mocznika



Potwierdzenie rozpoznania uzyskuje się wykonując
badania obrazowe, takie jak USG, urografia,
tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny,
scyntygrafia, angiografia nerkowa. Należy dodać, że w
60% przypadków rozpoznanie guza nerki następuje
przypadkowo, podczas badania USG jamy brzusznej.

Leczenie



Podstawowym sposobem leczenia jest wykonanie
nefrektomii radykalnej czyli wycięcia nerki łącznie z
torebką tłuszczową, nadnerczem, regionalnymi węzłami
chłonnymi oraz blaszkami powięzi nerkowej. W
niektórych przypadkach (gdy chory posiada już tylko
jedną nerkę, guz ma wymiar poniżej 4 centymetrów i
jest zlokalizowany w obrębie bieguna nerki) możliwe
jest usunięcie tylko samej masy guza z pozostawieniem
miąższu nerki.



Stosowana jest również selektywna embolizacja tętnicy
nerkowej, ale zgodnie z wytycznymi Europejskiego
Towarzystwa Urologicznego nie ma ona znaczenia w
leczeniu radykalnym raka nerki a jedynie jako leczenie
paliatywne, w przypadku masywnego krwiomoczu.



W leczeniu skojarzonym stosowana jest chemioterapia,
immunoterapia, oraz leczenie celowane za pomoca
nowych, zarejestrowanych niedawno leków. Chemioterapia
jest zwykle nieskuteczna, a znaczenie mają jedynie
pochodne 5-fluorouraculu. W immunoterapi używane sa 2
związki- Interferon alfa oraz Interleukina 2. Do 2008 roku
Interferon był podastawowym lekiem pierwszego rzutu w
rozsianym raku nerkowokomórkowym. Jednakże od roku
2009 według zaleceń Europejskiego Towarzystwa
Urologicznego jako lek 1-go rzutu w leczeniu pacjentów o
niskim ryzyku stosowany jest Sunitinib (Sutent), lub
bevacizumab z Interferonem alfa. U pacjentów z wysokim
ryzykiem jako lek 1-go rzutu stosuje się tensirolimus. W
leczeniu 2-go rzutu stosowany jest Sorafenib (Nexavar)
jako lek stosowany po wcześniejszym leczeniu cytokinami,
bądź Everolimus po leczeniu Sunitinibem, i
bavacizumabem.