Krzywa Phillipsa
Popyt globalny
Spis treści:
Definicja krzywej Phillipsa
Wykorzystanie w polityce gospodarczej
Krzywa Phillipsa a rzeczywistość
Korekta krzywej Phillipsa
Popyt globalny
Wpływ na popyt globalny
Równowaga na rynku dóbr
Bibliografia
Co to jest krzywa Phillipsa?
Krzywa Phillipsa to w ekonomii krzywa
ilustrująca związek pomiędzy stopą bezrobocia
a stopą inflacji, przy założeniu pewnej
oczekiwanej stopy inflacji.
Krzywa ta została po raz pierwszy opublikowana
przez nowozelandzkiego ekonomistę
(wykładającego w Anglii) Albana W. Phillipsa w
1960 roku i dotyczyła bezrobocia i inflacji płac
w Wielkiej Brytanii w latach 1858-1958. W
okresie tym istotnie zawsze było tak, że im
większa inflacja płac tym mniejsze bezrobocie.
O co w tym chodzi?
Krzywa Phillipsa to przedstawiony graficznie
związek między tempem wzrostu płac a
poziomem bezrobocia. Im niższa stopa
bezrobocia, tym większa dynamika wzrostu płac.
W warunkach niskiego bezrobocia, aby znaleźć i
zatrudnić nowych pracowników, pracodawcy
muszą oferować wyższy poziom płac niż w
sytuacji, gdy bezrobocie jest wysokie i wiele osób
poszukuje pracy. Niskie bezrobocie dodatkowo
zachęca już pracujących do formułowania
wyższych żądań płacowych.
Krzywa Phillipsa na wykresie
Wykorzystanie w polityce
gospodarczej
Krzywa Philipsa wydawała się stawiać przed rządami prosty
wybór w polityce gospodarczej. Mogą one mianowicie
wybierać między bezrobociem a inflacją. Niższe bezrobocie
może być uzyskane kosztem wyższej inflacji i odwrotnie.
Gdy u steru rządów były partie socjaldemokratyczne, z
reguły wybierały strategię wyższego poziomu inflacji i niższej
stopy bezrobocia, partie konserwatywne zaś odwrotnie —
niższy poziom inflacji i wyższy poziom bezrobocia.
Oczekiwania Phillipsa a rzeczywistość
Kariera krzywej Phillipsa legła w gruzach już w dekadę po jej
opracowaniu. Okazało się, że sterowanie inflacją nie jest ani proste, ani
przewidywalne. Dynamika wzrostu cen wykazywała bardzo uporczywą
tendencję do powtarzania wartości z poprzedniego okresu, co
oznaczało że jakiekolwiek niespodziewane dla rządu zwiększenie
inflacji w jednym z okresów na stałe przekładało się na późniejsze
odczyty. Zachowanie takie powodowało, że stopy inflacji były w
rzeczywistości wyższe niż wynikałoby to z prostych krzywych Phillipsa.
Kiedy na początku lat 70 zaobserwowano zaskakujące zjawisko
równoczesnego wzrostu stóp bezrobocia i inflacji (tzw. stagflacja),
potrzeba udoskonalenia nieadekwatnej teorii Phillipsa stała się jeszcze
bardziej nagląca.
Korekta krzywej Phillipsa
Korekty krzywej Phillipsa dokonali, niezależnie od siebie, Milton
Friedman i Edmund Phelps konstruując tzw. rozszerzoną krzywą
Phillipsa. Obaj autorzy stwierdzili, że ujemna zależność pomiędzy
bezrobociem a inflacją ma miejsce tylko w stosunkowo krótkich
okresach czasu (w ekonomii określanych właśnie jako krótki okres),
podczas gdy w długim okresie nie jest prawdziwa. Kluczową rolę pełni
tu efekt zaskoczenia: jeżeli rząd pragnie zmniejszyć bezrobocie za
cenę nieco wyższych stóp inflacji, pracownicy w pierwszym momencie
nie dostrzegają, że wyższe stopy inflacji powodują zmniejszenie ich
zasobów i dochodów pieniężnych. Krzywa Phillipsa jest prawdziwa do
momentu, w którym pracownicy wreszcie zdają sobie sprawę z
uszczuplenia swoich środków finansowych i żądają podwyżki płac w
celu zrekompensowania strat z tytułu inflacji. Powoduje to, że krzywa
Phillipsa ulega przesunięciu w stosunku do swojego pierwotnego
położenia.
Naturalna stopa bezrobocia
Zgodnie z propozycją Friedmana, w gospodarce istnieje pewna wielkość
stopy bezrobocia, która równoważy popyt i podaż na rynku pracy – stopę
tę zwykło się nazywać naturalną stopą bezrobocia (ang. NRU – natural
rate of unemployment). Stopa ta jest niezależna od poczynań rządu, w
tym od strategii, którą rząd stosuje w odniesieniu od bezrobocia i inflacji.
Jeżeli rząd chce utrzymywać bezrobocie poniżej stopy naturalnej, z
okresu na okres musi płacić za to cenę coraz wyższej inflacji, gdyż jego
strategia wpływa na coraz to nowe żądania podwyżek płac. Kiedy
krzywa Phillipsa ulega przesunięciu, stopa bezrobocia powraca do
wielkości naturalnej przy stopie inflacji wyższej niż miała miejsce przed
aktywnym działaniem rządu. Friedman dowodzi więc, że rząd może
obniżyć bezrobocie w stosunku do stopy naturalnej jedynie w krótkim
okresie, podczas gdy w długim okresie bezrobocie powraca do wielkości
naturalnej.
Krzywa Phillipsa dla Polski w latach
1992-2003
Popyt globalny
Popyt globalny (w literaturze, zwłaszcza anglojęzycznej,
zapisywany często w skrócie jako AD - aggregate demand) - jest to
suma, którą przedsiębiorstwa i gospodarstwa domowe planują
wydać na dobra i usługi przy różnej wielkości dochodu. Obliczanie
popytu zagregowanego jest jedną z metod obliczania produktu
krajowego.
Co składa się na popyt globalny?
Popyt na dobra (popyt globalny – AD) tworzą :
• wydatki konsumpcyjne gospodarstw domowych
• nakłady inwestycyjne
• wydatki rządowe
• eksport netto
Popyt globalny określa się wzorem:
AD = C + I + G
AD – Popyt globalny (aggregated demand)
C – Konsumpcja
I – Inwestycje
G – Wydatki rządowe
Wpływ na popyt globalny mają:
• Realne bogactwo społeczeństwa
• Realne stopy procentowe
• Oczekiwania ekonomiczne
• Oczekiwania inflacyjne
• Zmiany w kursach wymiany walut
• Dochód państw importujących towary danego
państwa
W wyniku gry popytu globalnego z podażą globalną w
gospodarce rynkowej ustala się poziom równowagi.
Oznacza to, iż produkt narodowy i poziom cen kształtują
się na takim poziomie, na którym nabywcy są gotowi
kupować to co przedsiębiorstwa są w gotowe sprzedać.
Taki stan równowagi w realnych gospodarkach jest jednak
rzadko spotykany, a znacznie częściej mamy do czynienia
z nierównowagą na rynku.
Równowaga na rynku dóbr
Równowaga krótkookresowa
na rynku dóbr i usług przy
stałych cenach i płacach istnieje wtedy, kiedy planowane
globalne wydatki zrównają się z faktycznie wytworzona
produkcją.
Bibliografia:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Krzywa_Phillipsa
http://www.nbportal.pl/pl/commonPages/Economics
EntryDetails?entryId=70&pageId=11236
http://mfiles.pl/pl/index.php/Krzywa_Philipsa
http://mfiles.pl/pl/index.php/Popyt_globalny