Pielęgnacja chorego w chorobach

nowotworowych jelita grubego

Przygotowały:

Angelina Barteczka

Kamila Białkowska

Kamila Czech

Alicja Sznajder

Polipy nienowotworowe jelita:



polipy metaplastyczne jelita grubego



- nieduże guzki błony śluzowej,
zazwyczaj mnogie



- nie ulegają zrakowaceniu



- towarzyszą niezależnemu od nich
rakowi okrężnicy

Polipy nowotworowe:



gruczolaki cewkowe lub kosmkowe



- najczęściej w prostnicy i esicy (część
poprzeczna i esowata okrężnicy)



- przejawiają dysplazję



- wskazania do natychmiastowego
usunięcia i kontroli histologicznej



- mogą występować jako choroba
dziedziczna, nieuchronnie kończąca się
rakiem

Rak okrężnicy (carcinoma coli)

jeden z najczęstszych nowotworów
- czynniki zagrożenia:



- dieta uboga w włókna resztkowe



 dieta bogata w tłuszcze zwierzęce



 wiek (największe zagrożenie ok. 75 r.ż)



 zapalenie wrzodziejące okrężnicy i choroba Leśniowskiego- Crohna



 palenie papierosów



 siedzący tryb życia



 powtarzające się zaparcia



- rozwija się najczęściej w prostnicy, zagięciach wątrobowym i
śledzionowym,



esicy; może też rozwijać się w kątnicy



- często przebija ścianę i dostaje się do pęcherza moczowego i pochwy



- przerzuty do węzłów chłonnych, wątroby, płuc



- rak lewej strony jelita powoduje szybciej niedrożność (jelito po lewej
stronie jest węższe, zawartość jest bardziej zagęszczona, rak
usztywnia ścianę)

Typy:



• Typ polipowaty- rośnie egzofitycznie do światła
przewodu pokarmowego. Tendencja do występowania
ognisk martwicy jest niewielka. Naciek w ścianie jelita
rozwija się powoli.



• Typ wrzodziejący- penetruje stosunkowo szybko w
głąb ściany jelita w części centralnej i otoczony jest
wałkowatymi brzegami. Jego rozrost odbywa się
obwodowo. Rokuje gorzej niż typ polipowaty



• Typ pierścieniowaty- zwęża światło jelita i doprowadza
do jego niedrożności, Występuje najczęściej w okrężnicy
esowatej i lewej połowie okrężnicy.



• Typ rozlany- nacieka rozlegle ścianę jelita, a sama
błona śluzowa pozostaje przez długi czas nie zmieniona

Objawy raka jelita grubego:



- krwawienie z odbytnicy (przede wszystkim w raku esicy, odbytnicy)



- zmiany w nawykach oddawania stolca (przede wszystkim w raku esicy, odbytnicy)



- niedrożność (przede wszystkim w raku prostnicy)



- niedokrwistość (przede wszystkim w okrężnicy wstępującej, nie występuje w raku
odbytnicy)



- biegunki na przemian z zaparciami



- stolce z domieszką krwi (świeża krew w raku lewej strony okrężnicy, krew ciemna w
raku prawej połowy)



- uczucie pełności i parcia na stolec



- ołówkowate stolce (w raku lewej połowy okrężnicy)



- stolce śluzowe



- chudnięcie



- bóle w dolnej części brzucha



- powiększenie wątroby



- guz wyczuwalny w badaniu fizykalnym



- brak łaknienia



- wzdęcia

Diagnostyka:



W chorobach dolnego odcinka przewodu pokarmowego
wykonujemy badania:



 PODMIOTOWE: wywiad dotyczący:



• lokalizacji bólu,



• obecności krwawienia,



• wycieku z odbytu,



• wypróżnień (charakter i tryb),



• nietrzymania stolców,



• rodzinnego występowania raka,



• przebytych chorób zapalnych jelit,



• występowania polipów jelita grubego.



 PRZEDMIOTOWE: dokładne zbadanie chorego



• oglądanie,



• badanie palpacyjne per rectum.



 RADIOLOGICZNE:



• wlew cieniujący z barytem lub gastrografiną (pozwala na ocenę
patologii w obrębie jelita grubego),



• badanie pasażu jelitowego,



• tomografia komputerowa,



• rezonans magnetyczny.



ENDOSKOPOWE:



• anoskopia (wziernikowania odbytnicy),



• rektosigmoidoskopia (wziernikowanie odbytnicy i okrężnicy
esowatej),



• kolonoskopia (wykonywane w diagnostyce całego jelita grubego),



 LABORATORYJNE:



• CEA (markery nowotworowe) – oznacza się zarówno przed
rozpoczęciem leczenia jak i po nim. Stężenie CEA powyżej
20 ng/ml oznacza przerzuty do wątroby,



• badanie kału na krew utajoną,



• oznaczenie enzymów wątrobowych, poziomu cholesterolu,
wapnia, żelaza (dla oznaczenia stopnia niedokrwistości z
niedoboru żelaza w wyniku przewlekłego krwawienia),



 CZYNNOŚCIOWE:



• czas pasażu jelitowego – test służący do określenia
przyczyn zaparć,



• manometria (polega na pomiarze ciśnienia w kanale
odbytniczym (prawidłowe ciśnienie wynosi 30 – 80 mm Hg)

Odbyt brzuszny – stomia



Rodzaje stomii



- kolostomia,



- ileostomia



Wyróżnia się także:



• stomię jednolufową (ujście przewodu pokarmowego
kończy się na powłokach jamy brzusznej, a pozostała
część jest wycięta lub zaszyta na ślepo)



• stomia dwulufową (czyli pętlowa, jeden otwór jest
końcowym odcinkiem jelita, a drugi otwór jest
naturalną drogą dla odbytu)

KOLOSTOMIĘ wykonuje się z
powodu:



 nowotworu jelita grubego,



 wrzodziejącego zapalenia,



choroby Leśniowskiego – Crohna,



powikłań choroby uchyłkowej
okrężnicy,



niedrożności – najczęściej
nowotworowej,



w następstwie urazów okrężnicy lub
odbytnicy.

ILEOSTOMIĘ wykonuje się z
powodu:





 wrzodziejącego zapalenia,



choroby Leśniowskiego – Crohna,



zmian w następstwie niedokrwienia jelit,



uszkodzenia jelita grubego w następstwie
urazów lub niedrożności,



niedrożności mechanicznej jelita grubego,



ciężkiej postaci porażennej jelita grubego,



mnogiej polipowatości rodzinnej jelita grubego,

Pielęgnacja stomi.





Pielęgnacja stomii rozpoczyna się w pierwszej dobie po
operacji. Należy przestrzegać następujących zasad:



skórę brzucha należy myć ciepłą wodą i delikatnym
mydłem (pH 5,5), nie należy używać do zmywania
spirytusu, eteru ani benzyny – powodują podrażnienia i
wysuszają skórę,



nie należy obawiać się dotykania stomii i spłukiwania
błony śluzowej jelita wodą,



osuszać skórę wokół stomii gazą lub delikatnym
ręcznikiem,



przy odklejaniu sprzętu stomijnego wykonywać
wszystkie czynności delikatnie, nie uszkadzając skóry.

IRYGACJA STOMII



Irygacja to zabieg oczyszczający jelito grube ze stolca za
pomocą wlewu. Jest to metoda bardzo rozpowszechniona na
świecie, ułatwiająca życie ludziom, którzy mają stomię na jelicie
grubym, czyli kolostomię. Zabieg jest wykonywany codziennie,
wytwarza odruch oddawania stolca o tej samej porze dnia,
zapobiegając niekontrolowanym wypróżnieniom. Irygacja trwa
około 30 – 40 minut i wykonuje się ją podobnie jak typowy wlew
czyszczący, z małymi wyjątkami:



• dren wprowadzany do stomii musi być miękki, najlepiej w
kształcie stożka,



• woda używana do irygacji stomii musi mieć temperaturę ciała
i nie może zawierać mydła.



Zabieg ten, zwłaszcza początkowo musi być wykonywany pod
ścisłym nadzorem doświadczonego lekarza lub pielęgniarki
stomijnej, aby nie doszło do uszkodzenia ściany jelita.

POSTĘPOWANIE
PRZEDOPERACYJNE:



1. Sprawdzenie i skompletowanie całej dokumentacji lekarskiej i pielęgniarskiej.



2. Oczyszczenie jelita grubego, np. poprzez podanie doustnie ok.10l odpowiednio przygotowanych
roztworów elektrolitów w przeddzień operacji.



3. Wykonanie płuczącego wlewu doodbytniczego.



4. Podanie pacjentowi doustnie antybiotyku, wieczorem w dniu poprzedzającym operację i dożylnie tuż
przed operacją.



5. Stosowanie diety płynnej lub kleikowej na kilka dni przed operacją.



6. Podawanie pacjentowi parafiny 3x dziennie.



7. Wykonanie niezbędnych badań diagnostycznych (m.in. badanie krwi na układ krzepnięcia, badanie
moczu)



8. Przygotowanie pola operacyjnego, w operacjach odbytu należy okolice odbytu ogolić w promieniu
20cm.



9. W dniu operacji sprawdzenie ciepłoty ciała, tętna i ciśnienia tętniczego.



10. Dokładne przygotowanie higieniczne (kąpiel, umycie włosów, umycie pępka).



11. Poinformowanie pacjenta, aby pozostał na czczo (12h przed operacją nie spożywać posiłków, a
płynów nie spożywać 6h przed operacją).



12. Poinformowanie pacjenta, aby wyjął protezy zębowe, ściągnął biżuterię, krótko obciął paznokcie i
zmył lakier do paznokci.



13. Zmniejszenie niepokoju, zapewnienie bezpieczeństwa, wyjaśnienie pacjentowi na czym polega
zabieg, ułatwienie kontaktu z rodziną, wsparcie psychiczne.



14. Założenie przez pacjenta czystej bielizny operacyjnej.



15. Wykonanie premedykacji.

POSTĘPOWANIE POOPERACYJNE:





1. Prowadzenie karty pooperacyjnej.



2. Monitorowanie podstawowych funkcji życiowych (ciśnienie, tętno, ciepłota ciała, oddechy,
ocena barwy skóry i błon śluzowych, kontrola świadomości pacjenta).



3. Podawanie pacjentowi zleconych leków i płynów infuzyjnych.



4. Obserwacja rany pooperacyjnej, czystość opatrunku.



5. Podawanie leków przeciwbólowych na zlecenie lekarza.



6. Należy ograniczyć spożywanie płynów.



7. Podawanie antybiotyku jedynie wtedy, gdy istnieją ku temu ścisłe wskazania.



8. Podawanie pacjentowi, codziennie rano doustnie, 1 łyżkę Psyllium z wodą lub sokiem, działa
łagodząco na zaparcia pooperacyjne oraz w naturalny sposób, łagodnie rozluźnia kanał odbytu.



9. Stosowanie nasiadówki co najmniej 4x dziennie, pozwala to utrzymać czystość rany i zmniejsza
dolegliwości bólowe. Temperatura wody powinna być zbliżona do temperatury ciała. Nasiadówka
nie powinna trwać dłużej niż 15min.



10. Stosowanie profilaktyki przeciwzakrzepowej.



11. Stosowanie działań zapobiegających zaburzeniom układu oddechowego.



12. Przygotowanie do samoopieki.



13. Dbanie o ogólny komfort chorego, poprzez umożliwienie kontaktu z rodziną, lekarzem,
zapewnienie spokojnej atmosfery, okazywanie życzliwości, pomoc w zapewnieniu odpowiedniej
pozycji. Wspieranie psychiczne pacjenta, okazywanie zrozumienia i pomocy w rozwiązywaniu
problemów.

Postępowanie c.d.



1. Stosowanie żywienia pozajelitowego.



2. Poinformowanie pacjenta o stosowaniu odpowiedniej diety ubogoresztkowej.



3. Współudział w płukaniu drenów, które służą zapewnieniu drożności.



4. Obserwacja ilości i zabarwienia wydzieliny spływającej przez dreny do zbiorniczków w
czasie i po płukaniu.



5. Ocena żywotności stomii.



6. Kontrola stanu nawodnienia skóry.



7. Przygotowanie i podanie pacjentowi zleconych preparatów uzupełniających niedobory
żywieniowe, poprzez żywienie pozajelitowe.



8. Obserwacja powrotu perystaltyki jelit po operacji (osłuchiwanie stetoskopem,
odchodzenie gazów, oddanie stolca).



9. Współudział w zastosowaniu diety płynnej po powrocie perystaltyki jelit, odpowiednio
od niewielkich ilości do coraz większych.



10. Obserwacja pacjenta w kierunku stopnia tolerancji przewodu pokarmowego na
wprowadzenie odżywiania drogą fizjologiczną.



11. Współudział we wczesnym uruchamianiu pacjenta po operacji zwracając uwagę na
stan pacjenta.



12. Podawanie heparyny drobnocząsteczkowej zgodnie z obowiązującymi zasadami i
kartą zleceń lekarskich.

Postępowanie pielęgnacyjno –
lecznicze w niedrożnościach jelit



Jest to choroba, w której dochodzi do zatrzymania przechodzenia treści
pokarmowej przez jelitA. Stan ten może być wynikiem zamknięcia światła jelita
przez różnego rodzaju przeszkody (tak zwana niedrożność mechaniczna) lub
zahamowania prawidłowej czynności jelit zwanej perystaltyką (tak zwana
niedrożność porażenna). We wnętrzu jelita gromadzi się stopniowo coraz większa
ilość płynnej treści jelitowej i gazów, które nie mogą przechodzić dalej w kierunku
odbytu, co prowadzi do postępującego rozdęcia jelita powyżej przeszkody (w
niedrożności mechanicznej) lub na całej jego długości (w niedrożności
porażennej). Przedłużająca się niedrożność prowadzi do stopniowego uszkodzenia
ściany jelita, która traci zdolność do prawidłowego wchłaniania składników
pokarmowych i staje się przepuszczalna dla znajdujących się wewnątrz jelita
bakterii. Ostatecznie dochodzić może nawet do martwicy ściany jelita i jej
przedziurawienia z wydostaniem się zawartości jelita do wnętrza jamy brzusznej.



W zależności od lokalizacji przeszkody w niedrożności mechanicznej wyróżnia się
tak zwaną niedrożność wysoką, w której dochodzi do zatkania światła jelita
cienkiego (lub bardzo rzadko żołądka lub dwunastnicy), oraz niedrożność niską,
gdy zamknięte jest jelito grube. Niezależnie od przyczyny niedrożność przewodu
pokarmowego jest poważną chorobą, która nieleczona lub leczona zbyt późno,
prowadzić może do odwodnienia, wstrząsu, utraty białka i elektrolitów,
niewydolności krążenia, ostrej niewydolności nerek, przedostania się bakterii ze
światła jelita do krwioobiegu (posocznica) i ostatecznie do śmierci pacjenta.

Objawy



W zależności od przyczyny
niedrożności wymienione niżej objawy
mogą pojawiać się nagle lub stopniowo
narastać, w początkowym okresie
mogą mieć także zmienne nasilenie:

Ból brzucha



• występuje praktycznie w każdej postaci niedrożności
jelit. Zwykle w ciągu pierwszych kilkunastu godzin trwania
choroby jest trudny do jednoznacznego umiejscowienia i
ma charakter przerywany (kolkowy), kiedy to dolegliwości
stopniowo narastają w ciągu kilku minut, aby po
osiągnięciu maksymalnego nasilenia ustąpić prawie
całkowicie, aż do następnego ataku. Po tym okresie ból
staje się stały, zwykle obejmuje całą jamę brzuszną, a w
miarę rozwoju niedrożności i wystąpienia zapalenia
otrzewnej dołącza się do niego charakterystyczne napięcie
brzucha (brzuch deskowaty).



W przypadku niedrożności powstałej w wyniku skręcenia
jelita ból od początku ma charakter stały i jest bardzo silny.

Wymioty



• pojawiają się zwykle po bólach brzucha, są wynikiem cofania się
zalegającej w jelicie treści pokarmowej w kierunku żołądka i mają różny
charakter w zależności od typu niedrożności. W przypadku przeszkody
zlokalizowanej w górnej części jelita cienkiego pojawiają się one już w
ciągu kilku pierwszych godzin trwania choroby i są bardzo obfite. Jeżeli
zamknięty jest dolny odcinek jelita cienkiego, wymioty występują
później, zwykle dopiero po kilkunastu godzinach od początku choroby i
mają mniejsze nasilenie. Pomiędzy końcowym odcinkiem jelita
cienkiego i początkową częścią jelita grubego znajduje się rodzaj
szczególnej zastawki (zwanej zastawką Bauhina), która przepuszcza
treść pokarmową tylko w jedną stronę i zatrzymuje jej zwrotny pasaż. W
związku z tym w niskiej niedrożności, gdy zatkane jest światło jelita
grubego, treść pokarmowa w nim zawarta nie może cofać się do jelita
cienkiego i żołądka i w tej postaci wymioty zwykle nie występują.
Pojawiają się one dopiero w bardzo zaawansowanych stadiach
niedrożności mechanicznej jelita grubego, gdy rozwija się zapalenie
otrzewnej i towarzysząca mu niedrożność porażenna jelita cienkiego.

Wzdęcie brzucha



jest wynikiem gromadzenia we wnętrzu jelit dużej ilości płynnej
treści jelitowej i gazów, które nie mogą przechodzić dalej w
kierunku odbytu. Jest to objaw charakterystyczny dla każdej
postaci niedrożności przewodu pokarmowego. W niedrożności
jelita cienkiego obejmuje ono górną i środkową część brzucha i
szybko narasta, ale ponieważ towarzyszą mu wymioty
prowadzące do częściowego opróżnienia jelita, zwykle nie
osiąga ono dużych rozmiarów. W niedrożności jelita grubego
wzdęcie obejmuje górną oraz boczne części brzucha i osiąga, w
przypadku długo nieleczonej choroby, bardzo znaczne rozmiary.
W niedrożności porażennej wzdęty jest zwykle cały brzuch. Dla
wzdęcia brzucha w niedrożności jelit charakterystyczny jest
głuchy, tak zwany bębenkowy odgłos powstający przy
opukiwaniu palcem rozdętego brzucha. Niekiedy, u osób bardzo
szczupłych, rozdęte gazem pętle jelita widoczne są przez skórę.

Zatrzymanie (brak) gazów i
stolca,



choć wymieniane wśród charakterystycznych
objawów niedrożności jelit, nie zawsze jest
stwierdzane. W przypadku przeszkody
zlokalizowanej w końcowym odcinku jelita
grubego zatrzymanie gazów i stolca pojawia się
stosunkowo wcześnie. Jeżeli jednak zamknięta
jest początkowa część jelita grubego lub jelito
cienkie, zawartość jelita poniżej przeszkody może
być wydalana pod postacią gazów i stolca jeszcze
przez wiele godzin. Tak więc oddawanie przez
chorego gazów lub stolca nie wyklucza
niedrożności jelit.

Spadek ciśnienia tętniczego
krwi



jest wynikiem przedostawania się
dużych ilości płynów do światła jelit,
skąd nie mogą być one z powrotem
wchłaniane. Narastające odwodnienie
może prowadzić do niewydolności
krążenia, wstrząsu, a nawet do ostrej
niewydolności nerek z zatrzymaniem
moczu

W końcowym okresie
nieleczonej niedrożności
przewodu pokarmowego



dochodzi do ciężkich zaburzeń
elektrolitowych, kwasicy, skrajnego
odwodnienia i wyniszczenia chorego,
pojawiają się zaburzenia świadomości
prowadzące w krótkim czasie do
śmierci pacjenta

Niedrożność mechaniczna
jest spowodowana
zamknięciem światła jelita
przez różnego rodzaju
przeszkody. Mogą nimi być
na przykład:

Guzy nowotworowe jelita



• (głównie nowotwory jelita grubego)
zamykające jego światło od wewnątrz
(szczególnie często u ludzi starszych,
po 60 roku życia)



Guzy nowotworowe innych narządów
jamy brzusznej (na przykład rak
jajnika) zamykające światło jelita
poprzez uciśnięcie go od zewnątrz

Guzy zapalne



uciskające jelito od wewnątrz lub od
zewnątrz, na przykład w chorobie
Leśniowskiego-Crohna, zapaleniu uchyłka
jelita grubego, zapaleniu uchyłka Meckela



• Zrosty wewnątrz jamy brzusznej (cienkie
pasma tkanki łącznej powstające w wyniku
wcześniejszych zabiegów operacyjnych w
jamie brzusznej lub po przebytym zapaleniu
otrzewnej) uciskające z zewnątrz na jelito

Uwięźnięta przepuklina



zwłaszcza pachwinowa lub udowa,
kiedy to odcinek jelita zostaje
uwięziony i zaciśnięty we wrotach
przepukliny

Skręt jelita,



w którym dochodzi do skręcenia
odcinka jelita wokół własnej osi z
towarzyszącym zaciśnięciem jego
światła (najczęściej w końcowym
odcinku jelita grubego – esicy)

Wgłobienie jelita,



• jedna z częstszych przyczyn
niedrożności u małych dzieci
(najczęściej u chłopców pomiędzy 2
miesiącem a 6 rokiem życia), w której
dochodzi do wsunięcia (wpuklenia się)
odcinka jelita w odcinek sąsiedni,
czego wynikiem jest obrzęk ściany
jelita zamykający jego światło

Niedrożność porażenna



jest wynikiem zahamowania prawidłowych ruchów perystaltycznych jelita
(regularnych skurczów jelita powodujących mieszanie treści jelitowej i jej stopniowe
przechodzenie spożytego pokarmu od żołądka aż do odbytu).



Zatrzymanie ruchów perystaltycznych może być spowodowane:



• Przebytym niedawno zabiegiem operacyjnym na narządach jamy brzusznej – tak
zwana niedrożność pooperacyjna, która zwykle ustępuje w ciągu kilku dni po zabiegu
i nie wymaga leczenia



• Zapaleniem otrzewnej, na przykład w przebiegu ostrego zapalenia trzustki,
przedziurawienia (pęknięcia) wrzodu żołądka lub zapalenia wyrostka robaczkowego



• Ciężką niewydolnością nerek (mocznicą)



• Zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych



• Zatruciem niektórymi lekami i substancjami (na przykład zatrucie ołowiem)



• Ciężkim odwodnieniem lub znacznym niedoborem niektórych elektrolitów we krwi
(zbyt niski poziom potasu lub sodu)



• Nagłym zatrzymaniem dopływu krwi do części jelita (zator tętnicy krezkowej
górnej)



• Krwiakiem jamy brzusznej lub przestrzeni zaotrzewnowej, złamaniem miednicy (na
przykład po rozległych urazach)

Czynniki sprzyjające zachorowaniu:



Zwiększone ryzyko wystąpienia niedrożności jelit wiąże się z:



• Przebytym w przeszłości zabiegiem operacyjnym lub zapaleniem
otrzewnej



• Przepukliną brzuszną, zwłaszcza pachwinową lub udową



• Chorobą nowotworową jelita lub innych narządów jamy brzusznej



• Uchyłkami jelita grubego



• Obecnością wrodzonej długiej esicy



• Chorobami zapalnymi jelita (zwłaszcza chorobą Leśniowskiego-
Crohna)



• Ciężką niewydolnością nerek



• Utrwalonym migotaniem przedsionków



• Rozległymi urazami



• Ciężkimi chorobami ogólnoustrojowymi z towarzyszącym
odwodnieniem i zaburzeniami gospodarki elektrolitowej organizmu

Przebieg:



Niedrożność przewodu pokarmowego zwykle
ustępuje po zlikwidowaniu jej przyczyny. Nieleczona
niedrożność prowadzi do stopniowego rozdęcia
światła jelita, niedokrwienia i uszkodzenia jego
ściany, pęknięcia jelita i rozlanego zapalenia
otrzewnej. Równocześnie narastają objawy
odwodnienia, utraty białka i elektrolitów, kwasicy,
wstrząsu, niewydolności nerek i przy braku
odpowiedniej pomocy lekarskiej chory zwykle umiera
w ciągu kilku dni. Należy podkreślić, że w przypadku
zbyt późnego podjęcia leczenia może ono okazać się
nieskuteczne i zakończyć się zgonem pacjenta.

Powikłania:



Przedziurawienie ściany jelita, w wyniku którego dochodzi do
wylania się treści jelitowej do jamy brzusznej i zapalenia
otrzewnej o szczególnie ciężkim przebiegu



• Znaczne odwodnienie i utrata ważnych dla życia pierwiastków
chemicznych (tak zwanych elektrolitów – sód, potas , wapń,
magnez)



• Ciężka kwasica



• Niewydolność krążenia, która może prowadzić do uszkodzenia
mięśnia sercowego lub mózgu



• Ostra niewydolność nerek z zatrzymaniem moczu, często
prowadząca do ciężkiego i nieodwracalnego uszkodzenia nerek
wymagającego dializowania pacjenta



• Przedostanie się bakterii ze światła jelita przez jego uszkodzoną
ścianę do krwi i rozwój groźnej dla życia posocznicy (sepsy)

Zalecenia ogólne



• Od momentu pierwszego podejrzenia niedrożności przewodu
pokarmowego chory nie powinien przyjmować żadnych pokarmów ani
płynów. Jeżeli rozpoznanie nie zostanie potwierdzone, lekarz może
zezwolić na jedzenie i picie lub zalecić odpowiednią dietę. W przypadku
potwierdzenia rozpoznania choremu podaje się leki i płyny dożylnie
(kroplówki) - aż do zabiegu operacyjnego lub do czasu ustąpienia ostrych
objawów choroby



• Po zabiegu operacyjnym lub zakończeniu ostrego okresu choroby
stopniowo rozszerza się dietę pacjenta (aż do powrotu do normalnego
odżywiania). Po wyleczeniu niedrożności przewodu pokarmowego zwykle
nie jest konieczne stosowanie szczególnej diety



• Podczas oczekiwania na zabieg operacyjny i bezpośrednio po nim, a
także w ostrym okresie niedrożności jelita leczonej zachowawczo chory
zwykle pozostaje w łóżku. W okresie rehabilitacji stopniowo zezwala się
na zwiększanie aktywności fizycznej, aż do powrotu do normalnego trybu
życia. Po wyleczeniu niedrożności przewodu pokarmowego zwykle
możliwy jest powrót do pełnej aktywności życiowej i zawodowej



Zabieg operacyjny jest podstawową metodą
leczenia mechanicznej niedrożności
przewodu pokarmowego. Wykonywany
zabieg ma na celu usunięcie przeszkody
zamykającej światło jelita (usunięcie guza
nowotworowego lub zapalnego, operacja
naprawcza przepukliny, uwolnienie zrostów,
zlikwidowanie wgłobienia lub skrętu jelita).
Często dodatkowo konieczne jest opróżnienie
jelita z nadmiaru półpłynnej treści zalegającej
w jego wnętrzu.

POSTĘPOWANIE PIELĘGNIARKI PO ZABIEGU
OPERACYJNYM:



• Pomiar parametrów życiowych (ciśnienie tętnicze krwi, tętna, oddechu,
temperatury) z ustaloną częstotliwością oraz udokumentowanie w
pooperacyjnej karcie obserwacji.



• Obserwacja stanu opatrunku na ranie pooperacyjnej oraz kontrola drenażu.



• Obserwacja wydzieliny z rany w drenach oraz zapisywanie ilości ( w
pierwszej dobie wydzielina krwista lub opalizująca, w kolejnych brunatna lub
opalizująca).



• Asystowanie przy zmianie opatrunku zgodnie z zasadami aseptyki i
antyseptyki.



• Współudział w „płukaniu drenów”, które służy zapewnieniu drożności.



• Obserwacja ilości i zabarwienia wydzieliny spływającej przez dreny do
zbiorniczków w czasie i po „płukaniu drenów”.



• Współudział w antybiotykoterapii przeciwzakażeniowej.



• Ocena żywotności stomii (powinna być różowa, wilgotna z obrzękłą błoną
śluzową) w przypadku wytworzenia odbytu brzusznego.



• Kontrola objawów stanu nawodnienia pacjenta (ciśnienie tętnicze krwi,
napięcie skóry, obecność obrzęków, ewentualnie kontrola OCŻ).



• Pobranie krwi na badanie poziomu elektrolitów, hematokrytu,
mocznika i kreatyniny oraz badanie ogólne moczu i w zależności od
wyników uzupełnienie utraty płynów oraz zaburzeń elektrolitowych
zgodnie z kartą zleceń.



• Obserwacja wydalania moczu (ilości, cech makroskopowych oraz
ewentualnie diurezy godzinowej).



• Zastosowanie środków diuretycznych zgodnie z zaleceniem lekarza
oraz obserwacja reakcji pacjenta na podane leki.



• Obserwacja charakteru i natężenia dolegliwości bólowych
występujących u pacjenta – ułożenie chorego wygodnej pozycji, nie
nasilającej bólu.



• Prowadzenie obserwacji skuteczności zastosowania leczenia
przeciwbólowego.



• Współudział w ustaleniu indywidualnego zapotrzebowania na
składniki odżywcze i energetyczne.



• Przygotowanie i podanie pacjentowi zleconych preparatów
uzupełniających niedobory żywieniowe oraz obserwacja i opieka nad
pacjentem w trakcie wchłaniania się żywienia pozajelitowego lub
innych preparatów zgodnie z przyjętą procedurą.



• Obserwacja powrotu perystaltyki jelit po operacji (osłuchiwanie
stetoskopem, odchodzenie gazów, oddanie stolca).



• Współudział w zastosowaniu diety płynnej po powrocie
perystaltyki jelit, stopniowo od niewielkich do zwiększających się
ilości oraz stopniowym powiększaniu diety.



• Obserwacja pacjenta w kierunku stopnia tolerancji przewodu
pokarmowego na wprowadzenie odżywiania drogą fizjologiczną



• Współudział w przygotowaniu i podawaniu pacjentowi zleconych
płynów infuzyjnych w celu dostatecznego nawodnienia organizmu.



• Pobranie na zlecenie lekarza materiału do badań: leukocytoza,
badanie ogólne i bakteriologiczne moczu, posiew z miejsca wkłucia
centralnego.



• Współudział w zastosowaniu zleconej farmakoterapii
antybiotykowej oraz leków przeciwzapalnych zgodnie z
indywidualną kartą zleceń lekarskich.



• Współudział we wczesnym uruchamianiu pacjenta po operacji z
uwzględnieniem stanu chorego.



• Wyjaśnienie pacjentowi znaczenia ćwiczeń ruchowych oraz
zachęcenie do ich wykonywania w celu niedopuszczenia do zmian
zakrzepowo-zatorowych.



• U pacjentów grupy podwyższonego ryzyka wystąpienia choroby
zakrzepowo-zatorowej założenie opasek elastycznych lub pończoch
przeciwżylakowych do czasu pionizacji i chodzenia po operacji.



• Kontrola koloru skóry i temperatury w celu wczesnego
wykrycia zaburzeń w krążeniu obwodowym ( oziębnięcie
kończyny, sine zabarwienie skóry).



• Podawanie heparyny drobnocząsteczkowej zgodnie z
obowiązującymi zasadami i kartą zleceń lekarskich.



• Ocena potrzeb i zdolności pacjenta do podejmowania
samoopieki.



• Wykonywanie działań pielęgnacyjnych zapobiegających
odparzeniom, odleżynom zgodnie z procedurą.



• Zapewnienie pacjentowi pomocy w zaspokajaniu potrzeb
fizjologicznych (toaleta ciała, wydalanie, karmienie).



• Współudział w gimnastyce oddechowej oraz stopniowej
rehabilitacji ruchowej pacjenta.



• Wyjaśnienie pacjentowi znaczenia oraz mobilizowanie go
do stopniowego zwiększania samodzielności w zakresie
zaspokajania podstawowych potrzeb codziennych.

Przygotowanie pacjenta i jego rodziny do samoopieki w
okresie poszpitalnym zgodnie z modelem opieki
pielęgniarskiej u pacjentów ze stopią jelitową dotyczącym:



 Stosowania sprzętu stomijnego zapewniającego pacjentowi
bezpieczeństwo,



 Zalecanej diety oraz samokontroli przewodu pokarmowego na
wprowadzane nowe produkty do diety,



 Pielęgnacji skóry wobec wytworzonej stomii,



 Powikłań w funkcjonowaniu stomii (krwawienie, biegunka, zaparcia,
zmiany zabarwienia błony śluzowej stomii),



 Zachowania aktywności ruchowej,



 Przestrzegania zasad w codziennym funkcjonowaniu (powrót do pracy,
życie towarzyskie, podróże, regulacja wypróżnień itd.),



 Kontaktu z grupami wsparcia, poradnią stomijną, dostarczenie
literatury na temat funkcjonowania ze stopią (poradniki, instrukcje,
broszury itd.),



 Edukacja rodziny w celu zapewnienia pacjentowi pomocy w obsłudze
sprzętu stomijnego, życia ze stopią oraz wspierania pacjenta w procesie
zdrowienia, a także zdobywania umiejętności z zakresu samoopieki.