Dzieciństwo służy do
zabawy”
E. Claparede
WPŁYW ZABAWY NA ROZWÓJ DZIECKA
„
Zabawa, jako przejaw
aktywności
odgrywa istotną rolę w różnych okresach
życia człowieka, a przede wszystkim w jego
dzieciństwie.
Zabawa może przybierać różne formy, a to,
jaką z nich wybiera dziecko, jest często
związane z jego wychowaniem i
środowiskiem.
To, w jaki sposób bawi się dziecko, może
dawać wyobrażenie o jego podejściu
do życia w przyszłości.
Zabawa zajmuje tak znaczną część życia
dziecka, że często nie dostrzegamy jej
znaczenia. Odgrywa ona ogromną rolę w
następujących płaszczyznach rozwoju:
fizycznej: wspomaga rozwój mięśni i sprawności
manualnej oraz umożliwia wyładowanie energii,
która – jeśli jest blokowana – wywołuje napięcie i
rozdrażnienie;
społecznej: uczy określonych form zachowania,
współpracy, dzielenia się z innymi, przyjaźni oraz
innych umiejętności i uczuć, bez których dziecko
staje się samolubne i dominujące;
poznawczej: uczy dostrzegania kształtów, kolorów,
rozmiarów i struktury przedmiotów.
Wpływ zabawy na wszechstronny rozwój
dziecka najlepiej uświadamia definicja zabawy
W. Okonia:
„Zabawa jest działaniem wykonywanym dla
własnej przyjemności, a opartym na udziale
wyobraźni, tworzącej nową rzeczywistość.
Choć działaniem tym rządzą reguły, których
treść pochodzi z życia społecznego, ma ono
charakter twórczy i prowadzi do
samodzielnego poznania przekształcania
rzeczywistości”. Jak wynika z powyższej
definicji, zabaw ma być przyjemnością.
Rola zabawy:
wprowadza dziecko w dobry, radosny nastrój, wpływa
korzystnie na jego równowagę psychiczną;
właściwie zorganizowana, zapewnia dziecku
harmonijny rozwój umysłowy, emocjonalno – społeczny i
ruchowy;
rozwija inicjatywę i samodzielność, daje dziecku wiarę
we własne siły;
rozwija zainteresowania;
przygotowuje do nauki w szkole;
wyrównuje braki rozwojowe;
pomaga rozwiązywać problemy wychowawcze.
Zabawa jest też „szkołą
życia”,
Zabawa jest też „szkołą życia”, dlatego muszą w niej
obowiązywać pewne reguły – inaczej zmienilibyśmy jej sens
i charakter. Uczymy więc dzieci przestrzegania zasad i nie
dawajmy im wygrywać za każdym razem (bo są małe albo
będą płakać). Dzięki temu będą umiały radzić sobie z
porażką i opanowywać swoje emocje. Będą też miały siłę
do podjęcia dalszej walki i nadzieję na sukces. W
przeciwnym wypadku mogą w przyszłości niejednokrotnie
czuć się zagubione. Podczas zabawy dzieci doskonale
wyrażają swoje spostrzeżenia i obserwacje dotyczące
zachowań dorosłych. Czasami, patrząc na dzieci,
możemy dostrzec swoje własne postępowanie jak
odbite w swoim najbliższym otoczeniu i czerpią od
nich wzorce do budowania własnego systemu
wartości.
WAŻNE!!!!!
Dajmy dzieciom szansę na ruch, ten organizowany w
formie zabaw ruchowych, jazdy na rowerze, spaceru,
pływania, zabaw przy muzyce, ale też stwarzajmy
dzieciom szansę na ruch swobodny.
Wykorzystujmy naturalne wzniesienia i obniżenia terenu
napotkane w czasie spaceru. Dajmy dzieciom szansę na
zebranie własnych doświadczeń (upadki, zadrapania, nie
unikniemy tego w życiu codziennym). Zrezygnujmy ze
spacerów ”za rączkę” na rzecz swobodnego „zdobycia”
murków i górek.
Wykorzystujmy chęci dzieci do pomagania w
codziennych domowych pracach, w sprzątaniu,
odkurzaniu, gotowaniu. Dzieci uwielbiają takie prace,
przy ich wykonywaniu uczą się i co najważniejsze
rewelacyjnie się bawią (np. liczenie zrobionych z mamą
ciasteczek), a zdobyte doświadczenia przydają się w
dorosłym życiu.
WAŻNE !!!!!
Pozwólmy dzieciom sprzątnąć bałagan w klockach, umyć
koszyk i klocki, pokażmy, jak otoczenie się zmienia w czasie ich
pracy.
Usprawniajmy dzieci manualnie wykorzystując proste ogólnie
dostępne materiały (gazety, kredki, rurki po papierze
toaletowym itp.).
Dajmy dzieciom kredę do rysowania na asfalcie, pozwólmy
kijkiem znalezionym na spacerze rysować wzorki na piasku.
Przykłady takich działań można podawać w nieskończoność,
zależą one od kreatywności i pomysłowości Rodzica i
nauczyciela, ale zasada jest jedna i podstawowa:
Nie wyręczajmy dzieci, ale wspierajmy, jak coś się nie uda.
Niech dzieci podejmują następne i następne próby, niech się
nie poddają przy pierwszej nieudanej – zachęcajmy i
wspierajmy, a efekty będą widoczne w krótkim czasie.
I pamiętajmy, że rozwój sprawności ruchowej to nie tylko ruchy
swobodne, ale też narzędziowe, tak potrzebne w późniejszym
życiu.
Ruch jest w stanie
zastąpić prawie każdy
lek,
ale wszystkie leki
razem wzięte nie
zastąpią ruchu.