Charakterystyka rozwoju dziecka od narodzin do dziewiątego roku życia.

CHARAKTERYSTYKA

ROZWOJU DZIECKA

OD NARODZIN DO

DZIEWIĄTEGO ROKU

ŻYCIA.

ETAPY ROZWOJU

DZIECKA 0-9 ROKU

ŻYCIA



Noworodkowy (1 miesiąc życia)



Niemowlęcy (od miesiąca do roku po
urodzeniu)



Poniemowlęcy (od 1 do 3 roku życia)



Przedszkolny (od 3 do 6-7 roku życia)



Wczesnoszkolny (od 6-7 do 8-9 roku życia)

ROZWÓJ FIZYCZNY



Sfery przystosowania- temperatura, oddychanie,
wydalanie, pobieranie pożywienia



Noworodek donoszony- dziecko urodzone po upływie
270 dni ciąży od chwili zapłodnienia jaja, średni ciężar
od 2800-3500g, długość 50-55cm



Proporcje ciała- duża głowa i mózg, mała twarz, długi
tułów, krótkie kończyny, sine palce, opuchnięte oczy



Układ kostny- chrząstki, budowa włóknisto-
chrząstkowa, ciemiączka wypełnione tkanką włóknistą
(lekko zapadnięte, pulsujące, ich rolą przy porodzie jest
dachówkowe zachodzenie na siebie- zarastają do 18
miesiąca)



Układ mięśniowy- nie rozwinięty pod względem
anatomicznym i funkcjonalnym, włókna mięśniowe
cienkie, siła skurczu niewielka, przewaga mięśni
zginaczy

SPECYFIKA NOWORODKA



Nie odróżnia dnia od nocy, żyje we własnym
rytmie, śpi 4/5 doby



Charakterystyczne ułożenie ciała



Odruchy bezwarunkowe- odruch
Babińskiego (duży paluch unosi się do góry),
chwytny, toniczno-szyjny (głowa w prawo,
prawa ręka się prostuje a lewa kurczy, głowa
do góry to i kończyny do góry), Peipera (silne
światło na oko- głowa się cofa), Moro- nagły
hałas powoduje wyprost kończyn górnych i
zbliżenie ich do tułowia



Odruch warunkowy- ssanie w momencie
położenia dziecka w pozycji do karmienia

WZROK



Świetny wzrok ale
krótki, wyraźnie
widzi jedynie
przedmioty
znajdujące się w
odległości 20-30cm
od swoich oczu,



najważniejsza jest
twarz mamy, w
czasie karmienia
widzi ją doskonale

SŁUCH



Nie jest jeszcze
skoordynowany ze
wzrokiem, ale słyszy
znakomicie



Lubi cichą, spokojną
muzykę i rytmiczne,
powtarzające się
dźwięki



Po tygodniu potrafi
odróżnić głos matki
od głosów innych
kobiet

ROZWÓJ FIZYCZNY



Zwiększenie ciężaru ciała i jego wysokości o
średnio 50%



Rozrost tkanki tłuszczowej



Włókna mięśniowe grubieją i rozrastają się



Rozrost masy muskulatury i kośćca (ośrodki
kostnienia)



Proporcje ciała- duża głowa, mała twarz, duże
czoło, mały zadarty nosek, odstające uszy,
małe usta



Pod koniec pierwszego roku życia, dziecko
waży średnio około 10kg i około 76-80cm
wzrostu



Intensywny rozwój całego organizmu

LOKOMOCJA



Pełzanie 6 m-c



Siadanie 7-8 m-c



Raczkowanie 9 m-c



Chodzenie 12 m-c

MANIPULACJA- STADIA

ROZWOJU



I stadium- zbliża ręce
do przedmiotu 4-5 m-c



II stadium- chwyt,
cztery palce bez kciuka
5-6 m-c



III stadium- używa
kciuka tzw. Chwyt
nożycowy, kontrola
wzroku 7-8 m-c



IV stadium- kciuk
przeciwstawia się
palcom tzw. chwyt
pęsetkowy

PROCESY POZNAWCZE



Wzrost wrażliwości sensorycznej



Od ok. 4 miesiąca życia różnicuje twarze
bliscy- obcy



Od 6-8 miesiąca życia reaguje mimicznie na
dźwięk



W 4-5 miesiącu potrafi lokalizować źródło
dźwięku



W 9 miesiącu życia naśladuje usłyszane
dźwięki

ROZWÓJ FIZYCZNY



Wzrost ciężaru i wysokości ciała (głównie
wysokości ciała)



Proces kostnienia, zarasta ciemiączko



Zmiana pozycji ciała z leżącego do chodu



Uzębienie mleczne



Ustalają się krzywizny kręgosłupa



W wieku niemowlęcym obwód klatki
piersiowej jest mniejszy od obwodu czaszki, a
w poniemowlęcym zmienia się wyraźnie na
korzyść pierwszego

ROZWÓJ LOKOMOCJI



Od chodzenia do
biegania



Umiejętność
pokonywania
przeszkód



Wzrost koordynacji
wzrokowo-ruchowej



25-30 m-c schodzi po
schodach nie
trzymając się poręczy



Mniej się męczy, jego
kroki wydłużają się

ROZWÓJ RUCHÓW RĄK



Wzrost precyzji ruchów
rąk



Uczy się samodzielnie
jeść, myć



Wie do czego służy
widelec, ołówek igła



Wzrost automatyzacji
czynności



Odpina i zapina guziki



Wkłada buty, czapkę



Posługuje się mydłem,
ręcznikiem, grzebieniem

RODZAJE ZABAW- TYPOWA

FORMA DZIAŁALNOŚCI



Manipulacyjna



Konstrukcyjna



Twórcza



Dydaktyczna



Ruchowa



Rysowanie (linie
chaotyczne, stadium
bazgrot, w 3 roku
życia chwyt
prawidłowy)



Lepi i wycina

PROCESY POZNAWCZE



Uwaga- początkowo mimowolna, mało podzielna, w 3
r.ż. Sięga 20-30 minut, a w zajęciach monotonnych do
17 minut



Pamięć- początkowo mimowolna, materiał lepiej jest
odtwarzany po pewnym czasie, po „ułożeniu” w 3 r.ż.
Powtarza 2 liczby



Mowa- 1-2 r.ż. To kres mowy właściwej, stadium
wyrazu(1,6-1,9), stadium zdania(1,9-3r.ż), słownik
czynny(2 lata- 300 wyrazów), słownik 3 latka- 1000
wyrazów, dominuje mowa sytuacyjna



Myślenie- początkowo opiera się na swoich
spostrzeżeniach, zdarza się, że używane pojęcia nie
odpowiadają w rzeczywistości ich odpowiednikom,
błędy popełniane przez dzieci są często źródłem
rozbawienia

FAZY WIEKU

PRZEDSZKOLNEGO



I faza- 3 r.ż. Mało samodzielne, chwiejne
uczuciowo, sylwetka smukleje, kościec
wrażliwy i giętki, duża ruchomość stawów,
słaba muskulatura, łatwość nabywania wad
postawy



II faza- 4,5-5 r.ż. Wiek pytań, wyobraźni,
fantazji, wzmacnia się proces kostnienia
(szczególnie w nadgarstkach)



III faza- 5,5-7 r.ż. Zainteresowanie światem
zewnętrznym, wzmacnia się kościec i
muskulatura, ustalają się naturalne krzywizny
kręgosłupa, zaczynają się zęby stałe

ROZWÓJ MOTORYCZNY



Cechuje go względna
harmonia, nie jest
gwałtowny i szybki



Doskonali swoją sprawność
ruchową



Rzut lepszy u chłopca niż u
dziewczynki



W biegu pojawia się „faza
lotu”



Lepsza koordynacja



W skoku rozbieg
dynamiczny, zdecydowane
odbicie



Utrzymuje równowagę ciała

ZADANIA WIEKU

PRZEDSZKOLNEGO



Przygotowanie do
pójścia do szkoły



Gotowość do
opuszczenia domu
rodzinnego i radzenia
sobie z typowymi
sytuacjami szkolnymi



Gotowość fizyczna,
emocjonalna, i
społeczna do
spędzenia czasu w
szkole

OD DZIAŁANIA SPONTANICZNEGO

DO REAKTYWNEGO



Jeśli czegoś chce, chce tego od razu



Domaga się, lub samo podejmuje działanie



Gdy coś zobaczy i to chce to nie widzi przeszkód na swojej
drodze



Mimo wielu zakazów i nakazów realizuje swoje pragnienia



Ważny udział w spontanicznym działaniu ma pamięć,
która działa w sposób mimowolny



W niewielkim stopniu panuje nad zapamiętywaniem i
odtwarzaniem



To co sobie przypomni w danej chwili doprowadza do
przymusu działania



Przeważnie pamiętają zdarzenia fragmentarycznie-
utrwala im się w pamięci to co było związane z silnymi
przeżyciami



Bardziej fantazjuje niż myśli realnie

ROZWÓJ FIZYCZNY



Organizm jest silniejszy i
odporniejszy na choroby



Rozwój układu
pokarmowego, kostnego,
oddechowego, mięśniowego



Kościec zawiera jeszcze
znaczną ilość tkanek
chrzęstnych



Proces dojrzewania
komórek mózgowych



Wzrost zręczności ruchowej
i wytrzymałości



Wzrost zainteresowania
aktywnością ruchową „głód
wyżycia ruchowego”

PROCESY POZNAWCZE



Przebiegają z coraz
większym udziałem
świadomości dziecka



Rozwój wyodrębnienia i
usamodzielnienia
czynności umysłowych



Tworzy się nawyk
uważania i
spostrzegawczości



Uwaga rozwija się
podczas nauki, staję się
coraz bardziej zdolna do
koncentracji, trwałości, i
przerzutności

PAMIĘĆ



Dużą rolę odgrywa w procesie uczenia się



W trwalszy sposób zapamiętuje to, na co
skierowana jest jego uwaga



Ściśle związana jest z rozwojem myślenia



Pamięć mechaniczna zaczyna przekształcać
się w pamięć logiczną, tak że zatraca
charakter obrazowo-konkretny nabywając
cech abstrakcyjno-logicznych



Wzrasta pojemność, szybkość, i trwałość
zapamiętywania

MYŚLENIE



Konkretno-wyobrażeniowe przekształca się w słowno-
logiczne



Ukierunkowane jest głównie na zdobywanie wiedzy
szkolnej



Rozwija się proces opanowania pojęć naukowych



Przyswajanie nowych pojęć i treści umożliwia
pojawianie się bardziej dojrzałych i poprawnych
sposobów rozumowania i dowodzenia oraz ujmowania
treści pojęć w sposób coraz bardziej złożony



Treścią jego myślenia stają się także rzeczy i zjawiska,
z którymi jeszcze nigdy się nie miał styczności



posiada umiejętność dokonywania operacji
myślowych bez odwoływania się do materiału
konkretnego

MOWA



Mowa dialogowa zmienia się w mowę
wewnętrzną



Dostępna jest obserwacji i badaniom w dwu
postaciach: w formie mowy ustnej oraz w
formie mowy pisanej



Powinno wyodrębniać poszczególne dźwięki
w sylabach i wyrazach (analiza dźwiękowa)
oraz łączyć wyodrębniane dźwięki w całości
(synteza dźwiękowa)



opanowuje dźwiękową, gramatyczną (zwaną
czasem zewnętrzną) oraz semantyczną, czyli
znaczeniową stronę mowy

MOWA C.D.



Ważnym wskaźnikiem rozwoju mowy jest
zwiększenie się zasobu słownika dzieci, co wiąże
się z rozwojem myślenia i zależy między innymi od
ogólnej umysłowej sprawności i inteligencji dziecka



Mowa dziecka w okresie wczesnoszkolnym- pod
wpływem wzajemnego oddziaływania na siebie
mowy ustnej i pisanej, dzięki nauce gramatyki i
rozwojowi myślenia- stopniowo zaczyna stawać się
narzędziem myślenia logicznego



Rozwój mowy dokonuje się na skutek przede
wszystkim oddziaływań społecznych,
odpowiedniego sposobu obcowania dorosłych z
dzieckiem oraz treści i metod stosowanych w jego
kształceniu

MOWA PISANA



Funkcja mowy pisanej
polega na odczytywaniu
cudzych wypowiedzi na
piśmie oraz na własnym
wypowiadaniu się na
piśmie, przy użyciu
podstawowych elementów
mowy



Rozwój umiejętności
pisania przebiega w kilku
kolejnych etapach:
odwzorowywanie,
przepisywanie, pisanie z
pamięci, pisanie ze słuchu,
pisanie samodzielne

ROZWÓJ UCZUCIOWY



rozszerza się krąg zdarzeń i spraw
wywołujących przeżycia emocjonalne dziecka



Proces ten dokonuje się stopniowo, głównie pod
wpływem przeobrażeń i osiągnięć w sferze
rozwoju umysłowego oraz pod wpływem
nowych sytuacji społecznych, w jakich znajduje
się dziecko



Zmienia się burzliwy dotychczas sposób
wyrażania takich uczuć jak: radość, wzruszenie,
strach, złość, gniew itp.



Choć epizodycznie jeszcze one wybuchają, to
jednak dziecko szkolne już nie demonstruje
swych uczuć w sposób pełny i nieskrępowany

ROZWÓJ UCZUCIOWY C.D.



przeżywanie dłużej
trwających uczuć, które
powstają pod wpływem
zdarzeń mających dla
dziecka bardziej istotne
znaczenie



rozwijają się uczucia wyższe-
jako trwały, określony i już w
znacznym stopniu
uświadamiany przez dziecko
stosunek emocjonalny do
ludzi, przedmiotów, zjawisk



Rozwój uczuć wyższych
pozostaje w ścisłym związku
z kształtowaniem się
osobowości

ROZWÓJ SPOŁECZNY



Dom rodzinny odgrywa szczególną rolę w
procesie uspołeczniania dzieci, w
kształtowaniu postaw społecznych i
moralnych



Szkoła natomiast, wprowadzając swoich
uczniów i wychowanków w kulturę kraju, w
którym żyją, przekazuje im określoną wiedzę,
zaszczepia społeczne i moralne normy
postępowania oraz ideały, kształtuje
światopogląd, wyrabia postawy i przekonania
zgodne z przyjętą w danym kraju ideologią
społeczną



Dużą role odgrywają formalne i nieformalne
grupy rówieśnicze

ETAPY ROZWOJU

SPOŁECZNEGO



Okres przejściowy
przystosowania się do
grupy. Jest to okres mało
licznych, składających się z
dwojga, trojga dzieci,
przeważnie tej samej płci i
powstających spontanicznie
w celach zabawy.



Powstawanie „paczek” i
„band”. Uczestnictwo w
bandzie daje dziecku
swoiste poczucie osiągnięcia
pozycji społecznej, co
wytwarza poczucie
lojalności wobec bandy i jej
członków.

ROZWÓJ MORALNY



zmiany w tym zakresie dotyczą przede wszystkim
sądów i ocen moralnych, postępowania moralnego
oraz reakcji dziecka na własne zachowania moralne



heteronomia moralna- uznawanie przez dziecko za
sprawiedliwe wszelkich nakazów i zakazów
pochodzących od dorosłych. W okresie tym autorytet
dorosłych (rodziców, nauczycieli) jest największy.



socjonomia moralna- to już wysoki poziom rozwoju
moralnego, ale jeszcze nie jego najdojrzalsza postać



Dojrzałość moralną osiąga jednostka wtedy, gdy
uświadamia sobie, że również ona sama może być
źródłem przepisów moralnych. Ten etap — stadium
autonomii moralnej — na ogół wykracza poza okres
wczesnoszkolny.

Document Outline