Obrażenia głowy u ludzi w podeszłym wieku, przyczyny, choroby współistniejące i wpływ przyjmowanych leków.

Obrażenia czaszki i mózgu to jedne z
głównych przyczyn kalectwa i śmierci w
młodszych grupach wiekowych. Mogą być
spowodowane różnymi czynnikami, a
następstwa zależą od prędkości i kierunku
działania urazu.

Najczęstsze mechanizmy urazów u osób
starszych to:



upadek,



wypadek komunikacyjny,



potrącenie przez pojazd.

Najbardziej typowymi urazami u osób w

starszym wieku są:



złamania żeber,



urazy głowy/krwiak podtwardówkowy,



uszkodzenia/złamania kręgosłupa,



złamania nasady bliższej kości udowej,



złamania dystalnej części kości

promieniowej.

Wczesne następstwa urazów głowy



Do tej grupy zaburzeń możemy zaliczyć:



wstrząśnienie mózgu,



stłuczenie mózgu,



krwiaki wewnątrzczaszkowe (nadtwardówkowe,
podtwardówkowe, śródmózgowe),



pourazowe krwawienie podpajęczynówkowe,



ostre wodogłowie pourazowe,



pourazowy płynotok nosowy lub uszny,



uszkodzenie nerwów czaszkowych,



zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i
mózgu.

Wewnętrzne przyczyny upadków:



OSTEOPOROZA



NIEDOWIDZENIE/ŚLEPOTA



ZABURZENIA RÓWNOWAGI



ZAWROTY GŁOWY

Zewnętrzne przyczyny upadków:



MIESZKANIA

Zawroty głowy mogą mieć podłoże neurologiczne,

sercowo-naczyniowe, psychogenne lub laryngologiczne.

Skupmy się najpierw na neurologicznych.

Zasadniczym podłożem zawrotów głowy jest uszkodzenie

narządu przedsionkowego w uchu wewnętrznym, włókien

przewodzących nerwu VIII (nerwu przedsionkowo-

ślimakowego), jądra przedsionkowego w pniu mózgu lub

innych struktur układu nerwowego odpowiedzialnych za

utrzymanie równowagi. Ważnym aspektem jest to, iż

tylko uszkodzenie jednostronne daje objawy, przy

uszkodzeniu obustronnym one nie występują. Wśród

przyczyn neurologicznych i laryngologicznych, które są

ze sobą ściśle powiązane, możemy wyróżnić obwodowe i

ośrodkowe.

Do obwodowych przyczyn należą:



uraz ucha wewnętrznego, np. złamanie

piramidy kości skroniowej, przetoka
przychłonki, wstrząśnienie błędnika;

Do drugiej grupy objawów ośrodkowych
zaliczymy:



migrenę;



napad padaczkowy,

Przy ocenie ciężkości urazów głowy bardzo przydatne jest
zastosowanie 15-punktowej skali Glasgow Coma Scale (GCS).
Pozwala ona ocenić stan chorego na podstawie trzech kryteriów:
reakcji otwierania i zamykania oczu, reakcji motorycznych oraz
komunikacji słownej. Ma ona prostą konstrukcję, a więc może być
wykorzystywana przez ogół lekarzy oraz personel pielęgniarski, a
przy tym pozwala dość dokładnie ocenić stan chorego i porównać
zachodzące zmiany. GSC wprowadza podział ciężkości urazów
czaszkowo-mózgowych na kilka stopni:



minimalny: 15 punktów, bez utraty przytomności i niepamięci,



łagodny: 14-15 punktów, krótkotrwała utrata przytomności i
niepamięć wsteczna,



umiarkowany: 9-13 punktów, utrata przytomności dłuższa niż 5
minut, nieznaczne objawy świadczące o ogniskowym
uszkodzeniu mózgu,



ciężki: 5-8 punktów, stan utraty przytomności, z zachowanymi
odruchami zapewniającymi podstawowe funkcje życiowe,



krytyczny: 3-4 punkty, chory nieprzytomny, bez odruchów
umożliwiających przeżycie.

WSTRZĄŚNIENIE MÓZGU

Wstrząśnienie mózgu jest najlżejszą formą uogólnionego
urazu mózgu. Dochodzi tutaj do przejściowego,
krótkotrwałego zaburzenia czynności mózgu. Objawem
niezbędnym do właściwego rozpoznania jest
krótkotrwała utrata przytomności, przy czym pacjent
zwykle nie pamięta okoliczności związanych z urazem.
Objawami towarzyszącymi są: ból głowy,
nudności, wymioty, złe samopoczucie pojawiające się po
odzyskaniu przytomności. Wstrząśnienie mózgu nie
powoduje zmian w badaniach obrazowych. W badaniu
neurologicznym nie stwierdza się żadnych deficytów
neurologicznych. Chory, u którego podejrzewa się
wstrząśnienie mózgu powinien być hospitalizowany w
celu kilkudniowej obserwacji.

STŁUCZENIE MÓZGU

To lokalne uszkodzenie struktury mózgowia wykrywane za
pomocą tomografii komputerowej, charakteryzujące się
występowaniem wybroczyn i niewielkich ognisk
krwotocznych w obrębie kory mózgu i podkorowo. Objawy
zależą od lokalizacji i rozległości stłuczenia. W pierwszych
godzinach po urazie obraz przypomina wstrząśnienie mózgu.
Zdarza się jednak, że chory nie traci przytomności
bezpośrednio po urazie, lecz dopiero później i na dłuższy
okres. Występują zaburzenia neurologiczne odpowiadające
czynności stłuczonej części mózgu: zaburzenia
czucia obejmujące połowę ciała, niedowłady połowicze lub
porażenia mięśni twarzy, kończyn górnych, rzadziej dolnych
po stronie przeciwnej do urazu, niedowidzenie, zaburzenia
mowy, zaburzenia równowagi, oczopląs po stronie
uszkodzenia. Leczenie ma charakter objawowy.

Krwiaki wewnątrzczaszkowe

Stanowią poważne zagrożenie dla osób po urazach czaszkowo-

mózgowych. Często są bezpośrednią przyczyną śmierci lub

ciężkiego kalectwa, niezależnie od ciężkości urazu. Bardzo

ważnym czynnikiem ryzyka krwiaków jest wystąpienie

złamania kości czaszki. W zależności od położenia krwiaka w

stosunku do opony twardej i mózgu wyróżnia się krwiaki

nadtwardówkowe, podtwardówkowe i śródmózgowe.

Najczęstszą przyczyną krwiaka nadtwardówkowego jest

uszkodzenie naczyń tętniczych opony twardej mózgu, przede

wszystkim tętnicy oponowej środkowej. W 85% towarzyszą mu

złamania kości sklepienia czaszki. Krwiak ma ostry przebieg,

gdyż krwawienie z naczyń tętniczych powoduje szybkie

narastanie objawów wzmożonego ciśnienia wewnątrz czaszki.

Jest to bezpośrednie zagrożenie dla życia, dlatego konieczna

jest szybka interwencja chirurgiczna. Krwiak podtwardówkowy

związany jest z uszkodzeniem naczyń żylnych, a więc jego

przebieg nie jest tak gwałtowny. Gromadząca się

wynaczyniona krew powoduje ucisk i przemieszczenie się

struktur mózgowia. Objawy mogą pojawiać się po kilku

tygodniach lub nawet miesiącach od urazu. Przewlekły krwiak

podtwardówkowy jest częstą patologią wewnątrzczaszkową u

osób w podeszłym wieku. Manifestować się może jako guz

mózgu, wodogłowie lub zespół otępienia: bóle głowy,

osłabienie sprawności umysłowej, zaburzenia pamięci, napady

padaczkowe oraz objawy ogniskowe.

Document Outline