Ocalić od

zapomnieni

a

Odkryc nieodkryte

’

B y l i t a m t a k ż e l u d z i e z a p o m n i a n i ,
C o i c h h i s t o r i a u s z u n a m n i e p i e ś c i ,
Z w y k l i ż o ł n i e r z e , p r z e z w r o g a p o j m a n i ,
I l u i c h b y ł o ? G ł o w a n i e p o m i e ś c i .

I m j u ż n i k t n i g d y n i e u ł o ż y p i e ś n i ,
C h o ć z i e m i a n o c i d z i e ń i c h r e q u i e m s z e p c z e ,
Ż e t a k s t r a s z l i w e r e p r e s j e p o n i e ś l i ,
C o w y w o j u j ą w n a s n i e c z u ł e d r e s z c z e .

Z a p o m i n a m y, b o t e ż n a s n i k t n i e w o ł a ,
B y ś m y t o m i s k a o d k u r z y l i z l a t ,
U w a ż a m y z g o d n i e , ż e t o n i e n a s z a r o l a
B y d z i ś c h w y t a ć w r ę c e p a p i e r o w y b a t .

A j e d n a k a t r a m e n t w y s e c h ł n a p a p i e r z e
Z o s t a w i a j ą c i m i o n o r a z n a z w i s k ś l a d .
G d y b y ś m y t y l k o k i e d y w d o b r e j w i e r z e
C h w y c i l i p o d r ę c z n i k , k t ó r y t e g o w a r t .
G d y b y ś m y w p ę d z i e ż y c i a o d p o c z ę l i s o b i e ,
D o c e n i a j ą c t o , c o d a ł n a m n o w y ś w i a t ,
W t e d y t e ż z r o d z i ł b y s i ę p e w n i e w n a s z e j g ł o w i e
M o ż e w z d e c h , m o ż e m y ś l , a m o ż e n a w e t ł z a .

Ż e i s t n i e l i t a k ż e C i i n n i , z a p o m n i a n i ,
C o i c h h i s t o r i a u s z u n a m n i e p i e ś c i ,
Z w y k l i ż o ł n i e r z e , p r z e z w r o g a p o j m a n i ,
A t y l u i c h b y ł o , ż e g ł o w a n i e p o m i e ś c i .

O d d a l i s w e ż y c i a b y b y ł y f u n d a m e n t e m ,
P o d c z y s t ą P o l s k ę j u ż b r o c z ą c ą k r w i ą .
Z g o d z i l i s i ę b y ć c i e m n y m o d m ę t e m ,
A b y V i v e l a l i b e r t é t o u j o u r s !

Katarzyna
Adamczak

Byli tam

także…

Byli tam

także…

POWSTANIE

STYCZNIOW

E

ROLA

WIELKOPOLSKI W

POWSTANIU

STYCZNIOWYM

GRODZISK

WIELKOPOLSKI

• Opór przeciwko zaborcy i udział Wielkopolan w

powstaniach spowodował ograniczanie, a w
końcu całkowite pozbawienie autonomii
Wielkiego Księstwa Poznańskiego.

• Nasiliła się akcja germanizacyjna oraz konflikty

narodowościowe i religijne, prowokowane
niejednokrotnie przez władze zaborcze.

• Nie ominęło to również Grodziska. Jednakże

mimo tego nie zabrakło czynnego udziału
mieszkańców miasta podczas powstania
styczniowego (1863-1864r.).

Kara za pamięć

• Dyskobolia kultywuje tradycje jednych z najstarszych klubów

piłkarskich w Polsce. Założone w Grodzisku 24 września 1894 roku
Towarzystwo Robotników Katolickich" skupiające drobnych
kupców i rzemieślników utworzyło pierwszy w mieście Klub
Sportowy pod nazwa Celeritas, gdzie uprawiano głównie piłkę
nożną. Niebawem powstał klub Florencja, gdzie piłkę nożną
uprawiały także kobiety. Obydwa działały już na przełomie XIX i
XX wieku. Były nie tylko klubami sportowymi. Podobnie jak
Związek Towarzystw Gimnastycznych Sokół, który w Grodzisku
działał od 1903 roku, były także ogniskami walki o polskość
Wielkopolski. W 1913 roku mieszkańcy Grodziska byli świadkami
procesu sądowego przeciwko działaczom sportowym w związku
ze zorganizowaniem przez nich publicznych obchodów
pięćdziesiątej rocznicy Powstania Styczniowego. 

OPALENICA

Ignacy Drążkiewicz

Robotnik z Opalenicy

August Echaust

Praktykant w dobrach Wojnowice

Ludwik Fiksiński

Mieszczanin z Opalenicy

Łukasz i Franciszek Guderscy

Piekarz i uczeń piekarski z Opalenicy

Ferdynand Molinek

Pełnomocnik majątku Uścięcice

Stanisław Palacz

Pisarz w dobrach Wojnice

Franciszek Peysert

• Urzędnik w majątku Dakowy Mokre

Stanisław Piątkowski

Ekonom w dobrach Wojnowice

Andrzej Przybylski

Lokaj z Opalenicy

Marceli Winkler

Pisarz majątku Urbanowo

POZNAŃ

EDMUND CALLIER

(UR. 2 PAŹDZIERNIKA 1833 W

SZAMOTUŁACH, ZM. 14
GRUDNIA 1893 W POZNANIU)

Pułkownik, naczelnik wojskowy województwa
mazowieckiego. Od maja do sierpnia 1863 r. stoczył
kilkanaście bitew i potyczek. Zasłynął jako znakomity
dowódca, wykazując nieprzeciętne zdolności
prowadzenia walki partyzanckiej. Stanisław Strumph-
Wojtkiewicz ocenia Calliera jako jednego z
najlepszych dowódców walczących w Kaliskiem i na
Mazowszu, z którym ogromnie liczył się Romuald
Traugutt. W styczniu 1864 r. podjął się formowania
oddziałów na terenie Prus
Wschodnich przeznaczonych do wkroczenia
w Płockie. Nie zdołał wykonać tego zadania ponieważ
uwięziono go i w procesie berlińskim skazano na rok
twierdzy za zdradę stanu.

"

Nad wszystko kocham Ojczyznę; kocham

wszystkich czcigodnych członków narodu

mego; kocham przeszłość polską i

wszystkie znamiona, które nas Polaków od

innych odróżniają narodów; jednym

słowem kocham wszystko, co polskie,

choćby jedynie dlatego, że jest polskie"

JAN KANTY DZIAŁYŃSKI

(UR. 28 WRZEŚNIA 1829 KOŁO POZNANIA, ZM. 30

MARCA 1880 W KÓRNIKU) 

Tuż przed wybuchem powstania

styczniowego odbył podróż po Bliskim

Wschodzie; w lutym 1863, powrócił do

Poznania i powołał tzw. Komitet

Działyńskiego, w ramach którego

organizował pomoc zaboru pruskiego

dla powstania. Po rewizji w pałacu

poznańskim, zagrożony

aresztowaniem, przyłączył się do

bezpośredniej walki zbrojnej. Walczył

w oddziale Edmunda Taczanowskiego;

po klęsce pod Ignacewem 8

maja 1863 schronił się we Francji.

ALEKSANDER GUTTRY

(UR. 1813, PARYŻ K. ŻNINA, ZM. 4 STYCZNIA 1891 KOŁO

POZNANIA)

Polski działacz polityczny,

przedstawiciel liberalnego

ziemiaństwa. Brał udział w powstaniu

listopadowym, później w powstaniu

wielkopolskim w 1848 roku, kiedy był

adiutantem Ludwika

Mierosławskiego. W latach 1861-

1866 zasiadał w Izbie Deputowanych

pruskiego Landtagu

w Berlinie. W powstaniu

styczniowym z 1863 początkowo

działał w Wielkopolsce, a następnie

był komisarzem Rządu Narodowego

na Francję i Anglię. Pochowany został

na cmentarzu juncewskim.