background image

Ocalić od 

zapomnieni

a

Odkryc  nieodkryte

background image

B y l i   t a m   t a k ż e   l u d z i e   z a p o m n i a n i ,
C o   i c h   h i s t o r i a   u s z u   n a m   n i e   p i e ś c i ,
Z w y k l i   ż o ł n i e r z e ,   p r z e z   w r o g a   p o j m a n i ,
I l u   i c h   b y ł o ?   G ł o w a   n i e   p o m i e ś c i .

I m   j u ż   n i k t     n i g d y   n i e   u ł o ż y   p i e ś n i ,
C h o ć   z i e m i a   n o c   i   d z i e ń   i c h   r e q u i e m   s z e p c z e ,
Ż e   t a k   s t r a s z l i w e   r e p r e s j e   p o n i e ś l i ,
C o   w y w o j u j ą   w   n a s     n i e c z u ł e   d r e s z c z e .

Z a p o m i n a m y,   b o   t e ż   n a s   n i k t   n i e   w o ł a ,
B y ś m y   t o m i s k a   o d k u r z y l i   z   l a t ,
U w a ż a m y   z g o d n i e ,   ż e   t o   n i e   n a s z a   r o l a
B y   d z i ś   c h w y t a ć   w   r ę c e   p a p i e r o w y   b a t .

A   j e d n a k   a t r a m e n t   w y s e c h ł   n a   p a p i e r z e
Z o s t a w i a j ą c     i m i o n   o r a z   n a z w i s k   ś l a d .
G d y b y ś m y   t y l k o   k i e d y   w   d o b r e j   w i e r z e
C h w y c i l i   p o d r ę c z n i k ,   k t ó r y   t e g o   w a r t .
G d y b y ś m y   w   p ę d z i e   ż y c i a     o d p o c z ę l i     s o b i e ,
D o c e n i a j ą c   t o ,   c o   d a ł   n a m   n o w y   ś w i a t ,
W t e d y   t e ż   z r o d z i ł b y   s i ę   p e w n i e   w   n a s z e j   g ł o w i e
M o ż e     w z d e c h ,   m o ż e   m y ś l ,   a   m o ż e   n a w e t   ł z a .

Ż e   i s t n i e l i   t a k ż e   C i   i n n i ,   z a p o m n i a n i ,
C o   i c h   h i s t o r i a   u s z u   n a m   n i e   p i e ś c i ,
Z w y k l i   ż o ł n i e r z e ,   p r z e z   w r o g a   p o j m a n i ,
A   t y l u   i c h   b y ł o ,   ż e   g ł o w a   n i e   p o m i e ś c i .

O d d a l i   s w e   ż y c i a   b y   b y ł y   f u n d a m e n t e m ,
P o d   c z y s t ą   P o l s k ę   j u ż   b r o c z ą c ą   k r w i ą .
Z g o d z i l i   s i ę   b y ć   c i e m n y m   o d m ę t e m ,
A b y     V i v e   l a   l i b e r t é   t o u j o u r s !

Katarzyna 
Adamczak

Byli tam 

także…

Byli tam 

także…

background image

POWSTANIE

STYCZNIOW

E

background image

ROLA 

WIELKOPOLSKI W 

POWSTANIU 

STYCZNIOWYM

background image

GRODZISK 

WIELKOPOLSKI

background image

• Opór przeciwko zaborcy i udział Wielkopolan w 

powstaniach spowodował ograniczanie, a w 
końcu całkowite pozbawienie autonomii 
Wielkiego Księstwa Poznańskiego.

• Nasiliła się akcja germanizacyjna oraz konflikty 

narodowościowe i religijne, prowokowane 
niejednokrotnie przez władze zaborcze. 

• Nie ominęło to również Grodziska. Jednakże 

mimo tego nie zabrakło czynnego udziału 
mieszkańców miasta podczas powstania 
styczniowego (1863-1864r.).

background image

Kara za pamięć

• Dyskobolia kultywuje tradycje jednych z najstarszych klubów 

piłkarskich w Polsce. Założone w Grodzisku 24 września 1894 roku 
Towarzystwo Robotników Katolickich" skupiające drobnych 
kupców i rzemieślników utworzyło pierwszy w mieście Klub 
Sportowy pod nazwa Celeritas, gdzie uprawiano głównie piłkę 
nożną. Niebawem powstał klub Florencja, gdzie piłkę nożną 
uprawiały także kobiety. Obydwa działały już na przełomie XIX i 
XX wieku. Były nie tylko klubami sportowymi. Podobnie jak 
Związek Towarzystw Gimnastycznych Sokół, który w Grodzisku 
działał od 1903 roku, były także ogniskami walki o polskość 
Wielkopolski. W 1913 roku mieszkańcy Grodziska byli świadkami 
procesu sądowego przeciwko działaczom sportowym w związku 
ze zorganizowaniem przez nich publicznych obchodów 
pięćdziesiątej rocznicy Powstania Styczniowego. 

background image

OPALENICA

background image

Ignacy Drążkiewicz

Robotnik z Opalenicy

background image

August Echaust

Praktykant w dobrach Wojnowice

background image

Ludwik Fiksiński

Mieszczanin z Opalenicy

background image

Łukasz i Franciszek  Guderscy

Piekarz i uczeń piekarski z Opalenicy

background image

Ferdynand Molinek

Pełnomocnik majątku Uścięcice

background image

Stanisław Palacz

Pisarz w dobrach Wojnice

background image

Franciszek Peysert

• Urzędnik w majątku Dakowy Mokre

background image

Stanisław Piątkowski

Ekonom w dobrach Wojnowice

background image

Andrzej Przybylski

Lokaj z Opalenicy

background image

Marceli Winkler

Pisarz majątku Urbanowo

background image

POZNAŃ

background image

EDMUND CALLIER

(UR. 2 PAŹDZIERNIKA 1833 W 

SZAMOTUŁACH, ZM. 14 
GRUDNIA 1893 W POZNANIU)

Pułkownik, naczelnik wojskowy województwa 
mazowieckiego. Od maja do sierpnia 1863 r. stoczył 
kilkanaście bitew i potyczek. Zasłynął jako znakomity 
dowódca, wykazując nieprzeciętne zdolności 
prowadzenia walki partyzanckiej. Stanisław Strumph-
Wojtkiewicz ocenia Calliera jako jednego z 
najlepszych dowódców walczących w Kaliskiem i na 
Mazowszu, z którym ogromnie liczył się Romuald 
Traugutt. W styczniu 1864 r. podjął się formowania 
oddziałów na terenie Prus 
Wschodnich przeznaczonych do wkroczenia 
w Płockie. Nie zdołał wykonać tego zadania ponieważ 
uwięziono go i w procesie berlińskim skazano na rok 
twierdzy za zdradę stanu. 

background image

"

Nad wszystko kocham Ojczyznę; kocham 

wszystkich czcigodnych członków narodu 

mego; kocham przeszłość polską i 

wszystkie znamiona, które nas Polaków od 

innych odróżniają narodów; jednym 

słowem kocham wszystko, co polskie, 

choćby jedynie dlatego, że jest polskie"

background image

JAN KANTY DZIAŁYŃSKI

(UR. 28 WRZEŚNIA 1829 KOŁO POZNANIA, ZM. 30 

MARCA 1880 W KÓRNIKU) 

Tuż przed wybuchem powstania 

styczniowego odbył podróż po Bliskim 

Wschodzie; w lutym 1863, powrócił do 

Poznania i powołał tzw. Komitet 

Działyńskiego, w ramach którego 

organizował pomoc zaboru pruskiego 

dla powstania. Po rewizji w pałacu 

poznańskim, zagrożony 

aresztowaniem, przyłączył się do 

bezpośredniej walki zbrojnej. Walczył 

w oddziale Edmunda Taczanowskiego; 

po klęsce pod Ignacewem 8 

maja 1863 schronił się we Francji.

background image

ALEKSANDER GUTTRY

(UR. 1813, PARYŻ K. ŻNINA, ZM. 4 STYCZNIA 1891 KOŁO 

POZNANIA)

Polski działacz polityczny, 

przedstawiciel liberalnego 

ziemiaństwa. Brał udział w powstaniu 

listopadowym, później w powstaniu 

wielkopolskim w 1848 roku, kiedy był 

adiutantem Ludwika 

Mierosławskiego. W latach 1861-

1866 zasiadał w Izbie Deputowanych 

pruskiego Landtagu 

w Berlinie. W powstaniu 

styczniowym z 1863 początkowo 

działał w Wielkopolsce, a następnie 

był komisarzem Rządu Narodowego 

na Francję i Anglię. Pochowany został 

na cmentarzu juncewskim.


Document Outline