Układ
sercowo-
naczyniowy
Układ
sercowo-
naczyniowy
Różnicowanie się układu
sercowo-naczyniowego
Początek rozwoju tego układu
przypada na 18 dzień ciąży
Wiąże się on z powstaniem w
mezodermie pozazarodkowej
pęcherza żółtkowego, szypuły
łączącej kosmówki wysp
krwiotwórczych.
Wyspy krwiotwórcze
Komórki wysp krwiotwórczych
nazywane są hemangioblastami;
Są to komórki zdolne do
różnicowania się na:
komórki
śródbłonka naczyń krwionośnych
i
komórki krwi
;
Angioblasy- są to prekursorowe
komórki naczyń krwionośnych
Powstawanie naczyń
krwionośnych
Naczynia krwionośne powztają w dwóch
procesach:
Waskulogenezy- tworzenie się cewkowatej
sieci pierwotnych naczyń krwionośnych,
powstaje tu m.in.: zawiązek serca, żyły
zasadnicze, aorty grzbietowe;
Angiogenezy- polega na przebudowaniu
pierwotnej sieci naczyń krwionośnych i
trwa on również w okresie postnatalnym
do momentu adaptacji się tkanek i
narządów do nowych warunków
fizjologicznych
Rozwój serca
Początek rozwoju serca przypada 18-
19 dzień ciąży;
W tym czasie w
polu sercotwórczym
tworzą się parzyste
sznury
sercotwórcze
;
Ok. 20 dnia ze sznurów
sercotwórczych tworzą się
cewy
śródsierdziowe
;
22 dnia cewy zbliżają się do siebie,
łączą się w skutek czego tworzą
cewę wsierdziową
.
22 dnia
rozwoju serce rozpoczyna
czynność skurczową.
Cewa sercowa
Lewa i prawa wewnątrzzarodkowa
jama ciała ulęgają połączeniu
zbliżając się do siebie w linii
środkowej tworząc
jamę
osierdzia
w której swobodnie
zawieszona jest cewa sercowa.
Po 4 tyg. rozwoju cewa sercowa
rośnie szybciej niż jama osierdzia.
W związku z tym cewa ulega
licznym przystosowawczym
pofałdowaniom, rozszerza się i
zwęża.
Podział cewy
serca
Dwa pierwsze
przewężenia dzielą
cewę na 3 części:
Opuszkę pierwotną serca
Pierwotna komorę
Pierwotny przedsionek
Dwa kolejne przewężenia
tworzą:
Pień tętniczy
Zatokę żylną
Rozwój głównych przegród serca
Rozwój głównych przegród serca
zachodzi między 27. a 37. dniem
ciąży;
W kanale przedsionkowo-
komorowym pojawiają się
zgrubienia zwane guzami lub
poduszeczkami wsierdziowymi;
Następuje zbliżenie się guzów do
siebie , następnie łączą się one
ze sobą, wytwarzając przegrodę
pośrednia która dzieli kanał
przedsionkowo-komorowy na
część lewą i prawą.
Przegroda pierwotna:
Kształt półksiężycowaty;
Wyrasta z grzbietowo-głowowej ściany
przedsionka i kieruje się w stronę guzów
wsierdziowych;
Dzieli pierwotny przedsionek na 2
połowy;
Do momentu połączenia się obu
krawędzi półksiężycowatej przegrody
tworzy się przejściowo
otwór pierwotny
.
Przegroda pierwotna
W wyniku połączenia się
wolnego brzegu przegrody
pierwotnej z lewa strona
guzów wsierdziowych
zarasta otwór pierwotny.
Wcześniej jednak w górnej
części przegrody pojawiają
się szczeliny, które zlewają
się tworząc
otwór wtórny
.
Przegroda wtórna
Równocześnie z powstaniem
otworu wtórnego po prawej
stronie przegrody pierwotnej
powstaje kolejna półksiężycowa
błona – przegroda wtórna;
Rośnie ona w dół i pokrywa część
otworu wtórnego;
Powoduje to że ujście między
jamami przedsionka jest skośną,
wydłużoną szczeliną, zwaną
otworem owalnym
.
Przegroda wtórna
Podział komory pierwotnej
W 4 tyg. rozwoju w dnie komory
pojawia się grzebień mięśniowy;
W wyniku podziałów mioblastów
grzebień wzrasta w kierunku
guzów wsierdziowych i tworzy
część mięśniową przegrody
międzykomorowej
;
Do 7 tyg. między wypukłym
brzegiem przegrody a guzami
istnieje połączenie-
półksiężycowaty twór
międzykomorowy;
Pod koniec 7 tyg. otwór zarasta.
Z prawej strony połączonych
guzów wsierdziowych wyrasta
błoniasta część przegrody
międzykomórkowej
;
Ostateczny podział na prawą i
lewą komorę następuje w
momencie kiedy obie części
przegrody międzykomorowej
łączą się ze sobą.
Podział opuszki sercai pnia
tętniczego
Z namnażających się komórek
mezenchymy powstaje powstaje
prawy i lewy grzebień opuszki;
Grzebienie łączą się w pniu
tętniczym tworząc przegrodę
aortalno-płucną;
Przegroda ta dzieli pień tętniczy
na dwa kanały: aortę wstępującą i
pień płucny;
Opuszka zostaje wbudowana w
ściany komór serca i tworzy:
◦
W prawej komorze- stożek tętniczy ( z
którego rozwija się pień płucny)
◦
W lewej stanowi opuszkę aorty
Powstają 4 płatki zastawek tętniczych
w ujściu głównych tętnic serca
Po podziale opuszki na na roki
opdpłuwu krwi, para płatków dzieli
się dodatkowo na dwie części;
Tworzy się 6 płatków zastawek
półksiężycowatych ( 3 w aorcie i 3 w
pniu płucnym)
Układ tętniczy
Pierwsze naczynia tętnicze powstają
na początku 4 tyg. rozwoju, są to
dwie aorty pierwotne będące
przedłużeniem cew sercowych;
Prawa i lewa aorta daje liczne odgałęzienia
tworząc: tętnice międzysegmentowe
zarodka
Tętnice żółtkowe
Tętnice pępowinowe
W 4 i 5 tyg. powstaje sześć par
łuków gardłowych ( łuki aorty),
każdy z nich ma własne naczynie
tętnicze i nerw czaskowy.
Układ żylny
W 4 tyg. Cięży sieć żylna składa
się z:
Sieci układu grzbietowego
Sieci odżywczej
Początkowo oba układy sa
symetryczne i parzyste
Z czasem żyły po stronie lewej
zanikają,a krew kieruje się do
porawego pnia
Układ chłonny
Układ chłonny zaczyna rozwijać
się w 5 tyg. ciąży;
Naczynia chłonne powstają z
mezenchymy i tworzą sieć
kanałów i 6 worków chłonnych:
Parzyste worki szyjne
Parzyste worki biodrowe
Worek zaotrzewnowy
Zbiornik mleczu
Limfocyty powstają z
limfoidalnych kom macierzystych
Krążenie płodowe
Krew zawierająca tlen i produkty
odżywcze płynie z łożyska żyłą
pepowinową do wątroby gdzie
rozdziela się na dwa strumienie;
Większa ilość krwi wpływa do żyły
głównej dolnej a pozostała wnika
do naczyń zatokowych wątroby,
miesza się z krwią krążenia
wrotnego i dociera do żyły górnej
dolnej;
W ścianie przewodu żylnego
znajduje się zwieracz który
rozdziela strumień krwi;
Zwieracz zapobiega przeciążeniu
serca przy silnych skurczach macicy
W żyle głównej krew łożyskowa
miesza się z odtleniona krwią z dolnej
części płodu;
Żyła główna wnika do prawego
przedsionka (rozdział strumienia krwi)
następnie krew otworem owalnym
płynie do przedsionka lewego, a
następnie do lewej komory , którą
opuszcza przez aortę;
Krew która zostaje w prawym
przedsionku miesza się z krwią żylną
Krążenie krwi u noworodka
charakteryzuje się :
Zmniejszeniem oporu naczyń płucnych;
Zwiększeniem objętości krwi
przepływającej przez płuca
Wzrostem oporu naczyń krążenie
dużego
Zahamowaniem krążenia krwi z
prawego do lewego przedsionka
Po obkurczeniu tętnic pępowinowych
następuje zamknięcie żyły pępowinowej
i przewodu żylnego- krew przepływa
przez system krążenia zatokowego
wątroby.