Ćwiczenie projektowe  

TWS

Projekt 

mechaniczno-

biologicznej 

oczyszczalni ścieków 

komunalnych

Zajęcia 2

Wymiarowanie krat

Krata schodkowa

Krata hakowa

Krata łukowa

Krata koszowa

•

http://www.ekomonta
z.com/?s=12&id_prd=
3&id_grp=1&id_pck=1

•

http://www.eko-celkon
.com.pl/zasobnik1.htm
l

Kraty – podstawowe 
informacje

Jedną z podstawowych wielkości 
charakteryzujących kraty jest 
prześwit, czyli odległość miedzy 
dwoma sąsiednimi prętami. 
W zależności od wielkości prześwitu 
wyróżnia się

•

kraty rzadkie o prześwicie 

powyżej 40mm, 

•

kraty średnie – 10 – 40 mm

•

kary gęste o prześwicie powyżej 

10mm 

Wymiarowanie krat 

•

Prześwit – 20 mm, oczyszczane 
mechanicznie

•

Pręty :

•

Grubość  8 – 10 mm

•

Szerokość 25 – 38mm

•

Długość do 2,4m

Przyjęte rozwiązanie – 
krata płaska

L

1

L

L

2

B

kr

B

B



 = 60º

Prześwit kraty 

[mm]

Jednostkowa ilość skratek

„a” [dm

3

/M∙a]

kraty czyszczone 

ręcznie

kraty czyszczone 

mech.

16

5,0

6,0

20

4,0

5,0

25

3,5

4,0

•

max. prędkość przepływu między 
prętami kraty oczyszczanej 
mechanicznie

 ≤ 1,0 m/s (0,6 – 1,0m/s), 

•

min. prędkość przepływu w komorze 
przed kratą  ≥ 0,4 m/s

1. Wyznaczenie dobowej 
objętości skratek zatrzymanych 
na kracie

•

a - jednostkowa ilość skratek dm

3

/M

.

 a,  przyjęto  a 

= …….. dla prześwitu kraty wynoszącej  
……….mm

•

Warunek:

•

Kraty czyszczone  mechanicznie V

d

  ≥ 0,2 m

3

/d

•

Kraty czyszczone  ręcznie V

d

≤  0,2 m

3

/d

3

[

/ ]

1000 365

d

OLM a

V

m d

�

=

�

2. Wyznaczenie wymaganej 
powierzchni przekroju czynnego 
kraty

v

kr_max 

 - maksymalna prędkość przepływu między 

prętami kraty, 
v

kr_max

 = 1 m/s

2

max

_ max

[ ]

3600

h

kr

kr

Q

f

m

v

=

�

3. Wyznaczenie maksymalnej 
dopuszczalnej szerokości komory 
krat

•

v

min

 - minimalna prędkość przepływu ścieków w 

komorze krat, v

min

 = 0,4m/s

•

h

min

 - minimalne napełnienie w przewodzie 

doprowadzającym, m

min

_ max

'

min

min

[ ]

3600

h

kr

Q

B

m

v

h

=

� �

4. Wyznaczenie liczby prześwitów 
między prętami krat

•

b - szerokość prześwitu między prętami, m

5. Wyznaczenie rzeczywistej 
liczby prześwitów między prętami 
kraty

•

Dla kraty czyszczonej mechanicznie

max

[ ]

kr

f

n

szt

b h

=

�

1,05

[ ]

rz

n

n szt

=

�

6. Wyznaczenie rzeczywistej 
szerokości komory krat

•

s – grubość pręta 8 – 10 mm

•

B

kr

 – co 10cm

•

Warunek

B

kr 

< B

kr max

(

1)

[ ]

kr

rz

rz

B

n b n

s m

= �+

- �

8. Rzeczywista prędkość miedzy 

prętami kraty w oparciu o 

wielkości poprawione

•

Warunek

v

kr 

<1,0 m/s

7. Obliczenia sprawdzające

[ ]

popr

kr

B

s

n

szt

s b

+

=

+

2

max

[ ]

popr

popr

kr

f

n

b h

m

=

��

popr

kr

h

kr

f

Q

v





3600

max

9. Wymiary komory krat

1

2

1

1

2

1,3 (

)[ ]

0,5 [ ]

1,5 2,0[ ]

[ ]

kr

c

L

B

B m

L

L m

L

m

L

L L

L m

= � -

=

�

=

�

= + +

10. Sprawdzenie prędkości 
przepływu w komorze przed 
kratą

11. Wyznaczenie wysokości 
strat na kracie

k - współczynnik uwzględniający stopień zanieczyszczenia kraty k = 
2-3
β – współczynnik zależny od kształtu przekroju pręta kraty, dla 
prostokątnego β = 2,42
v – rzeczywista prędkość ścieków w kanale bezpośrednio przed 
kratą przy Q

hmax

'

min

min

min

'

min

[ / ]

3600

0,4 /

h

kr

Q

v

m s

B h

v

m s

=

� �

>

4

2

3

2

sin [

]

2

kr

s

v

h

k

mH O

b

g

b

a

� �

= � �

� �

� �

� �

•

 - kat nachylenia kraty względem dna kanału

max

max

[ / ]

3600

h

kr

Q

v

m s

B h

=

� �