Dr hab. Aleksandra Tokarz, prof.. AWF

Wykład 8 z Psychologii ogólnej

r.a.2010/2011

Stres i sposoby jego przezwyciężania

Wydział Turystyki i Rekreacji

AKADEMIA WYCHOWANIA FIZYCZNEGO

Im. B. Czecha w Krakowie

Przyczyny stresu

• Sytuacje psychologicznie trudne

ujawniają się w zaburzeniach

równowagi psychicznej jednostki,,

silnych reakcjach emocjonalnych

(ujemnych), motywujących do

działania lub rozładowania napięcia.

Są to:

1. Trudne sytuacje życiowe
2. Trudne zadania
3. Trudne sytuacje społeczne

Uwarunkowania odporności

psychicznej

• Orientacja w sytuacji
• Wartość danej sytuacji, działania, zadania,

osoby, stanu rzeczy dla jednostki

• Aktualny stan psychofizyczny i stan organizmu
• Stan emocjonalny
• Możliwości pokonania trudności, rozwiązania

trudnego problemu (IQ, IE, zasoby)

• Poziom samoświadomości, samooceny,

zdolności samokontroli

Osobowość a podatność na stres

• (Friedman, Rosenman):
Typ osobowości A lub: łatwiej ulega stresom:

skłonności do rywalizacji i agresji, odczuwanie

presji czasu, niecierpliwość, „walka o cele”,

wrogość, egotyzm. Częstsze przypadki

choroby wieńcowej.

Typ osobowości B lub: odporniejszy na stres:

spokój, cierpliwość, zrównoważenie, lepsze

„dopasowanie się” do pracy, emocjonalność

pozytywna, korzystanie ze wsparcia

społecznego, odporność, kontrola.

Obrona przed stresem

•

Usuwanie objawów

•

Usuwanie objawów i ich przyczyn

•

Akceptacja sytuacji

I. Zmiana reakcji na stresujące wydarzenia
Leki, bio-feed-back, gimnastyka;
Mechanizmy obronne (racjonalizacja, projekcja)
Zmiana obrazu sytuacji
Ponowna ocena sytuacji

Obrona przed stresem

II. Zmiana warunków doznawania

stresu

Przygotowanie do sytuacji stresowych
Dokładna wiedza o mających nastąpić

wydarzeniach

Wsparcie społeczne
Wsparcie informacyjne (co robić?)
Wsparcie emocjonalne

Radzenie sobie ze stresem

Badania R.S. Lazarusa:

• W stresie ludzie używają różnorodnych strategii

radzenia sobie

• Istnieją strategie względnie stałe (pozytywne

przewartościowanie) i zmienne ( wsparcie

społeczne)

• Sposoby radzenia sobie zależą od fazy stresu

• Zależą od oceny sytuacji: gdy nie można jej

zmienić, radzimy sobie poprzez emocje, gdy

można zmienić: rozwiązujemy problem

• M i K nie różnią się w reagowaniu na stres

Radzenie sobie ze stresem

Badania R.S. Lazarusa, przykłady sposobów

radzenia sobie ze stresem:

Dystansowanie się

Samokontrola

Poszukiwanie wsparcia społecznego

Przyjmowanie odpowiedzialności

Ucieczka- unikania

Planowe rozwiązanie problemu

Pozytywne przewartościowanie

Modyfikowanie stanu pobudzenia

Dr Aleksandra Tokarz

Wykład z Psychologii ogólnej

r. a. 2005/2006

Teoria stresu i sposoby jego przezwyciężania, radzenie sobie z

trudnościami.

Wydział Nauk o Rodzinie

Krakowska Szkoła Wyższa

im. Andrzeja Frycza - Modrzewskiego

Przyczyny stresu

• Sytuacje psychologicznie trudne

ujawniają się w zaburzeniach

równowagi psychicznej jednostki,,

silnych reakcjach emocjonalnych

(ujemnych), motywujących do

działania lub rozładowania napięcia.

Są to:

1. Trudne sytuacje życiowe
2. Trudne zadania
3. Trudne sytuacje społeczne

Uwarunkowania odporności

psychicznej

• Orientacja w sytuacji
• Wartość danej sytuacji, działania, zadania,

osoby, stanu rzeczy dla jednostki

• Aktualny stan psychofizyczny i stan organizmu
• Stan emocjonalny
• Możliwości pokonania trudności, rozwiązania

trudnego problemu (IQ, IE, zasoby)

• Poziom samoświadomości, samooceny,

zdolności samokontroli

Osobowość a podatność na stres

• (Friedman, Rosenman):
Typ osobowości A lub: łatwiej ulega stresom:

skłonności do rywalizacji i agresji, odczuwanie

presji czasu, niecierpliwość, „walka o cele”,

wrogość, egotyzm. Częstsze przypadki

choroby wieńcowej.

Typ osobowości B lub: odporniejszy na stres:

spokój, cierpliwość, zrównoważenie, lepsze

„dopasowanie się” do pracy, emocjonalność

pozytywna, korzystanie ze wsparcia

społecznego, odporność, kontrola.

Obrona przed stresem

•

Usuwanie objawów

•

Usuwanie objawów i ich przyczyn

•

Akceptacja sytuacji

I. Zmiana reakcji na stresujące wydarzenia
Leki, bio-feed-back, gimnastyka;
Mechanizmy obronne (racjonalizacja, projekcja)
Zmiana obrazu sytuacji
Ponowna ocena sytuacji

Obrona przed stresem

II. Zmiana warunków doznawania

stresu

Przygotowanie do sytuacji stresowych
Dokładna wiedza o mających nastąpić

wydarzeniach

Wsparcie społeczne
Wsparcie informacyjne (co robić?)
Wsparcie emocjonalne

Radzenie sobie ze stresem

Badania R.S. Lazarusa:

• W stresie ludzie używają różnorodnych strategii

radzenia sobie

• Istnieją strategie względnie stałe (pozytywne

przewartościowanie) i zmienne ( wsparcie

społeczne)

• Sposoby radzenia sobie zależą od fazy stresu

• Zależą od oceny sytuacji: gdy nie można jej

zmienić, radzimy sobie poprzez emocje, gdy

można zmienić: rozwiązujemy problem

• M i K nie różnią się w reagowaniu na stres

Radzenie sobie ze stresem

Badania R.S. Lazarusa, przykłady sposobów

radzenia sobie ze stresem:

Dystansowanie się

Samokontrola

Poszukiwanie wsparcia społecznego

Przyjmowanie odpowiedzialności

Ucieczka- unikania

Planowe rozwiązanie problemu

Pozytywne przewartościowanie

Modyfikowanie stanu pobudzenia