POJĘCIA Z ARCHIWISTYKI I

ZARZĄDZANIA

DOKUMENTACJĄ

JĘZYK ARCHIWISTYKI I ZARZĄDZANIA DOKUMENTACJĄ

•1. Pojęcie czy termin ?
•A. Pojęcie – wg. Słownika Języka Polskiego (1998)–

„jeden z podstawowych składników procesu myślenia,

myślowe odzwierciedlenie i całościowe ujęcie istotnych

cech przedmiotów lub zjawisk, myślowy odpowiednik

nazwy”; zatem to czynnik kształtujący struktury

myślenia.

•B. Termin – Słownik Języka Polskiego (1998) – „wyraz lub

połączenie wyrazowe o ściśle ustalonym znaczeniu,

używany w danej dziedzinie nauki, sztuki, techniki”.

•C. Terminologia – ogół terminów, którymi się

posługujemy lub którym posługuje się dana dziedzina

wiedzy.

•2. Metodologia tworzenia pojęć i występujące w niej

czynności

Wg. H.Febler, G.Budin, Teoria i praktyka terminologii,
Przekł.Cz.Schette, Warszawa 1994:
•A. Opis pojęcia.
•B. Definicja pojęcia.
•C. Określenie zakresu pojęcia.

•3. Gdzie należy szukać terminów i opisujących je pojęć ?

Jak powstaje język danej dziedziny wiedzy ?

•A. Publikacje o charakterze naukowym.
•B. Publikacje o charakterze popularnym.
•C. Normy metodyczne.
•D. Teksty aktów prawnych.
•E. Język zawodowy archiwistów i zarządców

dokumentacji.

•F. Dokumenty elektroniczne – strony internetowe i bazy

danych.

•4. Język czy języki archiwalne ?
•A. Język archiwalny czy język archiwistyki ?
•B. Język prawa archiwalnego, archiwistyki czy

archiwalny ?

•5. Funkcje pojęć:
•A. Komunikacja wewnętrzna.
•B. Komunikacja zewnętrzna.
•6. Problemy hierarchizacji pojęć :
•A. Czy w archiwistyce można wyróżnić pojęcia

podstawowe ?

•B. Czy w archiwistyce występują pojęcia ważne i mniej

ważne ?

•C. Czy w archiwistyce występują pojęcia o szerokim i

wąskim znaczeniu i zastosowaniu ?

•7. Klasyfikacja pojęć.
•A. Podstawa klasyfikacji – przedmiot zainteresowania

archiwistyki:

•a. archiwum i b. archiwalia.
•B. Pojęcia dotyczące archiwum jako instytucji:

archiwum, gromadzenie, przechowywanie,

zabezpieczanie, opracowanie, udostępnianie,

informacja, popularyzacja.

•C. Archiwalia – materiały archiwalne, zespół archiwalny,

narodowy zasób archiwalny, państwowy zasób

archiwalny, niepaństwowy zasób archiwalny.

•D. Wspólnota pojęć – pojęcia dotyczące archiwum i

archiwaliów.

•E. Nieostrość pojęć archiwalnych, wieloznaczność pojęć.
•8. Pojęcia z zarządzania dokumentacją.
•A. Podstawa podziału – przedmiot zainteresowania:

dokumentacja, kancelaria, archiwum bieżące.

•9. Analiza wybranych pojęć:
•A. Archiwum.
•B. Materiały archiwalne.
•C. Zespół archiwalny.
•D. Dokumentacja.
•E. Kancelaria.
•F. Dokument, akt.
10. Słowniki pojęć i ich rola:

•A. Język nauki.
•B. Język zawodu.

•11. Wybrane pojęcia:
•A. Dokument – każdy zapis, który tworzy, zmienia lub

potwierdza stan prawny (K.Konarski, Podstawowe

zasady archiwistyki, „Archeion” t.19/20)

•B.Akt – każdy zapis prowadzący do powstania

dokumentu (K.Konarski).

•C. Akt prawny np. ustawa – synonim dokumentu.
•D. Dokumentacja – wszystkie zapisy tworzone przez

określoną instytucję, całość jej produkcji kancelaryjnej.

•E. Dokumentacja to dokument i akt zapisane na różnych

nośnikach.

•F. Dokumentacja i dokument w terminologii nauk o

informacji – wszystkie zapisy oddające rzeczywistość.

•G. Kancelaria współczesna to przekazy zapisane na

różnych nośnikach – najczęściej zapis elektroniczny i

papier.