ĆWICZENIA
DOSKONALĄCE
PERCEPCJE
WZROKOWE
ROLA FUNKCJI
WZROKOWEJ W
CZYNNOŚCIACH CZYTANIA
I PISANIA
Czynności czytania i najprostsze formy pisania
rozpoczynają się od wzrokowego spostrzegania
znaków graficznych pisma. Spostrzeganie to jest
trudne zarówno ze względu na duże
podobieństwo liter, jak również na abstrakcyjną
treść elementów językowych, które one
oznaczają.
Dziecko musi przeanalizować poszczególne
elementy składowe liter, aby móc je prawidłowo
odczytać i zapisywać.
Identyfikację i różnicowanie liter umożliwia
analizator wzrokowy, którego receptorem jest
oko.
Oko odbiera bodźce fizyczne, czyli promienie
świetlne, układające się zazwyczaj w obrazy
przedmiotów.
Badania
psychofizjologiczne
wykazały, że w trakcie
czytania oko wykonuje trzy
rodzaje ruchów:
•
postępujący od lewej do prawej
strony wiersza
•
zwrotny od końca jednej linii do
początku następnej
•
Wsteczny mający na celu
ponowną kontrolę spostrzeganych
fragmentów
Podstawową rolę w spostrzeganiu
wzrokowym liter odgrywają operacje
identyfikacji i różnicowania ich
kształtów oraz położenia
przestrzennego. Spostrzeganie
kształtów rozwija się u dzieci w
działaniu praktycznym głównie dzięki
rozwojowi ruchów manipulacyjnych
ręki.
ĆWICZENIA I
ZABAWY
ROZWIJAJĄCE I
USPRAWNIAJĄCE
PERCEPCJE
WZROKOWĄ I
KOORDYNACJĘ
WZROKOWO
RUCHOWĄ
PRZYKŁADY ZABAW I
ĆWICZEŃ DLA DZIECI
MŁODSZYCH
Ćwiczenia rozwijające percepcje wzrokową i
koordynację wzrokową:
•
zabawa „Pokaż mi” - wskazywanie przedmiotów
znanych dziecku (zabawek, przedmiotów
codziennego użytku)
•
wskazywanie przedmiotów na obrazkach
•
zabawa „Zbieranie rozsypanych skarbów” -
chwytanie drobnych przedmiotów
•
nawlekanie dużych następnie coraz mniejszych
korali na sznurek
•
zabawa „Pociąg z kolorowymi wagonikami” –
układanie klocków w jednej linii
•
dobieranie takich samych przedmiotów (np. 2
lalki, 2 misie, 2 klocki)
•
zabawa „Zaczarowana kula” wkładanie klocków
do pudełek wg kształtu
•
zgadywanie czego brakuje
Propozycje ćwiczeń percepcji i pamięci wzrokowej
oraz koordynacji wzrokowo ruchowej:
•
obserwacja najbliższego otoczenia w różnych
okolicznościach oraz czynności wykonywanych
przez różne osoby
•
wskazywanie, rozpoznawanie i nazywanie
podstawowych figur geometrycznych
•
obserwacja i rozpoznawanie pory roku po
cechach charakterystycznych
•
zabawy naśladujące czynności wykonywane w
określonych sytuacjach (zabawy tematyczne)
•
naśladowanie ruchów zwierząt za pomocą
kukiełek, pacynek lub obrazków
•
dobieranie jednakowych par przedmiotów,
obrazków (domino obrazkowe)
•
składanie figur z części
•
wyszukiwanie i dopasowywanie konturów, cieni do
pojedynczych obrazków, łączenie w pary: obraz i
jego cień
•
wyszukiwanie właściwych elementów składowych
potrzebnych do ułożenia wzroku
•
układanie czegoś na podstawie wzoru
•
układanie dużych puzzli, przechodząc
systematycznie do coraz mniejszych elementów
•
Składanie obrazków pociętych na mniejsze
kawałki
•
układanie ciągów rytmicznych, prostych
szlaczków stworzonych z przedmiotów ( np. ułóż
tak samo – kot, mysz, pies, kot, mysz, pies)
•
porównywanie dwóch obrazków o tej samej
treści (analizowanie całej treści obrazka)
•
wyodrębnienie różnic między obrazkami
pozornie identycznymi
•
różnicowanie przedmiotów i figur różniących
się położeniem, wielkością, kolorem (np. zabawa
„Co tu nie pasuje?”, „Czego brakuje”)
•
odwzorowywanie prostych symboli i znaków
(linii prostych, pionowych, poziomych, ukośnych,
figur geometrycznych)
•
odwzorowywanie graficznie prostych szlaczków
i ornamentów kompozycji z wykorzystaniem
szablonów i bez szablonów
PRZYKŁADY ZABAW I
ĆWICZEŃ DLA DZIECI
STARSZYCH
Propozycje ćwiczeń percepcji i pamięci wzrokowej
oraz koordynacji wzrokowo-ruchowej:
•
dokładna obserwacja bliższego i dalszego
otoczenia, dostrzeganych różnic, określanie ich (np.
kolejno występujących po sobie pór roku)
•
rozpoznawanie i wskazywanie wybranych przez
nauczyciela figur, symboli, znaków (np. pokaż znaki
drogowe w kształcie trójkąta)
•
wskazywanie i nazywanie ruchem wskazanego
przez nauczyciela kształtu (np. stań tak, by Twoja
postać przedstawiała literę T)
•
obserwacja układów figur, znaków, symboli i
dostrzeganie zmian lub nieprawidłowości
•
wyszukiwanie takich samych symboli graficznych
(figur, liter, cyfr w otaczającej dziecko
rzeczywistości)
•
wyszukiwanie par figur, liter, cyfr małych i dużych
•
wyszukiwanie liter, wyrazów w labiryntach i
tablicach graficznych
•
wyszukiwanie takich samych liter, sylab,
wyrazów w rozsypanka, w loteryjkach, w
układankach, dominach, w tekście
•
układanie figur, liter, cyfr, według wzorów, z
pamięci, bez wzoru
•
porównywanie par obrazków, wskazywanie
podobieństw i różnic
•
uzupełnianie brakujących elementów na
rysunkach, obrazkach
•
uzupełnianie zdań z lukami (wyszukiwanie
wyrazów z rozsypanki )
•
Całościowe czytanie wyrazów (z rozsypanki
wyrazowej i zdaniowej)
•
samodzielne układanie i odczytywanie zdań
z rozsypanek
•
samodzielne czytanie prostych tekstów (bez
zrozumienia, ze zrozumieniem)
ŹRÓDŁA:
1.
A. Franczyk , K. Kujawska
„Zabawy i ćwiczenia na cały rok”
2.
M. Cackowska „ Nauka czytania i
pisania w klasach przedszkolnych”
WSiP, Warszawa 1984
3.
Internet