background image

Izomeria 

optyczna

background image

Izomeria optyczna to rodzaj izomerii, w 
których dwie cząsteczki mają identyczny 
skład chemiczny, wiązania, a różnią się 
rozmieszczeniem atomów w przestrzeni i 
przez to wykazują przeciwną aktywność 
optyczną. 

background image

Patrząc na siebie, możemy zauważyć, że nasze 
dłonie, a nawet część lewa i prawa naszego ciała, 
mają się do siebie (w przybliżeniu), jak przedmiot i 
jego odbicie lustrzane. Dlaczego tak jest? Otóż 
związki, z których się składamy mają pewną 
właściwość: są chiralne. Co to znaczy? Związki 
(oraz przedmioty) chiralne nie posiadają 
płaszczyzny symetrii, tzn. nie można ich nałożyć na 
związek (lub przedmiot), który jest jego odbiciem 
lustrzanym. Jeżeli skonstruujemy modele różnych 
cząsteczek, to przekonamy się, że nienakładalne na 
swoje odbicia lustrzane są tylko związki posiadające 
tetraedryczny atom węgla (atom węgla z czterema 
pojedynczymi wiązaniami, czyli w stanie 
hybrydyzacji sp3) połączony z czterema różnymi 
podstawnikami, tzw. asymetryczny atom węgla. 

background image
background image

Krystaliczny kwas winowy

Zjawisko izomerii 
optycznej
, a ściślej 
występowanie dwóch form 
enacjomerycznych, zostało 
odkryte pod koniec XIX wieku 
przez Ludwika Pasteura, 
który zauważył, że sztucznie 
otrzymany kwas winowy, w 
odróżnieniu od naturalnego, 
krystalizuje w dwóch formach 
enancjomorficznych.

background image

Warunkiem występowania tzw. izomerii 
optycznej jest chiralność. Jest to rodzaj 
stereoizomerii, ponieważ nieidentyczność tych 
związków jest zauważalna dopiero po 
skonstruowaniu modelu przestrzennego. 
Przestrzenne rozmieszczenie podstawników 
wokół asymetrycznego atomu węgla określa się 
mianem konfiguracji. Izomery o przeciwnych 
kofiguracjach (odbicia lustrzane) noszą nazwę 
enancjomerów (izomerów optycznych)

background image
background image

Stereoizomery - izomery przestrzenne, 

związki chemiczne, w których atomy 
połączone są w tych samych sekwencjach, a 
różnią się jedynie ułożeniem przestrzennym.

Stereoizomery dzielą się na:

*

izomery optyczne (enancjomery
diastereoizomery)

*

izomery geometryczne (izomery E-Z, 
izomery cis-trans, izomery aksjalne-
ekwatorialne)

*

Konformery

background image

*

Dwa izomery przestrzenne, z których jeden 
zbudowany jest z cząsteczek stanowiących 
nienakładalne, lustrzane odbicie cząsteczek 
drugiego to enancjomery. Są to izomery, 
których cząsteczki stanowią swoje lustrzane 
odbicie. Enancjomery posiadają taką samą 
strukturę, różnią się rozmieszczeniem 
podstawników w przestrzeni (konfiguracją). 

*

Zjawisko występowania związków w postaci 
enancjomerów nazywane jest enancjomerią. 

*

Mieszanina równych ilości(tj. równomolowa) 
enancjomerów tej samej substancji to tzw. 
mieszanina racemiczna czyli racemat.

background image

Przykłady enancjomerów:

background image

Diastereoizomery - stereoizomery, które są 
nienakładalne na siebie i nie są swoim 
odbiciem lustrzanym. 

background image

Do diastereoizomerów zaliczamy:

*

izomery geometryczne (izomeria 
spowodowana zahamowaną rotacją wokół 
wiązań, zarówno podwójnych, jak i w 
pierścieniach). 

*

diastereomery zawierające minimum 2 
centra 
stereogeniczne, przy czym których 
przynajmniej jedno ma tę samą konfigurację a 
co najmniej jedno – przeciwną. Związki 
będące diastereoizomerami posiadają w 
ogromnej większości przypadków różne 
widma NMR. 

background image

*

Izomeria optyczna to zjawisko bardzo 
rozpowszechnione w przyrodzie. Odgrywa 
niezwykle ważną rolę np. w biochemii. Można 
śmiało powiedzieć, że większość kluczowych 
substancji chemicznych, uczestniczących w  
procesach życiowych, to izomery optyczne. 

*

Co więcej, organizmy żywe tolerują zwykle 
tylko jeden rodzaj izomeru optycznego każdej 
substancji.

*

Inny izomer optyczny tej samej substancji jest 
albo obojętny dla organizmu i nie bierze 
udziału w procesach biochemicznych, albo 
jest szkodliwy–powoduje inny przebieg 
reakcji. Skutki dla żywego organizmu mogą 
być wówczas katastrofalne

background image

Źródła:

*

http://chemiaix.pl/wp-content/uploads/2011/05/01-2-
DRUK-Izomeria-optyczna-tok-lekcji.pdf

*

http://brain.fuw.edu.pl/edu/CHEM:Elementy_stereoche
mii

*

http://sciaga.onet.pl/12581,58,172,127,1,21073,2,scia
ga.html

background image

Karolina 

Winiarska 

Natalia Świerz 

Dziękujemy 

za uwagę!


Document Outline