Wypadek Masowy –

Segregacja Poszkodowanych

 Maciej Racięcki 

•  
• System segregacji poszkodowanych

popularnie nazywany TRIAGEM   (fr.
segregacja, sortowanie) służy do oceny
stanu poszkodowanego i rokowania na
przeżycie następnej doby. Wprowadzenie
systemu START (ang. Simple Triage And
Rapid Treatment - prosta segregacja i
szybkie leczenie) miało za zadanie
uproszczenie procedur segregacji. Cel
TRIAGU to pomoc jak największej liczbie
ofiar wypadku w jak najkrótszym czasie.
Triage ma zastosowanie, gdy mamy
odczynienia z wypadkiem masowym lub
katastrofą.

Wypadek masowy – jest to nagły

wypadek, w którym uczestniczy duża

liczba osób poszkodowanych. Pomocy w

zdarzeniu masowym udzielają jednostki

lokalne. Zdarzenie to wymaga

przeprowadzenia segregacji medycznej. O

uznaniu zdarzenia za masowe decyduje

kierownik pierwszego przybyłego na

miejsce zespołu ratowniczego.

• Katastrofa - jest to zdarzenie w

którym liczba ofiar przewyższa
możliwości lokalnych służb
ratowniczych. Jest to podstawowa
kwestia różnicująca wypadek masowy
od katastrofy.

• Prowadzący wstępna segregacje na

miejscu zdarzenia oznacza
poszkodowanych kodem barwnym :
czerwony, żółty, zielony i czarny. Czas
jaki ratownik może przeznaczyć na
jednego poszkodowanego to 30
sekund. W Polsce wykorzystywany jest
system segregacji START. W systemie
tym kluczowa jest:

• Skala AVPU :
• A - ALERT - pacjent przytomny skupia

uwagę

• V - VERBAL, VOICE- pacjent reaguje na

polecenia głosowe,

• P - PAIN - pacjent reaguje na polecenia

bólowe

• U - UNRESPONSIVE - pacjent

nieprzytomny , nie reaguje na bodźce1.
Ocena świadomości:

• 3. Ocena krążenia - tętno na tętnicy

promieniowej lub/i powrót włośniczkowy

•  Segregacje możemy podzielić na

dwa procesy:

• segregacje pierwotną – w celu

wyodrębnienia grupy najbardziej
poszkodowanych używamy kodu
barwnego.

• segregacje wtórną – prowadzi ją lekarz w

miejscu zdarzenia po wprowadzeniu
procedur ratowniczych

• Przykłady urazów w poszczególnych

grupach oznaczonych kodem
barwnym:

• Czerwony od 4 do 12 punktów
• Żółty od 13 do 15 punktów
• Zielony 16 punktów
• Czarny 4 punktów
• Według skali cięszkości urazów

• czerwony - pomoc do 5 minut 

- nieprzytomny
- poszkodowany we wstrząsie
- poszkodowany z OZW
- poszkodowany w stanie astmatycznym
- poszkodowany z oparzeniem dróg oddechowych
- poszkodowany z niestabilną klatką piersiową
- kobieta w ciąży
- poszkodowany z urazem kregosłupa z
porażeniem!
- poszkodowany z mnogimi i wielomiejscowymi
złamaniami kości długich

• żółty - pomoc do 20 minut

- poszkodowani z izolowanym złamaniem kości
podudzi
- poszkodowani z izolowanym złamaniem kości
obu kończyn górnych
- poszkodowany z urazem kręgosłupa bez
uszkodzeń rdzenia
- poszkodowany z urazem głowy, przytomny lub
splatany (A lub V ze skali AVPU)
- poszkodowany bez widocznego urazu głowy,
zachowujący się nielogicznie, irracjonalnie
- dzieci do 6 roku życia;

• zielony - pomoc odroczona do 45 minut

- osoby bez obrażeń;
- osoby mogące same się poruszać (wyjść z
miejsca zdarzenia o własnych siłach)
- poszkodowani z powierzchownymi ranami
- poszkodowani oparzeni do 10% I i II stopnia
- poszkodowani ze złamaniem pojedynczych
kości przedramienia, dłoni stopy

• czarny - osoby uznane za nie do uratowania

- nieprzytomny bez oddechu po udrożnieniu
dróg oddechowych;
- osoby bez tętna;
- poszkodowany w widocznymi ciężkimi
obrażeniami czaszki i uszkodzeniami tkanki
mózgowej;
- poszkodowani z obrażeniami całej
powierzchni ciała z przewagą II i III stopnia;
- rozległe urazy zmiażdżeniowe ciała.

• Kolor czarny przyznaje tylko i wyłącznie

lekarz. Segregacje medyczną prowadzi
lekarz, pielęgniarka ratunkowa, ratownik
medyczny lub strażak ratownik.

• Segregacja to bardzo obciążające zadanie.

Decyzja kogo należy ratować w pierwszej
kolejności budzi wiele kontrowersji. Należy
jednak pamiętać, iż nadmierne skupienie się
na ofiarach zakwalifikowanych do kodu
„czarnego”, zwiększyłoby liczbę ofiar
śmiertelnych uprzednio uznanych za „do
odratowania”

OGÓLNA METODYKA ORGANIZACJI AKCJI RATUNKOWEJ.

•

- Strefa "ZERO", zniszczenia -  obszar
bezpośrednio dotknięty katastrofą oraz
pewien teren, na który rozciągają się
bezpośrednie skutki katastrofy. W zależności
od rodzaju katastrofy w strefie ZERO mogą
działać tylko wybrane służby ratownicze,
wyposażone w odpowiedni sprzęt, albo też
do tej strefy wpuszczani są obok strażaków,
np.ratownicy medyczni (sytuacja ta możliwa
jest tylko za zgodą KDR).

• zagrożenia dla służb ratunkowych. Na

tym obszarze znajdują się: sztab
akcji, samochody ga- Strefa
dyslokacji sił i środków
(transportu) - obszar o nieznacznym
stopniu śnicze, samochody
oświetleniowe, samochody operacyjne
PSP, punkt segregacyjny.

• - Strefa bezpieczna, ochronna -

 obszar nieobjęty zagrożeniem, jest to
miejsce dla PPM, lądowiska
helikopterów, policji, składania zwłok,
mediów, punktu informacyjnego, bazy
dla działań poszczególnych służb.

 Fazy postępowania

ratowniczego w katastrofach:

• - Wstępna - pierwsze minuty od

zdarzenia. Na miejscu nie jeszcze służb
ratowniczych więc główną rolę w
działaniach ratowniczych pełnią
świadkowie zdarzenie lub osoby mniej
poszkodowane. Ludzie są zdani sami na
siebie. Najważniejszą czynnością jest
nadanie sygnału "na ratunek

• - Konsolidacji -  rozpoczyna się w momencie

przybycia na miejsce na miejsce zdarzenia
pierwszych służb ratowniczych. Najważniejsza
jest tu szybka mobilizacja służb ratowniczych,
sprawne zarządzanie dostępnymi jednostkami
ratowniczymi oraz zgromadzenie na miejscu
katastrofy wszystkich niezbędnych służb. Jest to
czas na rozpoznanie i ocenę zdarzenia, wstępną
segregację ofiar i podjecie działań w zakresie
udzielania pierwszej pomocy. Od sprawności
działań ratowniczych w tej fazie zależą rozmiary
poniesionych strat w wyniku katastrofy.

• - Usuwania skutków - obejmuje leczenie

specjalistyczne poszkodowanych w szpitalach
oraz usuwanie zniszczeń na miejscu
katastrofy. W tym etapie rozpoczynają się
procedury dochodzeniowe w celu wyjaśnienia
przyczyn nieszczęścia.
Odległe usuwanie skutków obejmuje
likwidację skutków zdrowotnych (np.
psychicznych u poszkodowanych i
ratowników), ekonomicznych i społecznych.

Środki Techniczne Do

Ewakuacji Poszkodowanych z

Miejsca Katastrofy

Karetki pogotowia w wystarczającej ilości do poszkodowanych

Lub jak jest konieczne to wykorzystanie lotniczego

pogotowia ratunkowego

Jak i równierz wojsko współpracuje w zakresie

ratownictwa medycznego

KONIEC