Maciej Zyń
Dominika Pielużek

*

Proces
transportowy

PROCES TRANSPORTOWY

jest to podstawowy

proces produkcyjny transportu, obejmuje zespół
działań organizacyjnych, wykonawczych,
administracyjnych realizowanych w ścisłej
kolejności, przy użyciu różnych środków
transportu w celu przemieszczania ładunków w
konkretnych relacjach.

Najprostszy proces
przewozowy:

1. obejmuje: załadunek, przewóz, wyładunek
towaru
2. ma charakter jednostkowy
3. każdorazowo realizowany jest dla innego
odbiorcy, nadawcy, innego przewoźnika

Ustawa o transporcie drogowym wprowadza
podziały transportu drogowego :

*

Według kryterium działalności gospodarczej



transport zarobkowy



transport niezarobkowy

*

Według kryterium terytorialnego



krajowy transport drogowy



międzynarodowy transport drogowy

Proces transportowy z punktu widzenia
logistyki dzielimy na:



koncepcyjne przygotowanie procesu

przemieszczania



wszelkie czynności związane z załadunkiem



wszelkie czynności związane z przewozem



wszelkie czynności związane z wyładunkiem

Podział procesu
transportowego

Zakres czynności związanych z załadunkiem
jest ściśle powiązany z kilkoma parametrami:

*

masą

*

rozmiarem i wielkością ładunku

*

kształtem ładunku

*

opakowaniem

*

właściwościami naturalnymi ładunku

*

wielkością i kształtem powierzchni
wykorzystywanych przewozu ładunku na pojeździe

*

kolejnością ładunku

Rodzaje procesów transportowych:

*

bezpośredni

*

kombinowany

*

łamany

`

Miejsce

produkcji

Miejsce

konsumpcj

i

Samochó

d

ciężarow

y

Punkt

przeładow

czy

Wagon

kolejowy

Przeładunek kompletacyjny:

*

czynności związane z rozładunkiem,
załadunkiem, segregacją lub scalaniem
towarów

*

realizacja odbywa się w magazynie
pomiędzy środkami transportu
zewnętrznego

*

znajdują się one w dokach przyjęć i
wydań z eliminacją składowania

Cross- docking – wariant 1

Cross- docking- wariant 2

Cross- docking - wariant 3

Czynności związane z przewozem ładunku:

*

podstawowe ogniwo całego procesu
transportowego

*

przewóz może odbywać się z przerwami
technicznymi lub bez nich

*

dążenie do jak najkrótszego czasu przerw
związaną ze zmiana środka transportu

Czynności związane z wyładunkiem:

*

bardzo ważne ogniwo całego procesu
transportowego

*

czynności te powodują przestój środka
transportowego, wyłączając go z bezpośredniej
pracy

*

niektóre środki transportowe wyposażone są w
urządzenia ułatwiajcie rozładunek

*

ostatni element procesu przewozowego

W skład procesu transportowego
wchodzi:

*

opakowanie i znakowanie

*

czasowe składowanie

*

kompletowanie

*

wszelkie czynności spedycyjne

Czynności procesu przewozowego

Transport kombinowany

Przewóz ładunków wykorzystujący więcej
niż jedną gałąź transportu. Regułą jest
wykorzystanie tylko jednej jednostki
ładunkowej na całej trasie przewozu oraz
wykorzystanie transportu kolejowego,
żeglugi śródlądowej bądź morskiej na
głównej trasie przejazdu.
Trasy dowozowe i odwozowe do głównego
środka transportu wykonywane są za
pomocą transportu samochodowego

Idea transportu
kombinowanego

Transport kombinowany realizowany
jest kilkoma metodami:

*

transport kontenerów platformami
kolejowymi/ platformami kolejowymi

*

transport naczep samochodowych na
wagonach kieszeniowych/ na ciągnikach
samochodowych

*

transport całych zestawów
samochodowych (ciągnik + naczepa)
wagonami niskopodwoziowymi

Przewozy kabotażowe

*

przewozy wykonywane pojazdem
samochodowym zarejestrowanym za granicą
lub przez przedsiębiorcę zagranicznego na
terenie RP w zakresie transportu rzeczy.

Zunifikowana technologia procesu
przewozowego:

*

polega na przemieszczaniu ładunków w
znormalizowanych kontenerach

*

wykorzystanie środków przewozowych i
maszyn ładunkowych

*

zastosowanie kontenerów typoszeregu nr 1
wg ISO

*

zastosowanie jednostek ładunkowych

*

przewożenie ładownych naczep, przyczep,
nadwozia oraz zespołów samochodowych

Technologia specjalizowana:

*

stosowanie środków transportu
dostosowanych do wymogów technologicznych
ładunków

*

stosowana przy przewozie materiałów
masowych oraz ładunków szybko psujących się

*

eliminuje uciążliwe i niebezpieczne dla
zdrowia prace ładunkowe

*

gwarantuje właściwą jakość i tempo
załadunku i rozładunku w całym łańcuchu
transportowym

Technologia uniwersalna:

*

stosowana w procesach przewozowych o
różnym poziomie mechanizacji metod
ładunkowych

*

zastosowanie prostych maszyn i urządzeń
ładunkowych oraz uniwersalny tabor

*

technologia ta dominuje w przewozach
samochodowych

Ze względu na technologię organizacji
towarowych usług przewozowych w
systemie użytkowania pojazdów można
wyróżnić następujące modele

:

*

wahadłowy

*

wahadłowo – ciągły

*

promienisty

*

obwodowy

*

sztafetowy

Łańcuch transportowy:

*

jest to uzgodniony proces przewozu,
przeładunków i składowania wykonywany w
określonej kolejności. Łańcuchy
transportowe można podzielić na: proste,
rozwinięte (1 gałęzi transportu, wiele gałęzi
transportu).

Wariant 1 Nadawca masowy – odbiorca

masowy

Wariant 2 Nadawca masowy – odbiorca
rozproszony

Wariant 3 Nadawca rozproszony – odbiorca masowy

Wariant 4 Nadawca rozproszony – odbiorca
rozproszony

Zasady doboru pojazdów drogowych

*

O doborze właściwego pojazdu drogowego
do wykonania zdań przewozowych (w tym do
terminali przeładunkowych) powinien w
zasadzie decydować rachunek efektywności
ekonomicznej przewozu. W praktyce jednak
stosuje się ogólne reguły doboru, według
których w szczególnych przypadkach
wybrany wariant może odbiegać od
rozwiązania wynikającego z teoretycznego
rachunku efektywności ekonomicznej.

Przewóz ładunków:

*

sypkich, pylistych

*

masowych

*

jednostek paletowych

*

dłużycowych

*

sztukowych i kawałkowych

*

wyrobów i przetworów mięsnych

Przy przewozie jednostek paletowych o
wymiarach

800x1200 mm

i ograniczonych

luzach manipulacyjnych, wewnętrzna
szerokość skrzyni ładunkowej może wynosi

2100 mm

, natomiast przy przewozie palet o

wymiarach

1000x1200

mm szerokość skrzyni

powinna wynosi, co najmniej

2250 mm

. Przy

szerokości wewnętrznej mniejszej niż

2200

mm

istnieją przeszkody we właściwym

wykorzystaniu ładowności samochodu.

W przypadku ograniczonego wystawania
ładunku poza obrys palety odpowiednio

840x1240 i 1040x1240

, szerokość skrzyni

pojazdu drogowego powinna wynosić
odpowiednio

2140 lub 2340 mm.

Maszyny i urządzenia do załadunku samochodów
ciężarowych

Cele logistyczne w sferze operacji manipulacyjnych:

*

eliminacja ich wszędzie tam, gdzie jest to możliwe

*

redukowanie do minimum odległości przemieszczania

*

organizowanie standardowych kanałów przepływów

*

minimalizacja strat powstałych w wyniku
marnotrawstwa, psucia się, kradzieży

*

zwiększenie szybkości wykonywania operacji (możliwość
ubezpieczenia pewnego pułapu uszkodzeń towarów)

Sposoby załadunku można sprowadzić do
trzech czynności:

*

napełniane przestrzenie ładunkowej środka
transportowego

*

nasypywanie lub narzucanie ładunku na środek
transportu

*

podnoszenie, wtaczanie lub wciąganie połączonego z
układaniem lub ustawianiem ładunku

Klasyfikacja ładunków dla potrzeb mechanizacji

robót ładunkowych.

Cechy według których mogą być zestawiane ładunki:

*

postać ładunku

*

stan skupienia

*

forma ładunku

*

rodzaj opakowania

*

wielkość ładunku

*

masa własna ładunku

*

masa objętościowa ładunku

*

cechy szczególne powodujące zmiany właściwości
użytkowej ładunku

*

możliwość piętrzenia

*

przygotowanie ładunku do operacji zmechanizowanych

*

sposób przygotowania ładunku do operacji
ładunkowych zmechanizowanych

*

sposoby wykonania załadunku

Klasyfikacja maszyn i urządzeń ładunkowych:

*

wg rodzaju napędu

*

wg przeznaczenia

W zależności od rodzaju przewożonego towaru,
do jego załadunku i wyładunku wykorzystuje
się następujący sprzęt

:

*

będący na wyposażeniu pojazdu

*

nie będący na wyposażeniu pojazdów ciężarowych

*

pozostały sprzęt

Wybór pojazdu i załadunek

*

Przed załadowaniem pojazdu należy sprawdzić, czy jego
platforma ładunkowa, nadwozie oraz wszelkie urządzenia
mocujące są w dobrym stanie i nadają się do użytku.

*

Podczas załadunku i rozładunku jednostek ładunkowych
należy zachować środki ostrożności w zakresie
obsługi/sztauowania/mocowania.

*

Jednostkę ładunkową należy chronić przed przechyleniem

*

Podstawą rozmieszczenia ładunków na pojeździe jest plan
rozmieszczenia ładunku.

*

W wypadku ciągników wyposażonych w urządzenie do
sprzęgania naczep należy uwzględniać normalne warunki ich
eksploatacji.

*

Przed załadunkiem i przygotowaniem planu sztauerskiego
należy określić ciężar/wymiary i położenie w płaszczyźnie
poziomej środka ciężkości każdego elementu ładunku.

Planowanie przewozów ładunków

Wybór trasy i rodzaju transportu

Wybór trasy i rodzaju transportu

Czynniki wyboru jednostki

ładunkowej

Wybór jednostki ładunkowej (CTU)

Podczas wyboru jednostki ładunkowej (ang. CTU) dla
danej operacji transportowej należy wziąć pod uwagę
szereg czynników. Niektóre z nich wymagają jednostek
ładunkowych o mocnych ścianach, takich jak kontenery
lub przyczepy furgonowe. W innych wypadkach
najbardziej odpowiednie mogą być naczepy lub
nadwozia wymienne.
Transport wiąże się z dużymi kosztami. Dlatego ważne
jest jak najlepsze wykorzystanie pojemności i nośności
jednostki ładunkowej. Aby uzyskać optymalny wynik,
konieczne jest planowanie procedury załadunku,
dokonanie obliczeń i wybór odpowiedniej jednostki
ładunkowej.