PRAWA TECHNOLOGII

INFORMACYJNO-

KOMUNIKACYJNYCH.

PRAWA AUTORSKIE

Prawo autorskie, zbiór norm prawnych , których
przedmiotem jest zapewnienie ochrony twórczości
naukowej, literackiej i artystycznej. W znaczeniu
podmiotowym to uprawnienia majątkowe i osobiste autora
do stworzonego przezeń dzieła. Prawa osobiste twórcy
nigdy nie wygasają i nie mogą zostać przeniesione na
inne osoby, natomiast prawa majątkowe są zbywalne i
dziedziczne lecz wygasają z upływem określonego czasu.

Prawo autorskie zabrania dokonywania bez zgody autora
skrótów, przeróbek, przekładów itp., strzeże przed
plagiatem .

Przykłady przestępstw

komputerowych wraz z ich

omówieniem.



1) Piractwo - czyli rozpowszechnianie,
handlowanie, korzystanie z dóbr cyfrowych bez
opłacenia ich, albo korzystanie nie zgodne z
licencją danego dobra.



2) Cyberprzemoc - czyli prześladowanie,
nagadywanie, ubliżanie innym osobom. To
samo co przemoc słowna tylko w wymiarze
cyfrowym.

C.D



3) Kradzież - czyli włamania na konta
internetowe, wydobywanie danych osobowych
itd.



4) Phishing- czyli fałszywe strony wyłudzające
dane personalne mogące spowodować straty
moralne i materialne



5) Ataki hackerskie - włamywanie się do
serwisów, blokowanie dostępu do stron czy
serwisów.

Normy prawne dotyczące

rozpowszechniania programów

komputerowych.



Podstawą funkcjonowania komputera jest oprogramowanie zarządzające
zasobami, określane jako system operacyjny. Zasobami określamy komponenty
sprzętowe (karty rozszerzeń) oraz informacyjne zapisane na nośnikach pamięci.
Komputer wraz z oprogramowaniem stanowi gotowy do pracy zestaw.
Oprogramowanie instalowane w komputerze może mieć postać pojedynczej
aplikacji lub pakietu programów zawierających wzajemnie uzupełniające się
aplikacje. Programy użytkowe możemy podzielić w zależności od ich funkcji np.:



programy do redagowania tekstu,



programy kalkulacyjne i obliczeniowe,



programy graficzne,



programy do gromadzenia danych,



języki programowania wyższego i niższego rzędu,



programy komunikacyjne,



programy edukacyjne,



programy specjalistyczne,



programy antywirusowe i tzw. firewall.

C.D



Programy komputerowe powinny być wykorzystane na podstawie
odpowiedniej licencji producenta (dokumentu upoważniającego posiadacza
do korzystania z programu). Rozróżniamy następujące rodzaje licencji:



freeware,



shareware,



adware,



trial,



wersje demonstracyjne (demo),



cardware,



public domain,



wersje bez ograniczeń (Open Source),



Powszechna Licencja Publiczna GNU (GNU General Public License), GNU
GPL, odmiana licencji Open Source,



BSD (Berkeley Software Distribution License, BSDL), odmiana licencji Open
Source,



site license (licencja dla całej instytucji, bez dystrybucji kopii poza
instytucją),



licencja jednostanowiskowa,



licencja grupowa,

Opis wybranych odmian licencji.



Shareware - Angielskie słowo shareware oznacza oprogramowanie, którym
można się dzielić. Program, który można otrzymać i rozpowszechniać za
darmo, jednak trzeba uzyskać zgodę autora. Korzystanie z niego jest już
jednak obwarowane pewnymi zasadami. Jeżeli po upływie okresu testowego
(najczęściej 30-dniowego) użytkownik zdecyduje się zatrzymać program na
dysku twardym, powinien potraktować to jako kupno produktu i zapłacić jego
autorowi. Niekiedy pewne funkcje programów shareware są zablokowane i
dopiero po rejestracji użytkownik otrzymuje hasło, które pozwala je
uaktywnić. Shareware to oprogramowanie stosunkowo tanie (w porównaniu
do cen programów komercyjnych w kraju autora), głównie dlatego, że
nierzadko nad jego produkcje pracują pojedynczy ludzie.



Freeware - Programy, których można używać i rozpowszechniać za darmo.
Nie wolno ich jednak sprzedawać, ani dokonywać w nich zmian, umieszczając
wewnątrz na przykład własną reklamę. Może być objęte prawami autorskimi
lub nie. Ang. darmowe oprogramowanie.



Adware - Oprogramowanie, za którego użytkowanie jego autor nie pobiera
opłaty. Zamiast tego program wyświetla banery reklamowe. Wiele programów
sprzedawanych na licencji shareware, które niegdyś po wygaśnięciu okresu
testowego przestawały działać przekształcanych jest w produkty typu adware.
Adware często zachowuje opcje kupienia programu i pozbycia się reklam,
które pobierane z Internetu obniżają szybkość połączenia, a także
niejednokrotnie zaburzają działanie systemu operacyjnego. Na
rozpowszechnianie programu (np. w Internecie) należy uzyskać zgodę autora.
Ang. oprogramowanie reklamowe.

C.D



Demo - Celowo zubożona przez autorów wersja programu, która jest udostępniana za
darmo (np. poprzez Internet). Taki zabieg marketingowy ma na celu wzbudzić
zainteresowanie danym produktem - najczęściej grą komputerową. Istnieją trzy rodzaje
oprogramowania demo: prezentacja pozwalająca jedynie oglądać przygotowane przez
autorów możliwości programu lub komputera (np. w dziedzinie jakości grafiki, jaką może
wyświetlać, czy szybkości animacji - tzw. rolling demo), wersja interaktywna pozbawiona
pewnych funkcji w stosunku do pełnej wersji oprogramowania oraz wersja pełna, ale o
ograniczonym czasie działania (zwykle 7, 30 lub 60 dni). Na rozpowszechnianie programu
(np. w Internecie) należy uzyskać zgodę autora.



Pełna wersja - Program komercyjny bez żadnych ograniczeń. Jego rozprowadzanie w
innych mediach (np. w Internecie) jest niezgodne z prawem.



Licencja jednostanowiskowa - Angielskie one-site licence, licencja uprawniająca
użytkownika do zainstalowania nabytego oprogramowania tylko w jednym komputerze,
obejmująca zakaz udostępniania takiego oprogramowania w sieci oraz na innych
wolnostojących komputerach. Licencja jednostanowiskowa, jak każda, nie zabrania
sporządzenia kopii zapasowej oprogramowania.



Licencja grupowa - Angielskie site licence, rodzaj licencji zezwalającej na użytkowanie
oprogramowania w sieci lub w zestawie komputerów, np. w szkole lub w pracowni,
określającej maksymalną liczbę stanowisk, na których wolno zainstalować objęte nią
oprogramowanie. Odmianą licencji grupowej jest licencja sieciowa (network licence).



Licencja typu firmware - Angielskie firmware, licencja obejmująca oprogramowanie
układowe, tzn. umieszczone na stale w sprzętowej części systemu komputerowego.

Przestępczość

komputerowa.



Przestępczość komputerowa obejmuje wszelkie
zachowania przestępne związane z funkcjonowaniem
elektronicznego przetwarzania danych, polegające
zarówno na naruszaniu uprawnień do programu
komputerowego, jak i godzące bezpośrednio w
przetwarzaną informację, jej nośnik i obieg w
komputerze oraz cały system połączeń komputerowych,
a także w sam komputer.

Za przestępstwa

komputerowe uważane są:



Oszustwa związane z wykorzystaniem komputera



Fałszerstwa komputerowe



Zniszczenie danych lub programów komputerowych



Sabotaż komputerowy



Wejście do systemu komputerowego przez osobę nieuprawnioną,



Podsłuch komputerowy



Bezprawne kopiowanie, rozpowszechnianie lub publikowanie
programów komputerowych prawnie chronionych,



Bezprawne kopiowanie topografii półprzewodników,



Modyfikacja danych lub programów komputerowych,



Szpiegostwo komputerowe,



Używanie komputera bez zezwolenia,



Używanie prawnie chronionego programu komputerowego bez
upoważnienia
(A. Adamski: Prawne aspekty nadużyć popełnianych z
wykorzystaniem nowoczesnych technologii przetwarzania informacji)

Bezpieczeństwo danych w

internecie



Komercjalizacja Internetu z jaką obecnie mamy do czynienia
pociąga za sobą konieczność zapewnienia odpowiedniego
poziomu świadczonych w nim usług. Internet przestaje być
siecią akademicką o statusie "eksperymentalnym", staje się
środkiem do prowadzenia biznesu. Za pomocą globalnej sieci
dokonuje się marketingu, sprzedaje towary i usługi. Internet
łączy też oddziały firm za ułamek kosztów jakie musiały by
ponieść one w wypadku posiadania prywatnej sieci rozległej.
Użytkownicy płacą, ale i wymagają, zaś przede wszystkim
poufności, wiarygodności i bezpieczeństwa swoich danych
wędrujących po globalnej sieci. Wymagań tych Internet jeszcze
niedawno nie mógł spełnić. Obecnie następuje znaczna
poprawa w bezpieczeństwa, jednak fakt, że zaledwie kilka
banków na świecie zdecydowało się świadczyć bezpośrednio
usługi typu płatnościowo/rozliczeniowego przez Internet
świadczy o ty

C.D



Wymienić można wiele przykładów wykorzystania Internetu, w
których poufność danych jest konieczna. Wymienione już usługi
bankowe to przykład sztandarowy, ale być może nie najważniejszy.
Inne przykłady to: przesyłanie numerów kart kredytowych
(konieczne przy dokonywaniu przez sieć jakiegokolwiek zakupu),
przesyłanie danych poufnych między oddziałami firmy (nawet
zwykłe dane księgowe nie powinny wpaść w niepowołane ręce). Po
pewnych przemyśleniach dochodzimy też do wniosku, że zwykła
poczta elektroniczna powinna być poufna. Philip Zimmerman,
autor słynnego pakietu programów szyfrujących PGP, pisze: "Jest
osobista. Jest prywatna. I nie powinna obchodzić nikogo prócz
Ciebie. Może planujesz kampanię polityczną, może dyskutujesz o
swoich podatkach, a może masz sekretny związek miłosny. Może
robisz coś, co według Ciebie nie powinno być nielegalne, ale jest.
Cokolwiek by to było, nie chcesz, aby twoja poczta elektroniczna
(e-mail) lub inne poufne dokumenty wpadły w niepowołane ręce."

Bezpieczeństwo w Internecie.



Odkąd serwisy internetowe oprócz login i hasła zaczęły zbierać dane
osobowe tzn.: adres e-mail, imię i nazwisko, datę urodzenia, miejsce
zamieszkania czy numer telefonu, pojawił się poważny problem ich
przetwarzania oraz zabezpieczenia. Użytkownicy chcieli wiedzieć, co
korporacja robi z takimi informacjami, więc wymuszono na wielkich
przedsiębiorstwach stworzenie polityki prywatności. Dokumenty te miały na
celu przedstawienie zakresu działań dotyczących obracania danymi, ale z
czasem firmy zaczęły wiązać je z aktywnością użytkowników, co pozwalało
np.: na jeszcze lepsze personalizowanie reklam. Takie zabiegi nie wszystkim
się podobały, lecz ostatecznie sami użytkownicy zaniechali walki... Dopiero
kiedy wybuchła afera PRISM, przelała się czara goryczy. Cześć z
nieświadomych internautów przejrzała nareszcie na oczy i zauważyła, że
wszystkie górnolotne obietnice dotyczące ochrony danych są niewiele warte.
Firmy piszą jedno, a robią za naszymi plecami co innego, mając usta pełne
frazesów. Czy w dzisiejszych czasach można w Internecie zachować chociaż
cząstkę anonimowości? Czy rzeczywiście agencje bezpieczeństwa muszą
wszystko o nas wiedzieć? Zapewne szpiegować nie przestaną, ale możemy
utrudnić im to zadanie metodami, o których dowiecie się z niniejszego
artykułu.

Ochrona danych

osobowych



Obowiązek ochrony przetwarzanych danych osobowych
ciąży na każdym właścicielu e-sklepu czy serwisu
internetowego, który taki zbiór danych gromadzi. Wiąże się
to nie tylko z koniecznością jego rejestracji u Głównego
Inspektora Ochrony Danych Osobowych (GIODO), ale też
odpowiedniego zabezpieczenia i zarządzania bazą.
Mogliśmy się w ostatnim czasie kilkakrotnie przekonać,
jakie są konsekwencje wycieku wrażliwych danych z baz
dużych firm. Miało to negatywny wpływ zarówno na ich
wizerunek, jak również wiązało się z karami finansowymi.
W Polsce kary za błędy bądź niedopatrzenia mogą być
bardzo wysokie. Najsurowsze to 200 tysięcy złotych, a
nawet pozbawienie wolności do lat 2.

C.D



Obecnie obowiązujące w Polsce przepisy w zakresie ochrony
danych osobowych są bardzo restrykcyjne. W przypadku
wykrycia naruszeń prawa w tym zakresie, odpowiedzialność
spoczywa nie tylko na firmie, ale też na pracowniku
odpowiedzialnym za zarządzanie takim zbiorem –
administratorze danych osobowych. – Pieczę nad danymi
osobowymi w Polsce sprawuje Generalny Inspektor Ochrony
danych Osobowych (GIODO), który jest odpowiedzialny m.in.
za ewidencję baz danych oraz kontrolę administrowania
nimi. GIODO może nakazać firmie konkretne działanie w
przypadku wykrycia naruszeń, a nawet skierować sprawę do
sądu. Za niezarejestrowanie zbioru danych osobowych lub
niewłaściwe nim administrowanie, można otrzymać grzywnę
w wysokości od 50 do 200 tysięcy złotych, a w szczególnych
przypadkach nawet karę pozbawienia wolności do lat dwóch