Bazy Danych - wstęp

Katedra Technologii Informacyjnych

Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

ul. Mansfelda 4 60-854 Poznań

www: http://www.kti.ae.poznan.pl

Wszelkie prawa zastrzeżone

Dane vs Informacje

• Dane - „Surowe”

fakty

przedstawiające

cechy

opisywanych obiektów

(biznesowych)

• Informacja –

efekt przetwarzania

danych

, przedstawia

znaczenie

ukryte w danych

Baza danych

• Baza danych jest

logicznie powiązanym zbiorem

danych

posiadającym określoną strukturę, która

opisuje

wybrany fragment rzeczywistości.

• Baza danych jest projektowana, budowana i wypełniana

danymi dla

określonych celów

. Ma

określoną grupę

użytkowników

korzystających w określony sposób z

zawartej w niej informacji.

• Baza danych jest

pojęciem ogólnym

. Może być w postaci

kartoteki przechowywanej w szafie, jaki i komputerowej

bazy danych, gdzie dane przechowywane są na twardym

dysku.

System Zarządzania Bazą

Danych

• System zarządzania bazą danych (SZBD) jest

zbiorem programów

(środowiskiem)

umożliwiającym

efektywne przetwarzanie

bazy danych

.

• SZBD jest oprogramowaniem ogólnego

przeznaczenia ułatwiającym procesy

definiowania, konstruowania i

przetwarzania

baz danych dla różnych aplikacji.

• Przykłady SZBD: MS Access, MS SQL Server,

Oracle Database, MySQL

Pole, Rekord (krotka)

• Pole jest elementarną strukturą danych

zawierającą

wartość danego atrybutu

(cechy)

opisującego obiekt.

• Rekord (Krotka ) jest

zbiorem pól

opisującym

obiekt.

Atrybut:

Imię

Wartość:

Jan

Atrybut:

Imię

Nazwisko

Wiek

Wartość:

Jan

Kowalski

23

Tabela

• Tabela jest

zbiorem rekordów

(krotek)

Atrybut:

Imię

Nazwisko

Wiek

Wartość:

Jan

Kowalski

23

Wartość:

Zdzisław

Malinowsk

i

25

Wartość:

Bronisław

a

Nowak

54

Meta-dane

• W bazie danych znajdują się obiekty

danych i obiekty meta-danych

• Obiekty meta-danych zawierają

informacje o strukturze i
semantyce danych

• Meta–dane – dane o danych

SQL

• SQL (Structured Query Language) jest

standardowym

językiem zapytań

do obsługi bazy danych.

• Przykład polecenia SQL:

– Tabela Pracownicy

– Zapytanie:

SELECT imie, nazwisko FROM pracownicy WHERE wiek < 30

– Wynik:

Jan, Kowalski
Zdzisław, Kowalski

Atrybut:

Imię

Nazwisko

Wiek

Wartość:

Jan

Kowalski

23

Wartość:

Zdzisław

Malinowski

25

Wartość:

Bronisława

Nowak

54

Modelowanie związków encji

Modelowanie danych i

projektowanie bazy danych

• Rzeczywistość
• Model Rzeczywistości

– Graficzna reprezentacja struktur danych ze

świata rzeczywistego

– Model Związków Encji (MZE) jest prezentowany

na Diagramie Związków Encji (DZE)

• Model Bazy Danych (Projekt Bazy Danych)

– Implementacja modelu świata rzeczywistego w

systemie bazy danych

Składowe Modelu Związku

Encji

• Encje
• Atrybuty
• Związki

Encja (1)

• Dowolna rzecz, dla której zbierane są dane
• Obiekty fizyczne

– Klienci biura maklerskiego
– Urzędy skarbowe
– Spółki akcyjne

• Obiekty Abstrakcyjne

– Uczestnictwo w Walnym Zgromadzeniu

Akcjonariuszy

– Własność spółek

Encja (2)

• Reprezentowana na DZE jako

prostokąt

• Nazwa – liczba pojedyncza
• Podczas przekształcania encji na

projekt bazy danych, encja staje
się tabelą

• Każda encja jest opisana przez

zbiór atrybutów opisujących jej
właściwości

Atrybut (1)

• Cecha encji
• Atrybuty encji klient:

– Id
– Last name
– First name
– SSN
– Phone number
– Email address

Atrybut (2)

• Klucz podstawowy (wymagany,

unikalny atrybut identyfikujący
rekord)

– #

• Atrybuty wymagane

– *

• Atrybuty opcjonalne

– ○

Związek

• Opisuje powiązania pomiędzy encjami; w

większości przypadków dwoma

• Związek między dostawcą a produktem

– “dostawca może dostarczać wiele produktów, a każdy

produkt jest dostarczany przez jednego dostawcę”

• Jest reprezentowana na DZE jako linia
• Nazwa – czasownik w formie czynnej lub biernej

Rodzaje związków

• Jeden-do-wiele (1:M)

• Wiele-do-wiele (M:N lub M:M)

• Jeden-do-jeden (1:1)

Związek Jeden-do-Wiele

(1:M)

• Malarz maluje wiele różnych obrazów, ale

każdy obraz jest namalowany przez tylko
jednego malarza

• Malarz maluje Obraz

Związek Wiele -do-Wiele

(M:M)

• Związek Wiele-do-Wiele (M:N lub M:M)

– Student może uczestniczyć w wielu kursach, a

każdy kurs może obejmować wielu studentów

– Student uczestniczy w Kursie

Związek Jeden-do-Jeden

(1:1)

• Związek Jeden-do-jeden (1:1)

– Każdy sklep jest zarządzany przez jednego

pracownika, a każdy menadżer sklepu (który
jest pracownikiem) zarządza tylko jednym
sklepem

• Pracownik zarządza Sklepem

Przykład – rynki kapitałowe

• Spółka jest zarządzana przez jeden

Zarząd, dany Zarząd zarządza jedną
spółką (1:1).

• Zarząd zwołuje wiele (w różnych

terminach) Walnych Zgromadzeń
Akcjonariuszy, a dane WZA jest zwołane
przez jeden Zarząd (1:M).

• Akcjonariusz uczestniczy w wielu WZA, a

WZA odbywające się w konkretnym dniu
obejmuje wielu Akcjonariuszy (M:M).