Eutanazja

Ortotanazja

Eutanazja

czynna +

zabójstwo z

litości

TAK
-> uchronienie pacjenta od
cierpień
-> prawo do zachowania
godności w rozumieniu,
jakie on przyjmuje

NIE
-> życie to święty dar
od Boga (głównie
przeciwnicy eutanazji
czynnej)
-> najwyższa wartość

Dopuszczalność eutanazji jest trudnym

zagadnieniem etycznym. Ma ona zarówno zwolenników, jak

i przeciwników.

Konflikt racji bierze się z różnych systemów

wartości, jakimi kierują się

obie strony sporu.

Eutanazja jest obecnie
zalegalizowana
w 

Holandii

 (2002), 

Belgii

, 

L

uksemburgu

 (w tym

chorych
dzieci), 

Albanii

, 

Japonii

 i

amerykańskich
stanach 

Teksas i Oregon

, a

do niedawna także w

australijskim Terytorium
Północnym.

Szczególna

forma dozwolonej eutanazji
występuje w 

Szwajcarii

,

gdzie można przepisać lek
nasenny w śmiertelnej
dawce, jednak chory musi go
przyjąć samodzielnie.

Cechą charakterystyczną
„rozwiązania holenderskiego” jest
eutanazja niedobrowolna,
dokonywana poza świadomością
chorego. W Holandii prawo zezwala na
eutanazję tylko wówczas, jeżeli
spełnione są łącznie następujące
warunki:
-> cierpienie pacjenta jest nie do
zniesienia, przy czym nie ma szans na
polepszenie się stanu chorego
-> żądanie przez pacjenta eutanazji
musi być dobrowolne i powinno
utrzymywać się przez z góry
określony czas
-> pacjent musi mieć pełną
świadomość swojego stanu zdrowia,
rokowań i przysługujących mu praw
-> konieczna jest konsultacja z co
najmniej jednym niezależnym
lekarzem
-> eutanazja musi być dokonana w
medycznie odpowiedni sposób przez
lekarza lub pacjenta w obecności
lekarza
-> pacjent musi mieć co najmniej 12
lat (pacjenci w wieku od 12 do 16 lat
muszą otrzymać zgodę rodziców)

Polska

Eutanazja czynna w polskim kodeksie karnym
określona jest jako występująca zawsze pod wpływem
współczucia dla cierpiącej osoby i na jej żądanie. Jest
ona zabroniona; traktuje się ją jak rodzaj
zabójstwa karanego w łagodniejszy sposób. Osoba jej
dokonująca jest obecnie zagrożona karą pozbawienia
wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Wyjątkowo sąd może
zastosować złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej
wymierzenia. Przepis art. 150 kodeksu karnego, który
określa przestępstwo zabójstwa eutanatycznego nie
wymaga natomiast wprost, aby osoba żądająca go
była śmiertelne chora, jednak wymóg taki
wprowadza orzecznictwo. Specyficznym typem
przestępstwa związanego z szeroko pojętą eutanazją
jest pomoc do samobójstwa (art. 151 kodeksu
karnego), który obejmuje także tzw. eutanatyczną
pomoc do samobójstwa, czyli ułatwienie osobie
śmiertelnie chorej samobójstwa.

Religie

• Judaizm -> zabroniona
• Chrześcijaństwo -> zabroniona (Jan

Paweł II „Evangelium vitae”

• Islam -> zabroniona
• Buddyzm -> niedopuszczalna
• Hinduizm -> dozwolona

Aborcja

„Nikomu, nawet na żądanie, nie dam
śmiercionośnej trucizny, ani nikomu
nie będę jej doradzał, podobnie też nie
dam nigdy niewieście środka
poronnego.”
Przysięga
Hipokratesa

Aborcja

• Aborcja (łac. abortus lub abortio – poronienie, wywołanie

poronienia) to zamierzone i przedwczesne zakończenie ciąży w
wyniku interwencji zewnętrznej, np. działań lekarskich, w j.
łacińskim abortus provocatus. Przeważnie w efekcie dochodzi
do śmierci zarodka lub płodu(łac. nasciturus).

• Wykonywanie aborcji jest regulowane prawnie. Aborcja legalna,

czyli wykonana w zgodzie z obowiązującymi w danym państwie
ustawami i przez dyplomowanego lekarza, nazywana jest po
łacinie abortus provocatus lege artis. Aborcja nielegalna, czyli
wykonana przez osobę nieuprawnioną lub niezgodnie z
regulacjami prawnymi nosi nazwę abortus provocatus criminalis.
Ustawodawstwo w tym zakresie różni się od siebie w różnych
krajach. Zarówno sama aborcja, jak i metody wprowadzania jej
do ustawodawstwa są przedmiotem licznych kontrowersji.

Aborstus

provocatus lege

artis

Abortus

provocatus

criminalis

Przyczyny dokonywania aborcji

• wskazania medyczne – zagrożenie zdrowia matki lub stwierdzenie

ciężkich wad wrodzonych u płodu podczas badań prenatalnych

• poczęcie w wyniku zgwałcenia lub stosunku kazirodczego
• powody osobiste (kobieta czuje się za młoda lub za stara na dziecko,

studiuje, nie ma w danej chwili ochoty na zostanie matką, uważa swoją
rodzinę za kompletną, kobieta jest samotna i nie ma partnera)

• ekonomiczne – trudna sytuacja materialna i finansowa, kobieta

prowadząca samotnie gospodarstwo domowe

• problemy rodzinne, małżeńskie lub w relacji między partnerami
Przyczyny osobiste (52,35% w 2009) i te związane z problemami
rodzinnymi i małżeńskimi (25,16% w 2009) należą do najczęstszych w
Belgii. Z powodów ekonomicznych wykonano w 2009 roku 15,05% aborcji.
Powody medyczne związane z zagrożeniem zdrowia matki lub wadami u
dziecka stanowiły mniej niż 4%, zaś aborcji ze względu na poczęcie w
wyniku gwałtu lub stosunku kazirodczego dokonano w 0,24% przypadków
(dane z 2009 dla Belgii).

Aborcja na świecie

Aborcja dopuszczana jest w: Rosji i
przyłączonych do niej republikach radzieckich,
takich jak: Białoruś,
Kazachstan, Turkmenistan, Ukraina, Gruzja, Arm
enia, Azerbejdżan, Kirgistan, Uzbekistan, Tadżyki
stan, Szwecji, Japonii, wchodzących w skład
byłej Jugosławii: Serbii, Czarnogórze, Macedonii,
Bośni i Hercegowinie, Chorwacji i Słowenii, we
wchodzących w skład byłego Związku
Radzieckiego: Litwie, Łotwie, Estonii i Mołdawii
oraz w Bułgarii,
na Węgrzech, Słowacji, Czechach, Rumunii,
Korei Północnej, Kubie, Wielkiej Brytanii,
Finlandii, Indiach), Niemczech, Dani, Stanach
Zjednoczonych i innych.

Aspekty prawne

• Zgodnie z uchwaloną w 1989 r.

przez ONZ Konwencją o Prawach
Dziecka dziecko oznacza każdą istotę
ludzką w wieku poniżej osiemnastu lat (art.
1) oraz każde dziecko ma niezbywalne
prawo do życia (art. 6).

• W roku 2004 Europejski Trybunał Praw

Człowieka w Strasburgu niejednogłośnie
orzekł, że "nienarodzone dziecko nie jest
uznawane za ‘osobę’ bezpośrednio
chronioną art. 2 Konwencji [prawo do
życia], a nawet jeśli nienarodzone ma
‘prawo’ do ‘życia’ to jest ono implicite
ograniczane przez prawa i interesy matki".

• W krajach, w których aborcja legalna jest

na życzenie, dopuszczalna jest wyłącznie
we wczesnym okresie ciąży. Po pierwszym
trymestrze poza szczególnymi wyjątkami
traktowana jest na ogół jako przestępstwo.

Polska

W Polsce aborcja jest prawnie

zakazana

. Przerwanie ciąży może być dokonane

wyłącznie

przez lekarza, w trzech przypadkach:
• ciąża stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia kobiety ciężarnej (bez ograniczeń ze

względu na wiek płodu),

• badania prenatalne lub inne przesłanki medyczne wskazują na duże

prawdopodobieństwo ciężkiego i nieodwracalnego upośledzenia płodu albo
nieuleczalnej choroby zagrażającej jego życiu (do chwili osiągnięcia przez płód zdolności
do samodzielnego życia poza organizmem kobiety ciężarnej),

• zachodzi uzasadnione podejrzenie, że ciąża powstała w wyniku czynu zabronionego (do

12 tygodni od początku ciąży).

• Występowanie okoliczności określonej w pkt. 3 stwierdza prokurator, pozostałe dwa

lekarz inny niż przeprowadzający zabieg, chyba, że ciąża zagraża bezpośrednio życiu
kobiety.

• W przypadku kobiety małoletniej, bądź ubezwłasnowolnionej całkowicie konieczna jest

zgoda jej rodziców bądź opiekunów prawnych, a w przypadku, gdy nie są w stanie jej
wyrazić bądź ciężarna ma mniej niż 13 lat także sądu rodzinnego.

Federacja na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny twierdzi, że w Polsce rocznie wykonuje się
ponad 100 tys. aborcji, organizacje pro-life, że 7-13 tys. 15% zabiegów dokonuje się poza
granicami kraju. Od 1997 roku w Polsce wykonywanych legalnie jest kilkaset aborcji
rocznie.

Religie wobec aborcji

• Kościół katolicki od samego początku sprzeciwia się aborcji
• Prawosławie podziela pogląd, że życie ludzkie zaczyna się od chwili

poczęcia i w związku z tym potępia aborcję

• Protestantyzm reprezentuje bardzo różne postawy wobec aborcji.
• Chociaż islam podkreśla ważność życia danego przez Boga

(Koran 12:85), to nie potępia aborcji tak jednoznacznie, jak większość
wyznań chrześcijańskich. Wynika to z przekonania, iż życie (ar. ruh)
nie zaczyna się od momentu zapłodnienia.

• Religijne prawo żydowskie

halacha traktuje aborcję bardziej

rygorystycznie niż islam, ale nie zakazuje jej całkowicie jak większość
wyznań chrześcijańskich; ogólnie przyjmuje, że aborcja jest
dozwolona tylko, jeśli ciąża stanowi zagrożenie dla życia kobiety

• Hinduizm uważa aborcję za zbrodnię (jeden z 6 rodzajów morderstwa)

i za jeden z najcięższych grzechów

• Buddyzm sprzeciwia się odbieraniu "świadomego życia"