Kur Klaudia
Bahr Igor
Kruszyńska Anna
Gruba Magdalena
Formella Bartosz
Kopczyński Paweł
Boyka Klaudia
Kowalska Justyna
PSYCHOLOGIA KONFLIKTÓW
INTERPERSONALNYCH
Grupa 201
LZH
CO OZNACZA SŁOWO KONFLIKT?
Wyraz konflikt pochodzi od łacińskiego rzeczownika conflictus –
oznacza zderzenie, lub też czasownika confligõ – uderzać, ścierać się
(Aszyk, 1998). O konflikcie mówimy wtedy, kiedy dwie lub więcej osób
( bądź też dwie lub więcej grup) spostrzegają, że nie mogą zaspokoić
swoich potrzeb bez zmiany zachowania innych, z którymi pozostają w
jakiejś zależności.
KONFLIKT JEST PROCESEM
ROZWIJAJĄCYM SIĘ W OKREŚLONYM
CZASIE I PRZESTRZENI SPOŁECZNEJ.
Jest to:
Sytuacja wywołująca najczęściej silne emocje;
Sprzeczności interesów występujące
obiektywnie lub wyobrażenie sprzeczności;
Sytuacja w której uczestniczą co najmniej dwa
podmioty, przy czym są od siebie w jakiś
sposób zależne;
Jeden z podmiotów przeszkadza drugiemu w
osiągnięciu celu.
RODZAJE KONFLIKTÓW:
wewnętrzny konflikt u danego człowieka - występuje wtedy gdy nie wie on
jakiej pracy się od niego wymaga, gdy niektóre wymagania dotyczące jego
pracy są sprzeczne z innymi, bądź kiedy oczekuje się od niego więcej, niż
uważa iż jest w stanie wykonać;
konflikt między konkretnymi osobami w danej organizacji - jako
przyczynę wskazuje się najczęściej różnice osobowości, poza tym konflikty te
powstają na ogół wskutek nacisków wynikających z pełnionych ról np. między
przełożonym a podwładnym bądź personalizacji konfliktów między grupami;
konflikt między jednostką a grupą - często wynika on ze sposobu
reagowania konkretnego człowieka na naciski wywierane przez grupę, w celu
wymuszenia u niego postawy konformistycznej, np. karanie go za
przekraczanie lub nieosiąganie przyjętych przez grupę norm wydajności;
konflikt między grupami w tej samej organizacji - najczęściej konflikty te
występują między linią a sztabem oraz między robotnikami i przełożonymi;
konflikt między organizacjami - zazwyczaj utożsamiany jest z konkurencją,
postrzegany jest jako coś pożądanego, gdyż często w jego wyniku opracowuje
się nowe towary, technologie, usługi czy też obniża ceny i lepiej wykorzystuje
zasoby (Stoner, Wankel, 1996, 331-332)
KONFLIKT INTERPERSONALNY
Konflikt interpersonalny jest to
zjawisko procesualne złożone z
szeregu epizodów:
sprzeczne cele, interesy
negatywny, wzajemny wpływ
partnerów na siebie
charakterystyczny układ powiązań
między epizodami
DETEKTORY KONFLIKTU
Detektory konfliktów - zachowania i postawy sprzyjające powstawaniu
konfliktów.
Znajomość detektorów jest przydatna w wykrywaniu konfliktów, które
jeszcze się nie ujawniły. Najczęściej spotykane objawy to:
Unikanie bezpośredniego kontaktu z partnerem;
Nasycenie wzajemnych kontaktów formalizmem, brakiem cierpliwości i
drażliwością oraz brakiem tolerancji na popełniane błędy;
Nieprzestrzeganie utrwalonych rytuałów i podstawowych zasad
regulujących współegzystencję;
Prowokowanie impulsywnych zachowań partnera, czyhanie na jego
potknięcia i ich złośliwe komentowanie;
Blokowanie informacji niezbędnych partnerowi do skutecznego działania;
Podkreślanie różnic i odrębności we wzajemnych interakcjach
(polaryzacja);
DETEKTORY KONFLIKTU C.D.
Atakowanie przewidywanych działań partnera, nawet zanim dostaną
publicznie zwerbalizowane;
Niezgadzanie się na żadne plany i propozycje wysuwane przez partnera;
Ledwo skrywane ironiczne traktowanie partnera, lekceważenie jego
poglądów i propozycji działania;
Uparte trzymanie się własnego zdania (fiksacja) i emocjonalna,
gwałtowna jego obrona w przypadku kontrargumentacji;
Zarzucanie braku wolnej woli i nieczystych intencji;
Przejawianie nieufności oraz gotowości do zachowań obronnych i
ofensywnych w obliczu bezpośredniego kontaktu,
Ograniczanie swobody działań, przejmowanie niezbędnych mu do
działania zasobów i jego stopniowe uzależnianie;
Zawłaszczanie kontaktów partnera, izolowanie go w otoczeniu
społecznym
[Psychologia konfliktów s.150, S. Chełpa]
FAZY (ETAPY) KONFLIKTÓW:
etap pojawiających się sprzeczności lub niezgodności, jeszcze
niedefiniowanych i nieprzekazywanych (faza utajona),
etap narastającej wrogości, wzajemnych zarzutów, negatywnych ocen itp.,
etap zaspokajania dążeń natury emocjonalnej, rozładowywania napięć w
awanturze, nacisku stron na siebie,
etap gwałtu i przemocy, sprawdzający się do tego, że złość, jaka towarzyszy
osobom będącym ze sobą w konflikcie, przeradza się w agresję.
W większości konfliktów można wyróżnić jeszcze etap dialogu, w którym
strony, oddzielając emocje od faktów, komunikują sobie zaistniałe różnice
zdań, opinii, postaw, potrzeb itd. Etap ten może wystąpić po każdej z
wymienionych faz konfliktu. Jeżeli strony konfliktu do rozmowy przystąpią
wcześniej, mogą liczyć na ich większy efekt. Trzeba też dodać, że nie każdy
konflikt przebiega według powyższego schematu, również nie zawsze
występują wszystkie jego fazy. Nie zawsze musi też dojść do etapu przemocy
[Wołoszyn 1998, s. 171–173].
FAZY ROZWIĄZYWANIA KONFLIKTÓW
ETAP PIERWSZY- PRZYGOTOWANIE DO SPORU:
Analiza własnego stylu reagowania
Indywidualne przygotowanie do każdego pojedynczego sporu
Wyładowanie energii- przystąpienie do sporu z czystym umysłem
Korzyści:
Obniżenie poziomu napięcia emocjonalnego
ETAP DRUGI – ZAINICJOWANIE INTERAKCJI:
Wybór odpowiedniego momentu rozpoczęcia rozmów
Powiadomienie partnera o zamiarze rozmowy w celu rozwiązania konfliktu
Akceptacja przez drugą osobę terminu rozwiązania konfliktu
Korzyści:
Dojście do porozumienia w pewnej mało istotnej kwestii jaką jest ustalenie
terminu
Zbudowanie pomostu do porozumienia
FAZY ROZWIĄZYWANIA KONFLIKTÓW
C.D.
ETAP TRZECI- SPÓR:
Wyrzucenie złości zalegającej po obu stronach konfliktu
Mówienie o złości zamiast złoszczenia się pozwala przesunąć punkt
konfrontacji z partnera na problem
Analiza konfliktu ze stroną przeciwną
Znalezienie głównej przyczyny sporu
Korzyści:
Znalezienie rozwiązań satysfakcjonujących obie strony konfliktu, lub takich
które wymagają od nich jak najmniejszych ustępstw
ETAP CZWARTY- WYJŚCIE ZE SPORU:
Przyjęcie uzgodnionego rozwiązania ( zakończenie sporu)
Zwrócenie uwagi na gesty pojednania
STRATEGIE (STYLE) ROZWIĄZYWANIA
KONFLIKTU
1)
UNIKANIE- styl charakterystyczny dla ludzi którzy wolą unikać konfliktu niż
rozwiązywać go
2)
ŁAGODZENIE- najogólniej rzecz ujmując polega na postępowaniu zgodnym z
interesem strony przecwnej
3)
KONKURENCJA- sposób patrzenia na konflikt jako na grę do wygrania
4)
KOMPROMIS- styl oparty na przekonaniu, że ludzie nie mogą zawsze robić
wszystkiego tak, jak by chcieli, ale że czasami muszą znaleźć wspólną
płaszczyznę porozumienia, na której mogliby koegzystować.
5)
KOOPERACJA- wiąże się zawsze z wolą zaakceptowania celów drugiej strony
konfliktu bez rezygnacji z własnych.
NEGOCJACJE
Jednym ze sposobów walki w konfliktowymi sytuacjami są negocjacje (łac.
negotiatio - interes) są procesem komunikowania się stron, gdy oczekują one,
że porozumienie może zapewnić większe korzyści niż działanie bez
porozumienia. Aby mogły zaistnieć negocjacje musi powstać kompromis, czyli
stopniowa rezygnacja ze swoich interesów na rzecz ostatecznego
porozumienia. Negocjowanie jest złożonym, dynamicznym procesem
poznawczo-emocjonalnym, w którym stawką jest nie tylko kontakt, ale często
również poczucie własnej godności, ambicje, sympatie i antypatie. Jest to
również proces określania celów, aspiracji, zbierania informacji, dobierania
partnerów i wreszcie – wzajemnego przekonywania się. Negocjowanie jest
zjawiskiem powszechnym.
Na negocjacje składają się dwa elementy: stanowisko negocjacyjne oraz
interes. Stanowisko to żądanie dotyczące czegoś wymiernego. Natomiast
powód, który doprowadził do zajęcia danego stanowiska. Warto zwrócić
uwagę, że interes jest nadrzędny w stosunku do stanowiska. Największą
porażką obydwu stron jest zerwanie negocjacji, które prowadzi do jeszcze
większego zagłębiania konfliktu. Najważniejsza różnica między negocjacją a
mediacją jest to, że wkracza tutaj osoba mediatora, która ma określone
zadanie. Często tak się dzieje, że negocjacja nie wystarcza i musi pojawić się
mediator.
WYBRANE TECHNIKI I SPOSOBY ROZWIĄZYWANIA
KONFLIKTÓW
MEDIACJA proces w którym oprócz stron konfliktu pojawia się osoba trzecia
pomagająca w dojściu do porozumienia. Mediator, jako pośrednik między
spierającymi się stronami, pomaga doprowadzić do ugodowego,
satysfakcjonującego obie strony, rozwiązania konfliktu, na drodze dobrowolnych
negocjacji.
Negocjacje ( z łac. negotiatio - interes) są procesem komunikowania się stron,
gdy oczekują one, że porozumienie może zapewnić większe korzyści niż
działanie bez porozumienia. Aby mogły zaistnieć negocjacje musi powstać
kompromis, czyli stopniowa rezygnacja ze swoich interesów na rzecz
ostatecznego porozumienia.
W drodze do osiągnięcia porozumienia wskutek negocjacji wyróżnić można pięć
etapów:
1.określenie interesów własnych i partnera
2.podanie pomysłów rozwiązań
3.opracowanie sposobu wybrania wspólnego rozwiązania
4.określenie przewidywanych skutków braku porozumienia
5.sformułowanie propozycji porozumienia
Arbitraż ( z fr. arbitrage – sąd rozjemczy) to zwrócenie się przez obie strony
konfliktu do osoby lub instytucji niezależnej z prośbą o rozwiązanie konfliktu.
Strony konfliktu zobowiązują się wcześniej do uznania werdyktu arbitra, który
może wydawać orzeczenia z mocą prawa.
WYBRANE TECHNIKI I SPOSOBY ROZWIĄZYWANIA
KONFLIKTÓW
ADMONICJA - polega na podejmowaniu przez przełożonego, aktywnie nie
uczestniczącego w rozwiązywaniu konfliktu, prób pośredniego nacisku na
zwaśnione strony, by7 spór jak najszybciej rozwiązały.
KONCYLIACJA – polega na tym, ze powołuje się specjalna komisję, która bada
sytuacje i wysuwa konkretne propozycje, nie mające charakteru wiążących
zaleceń. Jest to zachęcanie osobno każdej ze stron konfliktu, by przystąpiły do
konstruktywnego jego rozwiązania.
MODERACJA – ma zastosowanie głównie wtedy, gdy stosunki miedzy
stronami nacechowane są silnymi, negatywnymi emocjami. W takiej sytuacji
moderator pełni role bufora, na którym maja rozbić się kolejne fale gniewu,
irytacji, złości.
INKWIZYCJA – inkwizytor posiada wysoki poziom kontroli zarówno nad
procesem, jak i nad wynikiem sporu. On sam decyduje o sposobie, jakim strony
będą rozwiązywały spór, aktywnie kontroluje informacje, jakie docierają do
zainteresowanych stron
BIBLIOGRAFIA
ASZYK P. SJ (1998): Konflikty moralne a etyka. Wyd. WAM – Księża Jezuici,
Kraków.
Wołoszyn (1998): Konflikty i negocjacje. [w:] Hamer H., Wołoszyn J., Hamer K.
Techniki skutecznego działania. Wyd. Format AB, Warszawa
S. Chełpa, T. Witkowski (1995): Psychologia Konfliktów. Wyd. Biblioteka
Moderatora
Stoner A.F., Wankel C., (1996): Kierowanie. wyd. Polskie Wydawnictwo
Ekonomiczne.
Internet:
www.cen.edu.pl/cen_serwis/.../file/.../rozwiazywanie_konfliktow.doc
http://pl.wikipedia.org/wiki/Konflikt_interpersonalny
http://www.sciaga.pl/tekst/56786-57-konflikty_i_ich_rozwiazywanie