Makroekonomia

Zagadnienia wstępne

Przepływy makroekonomiczne

Mikro- a Makroekonomiczny ogląd

gospodarki

Podobieństwa
• Obiekt badań
Gospodarka narodowa
• Przedmiot badań
Zachowania ludzi implikowane rzadkością
Różnice
• Inny cel badań (podstawowe pytanie)
• Inny aparat pojęciowy i instrumentarium

badawcze

Mikroekonomia

Makroekonomia

KRYTERIUM 1: WEDŁUG SPOSOBU POSTRZEGANIA UCZESTNIKÓW PROCESU RYNKOWEGO

Bada przesłanki decyzji gospodarczych, które
są podejmowane przez pojedynczych
uczestników rynku kierujących się właściwymi
sobie interesami ekonomicznymi.

Bada procesy globalne, w których uczestniczą
duże grupy podmiotów obrotu rynkowego zwane
agregatami. Takie tworzą np. gospodarstwa
domowe, przedsiębiorstwa, państwo. Badane
procesy decydują o ogólnej wysokości
makroekonomicznych kategorii takich jak:
inwestycje, konsumpcja, oszczędności,
przeciętny poziom cen, wzrost gospodarczy,
poziom zatrudnienia, itd.

KRYTERIUM 2: WEDŁUG SPOSOBU ZDEFINIOWANIA PODSTAWOWYCH KATEGORII OPISUJĄCYCH

RYNEK

Podstawowa struktura rynkowa – to rynek
jednego dobra. Odpowiednio definiowany jest
– popyt na jeden produkt, podaż jednego
produktu, cena.

Rynek dóbr postrzegany jest jako całość.
Odpowiednio stosowane są pojęcia
zagregowanego popytu, zagregowanej podaży
oraz przeciętnego poziomu cen.

KRYTERIUM 3: WEDŁUG SPOSOBU ZDEFINIOWANIA RÓWNOWAGI OGÓLNEJ

Punkt wyjścia to ustalenie ceny równowagi na
rynku danego dobra. Stan równowagi ogólnej
jest określany jako jednoczesne
zrównoważenie rynków wszystkich dóbr.

Punkt wyjścia – to ustalenie równowagi na
zagregowanym rynku dóbr , na rynku pieniężnym
i rynku pracy. Odpowiednio ustalany jest
przeciętny poziom cen, przy którym gospodarka
zostanie zrównoważona, przeciętna stopa
procentowa oraz przeciętna płaca realna.
Stan niezrównoważenia gospodarki może także
wynikać z nieodpowiedniej wysokości dochodu
(Keynes).
Warunek równowagi ogólnej – to jednoczesne
zrównoważenie tych trzech rynków.

Różnice pomiędzy mikro- i makroekonomicznym oglądem

gospodarki

Pł

r



P

g

Rynek dóbr i

usług

Rynek

pieniężny

Rynek

pracy

Y



L

F(I)

F(I)

Y=F

A

(Q)

Y=F

A

(Q)

Polityka

fiskalna

Polityka

pieniężna

Polityka rynku

pracy

ZAGRANICA

Rynek

walutowy

Eksport-

Import

Przepływy kapitału

finansowego

Polityka

walutowa

Polityka handlu

zagranicznego

Przepływy zasobu

pracy

Równowaga

bilansu

płatniczego

(wzrost lub

spadek rezerw

walutowych)

Stan bilansu

płatniczego

Podstawowe związki makroekonomiczne w gospodarce otwartej

Agregatowy model gospodarki narodowej

Agregat gospodarstw domowych

S

c

S

c

S

c

S

c

Oszczędności agregatowe

gospodarstw domowych „S”

Wydatki agregatu gospodarstw

domowych na konsumpcję „C”

Agregat przedsiębiorstw

Pp

Pp

Pp

Pp

Dobra inwestycyjne „I”

Dobra konsumpcyjne „C”

Dochody agregatu gospodarstw

domowych „Y” = PKB

Usługi czynników produkcji

dostarczone do przedsiębiorstw

Produkcja finalna

„PF”

PF = C + I = PKB

Model pierwszy

PRZEDSIĘBIORSTWA

GOSPODARSTWA

DOMOWE

Y=100

Gospodarstwa domowe dostarczają usług

czynników wytwórczych

Przedsiębiorstwa płacą za usługi

dostarczonych czynników wytwórczych

Gospodarstwa domowe płaca za

dostarczone dobra konsumpcyjne

Przedsiębiorstwa dostarczają dobra

konsumpcyjne – wartość tych dóbr 100jp.

Rynkowa wartość

usług dostarczonych

czynników

wytwórczych przez

gospodarstwa

domowe

Y=100

Rynkowa wartość

wytworzonych dóbr

przez dostarczone

czynniki wytwórczych

C=100

Zasada ekwiwalentności:
Wartość wytworzonych dóbr przez przedsiębiorstwa jest równa zawsze
wartości usług użytych czynników wytwórczych (dostarczonych przez
gospodarstwa domowe).

PRZEDSIĘBIORSTWA

GOSPODARSTWA

DOMOWE

Y=100 jp.

Gospodarstwa domowe dostarczają usług

czynników wytwórczych

Przedsiębiorstwa płacą za usługi

dostarczonych czynników wytwórczych

Gospodarstwa domowe płaca za

dostarczone dobra konsumpcyjne – 80 jp.

Przedsiębiorstwa dostarczają dobra

konsumpcyjne – wartość tych dóbr 80jp.

Rynkowa wartość

usług dostarczonych

czynników

wytwórczych przez

gospodarstwa

domowe

Y=100 jp.

Rynkowa wartość

wytworzonych dóbr

konsumpcyjnych

przez dostarczone

czynniki wytwórczych

C=80j p.

S=20 jp.

Rynkowa wartość

wytworzonych dóbr

inwestycyjnych przez

dostarczone czynniki

wytwórcze

I=20j p.

I=20 jp.

Kanały transmitujące

oszczędności w

dyspozycję

przedsiębiorstw

Model drugi

Model trzeci

PRZEDSIĘBIORSTWA

GOSPODARSTWA

DOMOWE

S=20 jp.

I=20 jp.

PAŃSTWO

C=80 jp.

C+I+G-Te=80+20+20-10=110 jp.

G=20 jp.

Te=10 jp.

110 jp.

Yr=Y-Td+B=110-20+10=100

B=10 jp.

Td=20 jp.

Yr=100 jp.

Y=110 jp.

Ruch okrężny z uwzględnieniem roli państwa

Tożsamość dochodowo- wydatkowa: rozwinięcie

Wartość produkcji

finalnej

=

Wartość usług użytych

czynników produkcji

Podstawowy warunek równowagi ogólnej w gospodarce
(wielkości planowane - ex ante)

II. Z modelu ruchu okrężnego wynika:

Wydatki na produkcję

finalną

=

Dochodom gospodarstw

domowych za

dostarczone czynniki

produkcji

C + I

70 + 30

=

C + S

70 + 30

III. Oszczędności jako nie wydana na konsumpcję część dochodów
gospodarstw domowych finansują inwestycje restytucyjne (Ir) i inwestycje
netto w gospodarce (In) i występują w różnych formach:

S

30

=

Ir + In

15 + 15

Tożsamość dochodowo- wydatkowa: rozwinięcie

formy oszczędności gospodarstw domowych w ujęciu makro
(zatrzymane w przedsiębiorstwach i w gospodarstwach domowych)
-odpisy amortyzacyjne (Am),
-zyski zatrzymane (Zn)
-bezpośrednie oszczędności gospodarstw domowych (Ogos.dom.)

S

30

=

Am + Zn + Ogos.dom.

15 + 10 + 5

IV. Ogólny warunek równowagi (państwo nie jest
aktywne):

C+I

C + Ir + In

70 +15 + 15

=

=

=

C+S

C + Am + Zn + Ogos.dom.

70 + 15 + 10 + 5

Tożsamość dochodowo- wydatkowa: rozwinięcie

V. Uwzględnienie państwa:

Wydatki państwa (G)

na dobra finalne

(konsumpcyjne Cg i

inwestycyjne Ig)

- wydatki

nietransferowe

=

Dochodom budżetu

minus wydatki

transferowe (B)

a. finansowanie

G

=

Td + Te – B = Tn

Gdzie Tn – podatki netto
b. zakup

Cg + Ig

=

Td + Te - B

Podstawowy warunek równowagi w gospodarce zamkniętej
Ogólna postać

C + I + G

=

C + S + Tn

Cgos.dom+Cg + Ipp.+

Ig

=

Cgos.dom.+S+Tn

Tożsamość dochodowo- wydatkowa: rozwinięcie

C+I+G+(Ex-Im)

=

C+S+Tn

Uwzględnienie przepływów międzynarodowych

Rachunek sald:

(Ex-Im)

=

(S – I) + (Tn – G)

Przykład 1
Załóżmy, że:
S= 20 mld zł; I=20 mld zł; C=70 mld zł; Tn=10 mld zł; G=10 mld zł.
Państwo zwiększyło deficyt budżetowy od 0 do 5 mld zł, finansując ten wzrost
zadłużeniem krajowym. Jak wpłynęło to na rachunek sald?

Tn – G↑ = I ↓ – S

10 – 10 = 20 – 20
10 – 15 = 15 – 20

Tożsamość dochodowo- wydatkowa: rozwinięcie

Przykład 2
Te same dane co poprzednio, Ex = 8 mld zł, Im = 8 mld zł.
Państwo zwiększyło deficyt budżetowy o 5 mld zł, finansując go wzrostem
zadłużenia zagranicznego.

(Ex-Im)

=

(S – I) + (Tn – G)

(8 - 8)

=

(20 – 20) + (10 – 10)

(8 - 13)

=

(20 – 20) + (10 – 15)