ROLA WTO WE
WSPÓŁCZESNEJ
GOSPODARCE
Dorota
Kaszuba
ROLA WTO WE
WSPÓŁCZESNEJ
GOSPODARCE
Dorota
Kaszuba
GATT ( układ ogólny w sprawie taryf
celnych i handlu ) został utworzony w
1947, występował on w podwójnej roli
umowy wielostronnej i organizacji
międzynarodowej
W 1995 GATT jako organizacja został
zastąpiony przez WTO, natomiast GATT
jako umowa w zmodyfikowanej formie
pod nazwą GATT 1994 stał się
podstawowym dokumentem WTO
Cele GATT/ WTO
Celem GATT było podejmowanie działań
zmierzających do liberalizacji handlu
międzynarodowego poprzez obniżanie ceł
i znoszenie innych przeszkód handlowych
oraz wyeliminowanie dyskryminacji w
handlu.
Cele te były realizowane za pomocą rund
negocjacyjnych
WTO ma podobne cele , ale obejmuje
znacznie większą liczbę dziedzin
współpracy międzynarodowej niż GATT
Rundy
Pierwsza – Genewa,1947
Druga – Annency,1949
Trzecia-Torguay,1951
Czwarta –Genewa,1956
Piąta( Dilona)– Genewa, 1960-1961
Szósta( Kennedy’ego) - Genewa,1964-1967
Siódma( Tokijska) – Genewa, 1973-1979
Ósma ( Urugwajska) – Punta del Este,
1986- 1994
Dziewiąta( Rozwojowa) – Doha, 2001
Zasady GATT/WTO
Zasada niedyskryminacji
Zasada wzajemności
Zasada związania stawek celnych
Zasada przejrzystości
Odwet akceptowalny
Uznanie cła za podstawowy
instrument interwencji państwa
Zakres spraw GATT,
WTO
Do rundy Tokijskiej wszystkie negocjacje dotyczyły
towarów przemysłowych, dopiero od tej rundy mowa
była o artykułach rolno- spożywczych. W czasie trwania
rundy Kennedy’ego ustalono kodeks atydummpingowy,
wprowadzono linearną metodę redukcji ceł- jednakowe
cięcia na poszczególne listy towarowe. Nastąpiła więc
znaczna redukcja ceł w stosunku do poprzednich. Runda
Tokijska - dalsza redukcja ceł, poruszono problematykę
likwidowania przeszkód pozataryfowych- ustanowiono 6
kodeksów : barier technicznych, subwencji, zakupów
rządowych, procedur antydumpingowych, itd. Runda
Urugwajska - poruszono problem usług, towarów rolno-
spożywczych, tekstyliów, handlowych aspektów
inwestycji, prawa własności intelektualnych
Funkcje WTO
funkcja regulacyjna- WTO reguluje
politykę handlową państw członkowskich
przez ułatwianie im wypełniania
zobowiązań składających się na swoisty
„kodeks postępowania „
funkcja forum negocjacyjnego –WTO
stanowi forum negocjacji prowadzonych w
celu liberalizacji handlu
międzynarodowego, a także wypracowania
zasad postępowania w polityce handlowej i
rozstrzygania sporów handlowych
Państwa które ostatnio
przystąpiły do WTO
Armenia – 5.02.2003
Kambodża – 13.10.2004
Chiny – 11.12.2001
Litwa – 31.05.2001
Nepal – 23.04.2004
Arabia Saudyjska- 11.12.2005
Ukraina – 16.05.2008
Wietnam – 11.01.2007
Chiny a WTO
Chiny stały się 11.12.2001 r. 144 krajem w WTO. Wejście
Chin do WTO było poprzedzone wieloma miesiącami
negocjacji, przyjęcie do WTO stało się początkiem nowej
ery dla gospodarki Chin. Uznanie reguł handlu ma się
odbywać stopniowo, przez kilka lat. Chiny jednak do tej
pory nie przedstawiły nowych koncesji dostępu do rynku.
USA domagają się przystąpienia Chin do umów WTO.
Spory Chin z członkami WTO:
- WTO ogłosiła niekorzystne dla Chin orzeczenie w
sprawie skargi na poziom ceł importowych na części
samochodowe, jaką na ten kraj złożyły USA, UE i Kanada.
- WTO nakazała Chinom złagodzenie barier sprzedaży
nakładanych na zagraniczne filmy, książki i gry
komputerowe. Skargę złożyły USA.
Państwa chcące przystąpić do
WTO
Afganistan
Białoruś
Rosja
Iran
Irak
Jemen
Serbia
Uzbekistan
Rosja a WTO
Rosja stara się od wielu lat o członkowstwo w WTO. W 2002
roku na forum grupy roboczej rozpoczęto prace nad
protokołem akcesyjnym Rosji. Milowymi krokami na drodze
do negocjacji było podpisanie umów z UE w 2004 r. i ze
Stanami Zjednoczonymi w 2006. Rozmowy w sprawie
przystąpienia do WTO były już mocno zaawansowane dwa
lata temu, ale po wojnie Rosji z Gruzją Waszyngton zamroził
negocjacje z Moskwą . Po objęciu władzy przez
administracje Baracka Obamy USA były zainteresowane
wznowieniem rozmów. Ale przed rokiem Władimir Putin
ogłosił ze Rosja chce wejść do WTO jednocześnie z
Kazachstanem i Białorusią. Co opóźni wejście Rosji do WTO.
Równolegle z procesem akcesyjnym trwa wewnętrzna
debata rosyjska na temat sensowności członkowstwa Rosji
w WTO.
Znane spory w WTO
Spór WTO z Unią warty miliardy
dolarów
W sporze USA, Japonii oraz Tajwanu
z Unią Europejską WTO stanęło po
stronie trzech skarżących państw.
Spór ten dotyczył trzech kategorii
sprzętu: telewizyjnych dekoderów,
płaskoekranowych monitorów oraz
wielofunkcyjnych drukarek
WTO żąda od Brukseli by w krajach
unijnych zniosła cła na te towary
Spór o banany
„wojna bananowa” trwa już od 1993 roku. Przyczyną
jest preferencyjne traktowanie bananów
pochodzących z grupy krajów Azji, Karaibów,
Pacyfiku. Na import z pozostałych państw, gdzie
dominują amerykańskie koncerny (zwłaszcza z
Ekwadoru), unijne cła są wysokie. Bruksela już raz w
1999 r. przegrała spór przed WTO. Od tego czasu
zmieniła swój reżim importu tych owoców.
Preferencyjne kwoty zniknęły, lecz zamiast tego
pojawiły się innego rodzaju umowy z krajami Azji,
Karaibów, Pacyfiku. Teraz WTO, do której zwrócił się
w tej sprawie największy światowy producent
bananów Ekwador, uznała, że nowe zasady także są
niezgodne z regułami międzynarodowego handlu.
Spór o tuńczyka
To spór miedzy Stanami
Zjednoczonymi a Meksykiem o
zasadność zakazu importu
meksykańskich tuńczyków na rynek
amerykański
WTO
W porównaniu z innymi organizacjami
międzynarodowymi WTO odniosła ogromny
sukces. Powszechnie uważa się ze organizacja
ta jednak utraciła na znaczeniu. Wynika to z
niemożności zakończenia kolejnej rundy, z
jednostronnego otwarcia rynków przez niektóre
państwa, kryzys pokazał słabość rozwiązań
międzypaństwowych, kraje słabiej rozwinięte
blokują negocjacje. Pojawia się coraz więcej
krytyków wolnego handlu. Obecnie istnieje
niebezpieczeństwo wyłączenia wielu sektorów i
państw z liberalizacji handlu.
Bibliografia
Budnikowski Adam, „Międzynarodowe
stosunki gospodarcze”, wyd. PWE,
Warszawa 2003.
Świerkocki Janusz, „Zarys
międzynarodowych stosunków
gospodarczych”, wyd. PWE, Warszawa
2004.
Strony internetowe:
http://www.mg.gov.pl/Wspolpraca+z+zagra
nica/Clo/WTO