Globalizacja

Globalizacja jest to proces występujący w gospodarce
światowej charakteryzujący się przede wszystkim nasileniem
się mobilizacji i przepływu dóbr, kapitałów i siły roboczej w
skali ogólnoświatowej, rozwój transportu, komunikacji,
telekomunikacji oraz szybki przepływ informacji w mediach.

Tej ewolucji gospodarczej towarzyszą przeobrażenia w sferze
społecznej, kulturowej, ustrojowej, politycznej prowadzące do
konfrontacji i zbliżenia w tym zakresie między państwami,
narodami, ludźmi całego świata.

Globalizacja ma więc swój wymiar gospodarczy i społeczny,
polityczny i kulturowy.

W procesie globalizacji uczestniczą następujące podmioty:



państwa



organizacje międzynarodowe



przedsiębiorstwa

Państwa

dążą

do

podniesienia

międzynarodowej

konkurencyjności narodowych przedsiębiorstw dbając przy tym
o bezpieczeństwo obrotu. Państwo tworzy dogodne warunki do
prowadzenia biznesu w kraju i poza jego granicami.

Do krajów najbardziej zaangażowanych w globalizację należą:
Singapur, Irlandia, Szwajcaria, USA i Holandia. Polska w tym
rankingu sklasyfikowana jest na 31 miejscu.

Podmioty globalizacji

Organizacje

międzynarodowe

promują

wymianę

międzynarodową,

tworzą

międzynarodowe

porozumienia,

współfinansują międzynarodowe projekty, rozstrzygają spory
handlowe

między

państwami.

Najważniejszymi

międzynarodowymi organizacjami gospodarczymi są:
- WTO - Światowa Organizacja Handlu
- OECD - Organizacja ds. Współpracy Gospodarczej i Rozwoju
- Bank Światowy
- Międzynarodowy Fundusz Walutowy

Przedsiębiorstwa

działają

w

wielu

krajach

i

chcą

wykorzystywać globalną skalę działalności do zmniejszania
kosztów i zwiększania przychodów. Przedsiębiorstwa te
nazywamy korporacjami transnarodowymi (KTN).

Podmioty globalizacji



W pierwszym okresie globalizacji (1500-1750) za najważniejsze uznaje się:

- handel dalekosiężny
- rozwój politycznych imperiów Europy i Azji i religijnych ekumen



Drugi okres globalizacji (1750-1880) stanowiły:

- rozwój europejskich imperiów kolonialnych
- industrializacja świata oraz rozwijający się tzw. "wolny handel", czyli ograniczenia barier celnych
w wymianie międzynarodowej



Kolejny okres (1880-1945) to rozwój globalnego kapitalizmu, postępujący podział świata przez
kolonialne potęgi i związana z tym rywalizacja miedzy nimi a także pierwsze dwie światowe
wojny i dwa światowe kryzysy ekonomiczne.



Kolejny okres od zakończenia II wojny światowej do lat siedemdziesiątych XX stulecia stanowią
różne procesy: polityczne, ekonomiczne i społeczno-kulturowe.



Na ostatni okres globalizacji składają sie: rozpad ZSRR, bloku radzieckiego i jego
międzynarodowe konsekwencje, prowadzona przez wiele państw polityka liberalizacji, ekspansja
i intensyfikacja międzynarodowego handlu i finansów, rozwój opartej na procesorach,
komputerach, Internecie komunikacji oraz mediów elektronicznych a także rozwój
międzynarodowej przestępczości.

Historia globalizacji



poszukiwanie możliwości poszerzenia wymiany handlowej
przez europejskich kupców tysiące lat temu



odkrycia geograficzne i rozwój transportu morskiego



motywy ekonomiczne, takie jak np. wykorzystanie taniej siły
roboczej czy dostęp do cennych surowców



upadek komunizmu w Europie i rozpad Związku Radzieckiego



przemiany polityczne w Chinach, które doprowadzają do
rozwoju nowoczesnej gospodarki



korporacje transnarodowe



rewolucja informacyjna i informatyczna



upowszechnianie się Internetu i telewizji satelitarnej



stopniowe znoszenie barier celnych i liberalizacja obrotu
towarowego, i inne czynniki

Czynniki globalizacji

Globalny rynek jest najbardziej skomplikowanym zjawiskiem na ziemi i
tym samym najbardziej nieprzewidywalnym. Możliwość utrzymania się
przedsiębiorstwa na globalnym rynku zależy od zdolności do
przyjmowania

w

tym

przedsiębiorstwie

form

działalności

zapewniających mu odpowiednią elastyczność i dynamikę. Cechy te są
niezbędne, jeśli się chce często wdrażać innowacyjne produkty i szybko
wprowadzać je na rynek, skutecznie reagować na potrzeby klientów i
zachowania konkurentów oraz dostrzegać i efektywnie wykorzystywać
szanse rozwoju, które pojawiają się często ale na krótko.
Z punktu widzenia typu strategii zarządzania można wyróżnić trzy
rodzaje procesów globalizacji działalności przedsiębiorstw:
- globalizacja jako kierunek rozwoju korporacji międzynarodowych
- globalizacja jako rezultat fuzji i aliansów strategicznych
przedsiębiorstw
- globalizacja jako forma kooperacji

Globalizacja gospodarki



ma charakter dynamiczny (ulega ciągłym
zmianom i przeobrażeniom)



ma charakter historyczny (powstała na
pewnym etapie rozwoju)



ma charakter niejednorodny



ma charakter zróżnicowany



gospodarka światowa dąży do wzrostu

Cechy gospodarki

światowej

Z globalizacją związane są cztery ogólnoświatowe procesy, które symulują
integrację gospodarek narodowych, a zarazem są jej następstwem:



mobilność czynników produkcji, a zwłaszcza kapitału, kwalifikowanych kadr
oraz innowacji



równoczesność, polegająca na niemal jednoczesnym pojawianiu się w
wielu, nawet bardzo odległych miejscach globu ziemskiego, produktów,
usług, innowacji oraz informacji. W tym samym czasie czyta się w
gazetach o tych samych wydarzeniach, ogląda się te same filmy, słucha tej
samej muzyki, ma identyczne smutki, radości, lęki i nadzieje.



równoległości, sprawiające, że dzięki rosnącej liczbie technologicznych
możliwości innowacje mogą omijać istniejące struktury i przyczyniać się do
rozwoju zupełnie nowych, niezależnych form działalności gospodarczej w
nowych miejscach i w nowych strukturach,



pluralizm, przejawiający się w powstawaniu oraz istnieniu różnych
ośrodków produkcji, dyspozycji i tworzenia innowacji.

Procesy gospodarki

światowej



Globalizacja zmniejszyła poczucie izolacji istniejące w wielu krajach
rozwijających się i zapewniła licznym ich mieszkańcom dostęp do wiedzy
nieosiągalny przed stuleciami nawet w najbogatszych krajach.



Wejście nowych firm zagranicznych może być niekorzystne dla przedsiębiorstw
państwowych, lecz firmy te przyczyniają się do wprowadzenia nowych
technologii, otwierania dostępu do nowych rynków i powstania nowych gałęzi
gospodarki.



Pomoc zagraniczna - aspekt zglobalizowanego świata - mimo wad przynosi
milionom ludzi dobroczynne skutki np. programy edukacyjne doprowadziły do
likwidacji analfabetyzmu na obszarach wiejskich.



Międzynarodowa pomoc humanitarna jest formą wspólnego działania. Główną
misją Banku Światowego jest umożliwienie krajom rozwoju przyczynienie się
do tego, by "stanęły na własnych nogach".



Globalizacja, dzięki zwiększeniu wzajemnych zależności między ludźmi na
świecie, wzmocniła potrzebę wspólnych działań o zasięgu globalnym i
znaczenie globalnych dóbr publicznych.



Spadek kosztów transportu i telekomunikacji oraz obniżanie barier
ograniczających przepływ dóbr, usług i kapitału

Zalety globalizacji



W wyniku powiększającej się przepaści między posiadającymi a
nieposiadającymi coraz większa liczba osób w Trzecim Świecie żyje w
skrajnej nędzy.



W Afryce ogromne aspiracje, jakie ludzie mieli po wyzwoleniu się spod
panowania kolonialnego, w dużej mierze się nie ziściły. Kontynent pogrążył
się w nędzy, duży wskaźnik zachorowalności na AIDS.



Kraje Zachodu nakłoniły biedne kraje do zniesienia barier handlowych, ale
własne bariery utrzymały na nie zmienionym poziomie, uniemożliwiając
krajom rozwijającym się potrzebnych dochodów z eksportu.



Pozostają nadal poważne bariery dla swobodnego przepływu siły roboczej.

Wady globalizacji

Globalizacja sama w sobie nie jest ani czymś dobrym, ani
czymś złym. Przynosi korzyści mimo wielkich kryzysów. W
wielu przypadkach interesy i walory komercyjne wyparły
troskę o środowisko naturalne, demokrację, prawa człowieka i
sprawiedliwość społeczną. Nie mamy rządu światowego,
który by odpowiadał przed ludźmi z każdego kraju i
nadzorował proces globalizacji w sposób porównywalny ze
sposobem, w jaki rządy poszczególnych krajów kierują
procesem nacjonalizacji. Mamy system, w którym kilka
instytucji - Bank Światowy, MFW i WTO, a także - ministrowie
finansów, gospodarki i handlu - zdominowało scenę.