Polityka pieniężna

Wykład nr 8 v.1.

Cele polityki pieniężnej.
Etapy polityki pieniężnej w

PL

Zasady polityki pieniężnej

w PL

1

Cele polityki pieniężnej raz jeszcze

Etapy realizacji PP w PL po 1989

PP w Polsce w latach 1990-1998 przed
wprowadzeniem przez NBP strategii
bezpośredniego celu inflacyjnego BCI

 1990-1991 – realizacja tzw. planu

dostosowawczego MFW - kontrola podaży
pieniądza w warunkach sztywnego kursu
walutowego

 1992-1995 – kontynuacja polityki kontroli

podaży pieniądza i „nieformalne” wykorzystanie
stóp% jako celu operacyjnego BC

2

Cele polityki pieniężnej raz jeszcze

Etapy realizacji PP w PL po 1989

Polityka pieniężna w Polsce w latach 1990-
1998 przed wprowadzeniem przez NBP
strategii bezpośredniego celu inflacyjnego
BCI

 1996-1997 – kontrola podaży pieniądza i

realizacja PP w oparciu o tzw. triadę celów przy
zmianie celu operacyjnego na kontrolę
pieniądza rezerwowego

 1998 – okres przejściowy > prowadzenie PP w

ramach programu przygotowującego
wprowadzenie strategii BCI z wykorzystaniem
m.in. operacyjnej kontroli stóp%

3

Cele polityki pieniężnej raz jeszcze

Etapy realizacji PP w PL po 1989

• 10.1998 RPP ogłasza wprowadzenie od

1999 „Średniookresowej strategii PP na
1999-2003”

 Przyjęcie za podstawę PP strategii BCI

połączonej z ewolucyjnym dotychczasowego
systemu kursowego docelowo w system kursu
płynnego

 Zmieniono koszyk walut w stosunku do których

był określany tzw. centralny kurs PLN > 55%€ i
45%$

 Zmniejszono tempo dewaluacji złotego do 0,3%
 Określono pasmo wahań kursu walutowego

wokół parytetu centralnego na +/- 15%

4

Cele polityki pieniężnej raz jeszcze

Etapy realizacji PP w PL po 1989

• 2000 r. podjęto decyzję o odejściu od

polityki pełzającej dewaluacji kursu wobec
parytetu centralnego i zniesieniu tzw.
pasma wahań, a w ślad za tym podjęto
decyzję (Rada Min. i RPP) o wprowadzeniu
systemu w pełni płynnego kursu
walutowego.

• Umożliwiło to radykalne zwiększenie

skuteczności oddziaływania PP na
agregaty monetarne i stopy %

• W zasadzie od roku 2000 rozpoczyna się

konsekwentna polityka RPP i NBP
zmierzająca do szybkiej pełnej realizacji
strategii BCI (ang. Full-fledged inflation
targeting)

5

Cele polityki pieniężnej raz jeszcze

Realizacja Polityki Pieniężnej w PL od

2000 r.

Wybrane problemy określania i
realizacji BCI w PL w latach 2001-
2007 i 2008-2014

:

Rola oczekiwań inflacyjnych sektorów

przedsiębiorstw, gospod. domowych i
banków

Uwarunkowania i koszty tzw. dezinflacji
Wpływ PP realizującej strategię BCI na

procesy makroekonomiczne

Przesłanki utrzymania przez NBP i RPP

restrykcyjnej polityki pieniężnej w okresie
od 2007 r.

6

Polityka pieniężna > Quo

vadis?

• Czy w Polsce nadal należy kontynuować

restrykcyjną politykę monetarną?

• Jak taka polityka może być

kontynuowana?

• Jakie są jej uwarunkowania ze strony:

> celów BC,
> celów makroekonomicznych,
> sektora finansów publicznych,
> sfery realnej,
> sektora instytucji finansowych ( a

zwłaszcza banków)?

7

8

8

Polityka pieniężna > Quo

vadis?

• Czy w Polsce nadszedł czas na

ekspansywną politykę monetarną?

• Jak taka polityka może być

realizowana?

• Jakie są jej uwarunkowania ze strony:

> celów BC,
> celów makroekonomicznych,
> sektora finansów publicznych,
> sfery realnej,
> sektora instytucji finansowych ( a

zwłaszcza banków)?

8

9

9

Polityka pieniężna > Quo

vadis?

• Dlaczego wiele krajów UE uznało, że

nadszedł czas ekspansywnych polityk
monetarnych?

• Jak współcześnie może być

realizowana antyrecesyjna
ekspansywna polityka pieniężna?

• Kto z kim i przeciwko komu we

współczesnych uwarunkowaniach
realizacyjnych polityk gospodarczych
i monetranych w krajach UE?

9

10

Cele polityki pieniężnej raz

jeszcze

• Paradygmaty historyczne polityki

pieniężnej:

 II poł. XiX w. i 30 lat XX w. dominacja koncepcji

zakładających stabilność pieniądza jako długo- i
średniokresowy cel polityki pieniężnej

 Doświadczenia z okresu presji deflacyjnej po

tzw. Wielkim Kryzysie lat 30. XX w., wpływ na
polityki pieniężne teorii J.M. Keynes’a i prostota
analiz opartych na tzw. pierwotnej krzywej
Philips’a wpłynęły na ukierunkowanie polityki
pieniężnej w okresie 20-30 lat po II WŚ na
bezpośrednie pieniężne oddziaływanie na popyt
i na realizację celów związanych z tzw. pełnym
zatrudnieniem i wzrostem gospodarczym.

11

Cele polityki pieniężnej raz

jeszcze

• Współczesny paradygmat polityki

pieniężnej w UE i Strefie Euro – long
term

 Długookresowym celem polityki pieniężnej

jest osiągnięcie i utrzymanie stabilności
cen > co współcześnie oznacza niski
poziom inflacji, strukturalne zmiany
poziomu cen i dochodów etc.
umożliwiające long term utrzymanie
wzrostu gospodarczego i niskiego poziomu
bezrobocia, a zarazem konkurencyjności
danej gospodarki (regionu np. UE i SE) na
rynku światowym

12

Cele polityki pieniężnej raz

jeszcze

• Stabilność cen jako long term cel polityki

pieniężnej PP wynika z czterech powszechnie
akceptowanych aksjomatów:

1. PP nie może (i nie powinna) efektywnie

neutralizować konsekwencji krótkoterminowych
fluktuacji w gospodarce. Wyjątkiem jest
konieczność reagowania na zagrożenia
destabilizacji systemowej i makroekonomicznej
wynikające z gwałtownych głębokich zmian,
gdyż mogą stanowić długookresowe zagrożenie
dla celu PP. Podstawową zmienną na którą może
(i powinna) wpływać konsekwentnie PP jest
inflacja (jej poziom) z uwagi na zagrożenie
realizacji celu > stabilność cen.

13

Cele polityki pieniężnej raz

jeszcze

2. PP powinna reagować z odpowiednią

intensywnością na zagrożenia wynikające
również z napięć makroekonomicznych i
systemowych wynikających z
umiarkowanej (tj. kroczącej) inflacji
(nawet w sytuacji zagrożenia nią) z uwagi
na jej szkodliwy wpływ na wzrost
gospodarczy i efektywność gospodarki.

14

Cele polityki pieniężnej raz

jeszcze

3. Uznanie stabilności cen za podstawowy

długoterminowy cel PP oznacza też w
aspekcie operacyjnym określenie
podstawowego komponentu dla tworzenia
i realizacji nie tylko PP ale i polityki
gospodarczej oraz społecznej.
Determinuje to też odpowiedni stopień
wiarygodności BC i dyscypliny
prowadzonej PP.

Cele polityki pieniężnej raz

jeszcze

4.

W sytuacji wspomnianych w pkt.1 zagrożeń

systemowych o charakterze
makroekonomicznym (vide współczesny kryzys
zapoczątkowany w 2008 r.) BC w ramach
prowadzonej PP kierując się celem
długoterminowym jakim jest stabilność cen
powinien współpracować również z innymi
podmiotami typu Min Fin aby zmniejszać skalę
przenoszonych impulsów kryzysowych, aby
hamować skalę upadłości instytucji
finansowych, aby nie dopuścić do uruchomienia
zespołu zjawisk kryzysowych (snowball effect).
Może to oznaczać krótko- lub średniookresowe
neutralizowanie zagrożeń deflacyjnych w takiej
skali aby nie dopuścić do następczych zagrożeń
inflacyjnych etc.

15

Cele polityki pieniężnej raz

jeszcze

• Uznanie stabilności cen jako podstawowego (Bernanke,

Mishkin i inni uznają to za jedyny cel PP) wynika też z
innych uzupełniających przesłanek:

1. rezultaty działań PP widoczne są i kwantyfikowalne w

dłuższym czasie – stabilność cen jest dobrym
kryterium;

2. tzw. pionowego kształtu długookresowej Krzywej

Philipsa czyli braku „wymienności: między poziomem
bezrobocia a inflacją (w długim okresie);

3. braku ścisłej korelacji czasowej (zwanej niespójnością)

polityki pieniężnej np w zakresie sterowania podażą
pieniądza. Umiejętne short term działania
propodażowe mogą nie tylko wywoływać skutki
antyrecesyjne i antyinflacyjne ale long term działać
prowzrostowo, stabilizująco na gospodarkę ,
antyinflacyjnie etc

4. stabilność cen zwiększa efektywność funkcjonowania

gospodarki i sprzyja inwestycjom

16

Cele polityki pieniężnej w PL raz

jeszcze

• Koszty inflacji a koszty deflacji
• Cel bezpośredni długookresowy PP a

cele pośrednie PP > dylematy

• Szczególne dylematy celu

pośredniego PP typu „kurs walutowy”
w sytuacji procesu konwergencji w
okresie ERM II i w kontekście
stabilności cen

17

Cele polityki pieniężnej w PL raz

jeszcze

• Geneza i mechanizm tzw. szoków

popytowych i ich wpływ na Politykę
Pieniężną

• Geneza i mechanizm szoków

podażowych i ich wpływ na Politykę
Pieniężną

18

Cele polityki pieniężnej w PL raz

jeszcze

• Dylematy niezależności BC a sposoby

prowadzenia PP w zależności od
rodzaju polityki gospodarczej rządu i
tendencji zmian w gospodarce
realnej

19

Polityka Pieniężna w Polsce w XXI
wieku

[na prośbę studentów o omówienie podstawowych
zasad polityki pieniężnej w PL współcześnie - 4
maile w tej sprawie]

Podstawowe Zasady Polityki Pieniężnej w
Polsce ( na podstawie corocznego
materiału RPP pt. Założenia polityki
pieniężnej w PL na 2014 r.)

Osoby zainteresowane całym opracowaniem odsyłam
do:

http://

www.nbp.pl/polityka_pieniezna/dokumenty
/zalozenia/zalozenia_pp_2014.pdf

20

Zasady prowadzenia polityki pieniężnej w

PL w 2014

W 2014 r. polityka pieniężna NBP pozostanie
ukierunkowana na realizację średniookresowego celu
inflacyjnego.

• W kształtowaniu polityki pieniężnej RPP będzie się

kierować następującymi podstawowymi 10 zasadami:

1.

Po pierwsze, określenie cel ciągły oznacza, że odnosi się on

do inflacji mierzonej roczną zmianą cen towarów i usług
konsumpcyjnych w każdym miesiącu w stosunku do analogicznego
miesiąca poprzedniego roku.
Przy ocenie procesów inflacyjnych uzasadnione jest również
posługiwanie się kwartalnymi i rocznymi wskaźnikami inflacji,
takimi jak stosowane w projekcji inflacji NBP, w budżecie państwa
oraz w statystyce UE, w tym zharmonizowanym wskaźnikiem cen
towarów i usług konsumpcyjnych – HICP.
Przy ocenie presji inflacyjnej ważną rolę odgrywają także miary
inflacji bazowej, które ułatwiają odróżnianie przejściowych zmian
wskaźnika inflacji od bardziej trwałych zmian presji inflacyjnej.

21

Zasady prowadzenia polityki pieniężnej w

PL w 2014

2.

Po drugie, polityka pieniężna jest jednoznacznie

ukierunkowana na utrzymanie inflacji w średnim
okresie jak najbliżej celu 2,5%, a nie jedynie
wewnątrz przedziału wahań.
Rozwiązanie takie ma umożliwić zakotwiczenie
oczekiwań inflacyjnych, dzięki któremu bank
centralny może rzadziej reagować zmianą
parametrów polityki pieniężnej na ewentualne
wstrząsy mające wpływ na poziom inflacji.
W efekcie może również zmniejszyć się zmienność
długoterminowych stóp procentowych.

22

Zasady prowadzenia polityki pieniężnej w

PL w 2014

3.

Po trzecie, w gospodarce nieuniknione jest

występowanie wstrząsów.
W zależności od siły i kierunku oddziaływania wstrząsu
oraz inercji oczekiwań inflacyjnych różna jest skala i
długość odchylenia inflacji od przyjętego celu.
W krajach o trwale niskiej inflacji bank centralny
zazwyczaj nie reaguje na odchylenia inflacji od celu,
jeśli uznaje je za przejściowe, i to nawet wówczas, gdy
nie mieszczą się one w przedziale wahań wokół celu.
Rada oceniając potrzebę reakcji na wstrząsy bierze pod
uwagę stopień zakotwiczenia oczekiwań inflacyjnych,
który oddziałuje na skalę oraz trwałość wpływu
wstrząsów popytowych i podażowych na inflację.

23

Zasady prowadzenia polityki pieniężnej w

PL w 2014

4.

Po czwarte, reakcja polityki pieniężnej

na wstrząsy zależy od ich przyczyn i
charakteru.
W przypadku wstrząsów popytowych
inflacja i produkcja zmieniają się w tym
samym kierunku. Podwyżka stóp
procentowych osłabia aktywność
gospodarczą w krótkim okresie i, w dalszej
kolejności, presję inflacyjną.

24

Zasady prowadzenia polityki pieniężnej w

PL w 2014

W przypadku wstrząsów podażowych dynamika produkcji i
inflacja zmieniają się w przeciwnych kierunkach.
Dylematy polityki pieniężnej w przypadku tego typu
wstrząsów przedstawiają się następująco:

• Próba neutralizowania wpływu wstrząsu podażowego na inflację

poprzez zacieśnienie polityki pieniężnej może pogłębiać spadek
dynamiki produkcji, wynikający z niekorzystnego oddziaływania
tego wstrząsu na konsumpcję i inwestycje.

• Próba zamortyzowania – poprzez ekspansywną politykę pieniężną –

realnych skutków wstrząsu podażowego, wywołującego wzrost
inflacji i spadek dynamiki produkcji, powoduje z reguły utrwalenie
się podwyższonej inflacji. W takiej sytuacji w następnych okresach
konieczne jest prowadzenie znacznie bardziej restrykcyjnej polityki
pieniężnej. Powoduje ona silniejsze spowolnienie tempa wzrostu
gospodarczego niż zaostrzenie tej polityki, niedopuszczające do
utrwalenia się podwyższonej inflacji.

25

Zasady prowadzenia polityki pieniężnej w

PL w 2014

W przypadku wstrząsów wynikających ze zmian
percepcji ryzyka, kluczowe jest określenie, czy zmiany
te odzwierciedlają czynniki fundamentalne gospodarki i
w jakim stopniu można im przeciwdziałać za pomocą
standardowych instrumentów banku centralnego.
W sytuacji, gdy zmiany percepcji ryzyka mają charakter
przejściowy, przedwczesna reakcja polityki pieniężnej,
może prowadzić do nadmiernej zmienności stóp
procentowych, a w efekcie również zmienności inflacji i
tempa wzrostu.
Dlatego też w warunkach znacznych i częstych zmian
percepcji ryzyka istotne jest stopniowe dostosowywanie
parametrów polityki pieniężnej.

26

Zasady prowadzenia polityki pieniężnej w

PL w 2014

Reakcja banku centralnego na wstrząs zależy
także od oceny trwałości jego skutków, w tym od
oceny ryzyka pojawienia się tzw. efektów drugiej
rundy.
Istotne znaczenie w ocenie ryzyka utrwalenia się
podwyższonej inflacji ma zatem stopień
zakotwiczenia oczekiwań inflacyjnych oraz
całokształt sytuacji makroekonomicznej, który może
sprzyjać narastaniu lub ograniczaniu presji
płacowej.
W kontekście reakcji banku centralnego na
wstrząsy ważna jest możliwość elastycznego
określania długości horyzontu powrotu inflacji do
celu inflacyjnego w zależności od natury wstrząsu i
jego trwałości.

27

Zasady prowadzenia polityki pieniężnej w

PL w 2014

5.

Po piąte,

w polityce pieniężnej należy uwzględniać potrzebę

zachowania stabilności finansowej, która jest niezbędna do
zapewnienia stabilności cen w dłuższym okresie oraz umożliwia
niezakłócone funkcjonowanie mechanizmu transmisji polityki
pieniężnej.

• W tym kontekście przy ocenie bilansu czynników ryzyka dla

przyszłej inflacji i wzrostu gospodarczego istotne jest
uwzględnianie kształtowania się cen aktywów. Nadmierne redukcje
stóp procentowych i długotrwałe utrzymywanie ich na obniżonym
poziomie w warunkach niskiej inflacji i jednocześnie szybkiego
wzrostu gospodarczego może prowadzić do szybkiego wzrostu cen
aktywów, a przez to zwiększać ryzyko utworzenia się tzw. bąbli
spekulacyjnych.

• Wraz z szybkim wzrostem cen aktywów rośnie prawdopodobieństwo ich

odchylenia od poziomów uzasadnionych czynnikami fundamentalnymi, co
powoduje wzrost ryzyka gwałtownego i znacznego ich spadku w
przyszłości.

• Szybki wzrost cen aktywów, szczególnie jeśli towarzyszy mu szybki wzrost

kredytu, rodzi zagrożenie dla stabilności systemu finansowego, a przez to
dla zrównoważonego wzrostu gospodarczego oraz stabilności cen w
dłuższym okresie.

28

Zasady prowadzenia polityki pieniężnej w

PL w 2014

• Polityka pieniężna wspierająca stabilność

systemu finansowego jest więc
długookresowo spójna z realizacją
podstawowego celu działalności banku
centralnego, tj. z zapewnieniem stabilności
cen, choć niekiedy może stwarzać ryzyko
przejściowego odchylania się inflacji od celu.

• Zachowanie spójności pomiędzy dążeniem do

utrzymania inflacji na poziomie celu i
wspieraniem stabilności systemu finansowego
może – w pewnych warunkach – wymagać
wydłużenia horyzontu realizacji celu
inflacyjnego.

29

Zasady prowadzenia polityki pieniężnej w

PL w 2014

6.

Po szóste

,

stabilność systemu finansowego,

równowaga gospodarcza i długoterminowa stabilność
inflacji zależą w dużej mierze od kształtowania się
tempa wzrostu akcji kredytowej.

• Jeśli w dłuższym okresie tempo wzrostu akcji

kredytowej jest wyraźnie wyższe od tempa wzrostu
PKB, może prowadzić to do narastania nierównowagi w
gospodarce, zwłaszcza gdy pojawia się sprzężenie
zwrotne pomiędzy wzrostem akcji kredytowej i cen
nieruchomości.

• Polityka pieniężna, wspomagana przez politykę

makroostrożnościową, powinna przeciwdziałać
niestabilnym boomom na rynkach hipotecznych,
ponieważ ich załamanie może prowadzić do silnego i
długotrwałego ograniczenia wzrostu gospodarczego.

30

Zasady prowadzenia polityki pieniężnej w

PL w 2014

7.

Po siódme, dla stabilności finansowej oraz

ograniczania ryzyka nierównowag gospodarczych
istotne znaczenie ma również polityka
makroostrożnościowa, która poprzez selektywny wpływ
na kształtowanie się wybranych agregatów
kredytowych oraz cen aktywów może być bardziej
odpowiednim narzędziem ograniczania nierównowag
makroekonomicznych niż polityka pieniężna, ze
względu na niższe koszty dla sfery realnej gospodarki.

31

Zasady prowadzenia polityki pieniężnej w

PL w 2014

8.

Po ósme, przy ocenie stopnia restrykcyjności polityki

pieniężnej należy brać pod uwagę nie tylko wysokość
realnych stóp procentowych (tj. uwzględniających
oczekiwaną inflację), ale także poziom realnego kursu
walutowego (tj. uwzględniającego poziom cen w kraju i
za granicą).
Tak rozumiana restrykcyjność polityki pieniężnej
wpływa, wraz z realizowaną polityką fiskalną i polityką
makroostrożnościową, na łączną restrykcyjność polityki
makroekonomicznej.
Zapewnienie stabilności cen przy ekspansywnej
polityce fiskalnej może uzasadniać prowadzenie
restrykcyjnej polityki pieniężnej, w tym utrzymywanie
stóp procentowych na podwyższonym poziomie.
Natomiast w przypadku zacieśnienia polityki fiskalnej,
realizowana polityka pieniężna może być łagodniejsza,
zwłaszcza gdy to zacieśnienie silnie ogranicza
aktywność gospodarczą.

32

Zasady prowadzenia polityki pieniężnej w

PL w 2014

9.

Po dziewiąte, polityka pieniężna jest prowadzona w

warunkach niepewności, co wyklucza możliwość
precyzyjnego sterowania przebiegiem procesów
gospodarczych.

• Ta naturalna niepewność powoduje, że przy

podejmowaniu decyzji w polityce pieniężnej konieczne
jest uwzględnianie możliwie szerokiego zbioru
informacji istotnych dla procesów inflacyjnych, a nie
tylko wyników projekcji inflacji.

• Modele wykorzystywane przez banki centralne do

prognozowania inflacji mogą nie odwzorowywać
właściwie zachowania gospodarki, chociażby ze
względu na zachodzące w niej zmiany strukturalne.

• Ponadto, nie jest możliwe posługiwanie się prostą

regułą polityki, która ex ante mogłaby być znana
uczestnikom rynku.

33

Zasady prowadzenia polityki pieniężnej w

PL w 2014

10.

Po dziesiąte, istotną przesłanką podejmowania

decyzji w polityce pieniężnej jest bilans czynników
wpływających na prawdopodobieństwo ukształtowania
się przyszłej inflacji powyżej lub poniżej celu.
Bilans ten jest tworzony na podstawie oceny przebiegu
procesów gospodarczych, w tym na podstawie projekcji
inflacji.
Oceniając czynniki wpływające na kształtowanie się
przyszłej inflacji, Rada bierze pod uwagę kształtowanie
się inflacji w przeszłości, ponieważ ma ono wpływ na
stopień zakotwiczenia oczekiwań inflacyjnych na
poziomie celu inflacyjnego.
Rada uwzględnia w szczególności długość okresu, w
którym inflacja utrzymywała się na poziomie zgodnym z
celem, oraz okresu, w którym się od niego odchylała.

34

Zasady prowadzenia polityki pieniężnej w

PL w 2014

Należy podkreślić, że z powodu opóźnień w reakcji
gospodarki na prowadzoną politykę pieniężną, bieżąca
polityka pieniężna wpływa w niewielkim stopniu na poziom
bieżącej inflacji.
Bieżące decyzje władz monetarnych oddziałują na
dynamikę ogólnego poziomu cen w przyszłości, podobnie
jak bieżąca inflacja pozostaje pod wpływem zmian stóp
procentowych dokonanych kilka kwartałów wcześniej.
Długość opóźnień, jakie występują od podjęcia decyzji dotyczącej
poziomu stóp do zaobserwowania najsilniejszego jej wpływu na
wielkości realne (produkcję, zatrudnienie), a następnie na inflację,
nie jest jednak stała. Zależy ona w dużej mierze od zachodzących
w gospodarce zmian strukturalnych i instytucjonalnych. Zmiany te
powodują, że banki centralne mogą oceniać długość opóźnień tylko
w przybliżeniu.
Dodatkowym czynnikiem zakłócającym działanie mechanizmu
transmisji monetarnej mogą być zaburzenia w krajowym i
międzynarodowym systemie finansowym. Czynniki te sprawiają, że
banki centralne dopuszczają możliwość przejściowego
kształtowania się bieżącej inflacji poza przedziałem odchyleń od
celu inflacyjnego, dążąc do utrzymania stabilności cen w średnim
okresie.

35

Zasady prowadzenia polityki pieniężnej w

PL w 2014

• Od przystąpienia do UE Polska jest zobowiązana do dążenia

do pełnego uczestnictwa w trzecim etapie Unii
Gospodarczej i Walutowej (UGW), co musi być w
szczególności poprzedzone uczestnictwem w ERM II.

• W przypadku podjęcia decyzji o przystąpieniu Polski do

mechanizmu ERM II, Rada dokona niezbędnych dostosowań
strategii polityki pieniężnej oraz – w porozumieniu z Radą
Ministrów – systemu kursowego do warunków wynikających
z konieczności spełnienia kryteriów konwergencji
niezbędnych do przyjęcia euro.

• Zdaniem Rady przystąpienie Polski do ERM II i strefy euro

powinno być rozważane, gdy zostanie przezwyciężony
kryzys finansowy w krajach należących do tego obszaru
walutowego i w momencie kiedy będzie znany ostateczny
kształt instytucjonalny strefy euro, w sytuacji sprzyjającej
maksymalizacji korzyści związanych z integracją walutową i
minimalizacji związanych z nią kosztów.

36

Pozdrawiam Państwa i życzę
owocnego skutecznego i
efektywnego przygotowania się
do egzaminu końcowego w dniu
02 lutego 2014.

Dr Zbigniew R. Wierzbicki

37