SPOSOBY MIERZENIA

CZASU DAWNIEJ I DZIŚ

Spis treści:

• Rodzaje zegarów
• Zastosowanie
• Historia

Rodzaje zegarów

• Ze względu na metodę

pomiaru czasu można
podzielić zegary na:

• oparte na zjawiskach

naturalnych :
- Zegary księżycowe

– Zegary wodne
– Zegary piaskowe (klepsydra)
– zegary ogniowe (świeca)
– zegary oliwne

Spis
treści

Zastosowani
e

Historia

Oparte na bardziej

skomplikowanych
mechanizmach:

– Zegary mechaniczne

(wahadłowe, balansowe)

– zegary elekrtyczne i

elektroniczne

– Zegary kwarcowe
– Zegary atomowe

Spis

treści

Historia

• Podział ze względu na sposób

wskazywania czasu:

• tarczowy

– tarcza 12-godzinowa dwu- lub

trójwskazówkowa

– tarcza 24-godzinowa

jednowskazówkowa (ewentualnie z
drugą tarczą minutową)

• diodowy (wyświetlacz z diodami LED)
• ciekłokrystaliczny (wyświetlacz

ciekłokrystaliczny)

Spis
treści

Historia

• kartkowy (posiada zazwyczaj

plastikowe kartki, stosowany jest
czasem np. na dworcach)

• projekcyjny (mały projektor

wyświetla czas na. na ścianie lub
suficie)

• dźwiękowy (po naciśnięciu przycisku

godzina jest wypowiadana z
głośnika)

• dotykowy (np. naręczny zegarek

wskazówkowy dla niewidomych)

Spis
treści

Historia

ZASTOSOWANIE:

• Zegary wykorzystywane są do

mierzenia i wskazywania czasu w
różnych celach:

• w astronomii (zegary astonomiczne

i zegary atomowe)

• w ogólnym użyciu codziennym

(zegary domowe, budziki, minutniki,
zegarki, zegary dworcowe itp.)

Spis treści

Historia

• w sporcie (stopery, zegary

szachowe)

• w nawigacji (chronometry)
• w urządzeniach samoczynnych

(zegary systemowe komputerów,
programatory pralek itp.)

• do ochrony sejfów (zamek

czasowy)

Spis
treści

Historia

HISTORIA

• Zegar słoneczny

Spis treści

zastosowani
e

• Zegar słoneczny (gnomon) –

zegar, określający czas na
podstawie pozycji słońca, przez
wskazanie kierunku, z którego
pada światło. Jest znany od
starożytności. Istnieją także zegary
przenośne (kieszonkowe) mierzące
wysokość słońca nad horyzontem.

Spis
treści

Zastosowanie

• Wskazówka stacjonarnego zegara

słonecznego na półkuli północnej jest
wymierzona w Gwiazdę Polarną, z tego
powodu pod różnymi szerokościami
geograficznymi tworzy różny kąt w
stosunku do płaszczyzny tarczy. Dzięki
temu zegar wskazuje dokładny czas
niezależnie od pory roku. Odległości
kątowe pomiędzy godzinami na tarczy
zegara nie są jednakowe, ale godzina 12
skierowana jest na północ, a godziny 6 i
18 odpowiednio na zachód i wschód.
Zegar słoneczny mierzy czas w dzień.

Spis
treści

Zastosowanie

• Zegar słoneczny rozpowszechnił się

w latach 604-606 po wydaniu przez
papieża Sabinianusa nakazu
umieszczania zegarów słonecznych
na dachu każdego kościoła.

• Największe w Polsce i trzecie w

świecie, pod względem liczebności i
wagi zbiorów, muzeum zegarów
słonecznych znajduje się w
Jędrzejowie.

Spis
treści

Zastosowanie

Zegar księżycowy

Spis
treści

Zastosowanie

• Zegar księżycowy jest odpowiednikiem

zegara słonecznego. Z przyczyn dość
oczywistych ustalenie czasu za pomocą
zegara słonecznego w nocy jest zadaniem
niewykonalnym, ale Księżyc świeci na tyle
mocno, by rzucać widzialny cień, co dało
możliwość zbudowania zegara
księżycowego.

• Działa na dokładnie tej samej zasadzie co

zegar słoneczny.

• Posiada on jednak pewną uciążliwą wadę.

Zegar księżycowy wskazuje poprawną
godzinę tylko przy pełni księżyca.

Spis
treści

Zastosowanie

ZEGAR WODNY

• Zegar wodny lub klepsydra jest

urządzeniem służącym do pomiaru
czasu. Jego działanie opiera się o
regularny i stały wypływ wody ze
zbiornika zwykle przez niewielki
otwór. Kontrola dokładności wypływu
wody w tego typu urządzeniach jest
dość trudna, dlatego zegary wodne
nigdy nie osiągnęły dużej
dokładności.

Spis
treści

Zastosowanie

Spis
treści

Zastosowanie

Klepsydra

Spis
treści

Zastosowani
e

• Klepsydra – zegar wodny, w

późniejszych czasach także
piaskowy, składający się z dwóch,
zazwyczaj sszklanych baniek, z czego
jedna znajduje się dokładnie nad
drugą, połączonych rurką
przepuszczającą określoną ilość
wody lub piasku w określonym
czasie. Znane są klepsydry
odmierzające od kilkudziesięciu
sekund do doby.

Spis
treści

Zastosowanie