Tajemnica
człowieka

Kim jest

człowiek?

Człowiek to istota ludzka stworzona na obraz i

podobieństwo Boga, posiadająca: rozum, duszę

nieśmiertelną i wolną wolę. Człowiek jest istotą

społeczną.

Kim ja jestem?

Można w nim wyróżnić następujące stadia i fazy:

Stadium prenatalne

- rozwój życia wewnątrzmacicznego; bruzdkowanie, faza jajowa, faza

embrionalna, faza płodowa

- narodziny; faza okołoporodowa.

Stadium niemowlęctwa

(1 rok życia)

- faza noworodka (5-8 tygodni)

- faza niemowlęcia

Stadium wczesnego dzieciństwa

(1 - 3)

Stadium średniego dzieciństwa

(3 - 7)

Stadium późnego dzieciństwa

(7 - 12)

Stadium dorastania

(13 - 17

Wczesna dorosłość

(17 - 25)

Dojrzałość

(25 - 50)

Późna dojrzałość

(50 - 75)

Starość

(75 i więcej)

Koncepcja stadialna człowieka

Czym jest dusza ludzka?

Można podać kilka definicji duszy w
zależności od tego, jaki jej aspekt lub
funkcje pragnie się przedstawić

„Cóż bowiem za korzyść odniesie
człowiek, choćby cały świat zyskał a
na swej duszy szkodę poniósł ?”
(Mt16,26)

Najogólniejsze określenie duszy to element życia w materii, który odróżnia ją od

martwych bytów. W takim znaczeniu duszę posiada nie tylko człowiek, ale i zwierzęta

oraz rośliny, gdyż np. żyjące zwierze różni się zdecydowanie od martwego.

Dusza ludzka jest nie tylko elementem życia

w ciele, ale również jest jego formą.

Oznacza

to, że dzięki duszy duchowej ciało utworzone

z materii jest ciałem żywym i ludzkim; duch i

materia w człowieku nie są dwiema

połączonymi naturami, ale ich zjednoczenie

tworzy jedną naturę." (KKK 365)

Jeszcze inaczej można duszę

określić jako duchowe "ja",

nieśmiertelne, zdolne posługiwać

się uzdolnieniami duchowymi oraz

posiadanymi dzięki ciału.

To "ja" duchowe i nieśmiertelne umie

w sposób wolny decydować, jakie

ruchy ma wykonywać jego ciało, co

chce widzieć lub słyszeć, czego woli

raczej unikać. Nasze duchowe "ja"

decyduje, o czym chce lub nie chce

myśleć,  planuje też w swoim wnętrzu

wykonanie dobra lub zła.

Dusza to pewien duchowy element, który na ziemi jest

połączony z ciałem i tworzy naturę człowieka. Istnienie

tego elementu w człowieku sprawia, że nasze świadome i

wolne „ja” może istnieć i trwać na zawsze po śmierci,

będącej całkowitym zamarciem i rozpadem ciała.

Jakie zdolności odróżniające
człowieka od zwierząt
posiadamy dzięki duszy?

-

Człowiek może poznawać w sposób

doskonalszy, niż zwierzęta
- postępować w sposób wolny
- kierować się sumieniem
- kochać bezinteresownie
- potrafimy rozumować, poznawać nawet

abstrakcyjne prawdy, planować, przewidywać
- prowadzić wewnętrzny dialog z Bogiem,

poznawać Go, przyjaźnić się z Nim
- doświadczamy wdzięczności, odpowiedzialności

za drugiego człowieka
- mamy poczucie obowiązku
- jesteśmy zdolni do wyrzeczeń
- jesteśmy istotami twórczymi

Dlaczego nie można utożsamiać
duszy z psychiką człowieka?

Psychika jest
światem

-myśli,

- uczuć

- wrażeń.

- jest uformowana
przez dusze i
ciało

Ciało człowieka posiada wymiar i ciężar, czyli właściwości, które

określamy przy pomocy jednostek. Równocześnie zauważamy w sobie

coś, co nie posiada cech typowych dla materii, czyli wymiarów i

ciężaru. Nie możemy zmierzyć naszej myśli, obowiązku,

odpowiedzialności, wdzięczności, szczęścia, radości, wolności naszej

decyzji. Świat wewnętrzny posiada inne właściwości niż ciało.

ARGUMENTY PRZEMAWIAJĄCE

ZA ISTNIENIEM DUSZY W

CZŁOWIEKU

Jakie doświadczenia i obserwacje
zaprzeczają twierdzeniu, że człowiek
jest istotą wyłącznie materialną? 2 Kor
4,16

Jakie uzdolnienia pozostają w

duszy po śmierci człowieka?

Istniejąca po śmierci dusza nie traci swoich

naturalnych uzdolnień. Potrafi więc poznawać, ma

nadal wolną wolę, doznaje różnych odczuć, nie

zanika w niej świadomość, czyli bardzo dobrze wie,

co się z nią dzieje. Życie duszy po śmierci nie

zamienia się w istnienie w jakimś otępieniu czy w

stanie przypominającym sen.

A wreszcie rzekł Bóg: Uczyńmy

człowieka na Nasz obraz,

podobieństwo Nam. Niech panuje

nad rybami morskimi, nad

ptactwem powietrznym, nad

bydłem, nad ziemią i nad

wszystkimi zwierzętami

pełzającymi po ziemi! Stworzył

więc Bóg człowieka na swój

obraz, na obraz Boży go stworzył:

stworzył mężczyznę i niewiastę

Rdz 1,26-27

Jest to część poematu, który oddaje cześć Bogu Stwórcy.

Podkreśla, że to Bóg dał światu i człowiekowi początek i że

wyróżnił człowieka. Bóg uczynił człowieka odbiciem wielkości i

dobroci. Człowiek nie jest – czymś – jak inne stworzenia, on jest -

KIMŚ – tak jak Bóg. Jest osobą. A ponieważ został stworzony jako

dwoje jako mężczyzna i kobieta oznacza to, że został uzdolniony

do tworzenia więzi, do budowania wspólnoty. Co więcej może

wchodzić w relacje z Bogiem. Pochodzenie od Boga i

podobieństwo do Niego to dla człowieka wielka godność. Dla nas

widocznym znakiem godności otrzymanej od Boga jest Chrzest,

który już tu na ziemi daje nam udział w Bożym życiu.

Chrześcijanin który

nie poznał swojej

godności, nie będzie

w stanie zrozumieć,

kim jest, w jaki

sposób ma dążyć do

pełni

człowieczeństwa

Opracował Ks. Rafał

Żelazny