BUDOWA

PEDAGOGIKI I

JEJ MIEJSCE W

SYSTEMIE NAUK

1. Rozwój

naukowy

pedagogiki

Pedagogia istnieje od początków

ludzkości.

Porównywano ją nawet ze

zwierzęcym

instynktem opiekowania się

swoim

potomstwem oraz nauki ich

„sztuki życia”.

Człowiek również musiał

wychować

swoje dzieci. Zmieniały się tylko

formy

wychowania z rozwojem życia

społecznego oraz kultury.



Kiedy stare formy
wychowania przeżywały
kryzys, sofiści pierwsi
postawili problem
pedagogiczny.

Głosili, że urodzenie czy też

wychowanie w największym
stopniu decyduje o rozwoju
człowieka.



Filozofowie greccy natomiast,
wyrażali poglądy na sprawę
wychowania jako
zastosowanie swych założeń
filozoficznych.



Również chrześcijaństwo,
wnosząc nowe pojęcia
wartości, rozwinęło zasady
wychowawcze oparte na
podstawie wiary religijnej.



Z kolei protestantyzm w XVI
wieku wywołał nową falę myśli
pedagogicznej publikując
traktaty publicystycznych
humanistów.

MYŚLENIE PEDAGOGICZNE ISTNIAŁO OD
DAWNA, WYSTĘPOWAŁO JEDNAK W
CHARAKTERZE FILOZOFICZNYM,
RELIGIJNYM A NAWET LITERACKIM.



Nowe myśli pojawiły się w XVIII
wieku(oświecenie) z najgłośniejszą
powieścią

Jean J. Rousseau

pt.”Emil czyli

o wychowaniu”.



Naukowy charakter nadał pedagogice
dopiero z początkiem XIX wieku,
niemiecki uczony

Johann FRIEDRICH HERBART.

Był on

habilitowanym profesorem pedagogiki w
Getyndze

.

JOHANN FRIEDRICH
HERBART



nazywany „ojcem pedagogiki
naukowej” oddzielił ją od filozofii,
usystematyzował i oparł ją na etyce
filozoficznej (miała ona określić cele
wychowania) oraz na psychologii, która
podawała środki osiągnięcia celów.



Dopiero uczniowie Herbarta zacieśnili
przedmiot pedagogiki jedynie do
praktycznych spraw szkolnego
nauczania takich jak: program, metody
nauczania, budowa lekcji itp.…

ZADANIA PEDAGOGIKI

Zadaniem pedagogiki jako nauki

empirycznej jest wyposażenie pedagogów,
którzy organizują przebieg kształcenia
(wychowania i nauczania) w wiedzę o
skuteczności różnego rodzaju zabiegów
edukacyjnych.



gromadzenie wiadomości o rzeczywistości
wychowawczej;



analiza tej rzeczywistości, wykrywanie
związków i zależności między elementami
owej rzeczywistości i wyjaśnianie ich;



dostarczanie wiedzy potrzebnej do
przekształcania rzeczywistości
wychowawczej.

JOHANN FRIEDRICH HERBART

2. Działy

współczesnej

pedagogiki



Dorobek naukowy pedagogiki
nigdy w całości nie ogarnie
wszystkich problemów
wychowawczych. Wymaga
on ciągłego pogłębiania i
kontynuacji.



Współczesna pedagogika w
swojej budowie naukowej
opiera się o cztery konkretne
działy…

PEDAGOGIKA PRAKTYCZNA



Zbiera i bada całość
doświadczenia wychowawczego
rodziców, nauczycieli oraz
wychowawców wszelkiego
rodzaju, którzy mają do
czynienia z dziećmi, młodzieżą i
człowiekiem dorosłym.



Opracowuje doświadczenie
dydaktycznie i metodyczne przy
wszelkim nauczaniu i uczeniu
się.

PEDAGOGIKA
OPISOWA



Bada eksperymentalnie
prawa rządzące przebiegiem
zjawisk biologicznych,
psychologicznych,
socjologicznych lub
kulturowych uwikłanych i
związanych z wychowaniem.

PEDAGOGIKA
NORMATYWNA



Bada naturę człowieka,
wytwory jego kultury i na
tym tle ustala wartości, cele,
ideały i normy, którymi
powinno się kierować
wychowanie.

PEDAGOGIKA
TEORETYCZNA



Obejmuje całość badanego
przedmiotu



Dąży do stworzenia jednolitej
teorii wszechstronnego
rozwoju człowieka i jego
uwarunkowań

PEDAGOGIKĘ DZIELIMY RÓWNIEŻ NA:



Pedagogikę ogólną



Pedagogikę zawodową



Pedagogikę specjalną

ORIENTACJE BADAWCZE PEDAGOGIKI:



Scjentystyczne (ilościowe) - są to takie
nauki, w których badamy dużą
populację ludzką w krótkim czasie,
zachodzące w nim procesy (uogólniamy
wnioski i opracowujemy wnioski
statystyczne).



Humanistyczne (jakościowe) -Badamy
poglądy człowieka, jego odczucia.
Wnioski nie są uogólnione na populacje
ludzką, gdyż w badaniach tych chodzi o
obiektywne poznanie jednostki.

3.Pedagogika jako

przedmiot



Pedagogika jak wiemy jest
nauką o złożonej budowie,
każda z nauk posiada określony
materialny przedmiot badania,
jak też swój aspekt, pod kątem
którego rozpatrujemy rzeczy
badane. Pedagogika, spełniając
te warunki metodologiczne,
określa swój materialny i
formalny przedmiot badania.



Wobec takich właściwości
przedmiotu badań pedagogika jako
naukowość jest złożona. Z jednej
strony będzie to nauka empiryczna
o faktach dotyczących rozwoju
człowieka, z drugiej zaś jest to
nauka normatywna, zawsze
oceniająca fakty opisane z punktu
widzenia, jakie one powinny być,
taka zaś ocena prowadzi do
praktycznego działania jakim jest
pokierowanie właściwym rozwojem.

4.Miejsce

pedagogiki w

systemie nauk



Ażeby dokładniej określić
miejsce pedagogiki w
systemie wszystkich nauk,
trzeba zwrócić uwagę na
podział nauk pod
względem przedmiotów
badań w ogóle.

"Garcon a la pipe" ("Chłopiec z
fajką") Picasso

ŚWIAT NATURY



Naturę badają nauki
przyrodnicze, starające się
wykryć konieczne,
przyczynowe prawa rządzące
przyrodą i stąd nazywane
nomotetycznymi

ŚWIAT KULTURY



Świat kultury z jego sztuką,
moralnością, organizacją
społeczeństwa,
prawodawstwem itd. Poznają
nauki humanistyczne, dążące
do opisu przeżytych,
niepowtarzalnych wartości
jednostkowych.

PEDAGOGIKA W SYSTEMIE NAUK



Miejsce pedagogiki wśród
nauk przyrodniczych i
humanistycznych wypada na
centrum pomiędzy nimi.
Pedagogika częściowo należy
do jednych i drugich, jest
bowiem co do swego
charakteru nauką
humanistyczną z podbudową
przyrodniczą

LITERATURA



S. Kunowski :” podstawy współczesnej
pedagogiki”.



J.Kostkiewicz :” wprowdzene do
pedagogiki ogólnej”



Wincenty Okoń, Słownik pedagogiczny,
PWN, Warszawa 1981



Encyklopedia Pedagogiczna, Fundacja
Innowacja, pod. Red. Wojciecha
Pomykało, Warszawa1997.



Kwieciński Śliwerski: „Pedagogika”

DZIĘKUJEMY ZA

UWAGĘ

WYKONAŁA: Kwiatek
Aneta
Regina Małek