PROCESY TWÓRCZE I INNOWACYJNE.

ZARZĄDZANIE W WARUNKACH

WIELOKULTUROWOŚCI.

Czyl

i co,

jak

i gdz

ie.. ?

Proces twórczy:

Proces twórczy jest procesem ciągłego

wzajemnego oddziaływania zwanego
również interakcją twórczą.

W odniesieniu do twórczości

elementami takiego oddziaływania są:



Cele



Struktury próbne

Cele:

to wszystkie nowe i wartościowe

rzeczy/zamierzenia, które człowiek
pragnie osiągnąć (wyobrażone i
zaplanowane wiersze, symfonie, teorie
itp.)

Struktury próbne:

są to pomysły, szkice, zachowania,

które są wytwarzane w odpowiedzi
na wymagania celu. Interakcja
twórcza jest rozumiana jako ciągłe
i wzajemne oddziaływanie na
siebie celu i struktur próbnych,
które mają go spełniać. Cel wpływa
na swe struktury próbne, a
struktury te są nakierowane na cel
i jemu mają służyć.

Naturą

procesu twórczego

(interakcji twórczej) jest

redukowanie rozbieżności między parametrami
celu, a parametrami kolejnych struktur próbnych.
Inaczej mówiąc, na początku tego wzajemnego
oddziaływania struktura celu jest zasadniczo różna od
struktury próbnej. W miarę trwania procesu twórczego
rozbieżność między parametrami celu, a parametrami
struktur próbnych zmniejsza się. W wyniku
oddziaływania celu na struktury a struktur na cel,
dochodzi do wzajemnego dopasowania się obu
partnerów procesu. Interakcja kończy się, gdy
parametry celu upodabniają się w wystarczającym
stopniu do parametrów ostatniej struktury próbnej,
która wobec tego powinna nosić nazwę struktury
spełniającej. W tym momencie cel wraz z tym, co ma go
spełniać, tworzy już pewną całość: wynik aktywności
twórczej lub dzieło.

Ograniczenia procesów twórczych:

Przeszkody ograniczające działają w ten sposób, że

pozbawiają interakcje twórczą pożytecznych
kierunków rozwoju lub wartościowych informacji do
przetwarzania. Proces twórczy nie jest blokowany,
ani przerywany, ani też zakłócany. Jest natomiast
ograniczony swoim przebiegu do niektórych tylko
operacji wykonawczych lub strategii. W rezultacie
proces taki jest zbyt jednostronnie ukierunkowany, a
jego wynik skromniejszy, niż wtedy, gdy nie działają
żadne czynniki ograniczające.



Tabu



Inercja mentalna



Schemat



Jednostronność



Nadmierna wiedza

Proces innowacyjny:

Innowacje w dzisiejszych czasach są jedyną,

możliwą drogą rozwoju każdej firmy. Bez
unowocześniania procesu technologicznego
nie byłoby postępu cywilizacyjnego. Proces
innowacyjny jest zjawiskiem powstawania,
udoskonalania i upowszechniania pewnych
idei technicznych. Polega on jednocześnie
na wdrażaniu owych idei w życie, w
praktycznym zastosowaniu, aby osiągnąć
określone skutki ekonomiczno-społeczne.

7

Każdy proces innowacyjny składa się z
kilku faz, w których zachodzą zmiany
technologiczne. Fazy te prezentują się
w sposób następujący:



Inwencja – powstanie pomysłu



Innowacja- ucieleśnienie pomysłu



Upowszechnianie- imitacja/ dyfuzja

8

Czynnikiem, który ma najważniejsze znaczenie dla
całego przebiegu procesu innowacyjnego, jest
czas. Bierze się tu pod uwagę zarówno moment
pojawienia się danej innowacji, jak i czas trwania
całego procesu, tj. wszystkie jego etapy: od chwili
zaistnienia określonej idei do momentu, w którym
przyjmuje ona postać danego produktu, usługi czy
też technologii. Każda innowacja posiada tzw. cykl
życia, czyli określony czas jej trwania. Cykl życia
innowacji zostaje zainicjowany w momencie
rozpoczęcia prac badawczych, a następnie ciągnie
się przez etap badań podstawowych oraz etap
badań wdrożeniowych, aż do chwili, gdy zostaje
rozpoczęta realizacja innowacji, który to moment
stanowi zapoczątkowanie cyklu życia produktu,
usługi lub danej technologii na rynku.

9

Każda nowa innowacja musi kiedyś zostać po raz
pierwszy zastosowana w praktyce. Moment ten
stanowi rozpoczęcie kolejnej fazy, którą stanowi
dyfuzja innowacji. Literatura mówi o licznych
teoretycznych modelach upowszechniania innowacji.
Każdy z modeli obejmuje zazwyczaj takie etapy, jak
absorpcja innowacji oraz eliminowanie innowacji na
skutek ich wymiany na następne, udoskonalone i
bardziej rozwinięte technologicznie wynalazki. Te
innowacje, które mają największe znaczenie z punktu
widzenia rozwoju technicznego, podlegają ogólnemu
upowszechnianiu na skalę światową. Przeprowadzane
obecnie badania procesów innowacyjnych o zasięgu
globalnym, charakteryzują się wyjątkową złożonością
i dużym stopniem skomplikowania

.

10

Do najważniejszych nurtów, które składają się na te badania,
zaliczyć można:



zorganizowanie określonych programów badań i

zastosowań o charakterze regionalnym oraz globalnym;



prowadzenie badań nad kierunkami innowacji;



dokonywanie oceny wpływu innowacji na rozmiar i

strukturę zatrudnienia;



określanie czynników, jakie wpływają na możliwość

skrócenia cyklu innowacyjnego;



precyzowanie zadań państwa w pobudzaniu aktywności

innowacyjnej;



wyznaczanie dziedzin o wysokim poziomie innowacyjności;



poznawanie zasad organizacji procesu innowacyjnego;



analizowanie efektywności nakładów ponoszonych na

działalność innowacyjną;



określenie profilu międzynarodowego współdziałania w

zakresie innowacji.

11

Struktura procesu innowacyjnego:



Postęp techniczny - w najbardziej ogólnym ujęciu stanowi on

proces, który polega na wprowadzaniu określonych zmian w
wykorzystywanych technologiach, wytwarzanych produktach, jak
również w rzeczowym otoczeniu pracy.

a)

Badania podstawowe - przyczyniają się do rozwoju wybranych
dyscyplin naukowych, głównie dzięki odkryciom oraz
formułowanym teoriom

b)

Badania stosowane - przeistoczenie idei naukowych w inwencje,
tj. pomysły użytecznego zastosowania idei naukowych w
rozwiązaniach praktyczno-użytecznych

c)

Prace rozwojowe - ich zadaniem jest zamiana inwencji w
innowację, co przejawia się wykonaniem prototypu, czyli
pierwszego w pełni funkcjonalnego egzemplarza danego
urządzenia

d)

Prace wdrożeniowe - mają na celu przyczynić się do
zastosowania nowego rozwiązania na skalę przemysłową.



Innowacja - pewna nowość zastosowana w określonej technice
produkcyjnej bądź też w zarządzaniu podmiotem gospodarczym.
Jest ona traktowana jako swoiste narzędzie przedsiębiorczości

.

12

Organizacja procesu wdrażania

innowacji:

Skuteczne wdrażanie innowacji do działalności

gospodarczej ma zasadniczy wpływ na społeczną
efektywność nauki. Ponadto, zagadnienie to jest
również uważane za dość istotne utrudnienie
wstępujące w kwestii umacniania znaczenia nauki
w rozwoju społeczno-gospodarczym. To, jak
dynamicznie gospodarka będzie się rozwijała, nie
jest bowiem uzależnione od ilości wdrożonych w
kraju innowacji czy też od zdobytych z zewnątrz
licencji. Na szybkość rozwoju gospodarki
największy wpływ ma to, jak duży jest zasięg
wykorzystania innowacji w praktyce gospodarczej.

13

In

n

o

w

a

c

je

-

p

o

ró

w

n

a

n

ie

zm

ia

n

w

p

ro

c

e

si

e

w

d

ra

ża

n

ia

Wskaźniki

zmian

Innowacje

rewolucyjne

Innowacje

radykalne

Zmiany w wyrobie
(produkcie)

usprawnianie i modyfikowanie
wytwarzanych obecnie wyrobów

produkowanie nowych
wyrobów lub wprowadzanie
istotnych zmian w konstrukcji
wytwarzanych produktów

Zmiany w procesie
produkcji (wytwarzania)

zachodzące zmiany dotyczą
kolejnych elementów procesu
wytwarzania, który zachodzi na
niższym poziomie struktury
organizacyjnej

zachodzące zmiany obejmują
cały proces produkcji
przebiegający na niższym,
średnim oraz wyższym
poziomie struktury
organizacyjnej

Zgodność innowacji z

wykorzystywaną obecnie
technologią i

zapewnieniem
odpowiedniej ilości

zasobów materiałowych

występuje

nie występuje lub jest
niewielka

Czas przyswojenia sobie
nowej produkcji

krótko

długo

Konieczne nakłady
inwestycyjne

Małe lub nie występują

duże

Zwrot poniesionych
nakładów
inwestycyjnych

szybko

wolno

Czynniki, które mają wpływ na
przebieg procesu wdrażania:

Z punktu widzenia ujęcia systemowego, sprawna
organizacja oraz efektywne działanie procesu
wdrożeniowego są uzależnione od całościowego
ujęcia funkcji kierowania, do których należą:



planowanie



organizowanie



motywowanie



kontrolowanie

15

Planowanie wdrażania:

Proces planowania obejmuje całokształt dwóch zagadnień:



sformułowanie i uściślenie celów,



ustalenie sposobu działania.

Sformułowanie i uściślenie celów polega na określeniu zadań,
jakie należy zrealizować. Z kolei ustalenie sposobu działania
wyraża się poprzez wyznaczenie warunków oraz środków
służących do osiągania zamierzonych celów. W dużym
uproszczeniu można zatem powiedzieć, że podstawowe funkcje
planowania procesu wdrażania najdokładniej obrazuje
następująca formuła:



CO? - założenie, cel, zadanie (Co będziemy wdrażać?)



KTO? - wykonawca, realizator (Kto będzie wdrażał?)



KIEDY? - czas wdrażania, określony termin



CZYM? - zasoby, środki

16

Organizowanie wdrażania:

Wśród najistotniejszych czynności, które składają się na proces

organizowania wdrażania, wymienić należy:



Wybranie jednostek kierujących przedsięwzięciem
wdrożeniowym;



Zdobycie nieodzownych zasobów;



Koordynacja działań, tj. zagwarantowanie współpracy
jednostek, które realizują zadania cząstkowe;



Określenie odpowiedniego dla danego procesu wdrożeniowego
systemu dozoru, kontroli oraz przyjęcia zadań;



Wyznaczenie metody przepływu informacji;



Zorganizowanie szkolenia kadry pracowniczej;



Sporządzenie szczegółowego programu realizacyjnego;



Opracowanie dokładnych i precyzyjnych instrukcji dotyczących
wykonania wyjątkowo istotnych i skomplikowanych zadań;



Powołanie zespołu bądź zespołów wdrożeniowych oraz
przyporządkowanie im określonych zadań.

17

Koordynacja wdrażania:

Zagwarantowanie efektywnej koordynacji

możliwe jest dzięki:



precyzyjnym harmonogramom
przeprowadzania kolejnych etapów i
wykonywania poszczególnych zadań;



dokładnym instrukcjom realizacyjnym;



właściwemu przepływowi informacji;



odpowiedniemu zespołowi
koordynacyjnemu, który składa się z
reprezentantów jednostek wykonujących
zadania cząstkowe

.

18

Kontrola wdrażania:

Główny punkt zainteresowania kontroli

realizacji przedsięwzięcia innowacyjnego
powinny stanowić trzy najistotniejsze
czynniki, które charakteryzują proces
innowacyjny:



osiągane rezultaty;



terminy wykonywania kolejnych faz
przedsięwzięcia;



koszty ponoszone w związku z realizacją
przedsięwzięcia.

19

Zarządzanie w warunkach
wielokulturowości:

W dobie globalizacji i współpracy międzynarodowej

coraz większe znaczenie przykłada się do
umiejętnego komunikowania międzykulturowego.
Tym samym różnorodność kulturowa w organizacji
nie jest już upatrywana jako czynnik
dezintegrujący, ale przeciwnie, jako argument
niezbędny dla rozwoju.

20

Istota różnorodności
kulturowej:

Pojęcie różnorodności kulturowej najłatwiej zdefiniować

mówiąc, że: “istnieje w grupie lub organizacji, której członkowie
różnią się od siebie pod względem płci, wieku lub narodowości”.
Co istotne, definicja ta zwraca uwagę nie tylko na aspekt
wielonarodowości, ale także płci czy wieku jako elementów
różnicujących i mogących powodować konflikty w grupach. Ten
czynnik podkreśla definicja kultury Elżbiety Hałas: „kultura
stanowi sumę tych wszystkich sposobów, w jakie grupy różnią
się od innych grup. Przedstawia to, co jest wspólne w grupie, to,
co jednocześnie nie jest podzielane poza nią”

Jest to bardzo ważne, przyjęło się, bowiem w potocznym

myśleniu, że różnice międzykulturowe dotyczą tylko współpracy
między przedstawicielami różnych narodowości. Tymczasem
takie podejście można określić jako różnice międzynarodowe i
jest ono znacznie zawężające niniejszą tematykę.

21

Różnice międzykulturowe-
argumenty pozytywne:



Argument kosztowy- organizacje skutecznie integrujące swoich

pracowników (różnej płci, rasy itd.) uzyskają przewagę nad tymi
przedsiębiorstwami, które tego nie potrafią, bowiem koszty zatrudniania coraz
to nowych pracowników u tych ostatnich będą coraz to wyższe



Argument dotyczący pozyskania zasobów ludzkich- te firmy, które
uzyskają najlepszą opinię jako pracodawcy kobiet i członków mniejszości
etnicznych, wygrają ostatecznie rywalizację o najlepszych pracowników.



Argument rynkowy- w transnarodowych organizacjach wyczucie i
wrażliwość kulturowa wnoszona przez członków zwiększa skuteczność działań
marketingowych.



Argument dotyczący twórczości- ten aspekt organizacji znacznie się
podwyższy ze względu na to, że będzie istnieć różnorodność punktów widzenia
(pod wpływem właśnie wielokulturowości) i znacznie mniejszy nacisk na normy
z przeszłości- będzie więc możliwa większa elastyczność w działaniu organizacji.



Argument dotyczący rozwiązywania konfliktów- różnorodność składu
grupy będzie prowadzić do skuteczniejszego rozwiązywania konfliktów,
zwiększy wzajemną wrażliwość na problemy innych członków grupy.



Argument dotyczący elastyczności systemu- system organizacji pod
wpływem wielokulturowości stanie się bardziej płynny i mniej unormowany, co
wpłynie na elastyczność w reagowaniu na zmiany w otoczeniu organizacji

22

Idealny model organizacji wielokulturowej

charakteryzuje się następującymi cechami:

pluralizmem, pełną integracją strukturalną,

brakiem uprzedzeń czy dyskryminacji, brakiem luki

w identyfikacji organizacyjnej i niskim poziomem

konfliktowości międzygrupowej

.W tak rozumianym

modelu może dojść do zjawiska zwanego

synergią

wielokulturową

, które polega na twórczym

wykorzystaniu potencjału wielu jednostek

pochodzących z różnych kultur a pracujących w

jednym zespole. Efektem jest rezultat będący

większym w porównaniu z sumą ich pracy

indywidualnej, czyli właśnie synergia.

Mówiąc o synergii w zespołach trzeba także

wspomnieć o możliwości zadziałania synergii

ujemnej, kiedy to poszczególne elementy osłabiają

się nawzajem. Najczęstszym tego efektem są

konflikty.

23

Bariery we współpracy
międzykulturowej:

Najczęstszym źródłem konfliktów jest

różnorodność i wynikające z niej z
nieporozumienia we wzajemnej komunikacji,
obawy, czy nieufność wynikająca z panujących
stereotypów czy też uprzedzeń.
Charakterystyczna w zespołach
międzykulturowych jest tzw.

subtelna

dyskryminacja

, na która składają się dowcipy

“uderzające” reprezentantów innej kultury,
wszelkiego rodzaju zachowania dominujące,
ale także nadmierna ochrona przed porażką
grup mniejszościowych ( protekcjonizm “ na
wyrost”).

24

Analiza różnic
międzynarodowych w
zespołach:

W przypadku różnic międzykulturowych dotyczących

przedstawicieli różnych narodowości (możemy mówić
wtedy o różnicach międzynarodowych) należy
podkreślić, że warunkiem sukcesu jest łączenie
tradycyjnych osiągnięć wielu krajów , a także: “(...)
opanowanie występujących w nim różnic kulturowych i
niedopuszczenie do powstania wieży Babel.” Głównym
zaś celem powinno być zaoferowanie swoich
najlepszych wzorców i osiągnięć narodowych. W ten
sposób np. samochód może mieć karoserie z
koreańskiej stali, niemiecki silnik, japońska
elektronikę, angielskie skórzane siedzenia i szwedzki
system bezpieczeństwa.

25

Budując zespoły międzynarodowe do
najważniejszych kwestii, które należy
rozstrzygnąć należą:

brak otwartości i

komunikacji, skłonność do ulegania
stereotypom oraz brak wzajemnego rozumienia
odmiennej kultury

. Aby ułatwić współpracę,

członkowie międzynarodowych zespołów
powinni przeanalizować kulturę w trzech
wymiarach:
1) Pierwszym jest odpowiedź na pytanie,

co

jest ważniejsze w kulturze: ludzie czy zadania?

,

2) odpowiedź dotycząca stabilności i pewności,

czy bardziej liczy się struktura czy elastyczność
w działaniu ?

3)Wreszcie trzecim kryterium jest zbadanie
dominującego stylu komunikowania,

czy jest on

w przeważającej mierze męskim czy żeńskim?

26

Poważną barierą w przypadku rozpatrywania
różnic międzynarodowych jest

etnocentryzm

kulturowy

(określany także jako

etnocentryczna arogancja) .

Zjawisko to

polega na postrzeganiu swojej kultury jako
lepszej i bardziej wartościowej od innych

.

Menedżerowie z krajów wysoko
uprzemysłowionych mają tendencję do
gorszego traktowania przedstawicieli
państw mniej rozwiniętych.

27

Dz

ięk

uje

my

za

uw

agę

5..