 We współczesnej gospodarce światowej rozwój

biznesu międzynarodowego odbywa się pod

wpływem dwóch trendów – globalizacji i integracji

regionalnej. W efekcie tego przedsiębiorstwa

działają w otoczeniu cechującym się szybkim

postępem technicznym, skróceniem cyklu życia

produktu, wzrostem znaczenia skali produkcji,

zaostrzeniem się konkurencji, zwiększeniem roli

badań i rozwoju, a także możliwością prowadzenia

biznesu praktycznie na całym świecie wskutek

likwidacji barier politycznych i handlowych

oraz rozwoju w sferze komunikacji i transportu.

Etyka biznesu

Trendy globalizacyjne

Globalizacja powstała w wyniku zbliżających się
różnego rodzaju kryzysów, miała ona oblicze
proamerykańskie .

• Kryzys systemu neokonserwatywnego
• Kryzys systemu neoliberalnego
• Kryzys wolnego rynku

Etyka biznesu

Trendy globalizacyjne c.d.

• Pojawienie się modelu chińskiego, który nie

ogranicza

się

do

sfery

efektywności

ekonomicznej

lecz

zapewnia

również

funkcjonowanie harmonijnych stosunków między
ludźmi, pomiędzy jednostką a społeczeństwem,
pomiędzy człowiekiem a przyrodą.

• Cywilizacja chińska jest trwała – liczy ponad

5000 lat. Chiny nigdy nie zastygły w ruchu.

• Powrót olbrzyma w zglobalizowanym świecie.
• Chiny stały się wyzwaniem globalnym (nie w

sensie konfrontacyjnym lecz kooperacyjnym).

Etyka biznesu

Trendy globalizacyjne c.d.

•

Chiny wybrały nową drogę rozwoju ChRL przez Denga Xiaopinga,
który w roku 1978 miał na celu uczestnictwo Chin w gospodarce
globalnej.

•

Formuła Denga Xiaopinga brzmi

„nie ważne, czy kot jest czarny,

czy biały, ważne, żeby potrafił łapać myszy”

.

•

Dyrektywa Denga skierowana do działaczy wysokiego szczebla, by
szukać prawdy w faktach, a nie w dziełach Marksa i Lenina, gdyż
praktyka jest jedynym kryterium prawdy.

•

Deng wszedł do historii myśli ekonomicznej jako, z jednej strony,
zwycięski krytyk koncepcji Mao Tse-tunga i oficjalnych radzieckich
koncepcji ekonomicznych, z drugiej zaś strony - dogmatycznie
pojmowanych zachodnich koncepcji liberalnych. Rezygnacja z
komun ludowych i fetyszyzacji własności państwowej pozwoliła
Chinom wejść na odpowiednią drogę rozwoju.

•

Fenomenalny skok gospodarki Chin przez ostatnie 20 lat opierał się
na rozwoju małej i średniej przedsiębiorczości.

Etyka biznesu

Trendy globalizacyjne c.d.

• Pracowitość narodu.
• Skromna konsumpcja.
• Oszczędzanie i odkładanie zarobionych środków w granicach 30-

50%. Chociaż przeciętny Amerykanin zarabia ok. 40 000 USD rocznie,
nie ma oszczędności i żyje na kredyt, to Chińczycy zarabiają
dziesięciokrotnie mniej, a jednak oszczędzają 30 % swoich
dochodów.

• Globalny świat opiera się na trzech filarach:

- Europa ok. 20% światowego PKB
- Ameryka Północna ok. 25% PKB
- Azja ponad 32% PKB

• Obecny kryzys osłabił USA jako główną lokomotywę gospodarki

światowej. Wzrost światowego PKB odbywa się głownie dzięki
Chinom i Indii.

• Chiny stały się najbardziej przykładem radykalnej inżynierii

ekonomicznej w historii świata,. Wszystko wskazuje na to, że proces
transformacji

chińskiej

bzie

kontynuowany

w

epoce

postneoliberalnej.

Etyka biznesu

Jądrem idei konfucjanizmu jest

„Humanitaryzm i sprawiedliwość” :

 Humanitaryzm” to miłość do ludzi:

• pragnąc własnego rozwoju trzeba dążyć do tego,

by inni również mogli się rozwijać.

• to czego sami nie chcemy czynić, nie powinno być

narzucane innym,

• trzeba odpłacać sercem za serce i należy sprawić,

by możliwe było zgodne współistnienie z innymi.

Etyka biznesu

Etyka konfucjańska

 „Sprawiedliwość” to kroczenie drogą słuszności.

Kroczenie nią jest postępowaniem sprawiedliwym a
zboczenie z niej oznacza niesprawiedliwość.

• Traktował dążenie do humanitaryzmu i

sprawiedliwości za największe szczęście. Sądził,
że humanitaryzm i sprawiedliwość są dla ducha
tym, czym jest strawa dla zaspokojenia głodu.
Uważał, że humanitaryzm i sprawiedliwość może
naprawdę uczynić z człowieka męża, który
poruszy niebo i ziemię.

Etyka biznesu

Etyka konfucjańska

Co jest główną przeszkodą by człowiek postępował
zgodnie z humanitaryzmem i sprawiedliwością?
Jest nią „prywatna korzyść”. Dlatego konfucjaniści
propagując

humanitaryzm

i

sprawiedliwość,

jednocześnie

usilnie

propagowali

„osiąganie

korzyści

przy

zachowaniu

sprawiedliwości”.

Zalecali osiąganie korzyści bez naruszania
moralności. A gdy jednak dojdzie do kontrowersji
między „sprawiedliwością” i „korzyścią” – należy
zrezygnować z korzyści i zachować sprawiedliwość.

Etyka biznesu

Etyka konfucjańska

Etyka chrześcijańska – to zbiór norm i reguł

opierających się na fundamencie tezy o
istnieniu istoty nadprzyrodzonej (Boga), jako
ostatecznego źródła i kryterium ludzkiej
moralności.

Filozofia moralności wyrażona została w postaci

dwóch przykazań:

– Miłości do Boga,
– Miłości do człowieka

Etyka biznesu

Etyka chrześcijańska

• wierność Biblii
• w pocie czoła będziesz pożywać chleba
• przez sześć dni pracować będziesz i wykonasz wszelką

robotę swoją

• zagadnienie etosu pracy podniesiono do rangi doktrynalnej
• obraz gospodarczy krajów europejskich (protestanckich)

bardzo różni się od krajów łacińskich (Niemcy,
Skandynawia, Szwajcaria, Ameryka Północna, Kanada itp.)

• Gazeta Wyborcza ostatnio podała pewne porównanie

krajów: Szwajcaria – Albania, Finlandia – Litwa

Cała filozofia tej etyki została przedstawiona przez M.

Webera „Etyka protestancka a duch kapitalizmu”

Etyka biznesu

Etyka protestancka

11

• Do podstawowych prawd wiary należy:

– idea wszechmocnego, wszystkowidzącego Boga, który nazywa się

Allah,

– wiara w istnienie aniołów, w tym także upadłych (dżinny, czyli

demony),

– nadrzędność Świętej Księgi, jaką jest Koran (ostatnie słowo Allaha), a

także uznanie prawd zawartych w tekstach religii żydowskiej i
chrześcijańskiej (Tora, Psalmy Dawida, Ewangelia),

– wiara w Proroków (Adam, Noe, Abraham, Mojżesz, Dawid, Jonasz,

Jezus i Mahomet),

– wiara w Ostatni dzień, czyli zmartwychwstanie umarłych, którzy

znajdą się w raju (Ogród – stan zmysłowych przyjemności) lub w
piekle (Gehenna – „ogień palący” – miejsce tych, którzy sprzeciwiają
się Allahowi i Mahometowi),

– wiara w predestynację, co oznacza, że człowiek jest wprawdzie

obdarowany wolną wolą, ale nie może wpływać na postanowienia
Boga, („Jeśli Bóg pozwoli” - to formuła powtarzana przy podejmowaniu
poważnych decyzji).

Etyka biznesu

Etyka islamu

Upaniszady - zawierają określony katalog norm etycznych, w
których zaleca się:
• niekrzywdzenie jakiejkolwiek istoty żywej,
• bezwzględne trzymanie się prawdy, nieokradanie,
• powściągliwość seksualna,
• cnotę ubóstwa,
• zamierzone szlachetnie i wynikające ze współczucia działania

wobec innych,

• spełnianie obowiązków wobec władzy i powinności

rodzinnych,

• dyscyplinę duchową,
• medytacje,
• działanie „bez przywiązania”, tzn. podejmowanie nie z

powodu egoistycznych pobudek i bez intencji brania pod
uwagę jedynie własnych korzyści.

Etyka biznesu

Etyka hinduizmu

Podstawą buddyzmu są Cztery Szlachetne
Prawdy:
• życie jest cierpieniem,
• cierpienie wplecione jest w ciąg przyczyn i

skutków,

• cierpienie może ustać,
• istnieje droga prowadząca do tego ukojenia.

Etyka biznesu

Etyka buddyzmu