System Ratownictwa

Medycznego w Polsce

W związku z rosnącym tempem życia i ekspansją człowieka w różnych dziedzinach
życia wzrasta zagrożenie ludzi. Potrzeba pomagania poszkodowanym spowodowała
powstanie wielu służb ratowniczych. Działalność ratownicza została obwarowana
przepisami prawnymi regulującymi wyposażenie służb oraz sposób ich działania.

Ratownictwo- ogół środków i metod ratowania życia ludzkiego i niesienia pomocy w
warunkach zagrożenia (np. w czasie sztormu na morzu, zagubienia w górach, wypadku
w kopalni), a także służących ratowaniu lub zabezpieczaniu sprzętu, pomieszczeń itp.

Zintegrowany system ratownictwa medycznego ma być siecią, która obejmuje
wszystkie osoby znajdujące się na terenie Polski, bez względu na obywatelstwo, granice
powiatu czy województwa oraz fakt, czy ktoś jest ubezpieczony czy nie. System ten ma
zwiększyć szansę przeżycia poszkodowanego niezależnie od przyczyny zagrożenia jego
życia. Trzon merytoryczny systemu ratownictwa medycznego stanowić będą lekarze
nowej w Polsce specjalizacji- medycyny ratunkowej. Poza nimi w systemie będą
pracowały pielęgniarki specjalistki medycyny ratunkowej oraz ratownicy medyczni.

Przyczyny założenia Zintegrowanego Systemu Ratownictwa
Medycznego:

• Umieralność około urazowa to 6-8 tysięcy zgonów rocznie.

• Umieralność z powodu chorób układu krążenia, neurologicznych i zatruć jest w

Polsce znacznie wyższa niż w krajach Europy Zachodniej (12,5 % wobec przeciętnej
europejskiej wynoszącej 4,5 %).

• Wysoki odsetek zgonów z nagłego zagrożenia życia następuje w okresie

przedszpitalnym (62,4 % zgonów około wypadkowych).

• Jeden z najwyższych w Europie wskaźników śmiertelności około wypadkowej - 12,6 /

100 rannych - odpowiednio wskaźnik europejski określony jest na 4,5 / 100 rannych.

• Czas dotarcia karetki Pogotowia Ratunkowego do pacjenta z zagrożeniem życia

znacznie przekracza standardy europejskie i niejednokrotnie przekracza 1 godzinę
szczególnie poza dużymi aglomeracjami miejskimi.

• Czas dotarcia osoby w stanie nagłego zagrożenia życia lub zdrowia do

kwalifikowanego leczenia szpitalnego jest w Polsce bardzo długi - 41% ofiar wypadku
dociera do specjalistycznego leczenia szpitalnego w czasie dłuższym niż 3 godziny -
co można porównać do sytuacji w stanie II wojny światowej!

Istotnym faktem jest bardzo wysoka poza szpitalna śmiertelność ofiar różnego rodzaju
wypadków i zachorowań (czyli śmiertelność w miejscu zdarzenia lub w drodze do
szpitala).
Dlatego powstaje zintegrowane ratownictwo medyczne, które ma na celu zintegrowanie
wszystkich podmiotów ratownictwa w jeden system mający wspólną lub kompatybilną
sieć łączności, wspólne procedury ratownicze , kompatybilny sprzęt medyczny na
zasadzie "jednych noszy od miejsca zdarzenia do oddziału ratunkowego" oraz określone
miejsce działania w "łańcuchu przeżycia", który zapewnia poszkodowanemu dotarcie do
leczenia w szpitalnym oddziale ratunkowym w czasie nie dłuższym niż 30 -40 minut.
Założenia te integrują Program z Systemem Ratowniczo - Gaśniczym Państwowej Straży
Pożarnej tworząc System ratownictwa medycznego.

Opis działania systemu.
1. Sygnał o wystąpieniu zdarzenia o charakterze zagrożeniu zdrowia lub życia ,
katastrofie masowej itp. dociera, drogą łączności przywoławczej, od postronnego
obserwatora do Centrum Powiadamiania Ratunkowego. Sygnał dociera jednoczasowo
do wszystkich rodzajów służb ratowniczych. (ogromna oszczędność czasu ) .
2. Dyspozytor Centrum analizuje sytuację i jednoczasowo wysyła na miejsce zdarzenia
najbliższe, odpowiednie do zdarzenia i właściwe, jednostki ratunkowe (zespół
ratownictwa medycznego, jednostkę ratowniczą straży pożarnej, śmigłowiec,
ratowników GOPR, WOPR itp.). Będąc na stałym nasłuchu radiowym, wspólnie z
lekarzem koordynatorem medycznym koryguje na bieżąco przebieg działań
ratunkowych uruchamiając dodatkowe środki i powiadamiając odpowiednie służby (np.
dyżurny techniczny miasta) oraz szpitalne oddziały ratunkowe o liczbie
poszkodowanych i chorych oraz o charakterze obrażeń czy zachorowań. W wypadku
zdarzeń masowych postępuje zgodnie z procedurami uruchamiając Centrum
Zarządzania Kryzysowego
i Ochrony Ludności odpowiedniego szczebla.
3. Na miejscu zdarzenia, zgodnie z przyjętymi procedurami, działają odpowiednie do
zagrożenia podmioty ratownictwa. W tzw. strefie "O" (płonący dom, zawalony tunel,
skażenie chemiczne itp.) niedostępnej dla zespołów ratownictwa medycznego
"cywilnego" działają zespoły ratownictwa medycznego Państwowej Straży Pożarnej
udzielając poszkodowanym pierwszej pomocy medycznej i transportując do
oczekujących zespołów ratownictwa medycznego, które podejmują lekarskie czynności
ratownicze (intensywne leczenie skutków zagrożenia zgodnie z procedurami) na
miejscu zdarzenia.

4. Dotarcie Policji na miejsce zdarzenia odbywa się wraz z zespołami ratunkowymi.
5. Zespoły ratownictwa medycznego, niezależnie od środka transportu, kontynuując
leczenie, transportują chorego lub poszkodowanego do najbliższego szpitalnego
oddziału ratunkowego, który uprzedzony o przybyciu chorego lub rannego jest w pełni
gotowy na jego przyjęcie i rozpoczyna natychmiast właściwe procedury ratunkowe.
Udzielanie pomocy poszkodowanemu lub choremu odbywa się zgodnie z przyjętymi
procedurami od miejsca zdarzenia do szpitalnego oddziału ratunkowego włącznie.
Zachowanie zasady "jednych noszy" od miejsca zdarzenia do szpitalnego oddziału
ratunkowego i zachowanie w pełni zasad "łańcucha przeżycia" jest konsekwencją
zintegrowania sprzętowo - proceduralnego wszystkich podmiotów ratownictwa.
6. W przypadku innych niż wypadek stanów zagrożenia życia ( np. zawał serca), zespoły
ratownictwa medycznego działają samodzielnie.

Dyspozytor w okręgu
tarnowskim

Działanie programu prowadzi do budowy podwalin systemu ratownictwa, którego
głównymi podmiotami są:

• szpitalne oddziały ratunkowe wraz z własnymi zespołami ratownictwa medycznego,

publiczne i niepubliczne pogotowie ratunkowe , zespoły ratownictwa medycznego
Państwowej Straży Pożarnej, zespoły Lotniczego Pogotowia Ratunkowego,
stowarzyszenia (TOPR,GOPR,WOPR), służby ratownictwa górniczego i morskiego.

Służb ratowniczych w Polsce mamy bardzo wiele:

• TOPR- Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe

• WOPR- Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe

• GOPR- Górskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe

• górnicze ratownictwo

• straż pożarną

• ratownictwo medyczne

• transportowe, drogowe

• morskie itd.

Nie jestem w stanie opisać na podstawie przepisów prawnych wszystkich służb, dlatego
postaram się szczegółowiej opisać WOPR, straż pożarną oraz ratownictwo medyczne.

Zostały wybrane szpitale spełniające określone wymogi do pełnienia całodobowego
dyżuru przez lekarzy. Wymogi tych oddziałów określone zostały w Rozporządzeniu
Ministra Zdrowia z dnia 10 maja 2002 r. w sprawie szpitalnego oddziału ratunkowego
ogłoszone w Dz. U. z dnia 14 czerwca 2002 r oraz Ustawa z dnia 25 lipca 2001 r. o
Państwowym Ratownictwie Medycznym Dz. U. 01.113.1207, zm. Dz. U. 01.154.1801.
Oddział ratunkowy jest bardzo ważny, gdyż udziela pomocy ludziom po wypadkach i
katastrofach, musi być dobrze wyposażony w aparaturę medyczną, środki lecznicze
oraz transport- helikopter i ambulans. Dzięki helikopterowi jest możliwość dostarczenia
poszkodowanego człowieka w bardzo krótkim czasie do szpitala, jest to jeden z atutów
tej służby.

Również:

• 0 601 100 100 - ratunkowy

nad wodą

• 0 601 100 300 - ratunkowy w

górach

• 116 000 - zaginęło dziecko

• 112 - europejski numer

alarmowy

Centrum Powiadamiania Ratunkowego
przy ul. Grudziądzkiej w Bydgoszczy

Lotnicze Pogotowie Ratunkowe – służba ratownictwa medycznego, wykonująca w
polskim systemie opieki zdrowotnej zadania z zakresu lotniczego transportu
ratowniczego i sanitarnego. Pogotowie powstało w 2000 roku jako samodzielny
publiczne zakład opieki zdrowotnej podległy Ministrowi Zdrowia. Dyrektorem LPR jest
dr n. med. Robert Gałązkowski

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ.