" Połączenie słowa i ruchu w psychoterapii osób chcących lepiej radzić sobie z emocjami,
rozpoznawaniem własnych potrzeb i budowaniem satysfakcjonujących relacji z
ludz
mi.
Połączenie ruchu i słowa w psychoterapii umożliwia skontaktowanie się ze sobą na poziomie ciała,
emocji i myśli. Pozwala wyjść poza codzienny sposób myślenia o sobie i dzięki temu pełniej siebie
odczuć, a potem zrozumieć. Ruch wpływa na emocje i emocje wpływają na ruch. Wraz ze zmianą
sposobu myślenia o sobie, zaczyna się zmieniać postawa ciała. Podobnie wraz ze zmianą
wprowadzaną w sposobie poruszania się, odblokowaniem napięć, zmobilizowaniem energii,
stopniowo zaczynają się przemieniać emocje.
Przychodzi moment, kiedy można zacząć opowieść o psychoterapii, o zmianie, o rozwoju i dążeniu
do lepszego rozumienia siebie.
Dawno, dawno temu, było sobie Dziecko, które słyszało od swoich rodziców i innych
ważnych osób jak ma się zachowywać i co w życiu jest ważne. Rodzice pragnęli dobra
Dziecka, więc starali się je zachęcić do wytężonej pracy i zwracania uwagi na innych ludzi,
wierzyli, że w ten sposób dziecko wyrośnie na kogoś, kto dużo osiągnie i będzie miało dobre
relacje z ludz
mi.
Kierowali, więc uwagę dziecka na wszystko to, czego jeszcze nie zdobyło i na to, czego
potrzebują inni ludzie, aby wiedziało, jak zyskać miłość innych.
Dziecko rosło i rosło, aż w końcu stało się dorosłym człowiekiem. Ciągle pozostawało
wierne temu, czego nauczyło się od ważnych osób w swoim życiu. Skupiało się na tym, czego
jeszcze nie osiągnęło i na innych ludziach - nikt jednak nie wiedział, dlaczego wciąż było
smutne i bało się świata. Dorosłe już Dziecko też tego nie wiedziało, nawet nie bardzo
zdawało sobie sprawę ze swojego stanu. Nie nauczyło się dostrzegać, czuć, ani słyszeć
siebie. Czuło się z
le, ale nie umiało sprecyzować, co jest nie tak, więc poszło do jednego
doktora, drugiego... ale żaden nie umiał mu pomóc i wszyscy twierdzili, że nic złego się nie
dzieje...
Co było dalej, zapytacie? No cóż bajki muszą się dobrze kończyć, więc...
Dziecko poznało Przyjaciela. Kogoś, kto zawsze, ale to zawsze z nim jest. Stale mu
towarzyszy i pomaga kierować sobą i czuć się dobrze... Kiedy teraz już dorosłe Dziecko
skupiło swoją uwagę na sobie i poznało osobę, którą było ono samo, poczuło się silne i
radosne.
Jednym ze sposobów umożliwiającym zaprzyjaz
nienie się człowieka z samym sobą jest
skierowanie uwagi na odczucie siebie, swojego ciała, emocji i myśli. Tak by z pola widzenia
znikło na moment to, co na zewnątrz i pojawiła się przestrzeń, którą może wypełnić świadomość
siebie - własnej odrębności i własnych potrzeb. Jest to pierwszy krok do poznania siebie,
zorientowania się, czego pragniemy, potrzebujemy, lubimy, a co chcemy zmienić, przekształcić, z
czego być może zrezygnować. Jeśli zaangażujemy do tego nasze ciało, emocje i umysł,
doświadczymy siebie w pełniejszy sposób.
Jak ktoś może usłyszeć, co próbuje powiedzieć jego ciało?
Każdy ma czasem takie dni, kiedy próbuje wstać łóżka, a mięśnie wcale nie chcą współpracować
przy wykonaniu tego ruchu. Całe ciało wydaje się ociężałe i bez energii. Dużo wysiłku
wspomaganego rozsądkiem, żeby się podnieść. I mało radości jak w końcu się to zrobi.
Ten nastrój może po prostu minąć i nie powrócić. Jednak zdarza się tak, że to odczucie zaczyna się
utrzymywać. Jak wtedy może pomóc ruch, kontakt ze swoim ciałem? Od czego można zacząć?
Jak można pracować poprzez ciało?
Na co ma ochotę moje ciało:
Zacznę może od głowy. O, jaka jest ciężka, nie, nie poruszę nią. Jak przykładam do niej
rękę, to czuję wyraz
ną ulgę! Jednak z drugiej strony głowa zadaje mi pytanie" ale co to
wszystko ma znaczyć, co i po co robię?"
Pozwalam sobie na chwilę jej nie odpowiadać i sprawdzam dalej: barki, ramiona, ręce - o
ręce to nawet szybko mają ochotę się poruszać, dłonie robią taki ruch jak STOP. Moja
energia wzrasta, czuję ożywienie.
Skąd to uczucie się wzięło? Czy jest coś takiego w moim życiu, czemu chcę powiedzieć
STOP?? No chyba tak..
Mogę na razie spróbować samym ruchem, tak, żeby głowa odpoczęła od ciągłego myślenia.
Naprawdę mnie to ożywia, zaczynam też czuć silniej nogi, kręgosłup.
Nagle moje ręce zaczynają robić ruch podobny do sięgania po coś.
Terapeuci zachęcają, żeby iść za swoim ruchem. Spróbuję. Zbieram, sięgam.
Jak się czuję robiąc ten ruch? Co myślę?
Potrzebuję najpierw powiedzieć stop wyobrażeniom innych o mnie, życzeniom,
oczekiwaniom, o jak tego dużo. Jaką siłę mogę poczuć, jak tego nie biorę. Mam miejsce na
co innego. Na co?? Po co sięgam? Po coś swojego, mojego niepowtarzalnego. Czuję, ze to
ważne, ten ruch. Czuję siłę i spokój.
Póz
niej siadamy i rozmawiamy o tym, co się zadziało, co każdy z nas znalazł dla siebie
podczas ruchu, czego potrzebuje i jak można to znalez
ć w codziennym życiu.
Często mamy wyraz
ny obraz tego, jacy jesteśmy. Ruch oferuje możliwość "przyjrzenia się sobie" w
innym sposób i doświadczenia tego, czego potrzebujemy. W prosty sposób.
"Wydawało mi się, że ja to jestem taka spokojna, ale tak naprawdę jak tak siedzę i nic nie robię, to
się dopiero męczę. Moje ciało jest wulkanem energii i potrzebuję ruchu".
Nieraz dzieje się tak, że ktoś, kto myśli o sobie, że jest powolny i spokojny, może odkryć, że tak
naprawdę staje się tym zmęczony i potrzebuje rytmicznego, szybkiego chodzenia. Na początku
może go to dziwić, jednak ciało wie i nie daje się oszukać.
Człowiek w ruchu wyraża siebie, swoje intencje. Nieraz w ciągu życia jako dorośli ludzie
osiągamy pewien stały wzorzec postawy ciała. Czasem on nam sprzyja, czasem nie.
Jeśli ktoś doświadczył we wcześniejszym okresie życia np. tego, że jeśli nie zaatakuje, to zostanie
zaatakowany ? będzie nosił to w swojej postawie, szybkich, ostrych ruchach skierowanych do
innych, zamkniętej i spiętej postawie ciała, w tonie głosu. I pewnie ludzie intuicyjnie to odczują i
albo się wycofają albo odpowiedzą atakiem na atak. Fascynujące jest to, że można wpłynąć na
siebie, zmienić coś w postawie swojego ciała i ta zmiana przenosi się na zmianę postawy życiowej.
Co pamięta ciało?
Ciało pamięta życiowe wydarzenia, nasza historia zapisuje się w napięciach mięśniowych, postawie
ciała, sposobie oddychania. Badania nad funkcjonowaniem mózgu człowieka dowodzą, że te same
ścieżki nerwowe "wydeptują" w mózgu emocje, co ruch. Każdy impuls nerwowy ma w ciele swój
odpowiednich motoryczny. Stąd emocje mogą przemienić się poprzez ruch.
Jest to szczególnie przydatne, kiedy emocje przytłaczają tak bardzo, że odbierają energię do
działania, ale też wtedy, kiedy odczuwa się napięcie, niepokój, przykurcz mięsni, bóle pleców.
Ciało niesie przekaz i kiedy pozwoli mu się wydostać, przekształcić, można zacząć pełniej żyć.
Skupiając się na ciele, na jego ruchu możemy dotrzeć do zatrzymanych emocji. Sięgając w głąb
siebie nawiązuję lepszy kontakt z tą niepowtarzalną osobą, jaką jestem. Moje wewnętrzne "ja"
dochodzi do głosu. Staję się bardziej świadoma siebie, swoich potrzeb, pragnień, łatwiej mi zacząć
dbać o siebie, zmniejszają się moje oczekiwania wobec innych i staję się szczęśliwszą osobą.
Czemu czuję się tak, jak się czuję i jak może pomóc mi to
zmienić grupa terapeutyczna?
Wiele osób z różnych powodów cierpi, ma obniżony nastrój, odczuwa niepokój, zniechęcenie,
bezruch, wycofuje się z kontaktów z ludz
mi. Powody mogą być różne, czasem dzieje się tak, kiedy:
" Ktoś ma lepszy kontakt z przeżyciami, myślami i pragnieniami innych ludzi niż swoimi
własnymi. W efekcie postępuje w życiu tak, aby dbać o te inne osoby zapominając o sobie
samych. "mogę poczuć się wartościową osobą gdy zyskam uznanie innych", "inni będą
wdzięczni za to jak się dla nich poświęcam i docenią to odwdzięczając się mi, tym samym".
" Jego/jej poczucie wartości jest silnie zależne od uznania innych. Pojawia się lęk w każdym
momencie, gdy tego uznania czy akceptacji zaczyna brakować. W relacje z innymi wkrada
się lęk i bardzo rozbudowane oczekiwania wobec tego, jak inni mają się zachowywać.
" Człowiek poświęca się i rezygnuje z samego siebie na rzecz innych. Z jednej strony może
pojawić się złość na osobę, która stawia go wobec takiej konieczności, z drugiej poczucie
winy, że się na nią złości.
W czym może pomóc grupa terapeutyczna zawierająca w
sobie słowo i ruch?
Zobaczenie i zrozumienie tego, co się dzieje jest pierwszym krokiem, żeby móc zacząć
przemieniać, to co dana osoba chce i w takim kierunku, jaki wybierze. Grupa terapeutyczna stwarza
możliwość doświadczenia swojej odrębności i tego jak w obecności innych mogę skupiać uwagę na
sobie samym. Grupa staje się polem treningowym, do tego, aby w bezpiecznej sytuacji
wypróbowywać nową postawę wobec siebie i innych.
Praca łącząca myślenie, odczuwanie i ruch stwarza możliwość odkrycia swojego własnego
niepowtarzalnego świata. Można zaczynać od słów, od ruchu, od emocji, ważne, że istnieją one w
człowieku razem, wpływają na siebie i mają nam coś prawdziwego do przekazania. Dzięki
doświadczeniu, rozpoznaniu, nazwaniu zwiększa się świadomość siebie: myśli, emocji i ciała.