10 RACHUNKOWOŚĆ DLA KAŻDEGO
www.gazetapodatkowa.pl
Samochód osobowy w leasingu operacyjnym
Wiele firm użytkuje samochody osobowe na podstawie umowy stanowią- d) odniesienie kwoty czynszu w koszty 1.958,40 zł
cej, zarówno w świetle przepisów bilansowych, jak i podatkowych leasing  Wn konto 40  Koszty według rodzajów
operacyjny. W takim przypadku część podatku VAT naliczonego w fakturach (w analityce: Usługi obce),
wystawionych przez leasingodawcę nie podlega odliczeniu. Jak ujmować  Ma konto 30  Rozliczenie zakupu .
nieodliczony VAT w księgach rachunkowych? 4. Faktura VAT od leasingodawcy z tytułu czynszu  po odliczeniu podatku naliczonego
w kwocie 6.000 zł:
W przypadku umowy leasingu operacyjnego w księgach rachunkowych ujmuje się koszty a) wartość brutto z faktury za czynsz leasingowy 2.196 zł
opłaty wstępnej i rat leasingowych związanych z umową leasingu  na podstawie faktur  Wn konto 30  Rozliczenie zakupu ,
VAT otrzymanych od leasingodawcy. Jednak podatek VAT z tych faktur będzie rozliczany  Ma konto 21  Rozrachunki z dostawcami
zgodnie z art. 86 ust. 7 ustawy o VAT (Dz. U. z 2004 r. nr 54, poz. 535 ze zm.). Przepis (w analityce: Konto leasingodawcy),
ten stanowi, że w przypadku usługobiorców użytkujących m.in. samochody osobowe na b) odniesienie kwoty czynszu w koszty 2.196 zł
podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze,  Wn konto 40  Koszty według rodzajów
kwotę podatku naliczonego stanowi 60% kwoty podatku naliczonego od czynszu (raty) (w analityce: Usługi obce),
lub innych płatności wynikających z zawartej umowy, udokumentowanych fakturą. Suma  Ma konto 30  Rozliczenie zakupu .
kwot w całym okresie użytkowania samochodów dotycząca jednego samochodu nie może
Dorota Przybyszewska
jednak przekroczyć kwoty 6.000 zł.
Jednostka powinna zatem dokonywać odliczenia 60% podatku naliczonego VAT od
opłaty wstępnej oraz od poszczególnych rat leasingowych co miesiąc, aż do momentu
odliczenia kwoty 6.000 zł. Jeśli po przekroczeniu tej kwoty umowa leasingu będzie
nadal trwała i podatnik będzie spłacał raty leasingowe na podstawie wystawianych
przez leasingodawcę faktur VAT, nie będzie mógł już odliczać podatku naliczonego
z tych faktur.
Zarówno wstępną opłatę leasingową, jak i raty czynszu ujmuje się w księgach rachun- Spółka z o.o. wspólnikiem spółki jawnej
kowych w kosztach działalności operacyjnej (koszt usług obcych). Przy czym opłata
prowadzącej podatkową księgę
wstępna, jako że dotyczy całego okresu leasingu, podlega rozliczeniu w czasie przez
okres trwania umowy leasingu  za pośrednictwem konta 64  Rozliczenia międzyokre-
Do spółki jawnej przystąpił wspólnik, tj. spółka z o.o. Od kiedy należy przejść
sowe kosztów . Zauważmy, że także dla celów podatku dochodowego koszt opłaty wstępnej
na pełną księgowość? Czy z dniem wpisu tego stanu do KRS, czy z dniem
winien być rozliczany w czasie. Jak bowiem czytamy w odpowiedzi Ministerstwa Finansów
zmiany umowy spółki? [pytanie nr 221926]
na pytanie naszego Wydawnictwa (pismo z dnia 29 czerwca 2007 r., nr MB8/512/2007):
Komentarze uczestników forum
 uzasadnionym jest by koszty pośrednie, do których można zaliczyć m.in. wstępną opłatę
komentarz 1:
leasingową (czynsz inicjalny), dotyczącą ściśle określonego czasu trwania umowy leasingu
Obstawiam dzień nabycia udziałów.
zawartej na czas oznaczony, podatnik rozliczał proporcjonalnie do długości trwania tej
komentarz 2:
umowy. Natomiast koszty czynszu leasingowego księguje się bezpośrednio w kosztach Akt przystąpienia do spółki jawnej wspólnika będącego osobą prawną obliguje spółkę
jawną do prowadzenia ksiąg rachunkowych, skuteczność tego przystąpienia następuje
działalności operacyjnej.
z chwilą ujawnienia wspólnika w KRS.
Nieodliczony podatek VAT będzie zwiększał koszt opłat leasingowych. Podatek
komentarz 3:
VAT naliczony w fakturze dokumentującej płatności leasingowe, w części, która nie może
Nie jestem przekonana, że to data wpisu do KRS. Funkcja legalizacyjna KRS polega
zostać odliczona, powinien zostać uwzględniony w cenie nabycia usługi świadczonej przez
na tym, że dopiero wpis do rejestru pozwala na dokonywanie dalszych czynności
leasingodawcę. Naliczony podatek VAT stanowi koszt uzyskania przychodów, w tej części,
prawnych (często dopiero z chwilą wpisu do rejestru dany podmiot uzyskuje osobo-
w której zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług podatnikowi nie przysługuje
wość prawną)  ale tutaj nie powstaje nowy podmiot.
obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług  jeżeli nie powiększa
Odpowiedz
redaktora
wartości środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej.
Data otwarcia ksiąg rachunkowych została określona w art. 12 ust. 1 ustawy o ra-
Przykład chunkowości (Dz. U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem księgi
Założenia rachunkowe otwiera się:
1. Jednostka zawarła na okres 3 lat umowę leasingu, której przedmiotem jest samochód 1) na dzień rozpoczęcia działalności gospodarczej,
osobowy. Umowa ta kwalifikuje się dla celów bilansowych do leasingu operacyjnego. 2) na początek każdego następnego roku obrotowego,
Jednostce przysługuje prawo do odliczenia 60% kwoty podatku naliczonego od płatności 3) na dzień zmiany formy prawnej z zastrzeżeniem ust. 3 (nieistotnym w analizo-
wynikajÄ…cych z zawartej umowy. wanym przypadku),
2. Jednostka otrzymała fakturę za opłatę wstępną: 4) na dzień wpisu do rejestru połączenia jednostek lub podziału jednostki, powo-
a) wartość netto: 8.500 zł, dujących powstanie nowej jednostki (jednostek),
b) w tym podatek VAT: 1.870 zł, 5) na dzień rozpoczęcia likwidacji lub wszczęcia postępowania upadłościowego
c) wartość brutto: 10.370 zł.  w ciągu 15 dni od dnia zaistnienia tych zdarzeń.
3. Raty miesięczne płacone na podstawie faktur wynoszą: Żadna z wymienionych okoliczności w rozważanym przypadku nie wystąpiła.
a) wartość netto: 1.800 zł, Jednak mimo tego spółka jawna osób fizycznych, do której przystąpił nowy wspólnik
b) podatek VAT: 396 zł, będący osobą prawną (tutaj spółka z o.o.), jest obowiązana rozpocząć prowadzenie
c) wartość brutto: 2.196 zł. ksiąg rachunkowych zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości.
4. Jednostka odliczyła podatek naliczony od opłaty wstępnej w wysokości 1.122 zł (czyli W celu określenia, z jakim dniem powinno to nastąpić, należy w tym miejscu
1.870 zÅ‚ × 60%) oraz odlicza kolejno od rat czynszu 237,60 zÅ‚ (czyli 396 zÅ‚ × 60%)  aż do wyjaÅ›nić, że w zależnoÅ›ci od skutków prawnych, które wywoÅ‚ujÄ… wpisy dokonywane
momentu odliczenia kwoty 6.000 zł. w Krajowym Rejestrze Sądowym, wpisy te można podzielić na konstytutywne i dekla-
5. Jednostka ewidencjonuje koszty tylko w zespole 4. ratywne. Wpis ma charakter konstytutywny, gdy wyraz
nie stanowiÄ… o tym przepisy.
W przypadku spółki jawnej będzie to jej powstanie (art. 25 1 Kodeksu spółek handlo-
Dekretacja wych  Dz. U. z 2000 r. nr 94, poz. 1037 ze zm.). Wpisy deklaratywne (deklaratoryjne,
1. Faktura VAT od leasingodawcy na kwotę opłaty wstępnej: ujawniające) informują o sytuacjach już zaistniałych. Jedynie ujawniają stan prawny,
a) wartość netto zwiększona o VAT naliczony niepodlegający odliczeniu którego istnienie jest niezależne od wpisu. Z takim wpisem mamy do czynienia
8.500 zł + (1.870 zł  1.122 zł) = 9.248 zł w przypadku zmiany umowy spółki jawnej. Należy jednak pamiętać, iż są to wpisy
 Wn konto 30  Rozliczenie zakupu , obowiązkowe i wspólnicy spółki jawnej obowiązani są zgłosić je do KRS.
b) VAT naliczony podlegajÄ…cy odliczeniu (1.870 zÅ‚ × 60%) = 1.122 zÅ‚ OdpowiadajÄ…c wiÄ™c na pytanie, należy uznać, że spółka jawna powinna otworzyć
 Wn konto 22-1  VAT naliczony i jego rozliczenie , księgi rachunkowe na dzień podjęcia uchwały w sprawie zmiany umowy spółki,
c) wartość do zapłaty 10.370 zł spowodowanej przystąpieniem do spółki nowego wspólnika będącego osobą
 Ma konto 21  Rozrachunki z dostawcami prawną, tj. spółki z o.o.
(w analityce: Konto leasingodawcy). Przechodząc z księgi podatkowej na księgi rachunkowe, należy sporządzić inwentarz
2. Rozliczenie opłaty wstępnej: na podstawie inwentaryzacji składników aktywów i pasywów (zgodnie z art. 19 ust. 1
a) koszt podlegający rozliczeniu 9.248 zł ustawy o rachunkowości). Pozycje inwentarza sporządzonego przez jednostki, które
 Wn konto 40  Koszty według rodzajów nie prowadziły uprzednio ksiąg rachunkowych, powinny stanowić odpowiedniki lub
(w analityce: Usługi obce), rozwinięcia poszczególnych pozycji bilansu otwarcia.
 Ma konto 30  Rozliczenie zakupu , Należy też dodać, że zmiana wspólnika oznacza konieczność sporządzenia i wpi-
b) zarachowanie do rozliczenia w czasie 9.248 zł sania do podatkowej księgi przychodów i rozchodów spisu z natury towarów handlo-
 Wn konto 64  Rozliczenia międzyokresowe kosztów wych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji
(w analityce: Opłata wstępna), w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadów. Obowiązek ten wynika z postanowień
 Ma konto 49  Rozliczenie kosztów , zawartych w ż 27 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie prowadzenia
c) obciążenie kosztów miesięczną ratą opłaty wstępnej podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. z 2003 r. nr 152, poz. 1475 ze
(9.248 zł : 36 m-cy) = 256,89 zł zm.). Dokonany spis z natury będzie służył prawidłowemu rozliczeniu dochodu uzy-
 Wn konto 49  Rozliczenie kosztów , skanego przez wspólników spółki jawnej z prowadzonej działalności gospodarczej,
 Ma konto 64  Rozliczenia międzyokresowe kosztów za okres od początku roku podatkowego do dnia przystąpienia nowego wspólnika do
(w analityce: Opłata wstępna). spółki jawnej, z uwzględnieniem różnic remanentowych, o których mowa w art. 24
3. Faktura VAT od leasingodawcy z tytułu czynszu: ust. 2 ustawy o pdof (Dz. U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.). Spis z natury należy
a) wartość netto zwiększona o VAT naliczony niepodlegający odliczeniu sporządzić na dzień przystąpienia do spółki jawnej nowego wspólnika (tj. zmiany
1.800 zł + (396 zł  237,60 zł) = 1.958,40 zł umowy spółki jawnej).
 Wn konto 30  Rozliczenie zakupu , Należy też pamiętać o obowiązku określonym w ż 28 ust. 4 powołanego rozporzą-
b) VAT naliczony podlegajÄ…cy odliczeniu (396 zÅ‚ × 60%) = 237,60 zÅ‚ dzenia. Zgodnie z tym przepisem o zamiarze sporzÄ…dzenia spisu z natury w innym
 Wn konto 22-1  VAT naliczony i jego rozliczenie , terminie niż na dzień 1 stycznia i 31 grudnia podatnicy powinni zawiadomić w formie
c) kwota do zapłaty 2.196 zł pisemnej właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie co najmniej 7 dni
 Ma konto 21  Rozrachunki z dostawcami przed datÄ… sporzÄ…dzenia tego spisu.
(w analityce: Konto leasingodawcy),
Gazeta Podatkowa nr 59 " 24.07.2008 r.