Polish
Czym jest choroba
psychiczna?
(What is mental illness?)
Ponadto, problemy te zdają się
Czym jest choroba
wzrastać. Według Światowej Organizacji
psychiczna?
Zdrowia (WHO), depresja będzie jednym
z największych ogólnoświatowych
Około jeden z pięciu Australijczyków
problemów zdrowia przed 2020 rokiem.
doświadczy choroby psychicznej.
Większość z nas doświadczy problemu
Rodzaje chorób psychicznych
ze zdrowiem psychicznym na pewnym
etapie życia. Choroby psychiczne dzielą się na różne
rodzaje i stopnie ostrości. Niektóre z
Choroba psychiczna to ogólny termin
głównych rodzajów to depresja, lęk,
odnoszącym się do grupy chorób, w taki
schizofrenia, dwubiegunowe zaburzenie
sam sposób, jak termin choroba serca
nastroju, zaburzenie osobowości i
odnosi się do grupy chorób i zaburzeń
zaburzenie żywienia.
serca.
Najczęściej występujące choroby
Choroba psychiczna jest problemem
psychiczne to zaburzenia lękowe i
zdrowotnym, który ma znaczny wpływ
depresyjne. Każdy czasami doświadcza
na samopoczucie, myśli, zachowanie i
silnego poczucia napięcia, lęku czy
relacje z ludz
mi. Diagnoza o tej chorobie
smutku. Jednakże choroba psychiczna
jest stawiana według standaryzowanych
jest obecna, kiedy te poczucia stają się
kryteriów. Określenie zaburzenie
tak niepokojące i obezwładniające, że
psychiczne jest również używane
powodują poważne trudności z
odnośnie do tych problemów
radzeniem sobie w codziennych
zdrowotnych.
czynnościach takich, jak praca,
Problemy ze zdrowiem psychicznym korzystanie z czasu wolnego i
również ingerują w myśli, samopoczucie utrzymywaniu związków towarzyskich.
i zachowanie, lecz w mniejszym stopniu
W najbardziej ekstremalnych sytuacjach,
niż choroba psychiczna. Problemy ze
ludzie z zaburzeniem depresyjnym
zdrowiem psychicznym są bardziej
mogą nie być w stanie wstać z łóżka lub
powszechne i obejmują zły stan zdrowia
dbać o siebie fizycznie. Ludzie z
psychicznego, którego można
niektórymi rodzajami zaburzeń lękowych
doświadczyć przejściowo w wyniku
mogą nie być w stanie wyjść z domu, lub
stresów życiowych.
mają obsesyjne rytuały, które pomagają
Problemy ze zdrowiem psychicznym są im złagodzić ich obawy.
mniej poważne niż choroba psychiczna,
Rzadziej spotykane są choroby
ale mogą się rozwinąć w chorobę
psychiczne związane z psychozą takie,
psychiczną, jeśli nie są skutecznie
jak schizofrenia i dwubiegunowe
potraktowane.
zaburzenie nastroju. Osoby, które
Choroby psychiczne przynoszą dużo doświadczają ostrych napadów
cierpienia tym którzy ich doznają, jak psychozy, tracą kontakt z
również ich rodzinie i przyjaciołom. rzeczywistością i ich postrzeganie świata
2/6
różni się od normalnego. Ich zdolność te objawy samą siłą woli. Takie sugestje
do zrozumienia własnych myśli, uczuć i nie są pomocne.
świata wokół nich jest poważnie
Ludzie z chorobą psychiczną potrzebują
upośledzona.
takiego samego zrozumienia i wsparcia,
Epizod psychozy może zawierać jakiego udziela się ludziom z chorobą
złudzenia, takie jak fałszywe poczucie fizyczną. Choroba psychiczna nie różni
prześladowania, winy czy wspaniałości. się  nie należy za nią nikogo winić.
Może też zawierać omamy podczas,
Ludzie z chorobą psychiczną mogą być
których osoba widzi, słyszy, czuje lub
narażeni na nadużywanie alkoholu i
smakuje rzeczy nieobecne.
innych narkotyków. To utrudnia leczenie i
Epizody psychotyczne mogą wywołać
ważne jest efektywne opanowanie
strach i zakłopotanie u innych ludzi.
alkoholu i innych narkotyków.
Ludziom, którzy nie są obeznani z takim
Ryzyko samobójstwa jest zwiększone u
zachowaniem jest je trudno zrozumieć.
ludzi z pewnymi chorobami
Leczenie choroby psychicznej
psychicznymi, zwłaszcza wkrótce po
rozpoznaniu lub wyjściu ze szpitala.
Większość chorób psychicznych może
być skutecznie leczona. Ważne jest
rozpoznanie wczesnych oznak i
Mity, nieporozumienia i
objawów choroby psychicznej oraz
dostęp do efektywnego leczenia. Czym
fakty dotyczące choroby
wcześniej rozpoczynie się leczenie, tym
psychicznej
lepszy wynik.
Chorobę psychiczną otaczają mity,
Epizody choroby psychicznej mogą
nieporozumienia, negatywne stereotypy
przychodzić i odchodzić w różnych
i nastawienia. Wynika z tego piętno,
okresach życia. Niektórzy ludzie
dyskryminacja i izolacja ludzi z chorobą
doświadczają choroby tylko raz i
psychiczną oraz ich rodzin i opiekunów.
całkowicie wracają do zdrowia. U
innych, choroba powraca przez całe
Powszechne pytania o chorobie
życie.
psychicznej:
Efektywne leczenie może włączać leki,
Czy choroby psychiczne są formą
psychoterapie kognitywne i
upośledzenia umysłowego lub
behawioralne, wsparcie psychiczno-
uszkodzenia mózgu?
socjalne, rehabilitację psychiatrycznych
Nie. Są to choroby takie, jak każda inna,
upośledzeń, unikanie ryzykownych
na przykład choroba serca, cukrzyca czy
czynników takich, jak nadużywanie
astma. Jednakże tradycyjne
alkoholu lub innych narkotyków, nauka
współczucie, wsparcie i kwiaty dawane
radzenia sobie.
osobom z chorobami fizycznymi są
Rzadko zdarza się, aby osoba cierpiąca
często odmawiane osobom z chorobą
na chorobę psychiczną mogła pokonać
psychiczną.
3/6
Czy choroby psychiczne są Czy każdy może zapaść na chorobę
nieuleczalne i na całe życie? psychiczną?
Nie. Dzięki odpowiedniemu i
Tak. Faktycznie aż jeden na pięciu
wczesnemu leczeniu wiele ludzi
Australijczyków może zapaść na
całkowicie wraca do zdrowia i nie ma
chorobę psychiczną na jakimś etapie
dalszych epizodów choroby. U innych,
życia. Wszyscy są podatni na problemy
choroby psychiczne mogą nawracać
zdrowiem psychicznym.
przez całe życie i wymagać
Wiele ludzi bardziej akceptuje pojęcie
nieustannego leczenia. Jest to podobne
załamania nerwowego niż chorobę
do wielu chorób fizycznych, takich jak
psychiczną. Ważne są otwarte rozmowy
cukrzyca i choroba serca. Tak jak w
o chorobie psychicznej, ponieważ
innych przewlekłych chorobach, choroba
zmniejsza to piętno i pomaga ludziom w
psychiczna może być opanowana tak,
staraniu się o wczesne leczenie.
aby osoba chora mogła żyć pełnią życia.
Niektórzy ludzie stają się
Czy ludzie z chorobą psychiczną są
niepełnosprawni w wyniku przewlekłej
zazwyczaj niebezpieczni?
choroby psychicznej. Jednakże wiele
Nie. Ta fałszywa percepcja leży u
ludzi doznających nawet bardzo
podłoża niektórych z najbardziej
poważnych epizodów choroby prowadzi
szkodliwych stereotypów. Ludzie z
pełne i wydajne życie.
chorobą psychiczną są rzadko
niebezpieczni. Nawet ludzie z bardzo
Czy ludzie rodzą się z chorobą
poważną chorobą psychiczną są rzadko
psychiczną?
niebezpieczni, jeśli otrzymują stosowne
Nie. Podatność na niektóre choroby
leczenie i wsparcie.
psychiczne takie, jak dwubiegunowe
Czy ludzie z chorobą psychiczną
zaburzenie nastroju, może być
powinni być izolowani od
dziedziczna. Jednakże można nabawić
społeczeństwa?
się choroby psychicznej bez historii
choroby w rodzinie.
Nie. Większość ludzi z chorobą
psychiczną szybko powraca do zdrowia i
Wiele czynników przyczynia się do
nawet nie potrzebuje opieki w szpitalu.
powstania choroby psychicznej.
Inni są leczeni w szpitalu przez krótki
Obejmują one stres, żałobę, rozpad
okres. Dzięki postępom w leczeniu w
związku, fizyczne i seksualne znęcanie
ciągu ostatnich dekad większość ludzi
się, bezrobocie, izolację towarzyską i
żyje w swoim środowisku i nie ma
poważną fizyczną chorobę czy
potrzeby ich zamykać i izolować tak, jak
upośledzenie. Wciąż wzrasta
w przeszłości.
zrozumienie przyczyn choroby
psychicznej.
Bardzo mała liczba ludzi z chorobą
psychiczną wymaga opieki w szpitalu,
czasami wbrew własnej woli. Dzięki
4/6
postępom w leczeniu jest to coraz mniej " Propagować zdrowie psychiczne i
spotykane i mniej niż jedna osoba na zdrowe podejście od dzieciństwa po
1000 jest leczona w ten sposób. życie dorosłe.
" Popierać rozwój odporności życiowej:
Czy piętno jest jednym z
naucz się sposobów dawania sobie
największych problemów dla ludzi z
rady ze stresem w związkach,
chorobą psychiczną?
sytuacjach i wydarzeniach.
Tak. Konfrontacja z negatywnym
" Pomagać przyjaciołom i rodzinie z
nastawieniem innych ludzi to jedna z
chorobą psychiczną otrzymać opiekę i
największych przeszkód dla ludzi
leczenie jak najwcześniej.
wracających do zdrowia po chorobie
psychicznej. Ludzi z chorobą psychiczną " Postarać się, aby wysokiej jakości
często spotyka izolacja i dyskryminacja wsparcie i leczenie były udzielane
tylko dlatego, że są chorzy. ludziom z chorobą psychiczną w celu
powrotu do zdrowia.
Pozytywne i pełne nadziei nastawienie
do chorych psychicznie od rodziny, " Aktywnie wspierać rodziny i
przyjaciół, usługodawców, pracodawców opiekunów ludzi z chorobą
i innych członków społeczeństwa jest psychiczną, ponieważ oni również
krytyczne dla zapewnienia jakości życia doświadczają zagubienia, stresu i
ludziom z chorobą psychiczną i dla piętna, które mogą towarzyszyć
wsparcia w powrocie do zdrowia. chorobie psychicznej.
" Stawiać czoło dyskryminacji w każdej
Co można zrobić w
dziedzinie życia włącznie z
zatrudnieniem, edukacją i
sprawie piętna choroby
zaopatrywaniem w dobra, usługi i
psychicznej?
udogodnienia.
" Wspierać badania naukowe w
" Myśleć o chorobie psychicznej tak jak
dziedzinie choroby psychicznej w celu
o każdej innej chorobie i otwarcie o
zrozumienia, jak te choroby wpływają
niej mówić.
na ludzi i jak można im zapopiegać i
" Otwarcie i ze wszystkimi mówić o
skutecznie leczyć.
chorobie psychicznej jest
zadziwiające ile ludzi jest dotkniętych
chorobą psychiczną, szczególnie tymi
najbardziej powszechnymi jak
zaburzenia depresji i lęku.
" Uczyć społeczeństwo pokonania
negatywnych stereotypów opartych
na nieporozumieniach.
5/6
Gdzie udać się po O tej broszurze
pomoc
Ta broszura jest częścią serii o chorobach
psychicznych i jest finansowana przez Rząd
" Lekarz ogólny.
Australijski w ramach Narodowej Strategii
" Rejonowy ośrodek zdrowia.
Zdrowia Psychicznego (National Mental
" Rejonowy ośrodek zdrowia Health Strategy).
psychicznego
Inne broszury w tej serii to:
W celu uzyskania informacji o usługach
należy sprawdzić numery telefoniczne
" Czym jest zaburzenie lękowe?
Community Help and Welfare Services i
" Czym jest dwubiegunowe zaburzenie
numery 24-ro godzinnych usług
nastroju?
pomocniczych w lokalnej książce
" Czym jest zaburzenie depresyjne?
telefonicznej.
" Czym jest zaburzenie żywienia?
Jeśli potrzebujesz tłumacza, skontaktuj się
" Czym jest zaburzenie osobowe?
telefonicznie z (TIS) na
13 14 50
" Czym jest schizofrenia?
Po natychmiastową pomoc i poradę,
skontaktuj się z Lifeline pod numerem
Bezpłatne kopie wszystkich tych broszur
. Lifeline może również podać Ci
13 11 14
można otrzymać od Mental Health and
kontakty, dalsze informacje i pomoc.
Workforce Division of the Australian
Government Department of Health and
Więcej informacji jest dostępne:
Ageing:
www.auseinet.com
GPO Box 9848
www.healthinsite.gov.au
www.mifa.org.au CANBERRA ACT 2601
www.ranzcp.org
Tel [phone]
www.sane.org
Fax [phone]
www.mmha.org.au
www.health.gov.au/mentalhealth
Kopie w innych językach można otrzymać z
Multicultural Mental Health Australia, tel:
[phone]
www.mmha.org.au
Insert your local details here
Version 1 November 2007
6/6