MATURA PRÓBNA 2002
OKR
GOWA
K O M I S J A
EGZAMINACYJNA
FIZYKA
w KRAKOWIE
KRYTERIA OCENY
KARTA RECENZJI
72
Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Krakowie  Matura próbna  marzec 2002
Uwagi wstępne
1. Pisemny egzamin dojrzałości z fizyki mogą zdawać wszyscy abiturienci szkół średnich,
bez względu na profil i liczbę godzin w cyklu nauczania.
2. Zestaw tematów do pisemnego egzaminu z fizyki składa się z 5 zadań, z których zdający
wybiera 3 i przedstawia do oceny ich rozwiÄ…zania.
3. Na rozwiązanie abiturient może przeznaczyć 5 godzin zegarowych. Do zestawu dołączona jest
karta wzorów i stałych fizycznych oraz układ okresowy pierwiastków. Pozwala to na
uniknięcie konieczności pamięciowego opanowania wielu danych i stałych fizycznych.
4. Podczas rozwiązania zdający może korzystać z dołączonych do zadań kart wzorów i stałych
fizycznych oraz może posługiwać się kalkulatorem z wyłączeniem kalkulatorów graficznych.
5. Zadania zawarte w zestawie egzaminacyjnym są tak skonstruowane aby umożliwić
każdemu uczniowi ich rozwiązanie bez względu na realizowany przez niego program
nauczania. Treści zadań korelują z podstawami nauczania ogólnego fizyki z astronomią.
Pisemny egzamin dojrzałości z fizyki  wymagane umiejętności
Zadania na pisemnym egzaminie dojrzałości z fizyki w roku szkolnym 2001/2002 sprawdzają
różne umiejętności abiturienta, w szczególności:
1. Znajomość i rozumienie pojęć, praw, zjawisk i procesów fizycznych.
2. Zdolność stosowania posiadanej wiedzy i umiejętności do rozwiązywania zadań teoretycznych
i praktycznych, w szczególności szacowania i obliczania wielkości fizycznych
z wykorzystaniem znanych zależności fizycznych zapisanych w postaci formuł
matematycznych.
3. Umiejętność stosowania metod badawczych do rozwiązywania problemów fizycznych,
w tym między innymi:
a) interpretowania i przetwarzania informacji zapisanych w postaci tekstu, tabeli lub
wykresu, diagramu,
b) analizowania i szacowania niepewności pomiarowych,
c) analizowania i oceniania wyników otrzymanych obliczeń,
d) stosowania modeli fizycznych i dostrzeganie ich ograniczoności w rozwiązywanych
problemach.
4. Umiejętność formułowania i uzasadniania opinii i sądów na podstawie posiadanych
i uzyskanych informacji i obliczeń, oraz zastosowania nabytej wiedzy fizycznej
w rozwiązywaniu problemów życia codziennego i w pokrewnych fizyce dziedzinach
nauk (biologia, medycyna, ochrona środowiska, nauki techniczne).
strona 2 z 11
73
Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Krakowie  Matura próbna  marzec 2002
Pisemny egzamin dojrzałości z fizyki  opis zestawu egzaminacyjnego
W związku z tym, że Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia
6 listopada 2001 roku zmieniajÄ…ce rozporzÄ…dzenie z dnia 21 marca 2001 roku w sprawie
warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz
przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów w szkołach publicznych rozszerza możliwości
przystąpienia do pisemnego egzaminu dojrzałości wprowadza się dwa zestawy
egzaminacyjne do egzaminu dojrzałości z fizyki z astronomią:
1. zestaw egzaminacyjny oznaczony F/I obowiązujący we wszystkich szkołach średnich dla
młodzieży,
2. zestaw egzaminacyjny oznaczony F/II obowiązujący we wszystkich szkołach średnich dla
dorosłych.
W związku z możliwością przystąpienia do egzaminu dojrzałości wszystkich abiturientów
szkół średnich dla młodzieży, wprowadza się w zestawie F/I rozróżnienie wymagań
poprzez rozróżnienie kryteriów oceniania na dwa poziomy, związane z różnymi profilami
kształcenia i różną ilością godzin w cyklu nauczania.
Zdający z klas ogólnych wybierają do rozwiązania trzy z pięciu zadań zawierające kilka
podpunktów każdy. Pełne rozwiązanie trzech zadań umożliwia uzyskanie oceny bardzo
dobrej. Jeśli zdający wybierze wśród trzech zadań zadanie o numerze 5 i przedstawi jego
pełne rozwiązanie uzyskuje ocenę celującą.
Uczniowie klas ogólnych mogą również uzyskać ocenę celującą, nie rozwiązując zadania
o numerze 5, jeśli podejmą próbę rozwiązania dodatkowych poleceń oznaczonych gwiazdką (*)
uzyskując odpowiednią ilość punktów (szczegółowe przeliczenie punktów na oceny szkolne
zamieszczono w instrukcji dla zdajÄ…cego).
ZdajÄ…cy z klas o profilu matematyczno-fizycznym oraz klas autorskich, realizujÄ…cych
indywidualnie zatwierdzony rozszerzony program nauczania fizyki w ramach innowacji
pedagogicznych, dotyczÄ…cych nauczania fizyki z astronomiÄ…, wybierajÄ… do rozwiÄ…zania trzy
z pięciu zadań zawierające kilka podpunktów oraz rozwiązują dodatkowe podpunkty
w każdym z trzech wybranych zadań oznaczone gwiazdką (*). Jeśli wśród trzech zadań
zdający wybierze zadanie o numerze 5 i przedstawi jego pełne rozwiązanie wraz
z rozwiÄ…zaniem dodatkowego punktu oznaczonego gwiazdkÄ… (*) uzyskuje ocenÄ™ celujÄ…cÄ….
(szczegółowe przeliczenie punktów na oceny szkolne zamieszczono w instrukcji dla
zdajÄ…cego).
strona 3 z 11
74
Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Krakowie  Matura próbna  marzec 2002
Pisemny egzamin dojrzałości z fizyki  sposób oceniania rozwiązań
Ocenianie rozwiązań zdających odbywa się w analogiczny sposób jak w latach ubiegłych.
1. Rozwiązania poszczególnych zadań oceniane są w oparciu o punktowe kryteria oceny.
2. Oceniający prace korzystają z karty oceny oraz z tabeli punktów przeliczeniowych na
oceny szkolne.
3. Ustalanie oceny końcowej odbywa się w oparciu o tabele przeliczeniowe uwzględniające
różne ilości punktów odpowiednio dla obu poziomów wymagań na egzaminie.
4. Ilości punktów możliwych do zdobycia w obu zestawach egzaminacyjnych i tabela
przeliczeniowa punktów na oceny szkolne dla obu poziomów wymagań jest
zamieszczona w zestawie zadań i jest jawna dla zdającego.
5. Przed przystąpieniem do oceniania prac zachęcamy nauczycieli do samodzielnego
rozwiązania zadań. Proponujemy również szczegółową analizę kryteriów oceniania
i zastosowanie ich do własnego rozwiązania zestawu zadań.
6. Podczas oceniania rozwiązań zdających prosimy o zwrócenie uwagi na:
" wymóg podania w rozwiązaniu wyniku wraz z jednostką (wartość liczbowa może
być podana w zaokrągleniu),
" poprawne sporzÄ…dzenie wykresu, opis i wyskalowanie osi,
" zadania typu prawda-fałsz, w których sformułowania uzasadnień odpowiedzi
uczniów mogą odbiegać od podanych w kryteriach oceniania, jednakże muszą one
zachowywać poprawność merytoryczną,
" zadania otwarte, w których pominięcie cząstkowych obliczeń lub prezentacji
sposobu rozumowania może spowodować utratę punktów.
7. Zwracamy uwagę na to, że ocenianiu podlegają tylko te fragmenty pracy zdającego, które
dotyczÄ… postawionego pytania/polecenia. Komentarze, nawet poprawne, wykraczajÄ…ce
poza zakres pytania nie podlegajÄ… ocenianiu.
8. W przypadku wątpliwości podczas oceniania prosimy o przedyskutowanie w zespole
przedmiotowym lub o kontakt z egzaminatorem-ekspertem.
Przypominamy, że wyniki próbnego egzaminu nie powinny być podstawą do wystawiania
stopni szkolnych.
9. Prosimy o wszelkie uwagi i komentarze dotyczące zarówno zestawu egzaminacyjnego,
jak i kryteriów oceniania.
strona 4 z 11
75
Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Krakowie  Matura próbna  marzec 2002
KRYTERIA OCENY: Balonik
Liczba
Podpunkt Kryterium merytoryczne
punktów
0  1
" Wykorzystanie zależnoÅ›ci: V = Ä„ · D3/6
0  1
1 " Obliczenie objętości balonika
0  1
" Podanie wyniku wraz z jednostkÄ…: VH" 0,065 m3
0  1
" Wykorzystanie równania Clapeyrona do otrzymania
wyrażenia na gęstość gazu
0  1
" Otrzymanie wyrażenia na gÄ™stość helu: Á = 1,1 · Áo
2
0  1
" Selekcja danych
0  1
" Obliczenie masy helu
0  1
" Podanie wyniku wraz z jednostkÄ…: m H" 12,8 g
0  1
" Otrzymanie wyrażenia na siÅ‚Ä™ wyporu: F = Áp · V · g
0  1
3 " Obliczenie wartości
0  1
" Podanie wyniku wraz z jednostkÄ…; F H" 0,82 N
0  1
" Wykorzystanie równania stanu gazu doskonałego
pV/T = const do obliczenia objętości balonika
0  1
" Selekcja danych
4
0  1
" Wykorzystanie zależności V~D3
0  1
" Obliczenie średnicy balonika
0  1
" Podanie wyniku wraz z jednostkÄ…; D1 H" 0,58 m
0  1
" Obliczenie gęstości powietrza na wysokości 5 km
0  1
" Poprawne zapisanie warunku równowagi siÅ‚; Fw = (mb + mHe) · g
*5
0  1
" Dokonanie obliczeń masy balonika
0  1
" Podanie wyniku wraz z jednostkÄ… mb = 64,8 g
razem 20
Kryterium strukturalne
w tym:  Przemyślana struktura rozwiązania, 0  1
 Zachowanie logicznego ciÄ…gu rozumowania. 0  1
razem 0  2
Kryterium językowe
w tym:  Przejrzystość i staranność pracy, 0  1
 Poprawność używanego języka naukowego. 0  1
razem 0  2
strona 5 z 11
76
Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Krakowie  Matura próbna  marzec 2002
KRYTERIA OCENY: Chmura
Liczba
Podpunkt Kryterium merytoryczne
punktów
0  1
" Otrzymanie zależnoÅ›ci: %V%=%E·R%
0  1
" Zauważenie, że V<0
0  1
1 " Selekcja danych
0  1
" Obliczenie wartości potencjału Ziemi
0  1
" Podanie wyniku wraz z jednostkÄ…: VH"%828,1 MV
0  1
" Wykorzystanie wyrażenia opisującego potencjał lub natężenie
pola centralnego
0  1
2 " Selekcja danych
0  1
" Obliczenie wartości ładunku Ziemi
0  1
" Podanie wyniku wraz z jednostkÄ…: q H"  586 kC
0  1
" Selekcja danych
3
0  1
" Obliczenie wartoÅ›ci Å‚adunku  maÅ‚ej kropli: qm H"  2,3 µC
0  1
" Otrzymanie wyrażenia n=(rd/rm)3
4
0  1
" Obliczenie wartości n=106
0  1
" Otrzymanie wyrażenia Vd=V · 104 (ew. innego poprawnie
5 opisującego potencjał  dużej kropli)
0  1
" Obliczenie wartoÅ›ci potencjaÅ‚u VdH"  8,3 · 1012V
6 " Obliczenie wartości ładunku  dużej kropli qd H"  2,3 C 0  1
0  1
" Otrzymanie zależnoÅ›ci: F = k · Q · (Q  q)/r2
0  1
" Zastosowanie właściwej metody
*7
0  1
" Dokonanie obliczeń
0  1
" Podanie poprawnego wyniku; F = Fmax Ô! q = 0,5 · Q
razem 20
Kryterium strukturalne
w tym:  Przemyślana struktura rozwiązania, 0  1
 Zachowanie logicznego ciÄ…gu rozumowania. 0  1
razem 0  2
Kryterium językowe
w tym:  Przejrzystość i staranność pracy, 0  1
 Poprawność używanego języka naukowego. 0  1
razem 0  2
strona 6 z 11
77
Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Krakowie  Matura próbna  marzec 2002
KRYTERIA OCENY: Mikrosilnik
Liczba
Podpunkt Kryterium merytoryczne
punktów
0  1
" Otrzymanie zależnoÅ›ci: Pp = 0,8 · Ps
0  1
1 " Obliczenie mocy silnika
0  1
" Podanie wyniku wraz z jednostkÄ…: Ps = 5 W
0  1
" Wykorzystanie definicji sprawności silnika
termodynamicznego: · = W/Qp
2 " Otrzymanie zależności: Qo = Qp W 0  1
" Obliczenie ilości ciepła 0  1
0  1
" Podanie wyniku wraz z jednostkÄ…: Qo = 54 kJ
0  1
" Otrzymanie zależności: m = Qp/cs
0  1
3
" Obliczenie masy spalonego paliwa
0  1
" Podanie wyniku wraz z jednostkÄ…; m = 0,71 g
0  1
" Otrzymanie zależnoÅ›ci: m = Qo/(c · "T)
0  1
4 " Obliczenie masy wody
0  1
" Podanie poprawnego wyniku wraz z jednostkÄ…; m H" 1,3 kg
0  1
" Otrzymanie zależności: f = Ps/W1
0  1
5 " Obliczenie częstotliwości obrotów tłoka
0  1
" Podanie poprawnego wyniku wraz z jednostkÄ…; f = 20 Hz
0  1
" Otrzymanie zależnoÅ›ci: P = A · V2
0  1
" Zastosowanie definicji mocy
*6
0  1
" Dokonanie obliczeń
0  1
" Podanie maksymalnej wartości prędkości Vmax = 5 m/s
razem 20
Kryterium strukturalne
w tym:  Przemyślana struktura rozwiązania, 0  1
 Zachowanie logicznego ciÄ…gu rozumowania. 0  1
razem 0  2
Kryterium językowe
w tym:  Przejrzystość i staranność pracy, 0  1
 Poprawność używanego języka naukowego. 0  1
razem 0  2
strona 7 z 11
78
Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Krakowie  Matura próbna  marzec 2002
KRYTERIA OCENY Gabinet śmiechu
Liczba
Kryterium merytoryczne
Podpunkt
punktów
1 " Obliczenie zdolności skupiającej zwierciadła Z = 1 D 0  1
0  1
" Podanie i opisanie jednego przykładu wykorzystania
zwierciadeł
0  1
2 " Podanie i opisanie drugiego przykładu wykorzystania
zwierciadeł
0  1
" Podanie i opisanie trzeciego przykładu wykorzystania
zwierciadeł
0  1
" Prawidłowe ustawienie przedmiotu
0  1
" Zaznaczenie ogniska zwierciadła
3
0  1
" Konstrukcja odbicia od zwierciadła wklęsłego
0  2
" Konstrukcja odbicia od zwierciadła płaskiego
0  1
" Zastosowanie równania zwierciadła kulistego
0  1
" Obliczenie ogniskowej zwierciadła f = 1 m
4
0  1
" Zastosowanie definicji powiększenia
0  1
" Obliczenie powiększenia p = 8
0  1
" Podanie, że stwierdzenie jest fałszywe
5
0  2
" Podanie uzasadnienia fałszywości stwierdzenia
0  1
" Zastosowanie równania d Alamberta E = I/r2
0  1
" Zauważenie, że E = E1 + E2
*6
0  1
" Uwzględnienie absorpcji
0  1
" Podanie wyniku wraz z jednostkÄ… E H" 1,2 lx
razem 20
Kryterium strukturalne
w tym:  Przemyślana struktura rozwiązania, 0  1
 Zachowanie logicznego ciÄ…gu rozumowania. 0  1
razem 0  2
Kryterium językowe
w tym:  Przejrzystość i staranność pracy, 0  1
 Poprawność używanego języka naukowego. 0  1
razem 0  2
strona 8 z 11
79
Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Krakowie  Matura próbna  marzec 2002
KRYTERIA OCENY Ruda uranowa
Liczba
Podpunkt Kryterium merytoryczne
punktów
0  1
" Podanie i opisanie jednego przykładu skutków biologicznych
promieniowania jonizujÄ…cego
1
0  1
" Podanie i opisanie drugiego przykładu skutków biologicznych
promieniowania jonizujÄ…cego
0  1
" Zastosowanie zależnoÅ›ci N=NAm/µ
2
0  1
" Obliczenie i podanie wyniku N = 2,5 · 1021 jÄ…der
0  1
" Zastosowanie zależności  = 0,693/T1/2
0  1
3 " Zastosowanie zależności A = N
0  1
" Obliczenie i podanie wyniku wraz z jednostkÄ… A = 122,3 kBq
0  1
" Identyfikacja produktów rozpadu (4He, 234Th)
0  1
4
" Zapisanie równania M238Uc2 = M234Thc2 +M4Hec2 + E
0  1
" Obliczenie i podanie wyniku wraz z jednostkÄ… E = 4,27 MeV
0  1
" NiepeÅ‚ne zapisanie schematu rozpadu 238U = 226Ra + 3 4He + 2 ²-
5
0  2
" PeÅ‚ne zapisanie schematu rozpadu 238U = 226Ra + 3 4He + 2 ²- + 2 ½
0  1
" Zastosowanie prawa absorpcji N = N0e-µx
0  1
" RozwiÄ…zanie równania x = ln10/µ
6
0  1
" Przeliczenie jednostek
0  1
" Obliczenie i podanie wyniku wraz z jednostkÄ… x H" 2 mm
0  1
" Zastosowanie zasady zachowania pędu
0  1
" Zastosowanie zasady zachowania energii
*7
0  1
" Dokonanie obliczeń
0  1
" Podanie wyniku wraz z jednostkÄ… E H" 80 keV
razem 20
Kryterium strukturalne
w tym: - Przemyślana struktura rozwiązania 0  1
- Zachowanie logicznego ciÄ…gu rozumowania 0  1
razem 0  2
Kryterium językowe
w tym: - Przejrzystość i staranność pracy, 0  1
- Poprawność używanego języka naukowego. 0  1
razem 0  2
strona 9 z 11
80
Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Krakowie  Matura próbna  marzec 2002
ARKUSZ OCENY PISEMNEJ PRACY MATURALNEJ
(dotyczy abiturientów klas ogólnych)
Kod pracy maturalnej: ..................................................................................................................
Numery wybranych zadań: ..........................................................................................................
Krótka recenzja pracy:
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Ocena zadań wg podanych kryteriów
Ocena Ocena Ocena
Razem
Punktowanie merytoryczna struktury formy zapisu
punktów
wybranych za każde rozwiązania zadania Skala ocen
za
zadań zadanie zadania
zadania
od 0 do 20 pkt od 0 do 2 pkt od 0 do 2 pkt
"
Zadanie nr 1 cel
Zadanie nr 2 bdb 56  60
Zadanie nr 3 db 45  55
Zadanie nr 4 dst 31  44
Zadanie nr 5 dop 24  30
ndst 0  23
Razem:
*) Ocenę celującą można wystawić w przypadku pełnego rozwiązania trzech zadań (w tym
zadania nr 5)  wymagana liczba punktów 56-72 lub w przypadku pełnego rozwiązania
trzech zadań (dotyczy wyboru trzech zadań bez wyboru zadania nr 5)  wymagana
liczba punktów 65-72 pkt
Ocena wg przyjętych wymagań na poszczególne stopnie szkolne:
............................................
Podpis recenzenta .......................................................
Zatwierdzam ocenÄ™ .......................................................
Kraków, dn. ......................
strona 10 z 11
81
Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Krakowie  Matura próbna  marzec 2002
ARKUSZ OCENY PISEMNEJ PRACY MATURALNEJ
(dotyczy abiturientów klas o profilu matematyczno-fizycznym oraz klas autorskich,
realizujÄ…cych indywidualnie zatwierdzony rozszerzony program nauczania fizyki
w ramach innowacji pedagogicznych)
Kod pracy maturalnej: ..................................................................................................................
Numery wybranych zadań: ..........................................................................................................
Krótka recenzja pracy:
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Ocena zadań wg podanych kryteriów
Ocena Ocena Ocena
Razem
Punktowanie merytoryczna struktury formy zapisu
punktów
wybranych za każde rozwiązania zadania Skala ocen
za
zadań zadanie zadania
zadania
od 0 do 20 pkt od 0 do 2 pkt od 0 do 2 pkt
Zadanie nr 1 cel
70  72"
Zadanie nr 2 bdb 67  72
Zadanie nr 3 db 54  66
Zadanie nr 4 dst 37  53
Zadanie nr 5 dop 29  36
ndst 0  28
Razem:
* Ocenę celującą można wystawić jedynie w przypadku pełnego rozwiązania trzech zadań
w tym zadania nr 5.
Ocena wg przyjętych wymagań na poszczególne stopnie szkolne:
............................................
Podpis recenzenta .......................................................
Zatwierdzam ocenÄ™ .......................................................
Kraków, dn. ......................
strona 11 z 11
82