1.PODSTAWOWE CECHY MYSLI POLITYCZNEJ SOFISTÓW

Główne poglądy filozoficzne sofistów to:

·         sensualizm- (empiryzm)- gdzie podstawową rolę w poznaniu pełni doświadczenie, a wszelka wiedza pochodzi od wrażeń zmysłowych               

·         relatywizm poznawczy, subiektywizm – prawda jest zależna od punktu widzenia, każdy widzi wszystko inaczej, więc każdy będzie postrzegał inną prawdę (obiektywną)

·         pragmatyzm (praktycyzm) – ważna jest ta prawda która jest praktyczna, nawet jeśli wydaje się być absurdem. Praktyka jest kryterium prawdziwości twierdzeń

·         konwencjonalizm – nie ma prawd powszechnych, są tylko umowy, że jakaś prawda jest powszechna.

Sofiści podzieli prawa na: prawa naturalne (physei) i prawa stanowione (nomoi). Pochodzenie prawa stanowionego sofiści różnie tłumaczyli:

·         Trazymach uważał, że prawo stanowione jest narzędziem silnych i rządzących do uciskania słabych;

·         Kallikles sądził, że prawo pozytywne ustanowili słabi, aby bronić się przed silnymi.

·         Lykofron dowodził natomiast, że porządek prawny jest gwarancją ochrony życia i mienia zarówno silnych jak i słabych.

Sofiści uważali także moralność za w dużej części wynik umowy (thesei), która zmienia się z czasem (relatywizm etyczny, pluralizm etyczny).

Według sofistów religia to wymysł człowieka. Jednak filozofowie sofiści byli podzieleni w zdaniach odnośnie jej pochodzenia:

2.DLACZEGO wg PLATONA NAJLEPSZYM USTROJEM JEST PANSTWO RZADZONE PRZEZ FILOZOFÓW?

Podstawowym dążeniem Platona było filozofów uczynić królami w idealnym państwie. Platon żywił niechęć do przemian ustrojowych powodujących jedynie degradację i degenerację państw. Przemianom oprzeć mogłyby się jedynie państwa rządzone przez filozofów, mających dostęp do świata idei. idealne państwo wg. Platona ma jeden cel obowiązujący wszystkich- tzw. organizm (każdy ma czynić tylko to, czego wymaga wspólny cel wszystkich). Rządzić powinna elita intelektualna, przedstawiciele najwyższej wiedzy(filozofowie), ich poziom moralny jest najwyższy, cnota i moądrość dominuje a oni sami zbliżają się do idei miłości. Możliwe jest to dopiero po ukończeniu 50 lat życia. Warunkiem wystąpienia państwa idealnego jest to aby filozofowie stali się królami, reszta społeczeństwa podzielona jest na strażników oraz pracowników.

Państwem powinni rządzić filozofowie, miłośnicy prawdziwej mądrości, gdyż celem państwa nie są wartości materialne, lecz idea dobra- realizacja tej idei jest głównym powołaniem państwa.

Uznawał on rządy arystokracji intelektualnej, gdyż był nastawiony antydemokratycznie, uważał bowiem, opierając się na własnych obserwacjach, że demokracja musi prowadzić do społecznej anarchii i rozkładu. Jako konserwatysta, życzliwy był rządom silnym przestrodze społecznościom ekskluzywnym. U Platona państwo jest strukturą nadrzędną, niezależna od indywiduów, najważniejsze są więc interesy ogółu. Celem wysiłków polityków nie powinno być szczęście jednostki, lecz całego społeczeństwa. W takim państwie całe życie społeczne, rodzinne przestrodze jednostkowe jest uporządkowane przestrodze ściśle kontrolowane.

Platon zwrócił uwagę na konieczność działania cenzury prewencyjnej.

5.SCHARAKTERYZUJ PODSTAWOWE CECHY POLITEI

Politeja, idealny ustrój polityczny, którego twórcą był Arystoteles. Doszedł on do wniosku, analizując znane mu ustroje, takie jak: monarchia, tyrania, arystokracja, oligarchia i demokracja, że każdy z nich jest ułomny. Dlatego najlepszym ustrojem byłby ten, który łączyłby dobre ich cechy. Nazwał go politeją. Był to ustrój, gdzie przy równowadze bogatych (oligarchia) i ludu (demokracja) dominującą pozycję zajmuje umiarkowany stan średni, który zapewnić ma rządy rozsądne i uczciwe odpowiadające postawie i osobowości tej grupy.

Arystoteles uważał, że politeja zagwarantuje sprawiedliwe i stabilne rządy oparte na cnotach obywatelskich oraz stwarza możliwości indywidualnego rozwoju każdemu człowiekowi. Politeja charakteryzować się także miała najwyższym stopniem poszanowania godności jednostki i zbiorowości oraz troską o wspólne dobro, jakim jest państwo (polis).

6. TWIERDZENIE ARYSTOTELESA ZOON POLITICON

Zoon politikon

Człowiek jest istotą społeczną (zoon politikon) – stwierdził Arystoteles w dziele Polityka. Sformułowanie to wskazywało na fakt, iż człowiek może rozwinąć cechy ludzkie tylko we wspólnocie z innymi ludźmi, w warunkach polis. Wyrzucony poza nawias wspólnoty, człowiek uległby degradacji do poziomu zwierzęcia.

Celem człowieka jest osiągnięcie eudajmonii, czyli szczęśliwości, polegającej na doskonałości moralnej oraz życiu w harmonii z innymi. Aby taki stan osiągnąć, konieczne jest odpowiednie wychowanie, kładące nacisk na walory intelektualne i etyczne.

Arystoteles, mimo głębi myśli, był człowiekiem swego czasu – i jako taki przeciwny był zarówno przyznaniu praw publicznych kobietom, jak i zniesieniu niewolnictwa

Zdaniem Arystotelesa człowiek jest zwierzęciem politycznym (zoon politikon) – jest stworzony do życia w państwie. Życie społeczne opiera się na najbardziej trwałej strukturze, jaką jest małżeństwo (więź pomiędzy kobietą a mężczyzną). Małżeństwo tworzy rodzinę, która nie jest w stanie zaspokoić swoich potrzeb, a zatem łączy się w kolonie rodzin (gminę wiejską), a następnie w polis (państwo), które jest wspólnotą pełną, samowystarczalną. W ten sposób Arystoteles tworzy schemat genezy państwa:małżeństwo > rodzina > gmina wiejska > polis

7.Republika według Cycerona

Cyceron uważał, że państwo to rzecz ludu czyli republika, dlatego powinno być tak zarządzane aby na pierwszym miejscu stało przede wszystkim dobro obywateli. Starożytny mówca twierdził, że największą szkodą dla państwa są bunt, niezgoda, wojny domowe, a godny władzy człowiek powinien się tych zjawisk wystrzegać. Te zjawiska również w dzisiejszych czasach są niezwykle szkodliwe nawet dla prężnie działających krajów. Ludzie rządzący powinni się oddać sprawom państwa, a nie dążyć do majątku i większej władzy.