Temat 2

Funkcje finansów publicznych (rola sektora publicznego w warunkach gospodarki rynkowej, optimum Pareto, podejmowanie decyzji w dziedzinie finansów publicznych, paradoks Concordeta, funkcja alokacyjna, funkcja redystrybucyjna, funkcja stabilizacyjna, implikacje gospodarki, polityki i struktur administracyjnych w sferze operacji publicznymi zasobami pieniężnymi) + zakres finansow publicznych,

zwiazek finansow publicznych z innymi naukami i teorie dobr publicznych

POJĘCIE I ZAKRES FINANSÓW PUBLICZNYCH

Art. 6. finanse publiczne obejmują procesy związane z gromadzeniem środków publicznych oraz ich rozdysponowaniem, a w szczególności:

1. Pobieranie i gromadzenie dochodów

2. Wydatkowanie środków publicznych

3. Finansowanie deficytu

4. Zaciąganie zobowiązań angażujących środki publiczne

5. Zarządzanie środkami publicznymi

6. Zarządzanie długiem publicznym

Art. 3. Środkami publicznymi są;

1. Dochody publiczne (podatki, opłaty, cło, ZUS, daniny, spadki, darowizny)

2. Środki pochodzące ze źródeł zagranicznych niepodlegające zwrotowi

3. Przychody jednostek organizacyjnych i osób prawnych zaliczanych do sektora finansów publicznych, pochodzące z działalności i innych źródeł (np. izba wytrzeźwień)

4. Przychody budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego, pochodzące:

   • Ze sprzedaży papierów wartościowych oraz innych operacji finansowych

   • Finansowych prywatyzacji majątku skarbu państwa oraz majątku jednostek samorządu terytorialnego

   • Ze spłat pożyczek udzielonych ze środków publicznych

   • Publicznych otrzymanych pożyczek i kredytów

Zakres finansów publicznych: str. 80

A)W przekroju podmiotowym

- organy władzy publicznej (parlament)
- organy administracji rządowej
- organy jednostek samorządu terytorialnego (rząd, rada miasta)
- sądy
- regionalne kasy chorych
- fundusze ubezpieczeń społecznych
- jednostki budżetowe
- zakłady
- Państwowa Akademia Nauk
- gospodarstwa pomocnicze
- państwowe szkoły wyższe
- samodzielne publiczne zakłady
- państwowe i samorządowe instytucje kultury

B) w przekroju instytucjonalnym (przedmiotowym)
- budżet państwa(ok. 160 mld)
- budżet jednostek samorządu terytorialnego (ok. 68 mld)
- budżet gmin (2.486)
- budżet powiatów (306)
- budżet miast na prawach powiatu (46)
- budżet województw (16)
- budżet wojewody (część budżetu państwa)
- regionalne kasy chorych (ok. 240 mld)
- fundusze celowe (ok. 110 mld)
- gospodarka pozabudżetowa (ok. 8 mld)

zwiazek finansow publicznych z innymi naukami

Wyróżniono podział definicji finansów publicznych : 
1).według klasycznej nauki skarbowości:
finanse publiczne- badają zjawiska i procesy związane z tworzeniem i rozdysponowaniem funduszy publicznych tj. budżet państwa, budżety jednostek samorządu terytorialnego, funduszy zabezpieczenia społecznego
2).według współczesnej nauki finansów
finanse publiczne- nie ograniczają się do badania gospodarki funduszami publicznymi, ale wyjaśniają ponad to treść ekonomiczną, społeczną funduszy publicznych, zmierzając do zidentyfikowania związków przyczynowo skutkowych zachodzących miedzy gromadzeniem i wydatkowaniem środków publicznych oraz zjawiskami ekonomicznymi, społecznymi oraz politycznymi
3).prawnicza
finanse publiczne- stanowią gałąź prawa publicznego, której przedmiotem jest badanie norm dotyczących publicznych zasobów pieniężnych oraz operacji tymi zasobami

Normy możemy podzielić na:
- podatkowe- mają zagwarantować władzy publicznej możliwość dysponowania środkami publicznymi
- budżetowe- mają określić zasady rozdysponowania środków publicznych
- skarbowe- koncentrują się na określeniu zasad operacji środków publicznych wewnątrz sektora
a) w ujęciu ekonomicznym
b) finanse publiczne- to subdyscyplina mikroekonomii, która zajmuje się badaniem wpływu decyzji władzy publicznej w zakresie systemu podatkowego oraz struktury wydatków na równowagę na rynkach czynników produkcji oraz na rynkach towarów (Hicks)
c) wg ustawy z dn. 30 czerwca 2005r o Finansach publicznych DZ.U nr 249 z 2005r poz.2104
finanse publiczne- są to procesy związane z gromadzeniem i rozdysponowaniem środków publicznych a w szczególności gromadzenie dochodów i przychodów publicznych, wydatkowanie środków publicznych, finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu państwa, finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetów jednostek samorządu terytorialnego, zaciąganie zobowiązań angażujących środki publiczne, zarządzanie środkami publicznymi, zarządzanie długiem publicznym, rozliczenia z budżetem Unii Europejskiej.

Teoria dóbr publicznych

Teoria dóbr publicznych powstała celem uzasadnienia, dlaczego państwo dostarcza pewne typy dóbr. Jako pierwszy problem ten sformułował Paul Samuelson. W swoich artykułach zwrócił uwagę na to, że istnieją dobra, które raz wyprodukowane dają konsumentom ten sam poziom satysfakcji niezależnie od liczby korzystających.