Metody badań pedagogicznych, Wykład 12, 19.05.2010

Analiza treści

• bada wypowiedzi, autobiografie, biografie, wypowiedzi człowieka na jakieś tematy, opowieści człowieka

• jakie dane można uzyskać? - to mogą być dane faktograficzne, rekonstrukcja jakichś zdarzeń, mogą to być informacje dotyczące stosunków człowieka z innymi ludźmi lub do jakichś wydarzeń

• należy do metod jakościowych

• jest trudna, ponieważ ciężko opracować jest zdobyte dane – wyodrębnić to, co jest ważne, a co jest tylko dopełnieniem

• głębokość analizy może być różna

• zakres zastosowania jest spory

Analiza wytworów

• jest pojęciem szerszym od analizy treści, bo wytworem jest wypracowanie, ale również rysunek, przygotowanie jakiegoś projektu

• można poznawać emocje dziecka na podstawie np. analizy jego rysunków

• interpretacja wymaga doświadczenia, zdobytych kursów, biegłości

Techniki socjometryczne

• socjometria to dziedzina wiedzy praktycznej zajmująca się poznaniem relacji, związków kogoś z innymi osobami ( sieci relacji interpersonalnych )

• rozpoznajemy na tej podstawie czy dziecko ma dobre kontakty z rówieśnikami, jaki wpływ mają na nie inne dzieci, czy rzeczywiście nasza obserwacja jest słuszna

• jest sporo grup technik socjometrycznych, 3 najbardziej popularne:

  • technika Moreno ( klasyczna ) - polega na tym, że pewnej grupie ( np. klasie ) zadaje się parę pytań dotyczących jakichś możliwych sytuacji ( np. wyobraź sobie, że jesteś na wycieczce – z kim chcesz być w pokoju ), dzieci mają wskazać po imieniu i nazwisku osoby z którymi sympatyzują, z którymi nie – odpowiedzi dzieci pozwalają nam określić, które dzieci w danej grupie są preferowane, lubiane → na podstawie tych danych tworzy się tzw. socjogramy, które pokazują więzi między osobami w jednej grupie, bywają socjogramy kołowe, hierarchiczne itp.

  • technika zgadnij kto – podajemy jakąś cechę albo rolę, prosimy żeby wskazać, kto w danej grupie najbardziej pasuje do tej roli

  • technika plebiscytu życzliwości i niechęci – polega na tym, że trzeba mając do dyspozycji listę całej klasy, określić na skali (np. 1-5 ) w jakim stopniu się lubi/ nie lubi daną osobę, zaletą tej techniki jest to, że każdy uczestnik grupy w niej uczestniczy

• techniki te mogą określić sieć nieformalnych powiązań między jakimiś grupami

• bywa stosowana w badaniach pedagogicznych, ale również jest przydatna dla nauczycieli, którzy chcą rozpoznać sytuację w klasie

Technika testów

• test jest to próbka zachowania danej osoby na podstawie której my wnioskujemy o jakiś cechach psychicznych, właściwościach danej osoby

• np. testy osiągnięć szkolnych

• testy są narzędziem pomiaru – muszą one spełniać kryteria 1. co to narzędzie mierzy, do czego służy 2. jeżeli czymś mierzymy jakąś cechę i zakładamy, że ta cecha nie zmienia się szybko to znaczy, że wyniki powinny być podobne np. za 3 dni – rzetelność ( dokładność ) narzędzia, którym mamy mierzyć 3. dobre narzędzie powinno być tak przygotowane, ażeby ludzie podobnie się nim posługiwali – standaryzacja ( warunki stosowania muszą być jednolite ),4. potrzebna jest normalizacja – mając normy możemy określić czy wynik jest przeciętny

• testy dzielą się na :

  • testy zdolności ( inteligencji, zdolności specjalnych )

  • testy osobowości ( postawy, emocje )

  • testy poziomu wykonania ( wiadomości, osiągnięć szkolnych )

• testy powinny być analizowane wyłącznie przez psychologów

• testy są narzędziem pomocniczym, a nie wyłącznym psychologów

  • testy dzielą się na:

    • werbalne – bada się opinie

    • czynnościowe – trzeba coś zrobić

• testy osiągnięć szkolnych - mają cel diagnozy wiedzy i umiejętności dziecka, testy są elementem pomiaru dydaktycznego, jest to zbiór zadań dostosowanych do treści programowych, podziały tych testów

  • ze względu na cechę testu

    • testy mocy ( bardzo trudne, bardzo łatwe )

    • testy szybkości ( testy szybkie do rozwiązania )

  • ze względu na układ odniesienia

    • testy różnicujące – określenie różnic pomiędzy dziećmi

    • testy sprawdzające – mają na celu sprawdzenie w jakim stopniu dzieci opanowały jakiś materiał

  • ze względu na sposób konstrukcji

    • testy standaryzowane – powinny spełniać kryteria

    • testy nieformalne – każdy może sobie stworzyć test

  • ze względu na zastosowanie

    • testy wszelkiego użytku ( są publikowane, mogą je stosować wszyscy )

    • testy nauczycielskie, prywatne ( służą wąskiej grupie )

  • ze względu na czynności wymagane od ucznia

    • testy pisemne

    • testy ustne

    • testy praktyczne ( trzeba coś zrobić )

• testy osiągnięć szkolnych służą do celów naukowych i nauczycielom, dydaktykom

do uzupełnienia.... od Gosi