Pojęcie psychoterapia pochodzi z greckiego okreslenia psyche (dusza) i therapia (leczyć)

W rozumieniu potocznym psychoterapia pojmowana jest jako rozmowa odbycia z życzliwą osobą, udzielenie rad, pocieszanie, uspokajanie, dodawanie otuchy osobie nieradzącej sobie z własnymi problemami, by złagocić jej problemy

W znaczeniu węższym psychoterapia ujmowana jest jako specjalistyczna metoda leczenia, polegająca na intencjonalnym stosowaniu zaprogramowanych oddziaływań psychologicznych, wykorzystująca wiedzę teoretyczną i umiejętności psychoterapeuty (najczęściej psychologa klinicznego lub psychiatry) w procesie niesienia pomocy – głównie osobom z zaburzeniami neurotycznymi, zaburzeniami osobowości i zaburzeniami psychosomatycznymi.

Zasadnicze nurty teoretyczne w psychoterapii:

• podejście psychoanalityczne

• podejście behawioralno - poznawcze

• podejście humanistyczno – egzystencjalne

• podejście systemowe

Psychoanaliza:

W obrębie podejścia psychoanalitycznego wyróżnia się trzy nawjazniejsze nurty:

• psychoanalizę ortodoksyjną

• teorię relacji z obiektem

• neopsychoanalize

Psychoanaliza ortodoksyjna wyjasnia mechanizmu powstawania zaburzeń neurotycznych. Odwołuje się do nieświadomych konfliktów wewnętrznych między instancjami id ego i superego, uruchamiajacych mechanizmy obronne

W teoriach relacji z pacjentem można wyróżnić tezy dotyczące mechanizmów głębszych niż neuotyczne, zwłaszcza zaburzeń tożsamości (wyst. np. w schizofrenii, w zaburzeniach zz pogranicza nerwicy i psychozy) tzw borderline. Źródłem zaburzeń tożsamości są konflikty w obrębie ego pacjenta.

Neospychoanaliza: różni się od dwóch pozostałych nurtów przede wszystkim tym, ze w rozumieniu zaburzeń istotną rolę przypisuje wpływom, jakie na człowieka wywierają czynniki kulturowo-środowiskowe.

Podejście behawioralno – poznawcze:

• pierwotnie w nurcie teoretycznym rozwinęła się terapia behawioralna, a z niej wyłonila się terapia poznawcza

• głównymi reprezentantami terapii behawioralnej są J, Wolps, A. Bandura i HJ Eysenck

• w terapii tej obawy psychopatologiczne pacjenta traktuje się jako nieprzystosowanie zachowania nabyte w procesie uczenia się. Kształtują się one na drodze mechanizmu warunkowania klasycznego, warunkowania instrumentalnego lub modelowania

• psychoterapeuta identyfikuje sposób ukształtowania się nieprzystosowawczego nawyku. Następie wyjaśnia pacjentami mechanizm postania jego nieprawidłowych nawyków, proponuje określenie procedury terapeutyczne i wyjaśnia mechanizm ich działania.

• W terapii behawioralnej psychoterapeuta wraz z pacjentem ustalają kontrakt terapeutyczny tym zwłaszcza cel terapii.

Terapia poznawcza, zakłada, że niewłaściwy sposób percepcji interpretacji zdarzeń przez pacjenta doprowadza do powstania jego dezadaptacyjnych zachowań.

• zaburzenia emocjonalne i niefunkcjonalne zachowania są skutkiem zaburzeń myślenia

• terapia nastawiona jest na usuwanie zaburzeń myślenia. Uczy rozpoznawania dysfunkcjonalnego sposobu myślenia i jego eliminowania

• reprezentantami terapii poznawczej są A.T Beck i A Ellis

• terapeuci zwracają uwagę na znaczenie interpretacji sytuacji

• pacjent uczony jest rozpoznawać swoje błędy w myśleniu oraz identyfikować schematy poznawcze, tkwiące u podstaw irracjonalnych mysli.