Rewalidacja – całokształt podejmowanych i usystematyzowanych działań, mających na celu przywrócenie człowiekowi niepełnosprawnemu (również intelektualnie) możliwie pełnej sprawności. Jest to proces edukacyjny, terapeutyczny i wychowawczy z zaplanowanymi celami, uwzględniającymi wiedzę teoretyczną i działanie skierowane na osobę niepełnosprawną. Usprawnianie zaburzonych funkcji rozwojowych i intelektualnych.

W obecnych czasach rewalidacja w swym zakresie obejmuje szereg oddziaływań natury pedagogicznej i społecznej mających za cel przywrócenie w miarę możliwości jednostce niepełnosprawnej możliwości funkcjonowania w społeczeństwie. Należy tu zróżnicować charakter oddziaływań skierowanych na osoby o niepełnosprawności fizycznej oraz intelektualnej jak i uwzględnić ich wiek. Pewne procesy w strukturach korowych powstają jako składowa ciągu zdarzeń i oddziaływań środowiskowych jak i wychowawczych oraz emocjonalnych. W sytuacji, gdy minie już wiek, w którym te struktury w mózgu się powinny kształtować ich odtworzenie jest tylko fragmentaryczne mniej lub więcej.

Oto niektóre z metod stosowane w rewalidacji dzieci upośledzonych umysłowo:

• ośrodków pracy Marii Grzegorzewskiej ZSI

• wczesnej integracji społecznej Marii Montessori

• ośrodków zainteresowań O. Declory

• wpływu osobistego

• rozwijające aktywność własną

• dydaktyczne

• relaksacyjne

• komunikacji wspierającej i wspomagającej

• czynnościowe

• inne metody terapeutyczne

Formy postępowania wychowawczo-terapeutycznego w procesie rewalidacji upośledzonych umysłowo:

• usprawnianie

• korektura

• kompensacja

• indywidualizacja

• profilaktyka

• wspieranie i wspomaganie

Tyflopedagogika (z gr. typhlos - niewidomy) - dział pedagogiki specjalnej zajmujący się wychowaniem, edukacją, terapią i rehabilitacją osób niewidomych i niedowidzących w placówkach oświatowych (w tym integracyjnych) oraz poradniach specjalistycznych.

Osoby z uszkodzonym wzrokiem dzieli się na dwie grupy:

• niewidomych i niedowidzących od urodzenia i wczesnego dzieciństwa (przyjmuje się wiek do pięciu lat);

• ociemniałych - osoby które całkowicie lub w znacznym stopniu straciły wzrok w ciągu życia.

Surdopedagogika – dział pedagogiki specjalnej. Zajmuje się nauczaniem i wychowaniem osób z wadami słuchu, a także ich rodzinami i otoczeniem. Ponadto obejmuje też profilaktykę, diagnostykę i poradnictwo osobom z grupy ryzyka.

Cele działań rewalidacyjnych w surdopedagogice[edytuj | edytuj kod]

Zalicza się tu:

• przywracanie sprawności uszkodzonego zmysłu słuchu,

• przywracanie sprawności psychicznej przez usprawnianie procesów poznawczych.

Metody porozumiewania się[edytuj | edytuj kod]

• Metoda migowa – porozumiewanie się przy pomocy umownych znaków migowych, określających pojęcia dotyczące czynności, rzeczy, osób itp. Ma ona charakterystyczną strukturę gramatyczną, która nie posiada zakończeń fleksyjnych. Natomiast w systemie językowo-migowym, gdzie stosowane jest porozumiewanie językiem migowym, końcówki fleksyjne uzupełnia się znakami daktylograficznymi.

• Daktylografia – mowa palcowa, wprowadzona do nauczania przez hiszpańskiego mnicha Pedra de Ponce w XVI wieku. Prawdopodobnie powstała w klasztorach o surowym rygorze, które zakazywały zakonnikom rozmowy. Jest ona oparta na odpowiednich układach palców jednej, lub obydwu dłoni. Przestrzega zasad gramatycznych.

• Fonogesty – system znany w krajach anglojęzycznych pod nazwą Cued Speech (CS), opracowany przez dr Roberta Orin Cornetta. W krajach, gdzie używa się języka francuskiego metoda ta jest znana pod nazwą Le Langage Parlé Complété (LPC). Są to umowne ruchy jednej dłoni, wykonywane na wysokości twarzy mówiącego. Ruchom ręki towarzyszy głośne i wyraźne mówienie. Osoba słysząca powinna mówić wyraźnie, aby niesłyszące dziecko mogło zobaczyć wymawiane słowa (czytać z ust). Dzięki temu niesłyszące dziecko może nauczyć się słów i języka. Polska wersja tej metody została opracowana przez prof. Kazimierę Krakowiak.

• Mowa kombinowana – składa się z mowy ustnej w formie graficznej lub dźwiękowej, alfabetu palcowego i języka migowego.

• Metoda totalnej komunikacji – uwzględnia wszelkie drogi komunikacji (język migowy, daktylografia i mowa ustna).

• Metoda ustna, czyli oralna – opracowana w XVII wieku. Do jej form zalicza się m.in.: metodę matczyno-słowną (uczenie się mowy ustnej oparte na podstawach fonetyczno-psychologicznych) i audytywno-werbalną (słuchowo-ustna).

Surdotyflopedagogika - dział pedagogiki specjalnej, zajmujący się dziećmi z równoczesnym uszkodzonym wzrokiem i słuchem.

Biorąc pod uwagę stopień uszkodzenia zmysłów wśród tych dzieci można wyróżnić:

• całkowicie głuchoniewidome;

• głuchoniewidome z całkowitą głuchotą i słabowzrocznością;

• głuchoniewidome z niedosłuchem i całkowitą ślepotą;

• głuchoniewidome z niedosłuchem i słabowzrocznością.