Zakażenia grzybiczne

• Stanowią połowę wszystkich schorzeń paznokci

• Cierpi na nie 6-8% populacji europejskiej

• Ok 80% przypadków dotyczy paznokci stóp – głównie paluch

• U 60% zajęty jest jeden lub dwa paznokcie

Grzyby infekujące skórę dzieli się na:

• DERMATOFITY – microsporum

• DROŻDŻAKI I DROŻDŻOPODOBNE (candida)

• PLEŚNIOWCE

Najczęściej grzybice wywołują dermatofity i grzyby drożdżopodobne.

Grzybice skóry, włosów i paznokci są zakażeniami zewnątrzpochodnymi (egzogennymi) – inny człowiek, zwierzę, gleba.

Można zarazić się albo od osoby chorej, albo od rzeczy, które używała.

CZYNNKI USPOSABIAJĄCE DO WYSTĘPOWANIA INFEKCJI GRZYBICZNYCH MOŻNA PODZIELIĆ NA:

WRODZONE

• Zaburzenia rogowacenia (rogowiec dłoni i paznokci stóp)

• Schorzenia dermatologiczne (łuszczyca, liszaj płaski)

• Nadmierna potliwość

• Suchość skóry

• Wrodzone defekty odporności

• Nieprawidłowa budowa stóp i paznokci

• Zaawansowany wiek

• Płeć męska

NABYTE

• Nabyte zaburzenia odporności (AIDS)

• Schorzenia ogólnoustrojowe (cukrzyca, zaburzenia krążenia, niedoczynność tarczycy

• Infekcje

• Choroby nowotworowe

• Obniżenie temperatury skóry

• Ciąża

• Mikrourazy

• Przyjmowanie leków – antybiotyki, sterydy – czyli leki osłabiające odporność

CZYNNIKI ŚRODOWISKOWE

• Duże skupiska ludzi – baseny, szkoły, internaty, siłownie itp.

• Niekorzystne warunki klimatyczne

• Niewłaściwa odzież

• Migracje ludności

• Zaniedbanie higieniczne

CZYNNIKI ŻYWIENIOWE

• Niedobory witamin

• Dieta bogata w węglowodany

Nieleczona grzybica może być przyczyną powikłań, do których należą:

• Nawracające zakażenia grzybiczne

• Zakażenia bakteryjne

• Odczyny alergiczne

• Trwała deformacja płytek paznokciowych

GRZYBICE DERMATOFITOWE PAZNOKCI

Ze względu na mechanizm infekcji wyróżnia się następujące postacie kliniczne grzybicy dermatofitowej paznokci:

• Dalsza i boczna podpaznokciowa onychomikoza – jest najczęstszą postacią grzybicy paznokci. Patogen wnika do aparatu paznokcia od strony chyponychium lub bocznych wałów paznokciowych. Ta postać grzybicy najczęściej dotyczy stóp. Bliższa podpaznokciowa onychomikoza występuje w obrębie rąk

• Biała powierzchniowa onychomikoza – występuje na paznokciach stóp

• Onychomikoza wewnątrzpaznokciowa – grzyby zajmują warstwy paznokci i powodują degradację płytki. Płytka jest nieprzejrzysta, nie występuje rogowacenie płytki paznokciowej.

• Całkowita dystroficzna onychomikoza – przy tej grzybicy pozbywamy się całkowicie płytki paznokciowej. Łożysko pokrywa jedynie masa rogowa

Kiedy grzybice nie były leczone lub występowała drożdżyca śluzówek (?)

Podstawowe objawy grzybicy dermatofitowej paznokci:

• Utrata przejrzystości płytki

• Rogowacenie podpłytkowe

• Oddzielanie się płytek paznokciowych od łożyska

• Kruchość i łamliwość płytki paznokciowej

• Pogrubienie płytki

• Objawy siatki poprzecznej

DROŻCZYCA PAZNOKCI

U 1/3 ludzkości, która ma grzybicę, występują drożdżyce.

Osoby pracujące przy zmywaniu i sprzątaniu są na nie bardziej narażone,

Grzyby drożdżopodobne są obecne w naszym organizmie

Objawami drożdżycy jest nierówność płytki paznokciowej.

Drożdżaki wywołują stan zapalny macierzy, produkuje ona wtedy ubogą keratynę i płytka jest pofałdowana.

Mogą wystąpić niebieskie i zielone plamki przy brzegach.

Podstawowymi cechami drożdżycy paznokci są:

• Obrzęk, zaczerwienienie i bolesność wałów paznokciowych

• Zniszczenia obrąbka

• Wydzielina ropna wydostająca się spod wałów paznokciowych

• Utrata przejrzystości płytki paznokciowej

• Szarożółte zabarwienia płytek

• Faliste poprzeczne pobruzdowanie płytek

• Całkowite lub częściowe zniszczenie płytek w przypadkach przewlekłych

• Pogrubienie płytek

PLEŚNICA PAZNOKCI

Grzyb pleśniowy ją wywołuje. Najczęściej występuje u kostek.

Dotyczy paluchów. Podstawowe objawy pleśnicy:

• Biało żółte masy w formie pasm, szersza od strony wolnego brzegu płytki, przeświecające przez zdrową część płytki paznokciowej

• Rogowacenie podpłytkowe,

• Brak odczynu zapalnego w obrębie wałów paznokciowych

• Zajęcie paznokcia palucha

• Wieloletni łagodny przebieg

GRZYBICA STÓP – najczęściej wywołują dermatofity

Najczęściej sprzyja ciepły wilgotny mikroklimat, nieprzewiewne obuwie, syntetyczne skarpetki, problemy z krążeniem, duże skupiska ludzi

Są trzy odmiany grzybicy stóp:

• Odmiana międzypalcowa – dotyczy trzeciej i czwartej odmiany międzypalcowej i okoliczne części stóp

• Grzybica złuszczająca – ma charakter zmianowy i nadmierme rogowacenie obejmujących podeszwę i boczne części stopy. Towarzyszą im bolesne pęknięcia naskórka

• Grzybica potnicowa – występują liczne drobne pęcherzyki wykazujące skłonność do skupiania i zlewania się w większe wykwity. Początkowo obejmują stronę podeszwową stopy, szybko jednak rozszerzają się na całą powierzchnię

Grzybica dłoni – dermatofity ją wywołują. Ma charakter przewlekły. Zmiany które się pojawiają są zmianowo złuszczające, pęcherzykowate. Zmiany pojawiają się pierw na powierzchni dłoniowatej, z czasem przechodzą na powierzchnie boczne, a następnie grzbietowe palców i rąk.

LECZENIA GRZYBIC

• Dermatolog – badania mikologiczne

PROFILAKTYKA ZAKAŻEŃ GRZYBICZNYCH SKÓRY I PAZNOKCI

• Edukacja społeczeństwa

• Samokontrola stóp i paznokci przez chorych

• Okresowe badania dermatologiczne

• Profilaktyczne używanie środków przeciwgrzybicznych

• Stosowanie obuwia ochronnego

• Unikanie chodzenia boso

• Właściwa higiena stóp i paznokci

• Używanie przewiewnego obuwia, skarpetek

• Leczenie schorzeń prewdyspozycujących do schorzeń grzybicznych

• Prawidłowe leczenie grzybic i kontrole skóry u członków rodzin

• Dezynfekcja obuwia w trakcie i po leczeniu grzybicy stóp

OBJAWY I CHOROBY PODOBNE DO GRZYBICY

• Łuszczyca

• Liszaj płaski

• Zmiany troficzne

Grzybice dłoni i stóp::

• Łuszczyca

• Rogowacenie dłoni i stóp

• Kontaktowe zapalenie skóry

BRODAWKI

Wywołane są przez wirusy brodawczaka ludzkiego HPV

Wyróżniamy kilka rodzajów:

• Brodawki zwykłe

• Stóp

• Płaskie

• weneryczne

Brodawki to grudki naskórkowe płaskie lub wyniosłe o nierównej i szorstkiej powierzchni koloru skory prawidłowej lub brunatnej. Ich wielkość jest różna – od kilku do kilkunastu mm. Występują pojedynczo lub w większych skupiskach. Ponieważ są umiejscowione powierzchownie, często można je zeskrobać.

Umiejscowione są najczęściej

• w palcach rąk

• Wałach paznokciowych

• Pod płytką paznokciową

Występuje bolesność.

Mogą ustępować samoistnie, ale przebieg schorzenia może być wieloletni.

W różnicowaniu pod uwagę bierzemy:

• Gruźlice brodawkujące – ogniska są nieliczne o nacieńczonej podstawie i dłuższym przebiegu

• Brodawniak i brodawka łojotokowa – nie większe wymiary z uszypułowaną podstawą

• Rak brodawkujący – pojedyńcza zmiana, która wnika głęboko i jest otoczona wałem

LECZENIE

• Łyżeczkowanie – wyskrobanie, wydłubanie brodawki

• Elektrokoagulacja – przypiekanie

• Zamrażanie ciekłym azotem

• Stosowanie preparatów zmiękczających substancje karatoniczne antyproliferacyjne

• Laser CO2

• Terapia fotodynamiczna