wykłady od ogólnej rok akad 2009 2010

Wykład nr 1- 1.10.2009:


Temat: Cele studiowania dydaktyki. Zarys programu wykładów. Wymagania egzaminacyjne.


  1. Miejsce dydaktyki ogólnej wśród dziedzin nauki o wychowaniu:

Wiedza niepedagogiczna to filozofia, psychologia, socjologia.

Wiedza pedagogiczna – wiedza ogólna ( historia wychowania) – wiedza szczegółowa ( teoria wychowania, dydaktyka).


  1. Cele studiowania dydaktyki ogólnej:

Cele interpretacyjne:

  1. poznanie i rozumienie wiedzy o kształceniu i rzeczywistości dydaktycznej

Cele realizacyjne:

  1. praktyczne działanie dydaktyczne.


  1. Tematyka wykładów:

  2. Nauczanie wśród podst. mechanizmów i wyznaczników rozwoju człowieka ( określenie granic).

  3. Główne miejsce nauczania: szkoła- kształtowanie się edukacji formalnej.

  4. Kształtowanie się problematyki pedagogicznej wiedzy naukowej o kształceniu, czyli dydaktyki ogólnej.

  5. Cele kształcenia.

  6. Treści kształcenia.

  7. Proces kształcenia.


  1. Studiowanie= łac. studeo ( przykładać się, rozkładać i składać ).

  2. Egzamin: pisemny na przygotowanym wcześniej kwestionariuszu, 2-3 s., pytania szczegółowe, wymagające myślenia.


Wykład nr 2 i 3- 15.10.2009 i 29.10.2009:


Temat: Nauczanie wśród podst. mechanizmów i wyznaczników rozwoju człowieka.


  1. Zróżnicowanie rezultatów wpływów kształtujących człowieka:

Trud rozwoju” Maria Grzywak- Kaczyńska ???


  1. Podst. dziedziny (sfery) rozwoju i wychowania człowieka oraz ich hierarchia i znaczenie.

Dydaktyka zajmuje się rozwojem umysłowości:

  1. aspekt psychiczny: moralność, uczuciowość, umysłowość, duchowość ( =dziedziny rozwoju)

  2. aspekt fizyczny

Rozwojem psychiczny i fizyczny: w ostatecznym rozrachunku ważniejszy jest rozwój psychiczny.

Dydaktyka ceni sobie głównie wiedzę i wszystko, co ją wypełnia. Wiedza jest nadrzędna.

Główne sfery, na których ma się skupiać wychowanie, czyli ich hierarchia:

  1. moralność

  2. umysłowość ( ale nie można w aspekcie pedagog. ograniczać się tylko do informowania)

  3. uczuciowość: jest efektem oddziaływania na siebie czynników poznawczych; uczucia powstają na drodze stykania się elementów wiedzy; kształtuje się na gruncie poznania; łączy się z dwoma wcześniejszymi sferami, tzn. moralnością i umysłowością


Te 3 sfery powinny być względnie równomiernie rozwijane= harmonijny, wielostronny rozwój człowieka= wzorzec, ideał --- por. starożytność: calokagathia, arete.

Szkole zarzuca się, że zaniedbuje sferę moralną i emocjonalną.


  1. Dojrzewanie i uczenie się jako podst. mechanizmy rozwoju człowieka i ich współzależności.

Dojrzewanie- podst. proces organiczny; względnie autonomiczny, dokonujący się na bazie genetyki. Polega na progresywnych zmianach struktury i funkcji różnych elementów organizmu, a zwłaszcza układu nerwowego i ruchowego. Przejawia się w gatunkowych formach zachowania, czyli wspólnych wszystkim ludziom żyjących w danym środowisku.

Przyczyny zmian w dojrzewaniu:

  1. zmiany w rozwoju ruchowym

  2. zmiany w sferze werbalnej- moment pojawienia się mowy też jest zależny od dojrzewania, a nie tylko od nauczania

  3. zmiany w sferze umysłowej, poznawczej ( zdolność analizy i syntezy znaków kultury)


Uczenie się- proces psychiczny zachodzący pod wpływem aktywności jednostki. Mniej lub bardziej intencjonalny. Polega na specyficznych doświadczeniach praktycznych, głownie na naśladownictwie i ćwiczeniu różnych czynności. Jest to naturalny mechanizm i naturalna potrzeba.

Proces uczenia się rozpoczyna się przy urodzeniu lub wcześniej.. Wszystkie dzieci mają pasje uczenia się- np. wolą uczyć się niż jeść ( też bym tak chciała)

Dziecko do 6 r. ż. uczy się więcej niż później przez całe życie i wiedza ta jest trwała i funkcjonalna!


Pomiędzy uczeniem się, a dojrzewaniem istnieje współzależność, która przejawia się w:

  1. dojrzałości do uczenia się

  2. przyspieszeniem nauki szkolnej ( jeśli natomiast dziecko nie jest dojrzałe do nauki szkolnej, może to spowodować negatywne postaw względem nauki )

  3. opóźnienie dojrzewania w stosunku do nauki- infantylizm- dziecko powinno zachowywać się już inaczej


Jakie są wskaźniki dojrzałości:

  1. trwałość zainteresowania, a nie chwilowe zaciekawienie

  2. efektywność uczenia się- rezultaty nie są okupione nadmiernym wysiłkiem i czasem


  1. Wyposażenie anatomiczno- fizjologiczne, a rozwój:

Wyznaczniki rozwoju w wyposażeniu anatomiczno- fizycznym:

  1. czynniki dziedziczne ( przekazywane w genach)

  2. czynniki wrodzone ( cechy organów i układów, które nie są wynikiem dziedziczenia ale kształtują się w okresie płodowym lub podczas porodu)

  3. budowa i funkcjonowanie narządów zmysłowych- ich możliwości

  4. typ układu nerwowego ( siła, dynamika, ruchliwość, równowaga procesów nerwowych na podstawie procesów fizyczno- chemicznych)

Wymienione czynniki mogą być materialnym podłożem takich struktur, jak: temperament, zdolności, inteligencja. Głównym czynnikiem uznawanym za czynnik powodzenia w nauce i w życiu jest INTELIGENCJA - wydajność wykonywania zadań złożonych i nowych. Wydajność nauki kształtowana przez czynniki biologiczne warunkowana jest w 77% przez czynniki wrodzone, dziedziczne. Reszta to wpływy społeczno- kulturowe.

Wysoka inteligencja jednak nie zawsze oznacza wysokie wyniki w nauce- rola inteligencji emocjonalnej i charakteru.


Czy cech mowy, sprawności werbalne są uwarunkowane genetycznie?

???

Kobiety szybciej i sprawniej mówią niż mężczyźni.

Znaczenie w sprawnościach werbalnych mają: bogate słownictwo i wymawianie na głos swoich myśli.


  1. Własna aktywność jednostki jako wyznacznik rozwoju:

Siła rozwojowa, która w nas tkwi powoduje ruch psychiczny i fizyczny.

Własna aktywność jednostki jest naturalną cechą człowieka, który świadomie i czynnie uczestniczy w rozwoju, zaspokajając potrzeby podstawowe, a potem również wtórne.

Wychowanie ma za zadanie podtrzymywanie życie płciowe na najniższym szczeblu. ???:/

Potrzeby niższe- wegetatywne;

Potrzeby wyższe, wtórne- rozwojowe: potrzeba poznawania, czułości, uznania i szacunku, podziwiania osób, syt. i rzeczy.

Aktywność u niektórych jednostek może się ograniczać tylko do zaspokajania potrzeb podstawowych.

Formy aktywności w życiu płodowym:

  1. wegetatywna

  2. motoryczna

  3. zmysłowa

Po urodzeniu do tych form dochodzą kolejne:

  1. manipulowanie przedmiotami

  2. mowa ( w tym myślenie jako wewnętrzna mowa)

  3. aktywność wewnętrzna- czysto umysłowa

  4. zabawa

  5. nauka

  6. praca

Te formy mają swoiste cele i funkcje, np. zabawa ma dostarczyć rozrywki, przyjemności.


  1. Środowisko społ.- kulturowe oraz przyrodnicze jako wyznaczniki rozwoju.

Jakie znaczeni ma środowisko lokalne: „Alternatywność szkoły jako sprzeciw wobec edukacji” Aleksander Nalaskowski.


Najlepszym miejscem dla rozwoju twórczego jest wychowanie się w zróżnicowanej rodzinie. Korzystna jest wielokulturowość, wielojęzyczność.

Środowisko rodzinne jest nadmiernie sterowalne.

Natomiast środowisko przyrodnicze jako takie nie ma celu wychowawczego i rozwojowego ale człowiek może nim sterować.


  1. Nauczanie ( szerzej tez wychowanie) jako jeden z wielu wyznaczników rozwoju.

Szczególny rodzaj działalności ludzkiej polegający na względnie intencjonalnym, zamierzonym wywoływaniu zmian w umysłowości człowieka. Koordynacja tych wyznaczników, o których była mowa wcześniej.


Wykład nr 4, 5 i 6- 12.11.2009, 26. 11. 2009 i 10. 12.2009:


Temat: Kształtowanie się praktyki nauczania oraz rozwój myśli dydaktycznej w syntetycznym, historycznym zarysie.


  1. Główne aspekty edukacji nieformalnej – naturalnej.

Inne są relacje między dzieckiem, a rodzicem, a inne w szkole, w obcym środowisku, z obcymi osobami. Te relacje są konieczne.

Metody: pokaz jakichś umiejętności- naśladowanie. Edukacja naturalna z kolei nie opiera się na żadnej teorii.

Zalety edukacji naturalnej:

  1. duża trwałość ( Wiedza zdobywana w ten sposób jest trwała, nie podlega zmianom, jest zasymilowana)

  2. pewność wiedzy ( rola autorytetu osoby, która nam coś przekazuje- rodzica)

  3. udział w pracy i różnych wydarzeniach życiowych

Wady edukacji naturalnej:

  1. niepełność

  2. jednostronność

  3. sztywność doświadczeń i postaw

  4. spontaniczność

  5. cele i treści : Niemierko

  6. negatywne efekty edukacji naturalnej ( jeśli jest słaba): Nalaskowski ( rozdz. o szkołach twórczych)

  7. utrata fundamentu wartości

  8. utrata poczucia tożsamości i więzi społ.

  9. wyobcowanie z kultury


Świadomy udział- samowykształcenie: człowieka chce sam określać cele poznania i je organizować


Formy nauczania:

  1. naturalne ( nieformalne, biegną równolegle do formalnej)

  2. formalne ( instytucjonalne, sztuczne aranżowanie, nie zajmuje się dydaktyką)


Edukację naturalną można rozumieć jako powstawanie u człowieka indywidualnego zasobu doświadczenia ( wiedzy, umiejętności, przekonań) w toku zwykłych sytuacji życiowych, a nie w wyniku specjalnie zorganizowanych sytuacji ( np. w szkole).


Rodzaje form edukacji naturalnej:

  1. udział w formach życia rodzinnego: codzienne prace domowe, rodzinne święta i uroczystości ( praca i wypoczynek)

  2. udział w formach życia społeczności lokalnej: sąsiedztwo

  3. udział w formach życia środowiska zawodowego


Co zawdzięczamy edukacji nieformalnej w rodzinie? Najbardziej przejrzysta odp. Na tle programu nauczania przedmiotów humanistycznych w szkole:

  1. poznawanie podstaw moralności w rodzinie

  2. w rodzinie kształtuje się światopogląd

  3. tam też dziecko nabywa podstaw języka i mowy ojczystej

  4. wiedzę o historii swojej rodziny- poczucie tożsamości

  5. Natomiast porównując przedmioty ścisłe, rodzina daje nam:

  6. poznanie liczebników i podstawowych operacji na liczbach

  7. czynności praktyczne

  8. podstawy wiedzy o przyrodzie


Cechy edukacji naturalnej:

  1. jest okolicznościowa, sytuacyjna, nieplanowana


  1. Szkoły i myśl o nauczaniu w Starożytności.

Praktyka nauczania aktualna do dziś.

Grecja:

  1. powstały typy szkół funkcjonujące do dzisiaj

  2. zaczyna się kształcić w sposób planowy

  3. gr. schole= kształcić

  4. wolny czas przeznaczony głównie na naukę

  5. encyklopedyzm – traktowana go jak pewną patologię, by chcieć przekazać jak najwięcej wiedzy z różnych przedmiotów

  6. non schole sen mite”

  7. szkoła spokojna, nie dynamiczna

  8. liceum- założone przez Arystotelesa- Lykeon

  9. akademia platońska – jako szkoła wyższa


Rzym:

  1. uważano, że dziecko, które się uczy, bawi się ( bo przecież nie pracuje)

  2. formy nauczania: szkoły elementarne, gimnazja (od 13- 18 r. ż.), akademie

  3. kanon nauczania: siedem sztuk wyzwolonych (semptem artes liberales):

  4. gramatyka, dialektyka i retoryka ( trivium- podstawy, obejmowały: logikę, sztukę dyskusji i przemawiania)

  5. geometria, arytmetyka, astronomia i muzyka ( quadrivium- inne treści niż dziś rozumiemy pod tymi nazwami, geografia, ustalanie kalendarza, taniec, gra na instrumentach, rytmika itd.)


*Główni twórcy problematyki dydaktycznej w Starożytności:


  1. Sokrates:

  2. wzór nauczyciela, jedyny filozof, który za swoje poglądy oddał życie,

  3. postawił pytania :

  4. o cel nauczania ( cnoty- w tym prawdy, sprawiedliwości, pobożności, odwagi itd. ),

  5. o treści, czyli czego należy nauczać ( cnoty- cnota jest wiedzą= skrajny intelektualizm etyczny)

  6. o metodę ( pogadanka sokratejska- naprowadzania pytaniami rozmówcy na odkrycie prawdy, do odkrycia przez rozmówce, że wie, że nie wie, jest to metoda heurystyczna, etapy dochodzenia do prawdy:

  7. negatywny

  8. pozytywny ( krótkie odp. Tak/Nie)

  9. dochodzenie do wiedzy, zwykle w formie definicji


  1. Arystoteles:

  2. twórca logiki i systematyki biologii

  3. wiedza naukowa, określił idealny obraz wiedzy, wiedza jest wg niego w książkach i w umysłach ludzi

  4. wg niego pojęcia tworzą układy hierarchiczne ( od najbardziej ogólnych do najbardziej szczegółowych)

  5. elementy wiedzy to wg niego: pojęcia, które wymagają definicji + sądy, które są mniej lub bardziej ogólne, wymagają dowodów

( Pojęcia i sądy razem kształtują się przez rozumowanie, jako tryby form i rozumowań.)

  1. scjentystyczne metody naukowe

  2. Arystoteles wskazał porządek w wiedzy:

  3. psychologiczny: od szczegółu do ogółu

  4. logiczny: od ogółu do szczegółu – tok dedukcyjny- w nauczaniu następuje podawanie gotowej wiedzy uczącym się i wtedy powinni oni poznawać ją w tym toku


c) Kwintylian:

  1. sformułował ideał mówcy

  2. wg niego wychowywać należy przez słowo, przez literaturę


  1. św. Augustyn:

  2. problem pierwszych chrześcijan- czy uczyć się od pogan?

  3. selektywnie traktował treści pogańskie

  4. Izraelici byli przykładem

  5. Chrześcijańska miłość, godność i równość wszystkich ludzi, naśladowanie w swoim życiu Chrystusa


  1. Średniowiecze:

Szkoły klasztorne i parafialne,

Szkoły katedralne i kolegiackie.

Benedyktyni: “ora et labora” ( “módl się i pracuj”).

Uniwersytety: trwają do dziś ( UWr od 1707r.).

Instytucje edukacji naturalnej: edukacja, wychowanie w domu obcym:

  1. mieszczanie u rzemieślników

  2. warstwa wyższa na dworach książęcych

  3. dziewczęta na obcych dworach

  4. biedniejszych chłopów wysyłano do bogatszych chłopów na służbę


Św. Tomasz z Akwinu:

  1. scholastyka

  2. teoria/ metoda scholastyczna:

  3. lektura tekstu – lekcjon

  4. komentarz – komentacio

  5. dyskusja- dyspucja

  6. formułowanie wniosków- solucjo

  7. Czasy nowożytne:

REFORMACJA:

  1. 1517- ogłoszenie swoich tez przez Lutra: od tego czasu rozłam→ powstają różne szkoły różnowiercze.

  2. Szkoły protestanckie:

  3. gimnazja humanistyczne, łacińskie

  4. wzorem szkoła Jana Sturma- 1556 r. w Strasburgu- gimnazjum łacińskie:

wprowadził system klasowo- lekcyjny

podzielił uczniów na grupy wiekowe

podzielił naukę na lekcje o określonym czasie trwania

nauka tylko po łacinie- brak języka ojczystego w szkole

wykształcenie filologiczno- filozoficzne

podstawa kształcenia to materiał słowny, a umiejętności praktyczne wykluczone z programu nauczania

matematyka i elementy przyrody

kultura bycia


KONTRREFORMACJA:

  1. Szkoły jezuickie i potem pijarskie.

  2. Gmach Główny UWr to pozostałość po Kolegium Jezuickim ( że niby ciekawostka...)


  1. Jan Amos Komeński: pierwszy w czasach nowożytnych system dydaktyki ogólnej.

  2. Żył w latach: 1592- 1670.

  3. Główne dzieło to „ Wielka dydaktyka”.

  4. Zasługi:

  5. pierwszy użył terminu dydaktyka świadomie na określenie przedmiotu tej dziedziny myśli pedag.

  6. w sposób lapidarny ujął istotę dydaktyki jako kształtowanie i tworzenie wiedzy

  7. Wielka dydaktyka to sztuka nauczania wszystkich wszystkiego

  8. potrzebne zatem są jasne zasady dydaktyczne, które obowiązywałyby każdego ( bez względu na wiek, stan społeczny, przedmiot nauczania itp.)

  9. najważniejsza jest zasada poglądowości= ilustrowanie wiedzy

  10. postulował naukę miłą, przyjemną

  11. chciał, by w szkołach było więcej spokoju, ciszy i przyjemności

  12. aktywność poznawcza powinna polegać na jednoczesnym postrzeganiu i werbalizowaniu


  1. Oświecenie XVIII w.:

  2. dale funkcjonują te same szkoły

  3. upowszechnia się edukacja

  4. przyrost znaczenia wiedzy praktycznej – szkoły parafialne, realne itd.


  1. Wiek XIX:

  2. J. F. Herbart:

  3. twórca formalnych stopni nauczania

  4. twórca naukowej pedagogiki

  5. otrzymał katedrę filozofii po Kancie

  6. od jego czasów mówimy o dydaktyce tradycyjnej

  7. twórca charakteru morlanego

  8. jeden z twórców uniwersytetu w Berlinie


??? twórca nauczania podającego- Herbart albo Dewey???


  1. Pozytywizm:2 poł. XIX w.

  2. ceni się działalność praktyczną- pragmatyzm

  3. pragmatyzm w pedagogice: Dewey:

  4. nauczanie przez działanie

  5. nauczanie przez rozwiązywanie problemów

  6. ojciec nauczania poszukującego

  7. są różne systemy dydakt., nie ma jednej dydaktyki


  1. XX w.

  2. indywidualizacja

  3. kultura jako urzeczywistnienie wartości duchowych

  4. Bogdan Nawroczyński 1892- 1974

  5. Serbiusz Essen ( Rosja) 1887- 1950

  6. Kazimierz Sośnicki 1883- 1966

  7. Wincenty Okoń

  8. Myślenie w kategoriach dobra; co to znaczy mieć wiedzę; niektórzy opierali się na doświadczeniu praktycznym

  9. Maria Montessori- zajmowała się osobami niepełnosprawnymi, pedagog- praktyk


Wykład nr 7- 7.01.2010:


Temat: Czym zajmuje się dydaktyka ogólna i na czym polega jej ogólność.


  1. Ogólność dydaktyki jest rozumiana na 3 sposoby:

  2. przeciwstawienie szczegółowości metodyk nauczania różnych przedmiotów lub nauczania na określonych szczeblach edukacji- wielkie uproszczenie?

  3. Utożsamianie ogólności dydaktyki z systemem dydaktycznym i jego swoistością- każdy system dydaktyczny jest dydaktyką ogólną- nie ma jednego systemu dydaktyki

  4. system dydaktyki współczesny, tradycyjny: twórczość konkretnego pedagoga, np. Herbarta; trzeba umieć określić charakter pedagogiki Herbarta, Deweya,

  5. Montessori ( jej pedagogika miała charakter naturalistyczny, uważała, że najbardziej rozwojowa wiedza to taka przekazywana przez nas bezpośrednio z natury);

  6. system dydaktyki technologiczny Niemierko ( często przywołuje Herbarta, dydaktyka kultury, powrót do dziedzictwa antycznego)

  7. tradycyjna dziś jest dydaktyka Nalaskowskiego ( swoje szkoły nazywa konserwatywami; ceni kulturę, która jest ponad naturą)

  8. współczesna dydaktyka to d. Deweya ( pragmatyczna, postępowa, progresywna)

  9. W. Okoń- twórca dydaktyki socjalistycznej

  10. Niemierko: 4? rodzaje celów: 1 z nich to światopoglądowy ( związek z filozofią marksistowską)

  11. Piaget- dał podstawy teoretyczne do pracy z dziećmi ( naturalizm; człowiek rozwija się w bezpośrednim oddziaływaniu na otoczenie)

  12. Wygocki- dydaktyka kultury- szczególnie cenna mowa

  13. wyjaśnianie tego, co jest wspólne w rzeczywistości dydaktycznej ( co wychodzi poza partykularyzm)

  14. cele doraźne

  15. wiedza i jak ją sprawdzać

  16. nie ma umiejętności bez wiedzy

  17. obraz, wyobrażenia

  18. dydaktyka musi iść do ludzi, wyjaśniać

  19. metody nauczania: aktywne i nieaktywne( absurd!)


  1. Czym zajmuje się dydaktyka ogólna?:

  2. ideał i cele kształcenia

  3. typy wykształcenia

  4. treści kształcenia

  5. metody kształcenia

  6. techniczne środki kształcenia

  7. formy organizacyjne kształcenia

  8. wyniki kształcenia

  9. uczeń

  10. nauczyciel


  1. Co to jest ideał?














Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
2010.09.03 egzamin wentylacja i po ary podziemne rok akad. 2009 2010[1]
Plan zajęć 2010,2011, Ćwiczenia laboratoryjne z Chemii ogólnej dla I roku kierunku lekarskiego na r
ergonomia-praca- poprawiona, WSZiB w Poznaniu Zarządzanie, 3 rok zarządzanie 2009-2010 i coś z 1 i 2
Socjologia- praca, WSZiB w Poznaniu Zarządzanie, 3 rok zarządzanie 2009-2010 i coś z 1 i 2 roku, Soc
uslugi finansowe, WSZiB w Poznaniu Zarządzanie, 3 rok zarządzanie 2009-2010 i coś z 1 i 2 roku, Zarz
Analiza ankiety dotycząca rozeznania rynku, WSZiB w Poznaniu Zarządzanie, 3 rok zarządzanie 2009-201
Znane ¶wiatowe marki-Barbie, WSZiB w Poznaniu Zarządzanie, 3 rok zarządzanie 2009-2010 i coś z 1 i 2
wyklad od p kasza, 04.05.2009
Procedura badań marketing-ściąga, WSZiB w Poznaniu Zarządzanie, 3 rok zarządzanie 2009-2010 i coś z
Pomiar mocy i energii w układach jednofazowych, Rok akademicki 2009/2010
Badania marketingowe-ćwiczenia 29.03.09r, WSZiB w Poznaniu Zarządzanie, 3 rok zarządzanie 2009-2010
Filozoficzne zagadnienia fizyki wspczesnej, Filozofia 2007-2010, Rok III (2009-2010), Filozoficzne z
IV rok lato 2009-2010, Weterynaria Wrocław, Weterynaria - materiały
zarzadzanie potencjalem spolecznym organizacji, WSZiB w Poznaniu Zarządzanie, 3 rok zarządzanie 2009
badania marketingowe-ćwiczenia 09.05.2009r, WSZiB w Poznaniu Zarządzanie, 3 rok zarządzanie 2009-201
zagadnienia egzaminacyjne dydaktyka , WSZiB w Poznaniu Zarządzanie, 3 rok zarządzanie 2009-2010 i co
Kopia Testy na egzamin- finanse przedsiębiorstw, WSZiB w Poznaniu Zarządzanie, 3 rok zarządzanie 200

więcej podobnych podstron