Słowniczek Historyczny Gimnazjum CZ 3

SŁOWNICZEK HISTORYCZNY GIMNAZJUM CZ.3.

Dyktatura Proletariatu- według marksizmu przejściowa forma rządów proletariatu po rewolucji, a przed powstaniem bezklasowego społeczeństwa komunistycznego; miała polegać na przemocy wobec klas czerpiących korzyści z kapitalizmu.

Iluzja- złudzenie; wrażenie, że widzi się coś, co w rzeczywistości nie istnieje.

Kartel- porozumienie niezależnych przedsiębiorstw w celu podziału rynku, ustalenia wielkości produkcji i wspólnych cen.

Koncern- zjednoczenie przedsiębiorstw, które pozostają wprawdzie odrębnymi jednostkami, ale mają wspólnego właściciela i zarząd.

Proletariat- tu: robotnicy.

Adres- dawniej: zbiorowe pismo do władz lub osób na wysokim stanowisku.

Kanclerz- tu: tytuł premiera Niemiec.

Lombardia- region północnych Włoszech, ze stolicą w Mediolanie.

Rezerwat- tu: wyznaczony obszar, przeznaczony dla ludności tubylczej.

Secesja- tu: wystąpienie z jakiejś organizacji, odłączenie się.

Wojna Totalna- wojna prowadzona wszelkimi dostępnymi środkami, z pogwałceniem prawa międzynarodowego; jej celem jest nie tylko zniszczenie sił zbrojnych przeciwnika, lecz także jego kraju i ludności.

Migracja- wędrówka ludności, która opuszcza miejsce zamieszkania, by osiedlić gdzie indziej.

Mikrobiologia- nauka zajmująca się badaniem drobnoustrojów.

Subiektywny- zależny od osobistych poglądów lub gustów, nieobiektywny.

Koza- tu: areszt.

Kurator- tu: urzędnik zarządzający sprawami oświaty na jakimś terenie.

Pogrześć- pogrzebać, pochować.

Realizm- postawa oparta na trzeźwej, bezstronnej ocenie faktów, a nie na ideałach czy mrzonkach.

Stancja- mieszkanie wynajmowane uczniom, często z wyżywieniem.

Stereotyp- uproszczony, często wypaczony sąd o osobach, narodach, instytucjach itp., utrwalony przez tradycję.

Antysemicki- wrogi Żydom.

Bojówka- oddział zbrojny, utworzony i kierowany przez jakąś organizację.

Towarzysz- tu: określenie członka partii socjalistycznej lub komunistycznej, mające podkreślać równość panującą w jej szeregach.

Alianci- tu: przeciwnicy państw centralnych.

Dywizja- jednostka wojskowa, licząca 5-15 tysięcy żołnierzy.

Impas- sytuacja bez wyjścia; zastój.

Moździerz- działo o krótkiej i gładkiej lufie, ładowanie od jej wylotu, wystrzeliwujące pociski stromym torem na niewielkiej odległości.

Orędzie- uroczyste oświadczenie w sprawach wielkiej wagi, skierowane do ogółu, wygłoszone przez przywódcę państwa albo inną osobistość.

Prusy Wschodnie- od 1701 roku wschodnia część państwa pruskiego, utworzona z dawnych Prus Książęcych.

Ultimatum- żądanie spełnienia jakichś warunków pod groźbą zerwania przyjaznych stosunków albo rozpoczęcia wojny.

Aneksja- wcielenie siłą przez jedno państwo całości lub części terytorium innego państwa.

Krążownik- silnie uzbrojony okręt bojowy o dużym zasięgu pływania.

Nacjonalizacja- upaństwowienie, czyli przejęcie przez państwo na własność prywatnej dotąd ziemi, przemysłu, kolei itp.

Sabotaż- celowe niszczenie urządzeń i materiałów albo wadliwe wykonywanie pracy(lub uchylanie się od niej).

Separatystyczny- dążący do oddzielenia się, osobny.

Demobilizacja- zwolnienie żołnierzy do rezerwy; rozbrojenie.

U-Boot- niemieckie określenie okrętu podwodnego.

Gabinet- tu: rząd.

Internować- osadzić osoby podejrzane, np. obywateli wrogiego państwa w czasie wojny, w specjalnych obozach lub miejscach odosobnieniach; internowaniu podlegają też rozbrojone oddziały wojskowe po przekroczeniu granicy neutralnego państwa.

Kadra- tu: grupa wojskowych, zwykle oficerów i podoficerów, stanowiąca podstawę budowy sił zbrojnych.

Rękojmia- gwarancja, zabezpieczenie.

Arbitralny- narzucających komuś swoje zdanie, nieznoszący sprzeciwu.

Federacja- związek państw, w którym rezygnują one z części uprawnień na rzecz władzy centralnej, ale prowadzą niezależną politykę wewnętrzną.

Szermować- nadużywać jakichś argumentów, posługiwać się nimi jak bronią.

Akcja- papier wartościowy, którego posiadacz jest właścicielem części majątku jakiegoś przedsiębiorstwa i ma prawo do udziału w zyskach.

Krach- nagłe załamanie ekonomiczne, katastrofa gospodarcza.

Rewizja- tu: zmiana obowiązujących umów, traktatów międzynarodowych itp.

Reżim- rząd, zwłaszcza bezprawny, który stosuje brutalną przemoc wobec opozycji.

Sterylizować- tu: czynić bezpłodnym.

Zasymilowany- upodobniony do innego narodu, nieróżniący się od niego.

Ateizm- pogląd, że Bóg nie istnieje.

Buksować- o kołach pojazdu: obracać się w miejscu, ślizgać się.

Dygować- nieść coś z trudem; dźwigać, taszczyć.

Patologiczny- odbiegający od normy, chorobliwy.

Pean- uroczysta pieśń pochwalna albo dziękczynna.

Reglamentacja- regulowanie kupna i sprzedaży pewnych towarów, zwykle z powodu ich niedoboru.

Rekwizycja- zajęcie, zabranie czegoś (zwłaszcza przez władze wojskowe).

Afirmacja- uznanie czegoś, aprobata.

Junkers- tu: niemiecki samolot wojskowy.

Monopartyjny- jednopartyjny.

Emisja- tu: wprowadzenie pieniędzy do obiegu przez państwo.

Expose- (czytaj: ekspoze) mowa programowa premiera lub ministra przed parlamentem.

Mandat- tu: miejsce posła w parlamencie.

Parcelacja- podział większych gospodarstw rolnych.

Imponderabilia- rzeczy nieuchwytne, niedające się zmierzyć ani obliczyć, mające jednak znaczenie- zwykle wartości moralne.

Kuluary- korytarze (i boczne pomieszczenia) w parlamencie, sądzie itp., gdzie mogą się toczyć nieoficjalne rozmowy.

Pryncypialista- dawniej: człowiek konsekwentnie trzymających się wyznaczonych zasad.

Rezolucja- uchwała deklaracja podjęta w wyniku obrad.

Sejmokracja- ironiczne określenie nadmiernego wpływu sejmu na rządy państwem.

Bojkot- odmowa utrzymywania jakichkolwiek kontaktów, niebranie udziału w czymś.

Dewaluacja- spadek wartości.

Konstatować- stwierdzić istnienie jakiegoś faktu.

Okólnik- pismo rozsyłane przez organ administracji urzędom mu podległym, zawierające wskazówki lub polecenia.

Ordynacja Wyborcza- regulamin wyborów.

Pacyfikacja- dosłownie: „uspokojenie”; tłumienie buntów lub rozruchu przy użyciu siły, z zastosowaniem terroru wobec ludności.

Cyniczny- lekceważący ogólnie szanowanie wartości i osoby, drwiący z nich.

Eksterytorialny- niepodlegający państwu, na którego terytorium się znajduje.

Kolaborant- ten, kto dopuszcza się współpracy z wrogiem, czyli kolaboracji.

Kurtuazyjny- grzecznościowy.

Admiralicja- dowództwo marynarki wojennej.

Nalot Dywanowy- zmasowany nalot samolotów, które zrzucają bomby na cały wyznaczony teren, bez wybierania poszczególnych obiektów.

Deportacja- zesłanie na przymusowy pobyt w odległej miejscowości.

Eksterminacja- mordowanie całych grup ludności z powodu ich rasy, narodowości lub religii.

Farsa- tu przenośnie: rzecz niepoważna, kpina.

Podwody- tu: środki transportu.

Cyklon B- gaz trujący, używany przez Niemców w komorach gazowych.

Gestapo- hitlerowska tajna policja państwowa.

Ortodoksyjny- prawowierny, ściśle trzymający się jakichś zasad, zwłaszcza religijnych.

Pejsy- długie pasemka włosów na skroniach, zwisające przed uszami, noszone przez ortodoksyjnych Żydów.

Rampa- tu: sztuczny nasyp albo pomost na stacji kolejowej, umożliwiający rozładunek towarów.

Sonderkommando- (czytaj: zonderkomando) po niemiecku: „oddział specjalny”.

Szmuglować- przemycać.

Zeświecczenie- odejścia od życia religijnego.

Satelicki- zależny, pozostający w strefie wpływów jakiegoś państwa.

Politruk- z rosyjskiego: oficer polityczny.

Oponent- przeciwnik (zwykle w dyskusji).

Dekartelizacja- likwidacja karteli.

Denazyfikacja- środki i działania podjęte w celu oczyszczenia Niemiec z ideologii nazistowskiej.

Sankcja- tu: kara polityczna, gospodarcza lub wojskowa, nakładana na państwo, które narusza umowy międzynarodowe.

Integracja- tworzenie całości z jakichś części, scalanie się.

Kolektywny- zespołowy, wykonywany wspólnie.

Politbiuro- potoczna nazwa biura politycznego partii komunistycznej, w którym zasiadało jej ściśle kierownictwo.

Azyl- schronienie udzielanie przez jakieś państwo obywatelowi innego państwa, ściganemu w ojczyźnie z powodów politycznych, rasowych itp.

Hinduista- tu: wyznawca hinduizmu, zespołów głównych religii Indii.

Mandat- tu: pełnomocnictwo udzielone przez organizację międzynarodową, które uprawnia dane państwo do administrowania jakimś terytorium.

Aparatczyk- negatywne określenie zawodowego urzędnika aparatu partyjnego w systemie komunistycznym.

Embargo- zakaz wywozu lub przywozu określonych towarów.

Exodus- masowa emigracja.

Pacyfistyczny- przeciwny wojnie.

Sygnatariusz- państwo podpisujące umowę międzynarodową.

Referendum- głosowanie obywateli, w którym decydują oni o sprawie ważnej dla państwa (odpowiadając „tak” lub „nie”).

Repatriant- osoba powracająca do ojczyzny po długim pobycie na obczyźnie.

Sekretarz Stanu- w USA: minister spraw zagranicznych.

Fasadowy- stwarzający pozory czegoś.

Industrializacja- uprzemysłowienie.

Kuratela- tu przenośnie: nieproszona, uciążliwa opieka, ciągła kontrola.

Nominalnie- formalnie, na papierze (a w rzeczywistości inaczej).

Plenum- zebranie ogółu członków jakiejś organizacji.

Prawomyślność- postępowanie zgodne z obowiązującymi przepisami prawa.

Kapelan- duchowny, zwłaszcza katolicki, pełniący posługę w wojsku, szpitalu, więzieniu itp.

Relegować- usunąć, zwłaszcza ze szkoły albo uczelni.

Konklawe- zgromadzenie kardynałów, które wybiera nowego papieża.

Pontyfikat- okres sprawowania władzy przez papieża.

SB- Służba Bezpieczeństwa, do 1956 roku UB (Urząd Bezpieczeństwa).

Kwintal- 100 kg.

Nierentowny- nieprzynoszący zysku.

PKB- produkt krajowy brutto, tj. wartość dóbr i nowo wytworzonych na terenie kraju w ciągu roku.

Restrukturyzacja- zmiana struktury czegoś, przebudowa.

Cyrylica- tu: alfabet oparty na alfabecie greckim.

HVO- oddziały wojskowe bośniackich Chorwatów.

Postkolonialny- dotyczącej byłej kolonii.

Pentagon- pięciokątny budynek w Waszyngtonie, w którym mieści się Departament Obrony USA.










Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Słowniczek Historyczny Gimnazjum CZ 2
Słowniczek Historyczny Gimnazjum CZ 1
Słowniczek Historyczny Podstawówka CZ 2
SŁOWNICZEK HISTORYCZNY PODSTAWÓWKA CZ 1
Słownik historii kultury i sztuki
konkurs historyczny gimnazjum, różne
Daty z Historii Gimnazjum ( ściąga )
E Charytonow Zarys Historii Architektury cz 1
początki cywilizacji test B, sprawdziany z historii, I gimnazjum
Korelacja katechezy biblijnej z nauczaniem historii w gimnazjum, Bałagan - czas posprzątać i poukład
langloo dla pp egzamin gimnazjany cz plodpowiedzi
Slowniczek historyczny klasa 4, sprawdziany dla klasy IV szkoła podstawowa

więcej podobnych podstron